- 17 June 2006
- 14,350
Shostakovich: Trio for Piano, Violin & Violoncello no. 2, op. 67
Tchaikovsky: Trio For Piano, Violin and Violoncello, op. 50 - Argerich, Kremer, Maisky (DG CD)
Σ αυτό το άλμπουμ της Deutsche Grammophon βρίσκει κανείς 2 από τα σπουδαιότερα Ρώσικα piano-trios. 2 έργα τρομαχτικής δραματικής έντασης, που αντηχούν μέσα σου για αρκετή ώρα μετά από το τέλος τους.
Ο Σοστακόβιτς αφιέρωσε το 2ο τρίο του op. 67, στη μνήμη του φίλου του Ιβάν Σολερτίνσκι το 1944. Αυτός, ίσως, είναι ένας από τους λόγους, που νιώθεις να το διαπερνά μιά απέραντη θλίψη. Αλλά πέρα από την ορμητικότητα, τον χρωματικό πλούτο και τη μεγάλη μελωδική ομορφιά του, το τρίο op. 67 είναι ένα από τα πιο τιμημένα παιδιά του μεγάλου Ρώσου: δεν ακολουθεί καμία πεπατημένη και δεν κάνει τίποτα με τον καθιερωμένο (βλέπε: συμβατικό) τρόπο. Εβραϊκές μελωδίες χορεύουν αφηνιασμένες, το largo προβάλλει εφιαλτικά γυμνό, πόνος και σαρκασμός μοιάζουν να βαδίζουν χέρι-χέρι, πρωτοξάδερφα, όπως σε κάθε μεγάλο Ρώσικο έργο τέχνης.
Το τρίο του Τσαϊκόφσκυ αρχίζει με ένα λυρισμό που κλιμακώνεται παροξυσμικά. Τα έγχορδα έχουν πυρετό: αγκιτάρουν, ευφυολογούν ασύστολα. Το πιάνο συμμετέχει στο γενικό ενθουσιασμό αλλά αποπνέει δύναμη: προβοκάρει και ταυτόχρονα συγκρατεί.
Η ανάγνωση δεν στέκεται στο γράμμα της παρτιτούρας αλλά είναι πύρινη: οι τρείς καλλιτέχνες παίζουν με την έμφαση στο πάθος που μοιάζει να τους έχει απογειώσει. Δεν μπορώ να φαντασθώ πιο ταιριαστό εκφραστικό τρόπο για να αποδόσει κανείς αυτές τις σελίδες, από τις πιό φορτισμένες συγκινησιακά σε ολόκληρο το ρεπερτόριο της μουσικής δωματίου.
Valentin Silvestrov: Requiem for Larissa (ECM CD)
Γεννήθηκε στην Ουκρανία το 1937 κι από τις αρχές της δεκαετίας του 60, είναι μέλος της avant-garde ιντελλιγκέντσιας του Κιέβου. Η Wikipedia μας λέει ότι ήταν “απ τους υπέρμαχους της ελεύθερης τονικότητας, του δωδεκαφθογγισμού, της ηλεκτρονικής μουσικής, των clusters, του Θόρυβου. Το 1968 έγραψε μια Εσχατοφωνία που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση στους κύκλους της πειραματικής μουσικής κι ο Αντόρνο είπε γι αυτόν τα καλύτερα λόγια. Το 1970, με το έργο του Drama, επιχειρεί τη μεγάλη έξοδο από το γκέτο της avant-guarde”. Αυτό που κάνει, το αποκαλούν μετα-μουσική, “μουσική πέρα απ τη μουσική, ήχους που συχνά συνορεύουν με τη σιωπή, σαν να κρυφακούς αντηχήσεις περίεργα οικείες, χαμένες μέσα στο χρόνο”.
Μόνο που τα λόγια, δε λένε τίποτα μπροστά στην επίδραση που ασκεί πάνω σου η μουσική του. Είναι ένα περίεργο υβρίδιο που μοιάζει να πηγάζει από βαθειές στοιχειωμένες κατακόμβες, εσώτερα γκουλάγκ. Η ατμόσφαιρα που δημιουργεί είναι ελεγειακή και πολύ ποιητική, μοιάζει να βρίθει από μνήμες, απόηχους, αναφορές από τη Βυζαντινή μουσική στον Μάλερ και τους μεγάλους Ρώσους κλασσικούς. Το Ρέκβιεμ για τη Λαρίσα γράφτηκε για τον ξαφνικό και απρόσμενο θάνατο της γυναίκας του, που τον τσάκισε: το συνέθετε πεπεισμένος ότι είναι το τελευταίο πράγμα που θα γράψει ποτέ.
Η ECM έχει στο ρεπερτόριό της κι άλλους δίσκους του. Το Silent Songs, με τα lieder του, μου φαίνεται ιδιαίτερα δελεαστικό. Στις 30 Σεπτέμβρη, με αφορμή τα 70 χρόνια του συνθέτη θα κυκλοφορήσουν κι ένα άλμπουμ με σόλο πιάνο και έργα για ορχήστρα εγχόρδων.
