O Στρατός των Σκιών

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

superfly

Moderator
Staff member
21 November 2008
15,689
πετρουπολη
L'Armee Des Ombres (1969) - Jean Pierre Melville

armeedesombres.jpg


171244.jpg



Υπαρχουν ταινιες οι οποιες εχουν "μουσικοτητα".Η οποια δεν πηγαζει απο το soundtrack αλλα απο το μονταζ το οποιο υπαγορευει το ρυθμο της αφηγησης.Ο τροπος και ο ρυθμός που αφηγειται μια ιστορία ενας δημιουργος μπορει να "παραγει" μουσική.
Χωρις καν να χρειαζεται μουσική κάλυψη,η οποια χρησιμοποιέται είτε για να δώσει το παραπάνω συναισθηματικο βάρος σε μια σκηνή,είτε για να τονίσει τη σημαντικότητα μιας συγκεκριμένης σεκάνς,στην εξέλιξη της ιστορίας.
Γι'αυτους του δημιουργούς αρκουν οι ήχοι του περιβάλλοντος,από τον ηχο που παραγουν τα βήματα των πρωταγωνιστων,τον ηχο των αυτοκινητων,το θόρυβο της πόλης,την αντίχηση που δημιουργείται στο εσωτερικο των κτιρίων,μέχρι τις παύσεις στους διαλόγους που συνοδεύονται με μια "εκκωφαντική" σιωπή και οπτικοποιείται απο τις εκφρασεις των προσώπων,όλα αυτά παραγουν "μουσική" την οποία μπορεί να μην την ακούς αλλα την αισθάνεσαι.


Ο Jean Pierre Melville υπήρξε σε όλη του την καριέρα ενας τέτοιος δημιουργός.Από την πρώτη στιγμή που αποφάσισε να γινει σκηνοθέτης,μέχρι να τον προδώσει η καρδιά του πάνω στο γραφείο του την ώρα που εγραφε αλλο ένα σεναριο παρέμεινε ενας φανατικός θιασώτης της αφαίρεσης.
Γαλουχημένος μέσα στο Αμερικανικο νουάρ του '40 που λάτρεψε,θα το υπηρετησει πιστά μεταφέροντας τη δεκαετια του 60.
Ο Μελβίλ θα βρίσκεται πάντα σε μια σχέση αλληλεπίδρασης με τον Αμερικανικο κινηματογράφο.Απο τους Αμερικανούς "δάσκαλους" του 40 (John Huston,John Ford,Howard Hawks) θα πάρει αυτη την αίσθηση του ρυθμού,για την οποια μιλησαμε παραπάνω,την νοοτροπια του να μην αφηγείσαι ποτέ περισσότερα απ'όσα χρειάζεται και την κουλτούρα ότι για να αποτυπώσεις τη δράση δεν χρειάζεται να αλλάζεις συνέχεια θέσεις στην κάμερα.
Σε όλα αυτα θα προσθέσει το σύγχρονο αστικό τοπίο σαν επιδραστικό παράγοντα στους ηρωές του,τους φυσικούς χώρους ως στοιχείο ρεαλισμού,τα υπαρξιακά αδιέξοδα των ηρώων του με τρόπο που μονο ένας ευρωπαίος μπορεί να αποτυπώσει σε φιλμ εναν φαταλισμό αφόρητο ορισμένες φορές,απόλυτα δικαιολογημένο δε (και υπέροχα "γοητευτικό") στο Μελβιλικό περιβάλλον.Και όλα αυτά δοσμένα με τρόπο αφαιρετικό,με τις παύσεις κα τις σιωπές να εχουν μεγαλύτερη σημασία απο τους διαλόγους,με την κίνηση των ηθοποιών μεσα στο κάδρο να εχει μεγαλύτερη σημασία απο την κίνηση της κάμερας,με ένα ρυθμό απαράμιλλο και με ενα στύλ αξεπέραστο στην κατασκευή του πλανου.
Όλα αυτά τα στοιχέια θα φέρουν ένα φρέσκο αέρα,στο σημείο που θα θεωρηθεί πατέρας της περιφημης nouvelle vague του Γαλλικου κινηματογραφου.Ο ίδιος ο "αρχηγός" της ο Γκονταρ θα αναγνωρίσει την επίδραση του Μελβιλ και θα του δώσει συμβολικά και ένα μικρό ρόλο στο Breathless.Παρ'ολα αυτα ο ίδιος δεν θα δώσει μεγάλη σημασία στα "παιδιά" του και θα συνεχίσει το δικό του μοναχικό δρόμο σε πείσμα εκείνης της εποχής,όπου ο μοντερνισμός της νουβέλ βάγκ αποτελούσε μόδα.
Από την αλλη οι Αμερικάνοι θα δουν στον Μελβιλ εναν άξιο συνεχιστη-αλλα και εκσυχρονιστή-της παραδοσής τους στο φιλμ νουάρ και θα τον αγκαλιάσουν.Μια ολόκληρη νέα γενια Αμερικάνων-αλλά και Άγγλων-σκηνοθετών θα ξεπεταχτεί έχοντας την επίδραση του Μελβιλ,φτιάχνοντας το λεγόμενο αστικό θρίλλερ των τελων του 60 και του 70.
Σκηνοθέτες οπως ο Peter Yates,o John Boorman,o Mike Hodges,o Arthur Penn,o William Friedkin,o Alan Pakula αλλα και μεταγενεστεροι οπως ο Walter Hill μεχρι τον Michael Mann (η Ενταση έχει σαφείς αναφορές στο Un Flic) και τον Τarantino εχουν στις ταινίες τους πολλες απο τις Μελβιλικές σταθερές.

O Στρατος των Σκιών είναι η πιο σφαγιασμένη από τους κριτικόυς ταινία του.Γυρισμένη στο 1969 στον απόηχο του Γαλλικού Μάη,και με θέμα όχι τον υπόκοσμο (το αγαπημένο θέμα του Μελβίλλ) αλλα τη γαλλική αντίσταση,ένα θέμα που φάνταζε εντελως παρωχημένο μέσα στην τούρλα της εποχής.Οι κριτικοί θα τη δουν ως μια αποθέωση του Ντε Γκωλλ,πράγμα σχεδόν απαγορευμένο εκείνη την εποχή και συνεπικουρουμενοι και απο τη σταση του ίδιου του Μελβίλλ που δεν "ψηθηκε" ποτέ απο τον Μαη (χωρια που αυτοπροσδιοριζόταν ειρωνικά σαν "δεξιος αναρχικός"),
θα την κατασπαραξουν.
Αποτέλεσμα ήταν η ταινία να βρεί περιορισμένη διανομή στη Γαλλια και να μην παιχτει καθόλου στην Αμερική αφού οι Αμερικάνοι τρόμαξαν με την αρνητική κριτική και την προσπέρασαν χωρις να το πολυψάξουν.Στην πορεία βέβαια και μετα απο χρόνια η ταινία θα αποκατασταθεί και η προβολή της στις ΗΠΑ 40 χρόνια μετά την κυκλοφορία της θα συνοδευτεί απο διθυράμβους.
Και πραγματικά αξίζει καθε επαινο.Μια ταινία που δεν έχει να κάνει με τη δράση της αντίστασης εναντια στον εχθρό καθεαυτή αλλα με τον αγώνα για την επιβίωση της ύπαρξης της ίδιας της αντίστασης.
Εδω ο εχθρος δεν είναι οι Γερμανοι αλλά ο κίνδυνος να ξεσκεπαστεί η ταυτότητα των αντιστασιακών.Ένας εχθρός αόρατος αλλα πολύ πιο απειλητικός.
Η δραση δεν επικεντρώνεται στα σαμποταζ αλλα στην εναγώνια και συνεχη κίνηση να καλυψουν τα ίχνη τους ώστε να παραμείνουν στις σκιές.
Τιποτα δεν ειναι υπεράνω αυτού και ολα θυσιάζονται σε αυτό το καθήκον.Ολοι ξέρουν ότι θα πεθάνουν με ψεύτικα ονόματα και δεν προκειται κανένας να μάθει τιποτα και ότι το χέρι που θα τους σκοτώσει θα είναι το πιθανότερο φίλου και όχι εχθρού καθώς θα τον θυσιάσει προκειμένου να μείνει ζωντανή η αντίσταση.
Ο ίδιος ο Μελβιλλ ειχε λάβει ενεργό μέρος στην αντίσταση και ήξερε πολύ καλα πώς να αποτυπώσει αυτό το οξύμωρο συναισθημα της ελπίδας και του φαταλισμού στο πανι.Οπως επίσης οτι σε τέτοιες συνθήκες λίγος χώρος υπάρχει για ρομαντισμούς.
Οι ήρωες παίζουν ένα παιχνίδι μυαλού με τον ίδιο τους το εαυτό,εναν πόλεμο πνευματικής φθοράς όπου η αγωνία και η γνώση οτι αν πιαστούν η μόνη διέξοδος είναι η αυτοκτονία εντείνει τη μοναξιά τους,συνυπάρχει με την συντροφικότητα και τη φιλία που πηγάζει απο τον κοινό σκοπό.
Αυτός ο αφόρητος διχασμός και η απελπισία αποτυπώνεται με έξοχο μινιμαλισμό.
Με εκκωφαντικές σιωπές και παυσεις,με νευματα και εκφρασεις του προσώπου,με ενα ρυθμό που σε καθηλώνει και με διαλόγους οπου η ουσία είναι σε αυτα που δεν λένε παρά σε αυτα που λενε (βασικό συστατικό σε ολόκληρο το σινεμά του Μελβιλ),ο Στρατος των Σκιών αποτελει μιά απο τις πιο χαρακτηριστικές και γενναιόδωρες στιγμές αυτου του μεγάλου,ανησυχου,ειλικρινή και ιδεαλιστή δημιουργού σε μια καριέρα οπου δεν εδωσε ποτε μέτρια ταινία.



Πρωταγωνιστεί ενας εμβληματικός Λινο Βεντούρα ένας ηθοποιος φετίχ του Μελβίλ (ο άλλος είναι ο Αλεν Ντελον).Μαζί του η εξαιρετική Σιμόν Σινιορέ.

Κυκλοφορεί σε εξαιρετικό restoration απο τους μερακλήδες της Criterion,όπως και ολες του οι ταινίες πλην της τελευταιας του το Un Flic (το οποιο υποθετω οτι θα κυκλοφορήσει ωσονούπω).


http://www.criterion.com/explore/118-jean-pierre-melville

 
Last edited:

opsim

Moderator
Staff member
11 May 2008
15,778
Αθήνα
Τον Melville τον γνώρισα, φυσικά μέσα από την "Κινηματογραφική λέσχη", μέσα από τα φιλμ-νουάρ που ανέφερε ο Πάνος.
Υπήρξε συνεχιστής των Αμερικανών νουάρ σκηνοθετών αλλά γλύτωσε την ταμπέλα του "αντιγραφέα" προσδίδοντας στο είδος την δική του σφραγίδα σε βαθμό που να εμπνευστούν από αυτόν άλλοι σκηνοθέτες, ομοεθνείς του ή όχι (χαρακτηριστικό παράδειγμα οι "Δύο ξένοι στην ίδια πόλη").
Εκτός από τα υφολογικά χαρακτηριστικά που περιέγραψε ο Πάνος, οι χαρακτήρες του έχουν μια απόχρωση του γκρι, σχοινοβατώντας μεταξύ "καλού" και "κακού", τουλάχιστον όπως αυτά έχουν καθοριστεί από κατεστημένους κανόνες. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ακόμα και οι "άνθρωποι του νόμου" είναι αρκετά αμοραλιστές (σαφής αναφορά στους χαρακτήρες των παλιών φιλμ νουάρ της Αμερικής).
Την συγκεκριμένη ταινία δεν την έχω δει αλλά το νήμα αυτό και με την ευκαιρία της κυκλοφορίας από την Criterion αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να ξαναθυμηθώ αυτήν την εκκωφαντική σιωπή που περιγράφει ο Πάνος η οποία πάντα με γοήτευε όταν παρακολουθούσα τις ταινίες του παλιά.
Θυμάμαι και ένα αστείο συμβάν με την μητέρα μου να μου λέει: "Αμάν αυτές οι Γαλλικές ταινίες που βλέπεις, δεν έχουν λόγια καθόλου!!!!!!!!!!".
Ευχαριστούμε για την εξαιρετική παρουσίαση Πάνο.
 

superfly

Moderator
Staff member
21 November 2008
15,689
πετρουπολη
Εκτός από τα υφολογικά χαρακτηριστικά που περιέγραψε ο Πάνος, οι χαρακτήρες του έχουν μια απόχρωση του γκρι, σχοινοβατώντας μεταξύ "καλού" και "κακού", τουλάχιστον όπως αυτά έχουν καθοριστεί από κατεστημένους κανόνες. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ακόμα και οι "άνθρωποι του νόμου" είναι αρκετά αμοραλιστές (σαφής αναφορά στους χαρακτήρες των παλιών φιλμ νουάρ της Αμερικής).

Σε αυτο που αναφερεις εχει γραψει αναλυτικα ο "δασκαλος" Βασιλης Ραφαηλιδης,στην κριτική του για το Un Flic,την τελευταια του και ίσως πιο χαρακτηριστική ταινία του.
Αυριο θα μεταφέρω εδω τα σχόλιά του...-bye-
 

grio

Αν. Γενικός Διαχειριστής
Staff member
16 March 2011
4,292
Αθήνα
Πάνο, ωραίος!:worshippy:

Ζαν Πιερ Μελβίλ, κολοσσός. Αγαπημένες μου, ο Χαφιές (Le Doulos) με τον Ζαν Πολ Μπελμοντό και το Le Samourai με τον Αλαίν Ντελόν και την εκπληκτική Κάθυ Ροζιέ στο ρόλο της πιανίστας.
 

superfly

Moderator
Staff member
21 November 2008
15,689
πετρουπολη
Απάντηση: Re: O Στρατός των Σκιών

Αγαπημένες μου, ο Χαφιές (Le Doulos) με τον Ζαν Πολ Μπελμοντό και το Le Samourai με τον Αλαίν Ντελόν και την εκπληκτική Κάθυ Ροζιέ στο ρόλο της πιανίστας.

Μμμμμμ...Αν πρεπει να διαλεξω καποιες,αυτες μαλλον θα ειναι το Le Deuxieme Soufle (αγαπαω πολυ τον Λινο Βεντουρα),το Le Cercle Rouge και το Un Flic (και το οποιο ειναι και ενας λογος που αγαπησα και την Ενταση του Μann).Aμεσως μετα τον Σαμουραι...
Τον "Στρατο" αν και τον ειδα τωρα (και τον εχω φρεσκο),και δεν εχει το συναισθηματικο βάρος που προσθετουν οι αναμνησεις με τα χρονια οπως οι παραπανω,μπορω να πω οτι ανετα μπαινει στην κατηγορια...
 

Emilot

AVClub Fanatic
18 June 2006
32,852
Εξάρχεια
Πάνο τα λόγια είναι περιττά όσον αφορά την παρουσίαση σου. Πραγματικά συγκινούμαι οταν άνθρωποι που αγαπώ και σέβομαι απεριόριστα, αποτυπώνουν στο "ηλεκτρονικό" καμβά τις σκέψεις τους με την εσωτερικότητα που τους διατρέχει.

Άλλο ένα γραπτό, άλλη μια παρακαταθήκη.....άλλη μία "κατάθεση".

Σε ευχαριστώ για την ταινία. Δεν την έχω δει και πραγματικά περιμένω με ανυπομονησία να την δω...
 

Stellios papa

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,804
Ελλαδα
Θυμιστε μου ποια ταινια του Μελβιλ ξεκιναει
( η μηπως δεν ειναι του Μελβιλ ? )
μ ενα φοβερο σολο ντραμς του Σαντι Νελσον ?




Y.Γ Μr Superfly :worshippy:
 

dimxr

Established Member
3 January 2014
177
Εξαιρετική ταινία. Σπάνια θα έλεγα.
Έχει ένα φοβερό τρόπο να σου περνάει αυτό που θέλει να σου πει.
Ευχαριστώ πολύ για την υπενθύμιση. Ευκαιρία να τη δω άλλη μια φορά. :)
 

auteur

Banned
12 March 2009
9,072
hijack..

755_BD_box_348x490_original.jpg


δυστυχως το εβαλα αργα το βραδυ και απλα περιμενα να τελειωσει.
ισως το ξαναδω καποια στιγμη. παντως η μουσικη της ταινιας κουραζει πολυ.
κατα περιεργη συμπτωση την ιδια μερα που το ειδα γραφτηκε και αυτο..
http://www.cinedogs.gr/reviews/le-silence-de-la-μer/



398_box_348x490_original.jpg


με κουρασαν οι διαλογοι του Cocteau.
δεν μπορω να πω αν ηταν ταινια του Cocteau ή του Melville.



150_box_348x490_original.jpg


πολυ καλο! εξαιρετικη κινηματογραφιση, ρυθμος, χαρακτηρες.
το καλυτερο μεχρι στιγμης!


811pEBYeNTL._SX342_.jpg


εξαιρετική κινηματογραφιση και ατμοσφαιρα!
παρα τα χρονια που εχουν περασει, δειχνει ακομα μοντέρνο.
βλεπεται ευχαριστα αλλα ξεχνιεται.


εχω αρκετο δρομο για τις σκιες.
 
Last edited: