Διάθεση ρετρό

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
Ελπίζω να βρω τη διάθεση σιγά-σιγά να ανεβάσω μερικές παλίες φωτογραφικές μαζί με λίγα στοιχεία. Προς το παρόν ας γίνει η αρχή με μία από αυτές. Μακάρι να βρεθούν και άλλοι να συνεισφέρουν με δικά τους πράγματα εάν το επιθυμούν.

APM


IMG_4860_zpsf6319a66.jpg


Ακόμη και ο θαυμαστός κόσμος του internet αποδεικνύεται καμιά φορά ανεπαρκής όταν αναζητάς πληροφορίες για κάτι που έχει ήδη χαθεί πριν από πολλές δεκαετίες.Έτσι και για την εταιρία ΑPM, είναι δύσκολο να βρεθεί κάτι περισσότερο από λίγες γραμμές.

Η ΑPM λοιπόν (Amalgamated Photographic Materials Ltd), ήταν μία Αγγλική εταιρία φωτογραφικών που δημιουργήθηκε από την συγχώνευση των 7 παρακάτω εταιριών το 1921.

Kershaw Optical Co. Ltd.
Kershaw & Son Ltd.
Marion & Foulgar Ltd.
Rotary Photographic Co. Ltd.
Rajar Ltd. (founded 1901)
Paget Prize Plate Co. Ltd.
Marion & Co. Ltd.

APM_zps378378a4.png


Κατά το τέλος του 1928 (ή αρχές 1929) τέσσερεις από τις 7 εταιρίες σχημάτισαν την APeM Ltd. (Amalgamated Photographic Equipment Manufacturers), εταιρία φωτοευαίσθητών υλικών, η οποία σύντομα θα προσχωρήσει στην Ιlford, ενώ οι υπόλοιπες θα σχηματίσουν την Soho Ltd.

Η ΑPM φαίνεται να κατασκεύαζε κυρίως φθηνές box και πτυσσόμενες μηχανές, όμως έχω συναντήσει και μια που προοριζόταν για φωτογραφικό ρεπορτάζ.

IMG_4856_zps51125dd7.jpg


Η συγκεκριμένη μηχανή στις εικόνες θα πρέπει να κατασκευάστηκε περί το 1928-29, καθώς το λουρί μεταφοράς της φέρει το σήμα APeM (αλλά και εντός του θαλάμου όπου μας διαφημίζουν τα φιλμ της APeM).

IMG_4816_zps7f6247ed.jpg


IMG_4813_zps4616edf6.jpg


Eίναι κατασκευασμένη από ξύλο επενδυμένο με δερματίνη, ενώ πολλές άλλες low-end φωτογραφικές της εποχής χρησιμοποιούσαν σε μεγάλο τμήμα τους πεπιεσμένο χαρτόνι. Ο φακός φαίνεται να αποτελείται από 2 στοιχεία με ένα στοιχειώδες φλιπ-φλοπ κλείστρο (κατεβάζοντας το μοχλό έχουμε έκθεση ενός καρέ, ανεβάζοντάς το έχουμε έκθεση του επόμενου) ανάμεσά τους.

IMG_4842_zpsf9251bea.jpg


IMG_4847_zpsc92064e3.jpg


Διαθέτει μία ταχύτητα, η οποία θα πρέπει να είναι 1/25 ή 1/50 κατά το σύνηθες της εποχής λόγω αργών φιλμ αλλά και από τον ήχο του, καθώς και έκθεση T με το χειρισμό του μικρού μοχλού επάνω.

Δύο τρύπες διαφορετικής διαμέτρου επάνω σε μία μεταλλική λωρίδα δημιουργούν τα δύο –άγνωστα- διαφράγματα και ο χειρισμός τους γίνεται με τον μεγάλο επάνω μοχλό.

Το φιλμ που μπορεί να χρησιμοποιήσει είναι το κλασσικό 120 και μπορεί αποδώσει 8 καρέ των 6x9cm (full frame).

IMG_4814_zps3adeb3dc.jpg


H ταλαιπωρημένη θήκη της είναι από καμβά όπως και τόσες άλλες από εκείνα τα χρόνια. Κατά τα άλλα η μηχανή είναι σε άψογη λειτουργική και φυσική κατάσταση αν και το φιλμ με το οποίο ήταν φορτωμένη όταν την παρέλαβα καταδεικνύει πως βρισκόταν σε χρήση μέχρι και την δεκαετία του 70 ή και του 80. Δυστυχώς βρισκόταν μόνο στον αριθμό 1 πράγμα που σημαίνει πως δεν υπήρχε περίπτωση να ανακτηθεί καμία φωτογραφία από τον προηγούμενο κάτοχό της (πολύ μεγάλη τρέλα τα ‛found films’ για πολλούς) μία και είτε απλά είχε φορτωθεί είτε είχε τραβηχτεί μόνο μία στάση και αυτή θα είχε καταστραφεί αφού ήδη την είχε ανοίξει ο πωλητής ή/και είχε δοκιμάσει το κλείστρο.

IMG_4809_zpsf8e47a05.jpg


Παρόλα αυτά τράβηξα τις επόμενες 7 στάσεις που απέμεναν για δοκιμή μέσα από την μπαλκονόπορτα και κάτι βγήκε, αλλά όσο και να έψαξα είναι αδύνατον να βρω το σκανάρισμα. Ίσως και να μην το έκανα ποτέ γιατί δεν είχε και κανένα ενδιαφέρον.

Τα φιλμ TriFCA, κυκλοφορούσαν στο εμπόριο από τις αρχές του 70 (ίσως και τέλη 60) και μέχρι το τέλος του 80 σε πολλά διαφορετικά φορμά (ρολό, κασέτα, κτλ) και προφανώς υπήρχε και σε ασπρόμαυρό.

IMG_4815_zps457095e5.jpg


IMG_4817_zps5073538f.jpg

(ουφ! όλα ανάποδα και δύσκολα...)

Η ονομασία του προκύπτει από το Τri- (τρία) και το Film Corporation of America. Γιατί όμως τρία.? Αφού είχες τραβήξει το φιλμ, μετά το ταχυδρομούσες μαζί με το τέλος για την εμφάνιση και εκτύπωση, και το εργαστήριο σου επέστρεφε 3 εκτυπώσεις για κάθε στάση. Μία κανονικού μεγέθους, και 2 μικρότερες στο μισό μέγεθος του αρχικού για «πορτοφολική» χρήση (!)

IMG_4855_zpse67a813d.jpg
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
Nα και η Ernemann, άλλο ένα κουτί από τα παλιά.

IMG_4977_zpse6da1733.jpg


Οι Heinrich Ernemann και Franz Matthias αρχικά ξεκινούν από ένα κατάστημα λινών υφασμάτων και καλσόν και το 1899 ιδρύουν την «Dresdner Photographische Apparate-Fabrik Ernemann & Matthias», ενώ δύο χρόνια αργότερα με την αποχώρηση του Matthias, η εταιρία θα αρχίσει να στρέφεται ποιό ουσιαστικά στον φωτογραφικό τομέα.

Ο ταλαντούχος και αυτοδίδακτος στα φωτογραφικά κύριος Ernemann θέλοντας να έχει τον πλήρη έλεγχο των κατασκευών του, σύντομα θα απορροφήσει την χρεοκοπημένη Herbst & Firl και θα σχηματισθεί το 1899 η μετοχική εταιρία «Heinrich Ernemann, Aktiengesellschaft fur Cameraproduktion» που θα παράγει φωτογραφικές και κινηματογραφικές μηχανές σε Δρέσδη και Γκέρλιτς (Gοrlitz).

IMG_4878_zps5ba84564.jpg


Το 1903 η εταιρία θα αρχίσει να κατασκευάζει κινηματογραφικές μηχανές στο φορμά των 17.5mm. H διάσταση αυτή θα αποτελέσει και τη πρώτη σοβαρή προσπάθεια για την δημιουργία ενός ερασιτεχνικού κινηματογραφικού φορμά το οποίο είχε πρωτοεμφανισθεί τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα. Είχε και αυτό διατρήσεις ανάμεσα στα καρέ όπως συνέβη αργότερα και με τα 9.5mm αλλά ποτέ δεν κατάφερε να επιτύχει εμπορικά. Για αυτό και τα 9.5 και 16mm θεωρούνται τα πρώτα ερασιτεχνικά καθώς ήταν τα πρώτα εμπορικώς επιτυχημένα.

ernemannkino2.jpg


Η ικανότητες του Ernemann και οι νέες ιδέες και πρακτικές στην διοίκηση που έφερε ο γιος του με τις σπουδές που είχε κάνει στην Aμερική βοήθησαν την εταιρία να πάει παραπέρα και το 1908, εποχή υπερπροσφοράς και συνωστισμού στον χώρο, κατάφερε μόνος να στέκεται απέναντι στους άμεσους ανταγωνιστές του που συνενώθηκαν και δημιούργησαν το 1909 την ΙCA.

IMG_4877_zpsdfbc1636.jpg


Την ίδια εποχή, η εταιρία παράγει την πρώτη της SLR και κατασκευάζει πλέον μόνη της τους δικούς τις φακούς, που έως τότε προμηθευόταν από τις Carl Zeiss και Goerz. Μεταξύ των υπαλλήλων της Ernemann τότε ήταν και ο Johan Steenbergen, που αργότερα σχημάτισε την Ihagee.

Kατά τον πρώτο πόλεμο η εταιρία συνεχίζει να αναπτύσσεται στρεφόμενη μερικώς στις πολεμικές εφαρμογές των προϊόντων της, αλλά και στις τσέπες των στρατιωτών στα μέτωπα με τις μικρές πτυσσόμενες μηχανές της.

Το 1920 δημιουργείται μια θυγατρική εταιρία σε συνεργασία με την γνωστή την πάση Krupp για την κατασκευή των κινηματογραφικών μηχανών προβολής, η Ernemann-Krupp Kinoapparate, η οποία κρατά ζωντανό έως και σήμερα το όνομα Ernemann (Σήμερα ERNEMANN CineTec GmbH).

IMG_4995_zpsf6404270.jpg

ανάποδα και μικρά

Το 1923 το φωτογραφικό τμήμα της εταιρίας μεταφέρεται στο νέο της εργοστάσιο στη Δρέσδη που ο κεντρικός του πύργος είναι έως σήμερα γνωστός ως ο ¨πύργος Ernemann” o ίδιος που έγινε και το σύμβολο της Pentacon αργότερα.

Παρά την τραγική οικονομικό-πολιτική κατάσταση στη μεταπολεμική Γερμανία, ο τομέας εξακολουθεί να ευημερεί και να αναπτύσσεται. Η Ernemann και αυτή έχει μοντέλα σε κάθε κατηγορία. Από απλές τύπου κουτιού, μέχρι πολύ εξελιγμένες επαγγελματικές μηχανές και το 1924 ο ταλαντούχος 24χρονος Ludwig Bertele θα κατασκευάσει για την εταιρία τον εξωτικό για την εποχή φακό Ernostar f1:2 που σύντομα θα αποκτήσει διάφραγμα f1:1.8. Φακός 6 στοιχείων για τον οποίο κατασκευάστηκε η μηχανή Er-Nox και σε λίγο άλλαξε όνομα σε Ermanox.

61511078.ermanoxb.jpg


Εάν σε κάποιους από εμάς σήμερα αυτό μπορεί να φαντάζει απλό, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στην εξίσωση την έλλειψη επικαλύψεων στους φακούς εκείνη την εποχή, πράγμα που δεν επέτρεπε τη χρήση πολλών στοιχείων. Από την μία μπορεί να διόρθωναν γεωμετρικά το αποτέλεσμα αλλά από την άλλη έριχναν τη φωτεινότητα και αύξαναν το θάμπωμα από της αντανακλάσεις εντός του φακού.

Αφού ο Bertele κατάφερε να λύσει όλα τα παραπάνω, ο Ernostar ήταν ο πρώτος φακός που επέτρεψε να ληφθούν φωτογραφίες με φυσικό φωτισμό σε εσωτερικούς χώρους και θέατρα. Για αυτό χρησιμοποιήθηκε στο φωτορεπορτάζ με γνωστότερη περίπτωση αυτή του φωτογράφου Erich Salomon ο οποίος αποθανάτισε πολιτικούς και διπλωμάτες της εποχής σε φυσικές στάσεις χωρίς φλάς.

00QKVY-60453584.jpg


twoernies.jpg


Τελικά το 1926, η εταιρία συνενώνεται μαζί με τις ICA, Goerz και Contessa-Nettel και σχηματίζουν την ιστορική Zeiss Ikon.
Η απλή κάμερα στις φωτογραφίες (φιλμ 120, 6x9) είναι από τη σειρά Film-K. Αυτή η σειρά φαίνεται πως άρχισε να παράγεται κάπου στο 1916-1918 και συνεχίστηκε η κατασκευή της έως και την προσχώρηση της εταιρίας στην Zeiss Ikon το 1926.

IMG_4866_zps96118514.jpg


Υπήρχαν 5 διαφορετικά μοντέλα που παρήγαγαν αρνητικά 4.5x6, 6x6, 6x9, 6.5x11 και 7.25x12.5cm αντίστοιχα, και οι πρώτες μηχανές φιλοξενούσαν τον μηχανισμό του κλείστρου σε ορθογώνιας μορφής μεταλλικό τμήμα και όχι κυκλικής όπως σε αυτή.

Η μηχανή είναι κατασκευασμένη από ξύλο και δερματίνη, διαθέτει μία ταχύτητα (25 ή 50 να υποθέσω), με διάγραγμα f:12.5, ενώ σε θέση “T” το διάφραγμα μπορεί να έχει δύο τιμές f12.5 ή 25. Η μηχανή είναι σε άψογη κατάσταση ενώ σαν να κατασκευάστηκε μόλις σήμερα φαίνεται να είναι η θήκη της από καμβά. Τόσο καινούργια δείχνει, που με βάζει σε σκέψεις πως ίσως να είναι και μεταγενέστερη αν και στο σημείο που υπάρχει ο η πεταλούδα προώθησης του φιλμ έχει σημάδι από μακροχρόνια παραμονή της μηχανής εντός της.

IMG_5002_zpsf3fbc864.jpg


6177548609_468c9845c1.jpg
 
Last edited:

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
Zeiss Ikon Nettar 515 (και άλλα παιχνίδια)

IMG_5915sm.JPG

Ως εισαγωγή για όποιον ενδιαφέρεται, μια σύντομη αναφορά στην ιστορία της Zeiss Ikon από παλαιότερη ανάρτηση μπορείτε να βρείτε εδώ. Όσο για τις Nettar, αυτές αποτέλεσαν μια πολύ επιτυχημένη σειρά ερασιτεχνικών φωτογραφικών μηχανών η οποία πρωτοεμφανίσθηκε το 1934, και το πιθανότερο είναι η ονομασία της να προέρχεται από τους φακούς Nettar οι οποίοι παλαιότερα χρησιμοποιούνταν από την Contessa Nettel. Ύστερα από μία διακοπή κάπου στο 1942, η παραγωγή της σειράς θα συνεχιστεί μεταπολεμικά από τη δυτική Zeiss Ikon και θα ολοκληρωθεί στα τέλη της δεκαετίας του 50.

Όλες τους, από την πρώτη, (Νettar 510 ή Βob- πιθανός νονός η σειρά Bob της Ernemann) μέχρι και την ολοκλήρωση της παραγωγής τους, ήταν πτυσσόμενες και δέχονταν φιλμ 120. Εδώ να αναφέρω πως στην Ευρώπη, η παλιά ονομασία για αυτό το φιλμ ήταν «Β2» και θα το βρούμε αυτό χαραγμένο ή τυπωμένο επάνω σε πολλές μηχανές όπως και στη συγκεκριμένη της παρουσίασης.

IMG_5783sm.JPG

Tα διαθέσιμα φορμά 6Χ4.5, 6X6 και 6Χ9cm, ενώ υπήρχε και αρκετά μεγάλο εύρος στους συνδυασμούς φακών (Nettar, Νovar, Tessar) και κλείστρων (από τα φθηνότερα Derval, Vario, Telma και Klio έως τα της υψηλότερης κατηγορίας Prontor και Compur).

Το σασί με τα λιγοστά μηχανικά του τμήματα, και η φυσούνα από δέρμα ήταν όμοια για τις entry level Nettar, και τις μεγαλύτερες αδελφές τους Ikonta και Super Ikonta με τις οποίες μοιράζονταν την ίδια στιβαρή κατασκευή. Οι των υψηλότερων κατηγοριών όμως, φιλοξενούσαν ανώτερου επιπέδου οπτικά, κλείστρα, καθώς και άλλα καλούδια.

Σήμερα, ύστερα από τόσες δεκαετίες, ο χρόνος αποδεικνύει πως το δέρμα από το οποίο κατασκευάζονταν οι φυσούσες -ειδικά προπολεμικά σύμφωνα με τις αναφορές- ήταν τέτοιο, που σπάνια θα έχει χαθεί η ελαστικότητα τους και επίσης πολύ δύσκολα θα εμφανίσει αδιόρατες οπές (pinholes) στα σημεία αναδίπλωσης.*

IMG_5942sm.JPG

*Καλύτερος τρόπος για να το ανακαλύψει κανείς είναι σε σκοτεινό δωμάτιο να ανοίξει την φωτογραφική και στο εσωτερικό τμήμα της φυσούνας να ανάψει ένα μικρό φακό. Ακόμη και στην περίπτωση που υπάρχουν τέτοιες μικρές οπές όταν η κατάσταση δεν είναι γενικευμένη ενώ το υλικό δεν δείχνει σημάδια έντονης κόπωσης, μπορούμε εύκολα να επέμβουμε με απόλυτη επιτυχία επιστρατεύοντας τα ποιο απλά υλικά. Μια από τις πολλές συνταγές που κυκλοφορούν και έχω δοκιμάσει και ο ίδιος (όχι όμως στη συγκεκριμένη μια και δεν έχει κανένα πρόβλημα παρά το ότι έχει κλείσει αισίως τα…75) είναι η εξής:

Ανακατεύουμε μια μικρή ποσότητα ελαστικής και υδροδιαλυτής κόλλας (ατλακόλ για χαρτί πχ) με μια ποσότητα μαύρης (ή άλλου χρώματος, ανάλογα το υλικό) βαφής παπουτσιών μέχρι το μείγμα να σκουρύνει όσο απαιτείται. Μετά εφαρμόζουμε στις pinholes αλλά και σε ακόμη μεγαλύτερες περιοχές αν είναι απαραίτητο (πχ σκισίματα) και αφήνουμε να στεγνώσει. Αν ολοκληρώσουμε την εργασία με προσοχή θα έχουμε ένα πολύ αξιόπιστό και «αόρατο» αποτέλεσμα.


Οι φακοί -χωρίς επικάλυψη πριν τον πόλεμο- που τοποθετούνταν στις Νettar ήταν συνήθως τριών στοιχείων σε 3 ομάδες (Novar**, Nettar κτλ, όλοι τους παιδιά του φακού Cooke) με το εμπρός στοιχείο να είναι κινούμενο για να επιτευχθεί η εστίαση. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορούμε να συναντήσουμε και φακούς 4 στοιχείων (Tessar).

Οι κοινότητες ανά τον ιστό, έχουν ασχοληθεί πολύ με τους φακούς Novar. Οι δοκιμές δείχνουν ότι δεν υπάρχει διαφορά στην οξύτητα και τη γεωμετρία των φακών 3 στοιχείων με αυτή των 4 στα πιο κλειστά διαφράγματα, ενώ στα πρώτα 1-2 στόπ οι φακοί τριών στοιχείων εμφανίζουν μαλακότερο είδωλο. Ακόμη και λήψεις με έγχρωμο φιλμ θα αποδώσουν πολύ ικανοποιητικά, φυσικά με έντονα…ρετρό αποτελέσματα...

IMG_5965sm.JPG

**Οι φακοί Novar-Anastigmat πρωτοχρησιμοποιήθηκαν από την Huttig τα πολύ πρώτα χρόνια του 1900. Όταν η εταιρία συγχωνεύθηκε με την ICA, κάποιες από τις φωτογραφικές της χρησιμοποιούσαν τέτοιους φακούς. Από το 1926 που η ICA συγχωνεύθηκε στην Zeiss Ikon, ακόμη περισσότερες φωτογραφικές χρησιμοποίησαν αυτόν τον φακό, η φόρμουλα του οποίου ανήκε στην Zeiss Ikon και όχι στην Carl Zeiss. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι φακοί αυτοί κατασκευάζονταν το πιθανότερο από την Rodenstock στο Μόναχο ή/και από την Hensoldt στο Βέτσλαρ.

Η συγκεκριμένη μηχανή είναι η Nettar 515 που μπορεί να αποτυπώσει σε ένα ρολό φιλμ 120 -«Β2» για να είμαστε στο κλίμα-, 16 στάσεις των 6Χ4.5cm. Η παραγωγή της ξεκίνησε το 1937 και ολοκληρώθηκε το 1942. Σύμφωνα με στοιχεία και αριθμούς σειρών που κατάφεραν να συγκεντρώσουν οι κοινότητες, μια και τα επίσημα αρχεία χάθηκαν στον πόλεμο και ειδικά στον βομβαρδισμό της Δρέσδης, αυτή θα πρέπει να κατασκευάστηκε το 1939.

Το κατά τα άλλα χαμηλής κατηγορίας κλείστρο διαθέτει και μηχανισμό αυτοχρονομέτρησης κάτι που δεν ήταν όμως αυτονόητο πριν 80 χρόνια.

IMG_5947sm.jpg

Το τηλεσκοπικό σκόπευτρο (τύπου Reversed Galilean, γιατί με αντίθετη διάταξη φακών ο Γαλιλαίος είχε φτιάξει το τηλεσκόπιό του) μπορώ να πω πως είναι αρκετά ικανοποιητικό για γενική χρήση. Σαν έξτρα μπορούσε κάποιος να προμηθευτεί και να προσαρμόσει κοντά στον φακό ένα πτυσσόμενο “brilliant finder” για σκόπευση από το ύψος της μέσης. Αυτό αν και πολύ περισσότερο δύσχρηστο και πιθανόν ανακριβές φαντάζομαι πως διατίθονταν γιατί πολλοί χρήστες θα το είχαν συνηθίσει από τα παλαιότερα χρόνια.

Οι ταχύτητες στην συγκεκριμένη είναι Τ, Β, 1-sec έως και 1/175sec. Kαι το διάφραγμα από 4.5 έως 22 αν και κλείνει ακόμη περισσότερο, πιθανά έως 32, αλλά δεν υπάρχει χαραγμένη αρίθμηση προφανώς γιατί θα έχουμε έντονη περίθλαση.

Ο απλός μηχανισμός στο σώμα, μπορεί να εγγυηθεί απροβλημάτιστή λειτουργία έως και σήμερα αν δεν έχει κακοποιηθεί και το σύνολο του φακού-κλείστρου. Κλείστρο που αποτελείται από λεπίδες και βρίσκεται ανάμεσα στα στοιχεία του φακού. Προσοχή χρειάζεται μόνο σε ένα σημείο κατά τον χειρισμό. Πρώτα θα πρέπει να θέσουμε την ταχύτητα κλείστρου και μετά να οπλίσουμε. Παρακάτω βίντεο που δείχνει πολύ καλά τη συγκεκριμένη φωτογραφική.


Αν θέλουμε να εξασκηθούμε ή διαθέτουμε τις βασικές γνώσεις μπορούμε εύκολα να αποσυναρμολογήσουμε το εμπρός και πίσω στοιχείο του φακού, που μάλλον θα χρειάζεται ένα απλό καθάρισμα, καθώς και να φθάσουμε στα ενδότερα του μηχανισμού για βασικό καθαρισμό και λίπανση του κλείστρου.

Ειδικά με την λίπανση δεν πρέπει ποτέ να το παρακάνουμε. Η τσιγκουνιά εδώ σώζει, μια και δεν πρέπει με τίποτα να φθάσει λάδι στις λεπίδες του κλείστρου. Σε τέτοια περίπτωση θα μπλέξουμε άσχημα, αλλά ακόμη και τότε δεν είναι αδύνατον να διορθώσουμε την χαζομάρα (την έχω πάθει…)

Από την άλλη, αν διαπιστώσουμε περαιτέρω ζημιά στον μηχανισμό του κλείστρου τότε θα είναι το πιθανότερο αδύνατον να το επαναφέρουμε, καθώς ακόμη και τα ταπεινότερα αυτών αποτελούν θαυμαστά έργα ωρολογοποιίας.

Επίσης θα πρέπει κατά την επανατοποθέτηση του εμπρός στοιχείου να προσέξουμε μην χάσουμε τη ρύθμιση της εστίασης…(και αυτό το έπαθα)

IMG_5958sm.JPG

Στις περισσότερες Νettar θα συναντήσουμε τον τύπο χαραγμένο στη δερματίνη που καλύπτει το σώμα και σε όλες θα υπάρχει χαραγμένος επίσης στη δερματίνη ο αριθμός σειράς. Ανάλογα τη χρήση μερικές φορές ίσως είναι δύσκολο να εντοπίσουμε αυτές τις χαράξεις. Η συγκεκριμένη προοριζόταν για την αγγλική (και αμερικανική) αγορά από όπου και την παρέλαβα μαζί με το κίτρινο φίλτρο και την όμορφη vintage θήκη της.

Μπορείτε να την βρείτε ακόμη και σε πραγματικά άριστη κατάσταση, σαν να βγήκε από το εργοστάσιο σήμερα αρκετά συχνά, και με τιμή πολύ χαμηλή αν διαθέτετε υπομονή. Και αν έχετε όρεξη για πειραματισμούς και σκαλίσματα ή αν απλά την θέλετε για ντεκόρ νομίζω πως είναι η ιδανική. Πάντως δύσκολα θα της αντισταθεί κάποιος και δεν θα την χρησιμοποιήσει τελικά.

Οι μηχανές αυτού του είδους θα έλεγα πως είναι και οι αγαπημένες μου γιατί προσφέρουν πολύ καλή εκμετάλλευση του φιλμ –με ένα ακόμη και έτσι, θηριώδες καρέ- σε πολύ μικρές συνολικές διαστάσεις. Αποτέλεσμα να έχουμε μια “compact” 70-80 ετών στο «τσεπάκι» μας. Εντάξει, με 120x85x40mm και βάρος περί τα 450gr το τσεπάκι θέλει να μην είναι και πολύ στενάχωρο…

IMG_5932sm.JPG

Όσο για το κουρδιστό gadget που μπορείτε να δείτε, αυτό είναι ένας μηχανισμός αυτοχρονομέτρησης για φωτογραφικές οι οποίες δεν τον διέθεταν ήδη τα παλιά εκείνα χρόνια.... Πέρα όμως από αυτό, μπορεί να χρησιμεύσει και ως λειτουργία αργής ταχύτητας στη θέση «Β», με εύρος περίπου 1 έως και 15 δευτερόλεπτα. Η ρύθμιση γίνεται με την περιστροφή του δίσκου κάτω από την πεταλούδα κουρδίσματος.

Δεν έχω κανένα στοιχείο, μα χρονικά θα το τοποθετούσα στη δεκαετία του 30. Επίσης μοιάζει αρκετά αν και δεν είναι ίδιο, με αντίστοιχες κατασκευές της γερμανικής Autoknips (Mod II). Υπάρχει λοιπόν πιθανότητα αυτή η εταιρία να τα κατασκεύαζε για λογαριασμό της Zeiss Ikon.

IMG_5928sm.jpg

Πολύ ενδιαφέρον και αυτό που μοιάζει με ρολόι τσέπης. Δεν είναι τίποτα άλλο από ένα…φωτόμετρο. Για την ακρίβεια αυτού του τύπου τα «φωτόμετρα» ονομαζόταν extinction meters. H λειτουργία τους είναι πολύ απλή: κρατώντας μπροστά από το μάτι το «φωτόμετρο» και βλέποντας δια μέσου του σκοπεύτρου το θέμα που θέλουμε να φωτογραφίσουμε, περιστρέφουμε τον εξωτερικό δακτύλιο. Με αυτό τον τρόπο μια μεμβράνη μεταβλητής διαφάνειας αρχίζει να σκοτεινιάζει το θέμα μας. Στο σημείο που πλέον διακρίνουμε μόνο τα περιγράμματα στα φωτεινά σημεία σταματούμε την περιστροφή και διαβάζουμε από την άλλη πλευρά τον συνδυασμό ταχύτητας και διαφράγματος.

Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν DIN και ΑSA, για αυτό και υπήρχε και το συνοδευτικό memo με τις αντιστοιχίες για τα φιλμ και τις φωτογραφικές πλάκες που υπήρχαν τότε.

IMG_5930sm.jpg

Επειδή είναι τόσο απλό εγώ το βρίσκω θαυμαστό! Φυσικά δεν υπάρχει και η μέγιστη ακρίβεια καθώς αλλιώς προσαρμόζεται το μάτι κάθε ανθρώπου, αλλά σε σχέση με τον κανόνα “sunny 16” το βρίσκω πολύ μεγάλο βοήθημα.

Τα “Diaphot” πρωτοεμφανίσθηκαν το 1921 από την Ica και συνέχισαν από το 1926 έως και το 1934 από την Ζeiss Ikon η οποία διατήρησε και το πεντάκτινο αστέρι που ήταν σήμα της ΙCA (χμχμχμ…). Υπάρχουν και μοντέλα που πρέπει να είναι της τελευταίας περιόδου παραγωγής (την οποία μερικοί τοποθετούν από το 1936 έως το 1940 αλλά έχω σοβαρές αμφιβολίες για αυτό), τα οποία είναι ουσιαστικά όμοια αλλά έχουν καφέ θήκη. Επίσης είχε κυκλοφορήσει και η έκδοση “Kidiaphot” που δεν είναι το παιδικό Diaphot, αλλά το κινηματογραφικό από τη λέξη Kino…

IMG_6000sm.jpg

Προς το τέλος της ταινίας “The artist”, στη σκηνή ενός γυρίσματος, βλέπουμε κάποιον τεχνικό, ή ίσως υποτιθέμενο διευθυντή φωτογραφίας να έχει κρεμασμένο στο λαιμό του κάτι που μοιάζει πολύ με ένα τέτοιο φωτόμετρο. Το κλιπ του κρεμάσματος πάντως δεν είναι ίδιο. Δεν μπορώ να ξέρω, αλλά δεν έχω δει κάποιο άλλο της εποχής που να μοιάζει τόσο. Από το τέλος του 1800 υπήρχαν άλλα «φωτόμετρα» σε σχήμα ρολογιού που δούλευαν διαφορετικά και δεν ήταν τόσο λεπτά. Diaphot (F3.5-25 // 12min – 1/2000sec)

IMG_6027sm.JPG

Kαι τέλος το φωτόμετρο σεληνίου Ιkophot. Η ιστορία ξεκινά κάπου το 1939-40. Μετά τον πόλεμο θα κυκλοφορήσει το δεύτερο μοντέλο και κάπου στις αρχές του 50 θα αλλάξει περιτύλιγμα και από μαύρο θα γίνει ασπρό-κρεμ με κόκκινη θήκη και χρυσαφί (!) λουράκι (φοριέται και σαν κόσμημα…) Ίσως περίεργη στιλιστική επιλογή μια και ποτέ η Zeiss Ikon δεν είχε τέτοιου σχεδιασμού προιόντα. Αυτόματα μου φέρνει στο νου τις φθηνές ανατολικογερμανικές Welta Penti του 59, οπότε αν κάποιος έκλεψε σε αυτή την περίπτωση ήταν οι ανατολικοί…

Στην τελευταία περίοδο παράγεται το Ιkophot Rapid, που είναι και το εικονιζόμενο. Η διαφορά με το προηγούμενο μοντέλο είναι πως το rapid δεν έχει κλίμακες στην οθόνη, παρά ένα κυκλάκι που πρέπει να κεντράρουμε στη βελόνα η οποία μετακινείται ανάλογα με την ένταση του φωτός. Στο rapid προστέθηκε επίσης κλίμακα για κινηματογραφικά φιλμ.(6-1600 ΑSA // f1.4-22 // 60sec-1/1000 // 8-64 fps)

Im1955PA-Zeiss1sm.jpg

Τι ωραία παιχνίδια!
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
Zeca 9x12

P1260890.jpg

Δυστυχώς για τον ίδιο, αλλά και τον επίδοξο (εξ)ερευνητή του σήμερα, η ιστορία δείχνει πως έχει ξεχάσει τον κύριο Paul Zeh. Αυτός από μία άποψη φαίνεται να μην πρωτοτύπησε για την εποχή του, και είπε να ανοίξει ακόμη μία εταιρία φωτογραφικών -που αλλού?- στη Δρέσδη κάπου στο 1901-2.

Προς το τέλος του 19ου αιώνα οι γερμανοί είχαν πάθει μια φρενίτιδα με τα οπτικά και φωτογραφικά. Έγραφαν και έσβηναν εξισώσεις, έτριβαν και ξαναέτριβαν γυαλιά, οι δοκιμαστικοί σωλήνες είχαν πάρει φωτιά, ώστε πολύ σύντομα μετέτρεψαν τη Γερμανία και ειδικότερα τη Δρέσδη στο κέντρο του κόσμου σε αυτόν τον τομέα (Για αυτό και μετά τον πόλεμο οι Ρώσοι αντέγραψαν τόσα κλασσικά μοντέλα γερμανικών φακών). Τόσοι πολλοί μαζεύτηκαν, που δεν άργησαν οι πτωχεύσεις ή συγχωνεύσεις.

P1260873.jpg

Άλλος σήμερα αναφέρει την εταιρία του κυρίου Παύλου με το όνομα «Zeh-Camera-Fabrik», ενώ αλλού θα την συναντήσουμε και ως «Paul Zeh Kamerawerk». Πιθανόν να υπήρξε κάτω και από τα δύο ονόματα σε διαφορετικές χρονολογίες αν και αρχικά η πρώτη εκδοχή δείχνει λανθασμένη, για το λόγο πως οι γερμανοί γράφουν "kamera" και όχι "camera". Με μια δεύτερη σκέψη ίσως και να στέκει όμως, καθώς κάποια μοντέλα φωτογραφικών μηχανών έφεραν τον όνομα "Zeca". Αλλά κανείς μάλλον δεν ζει πια που να γνωρίζει κάτι στα σίγουρα...

Επίσης το "Z" το είχαν κάνει και αρκετά καλλιγραφικό με αποτέλεσμα πολλές φορές σήμερα να διαβάζεται λάθος ως "Feca" ή "Leca".

P1260876.JPG

P1260877.jpg

Tα περισσότερα μοντέλα φωτογραφικών μηχανών της εταιρίας ανήκαν στη μέση κατηγορία, και έφεραν διάφορους συνδυασμούς φακών και κλείστρων. Δεν υπάρχουν στοιχεία, αλλά καθώς φαίνεται κάπου στα μέσα της δεκαετίας του 1910 η εταιρία άρχισε να παράγει και φωτογραφικές μηχανές για γυάλινες πλάκες όπως ήταν το σύνηθες για την εποχή, ενώ αργότερα,-στις αρχές της δεκαετίας του 30 το πιθανότερο-, παρήγαγε και μοντέλα για φιλμ σε διάφορα φορμά.

Άγνωστο παραμένει επίσης και πότε ακριβώς έκλεισε. Άλλος βρίσκει ευκαιρία να αναφερθεί στους συμμαχικούς βομβαρδισμούς εναντίων αμάχων που ισοπέδωσαν τη Δρέσδη στο τέλος 2ου πολέμου και λέει πως το εργοστάσιο εξαφανίστηκε τότε. Άλλος λέει το 1948.

Πάντως λίγο πριν τον πόλεμο η εταιρία έβγαλε το σημαντικότερο μοντέλο της (αν και όχι εμπορικώς επιτυχημένο), τη Zeca-Flex. Ένα πτυσσόμενο μοντέλο TLR (διοπτικής) φωτογραφικής για φιλμ 120.

zecaflex.jpg

Οι φακοί προέρχονταν από διάφορους οίκους οπτικών "της γειτονίας" (Rodenstock, Zeiss κ.α.) και τα κλείστρα επίσης (Compur, Combound, Vario κτλ).

Η φωτογραφική της παρουσίασης μοιάζει με τόσες άλλες της ίδιας εποχής. Ένα κουτί από ξύλο υπενδεδυμένο με δερματίνη, βραχίονες και λοιπές λεπτομέρειες που συναντάμε παντού. Πολλές φορές ακριβώς τα ίδια εξαρτήματα μοιράζονταν πολλά μοντέλα διαφόρων κατασκευαστών.

Μια δεύτερη ματιά θα μας πει πως αυτό ήταν ένα οικονομικό μοντέλο. Δεν έχει δεύτερο πτυσσόμενο στάδιο στη ράγα εστίασης που θα επέτρεπε την λήψη macro και επίσης τη χρήση μόνο των πίσω στοιχείων του φακού σε χρήση tele**. Η εστίαση επίσης δεν γινόταν με οδοντωτό μηχανισμό μικρορύθμισης όπως μπορούμε να συναντήσουμε αλλού. Υπάρχει η δυνατότητα κατακόρυφης κίνησης του φακού που βοηθούσε στο τελικό καδράρισμα, αλλά και αυτός δεν διαθέτει κανένα μηχανισμό και πρέπει να γίνει κάπως άκομψα με το χέρι.

P1260886.jpg

...
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
...

Άλλο στοιχείο οικονομικής σχεδίασης είναι ο αργός ακόμη και για την εποχή φακός μέγιστου διαφράγματος f11 καθώς και το κλείστρο Vario της κατά τα άλλα καθόλου ευκαταφρόνητης "Gauthier", που όμως ήταν "δεύτερης" κατηγορίας και απλούστερης σχεδίασης σε σχέση με τα Compound και Compur της "F. Deckel". Το πιθανότερο όμως είναι, πως αυτή η απλή σχεδίαση τα κάνει να λειτουργούν απροβλημάτιστα τις περισσότερες φορές έως σήμερα, με την ελάχιστη ή καθόλου συντήρηση.

P1260879.jpg

Για την κατά προσέγγιση χρονολόγηση της συγκεκριμένης φωτογραφικής δεν υπάρχουν και πολλά που μπορούν να βοηθήσουν. Ο φακός (που είναι σε άψογη κατάσταση) δεν έχει αριθμό σειράς, ούτε και όνομα κατασκευαστή*.

P1260878.jpg

Το κλείστρο (που και αυτό λειτουργεί σαν καινούργιο) επίσης δεν έχει αριθμό σειράς, όμως από αυτό μπορούμε να βγάλουμε αρκετά ασφαλή συμπεράσματα, καθώς είναι ο αρχικός τύπος του Vario. Αυτό τοποθετεί το κλείστρο -άρα πάνω κάτω και τη φωτογραφική- κάπου στο μέσον της δεκαετίας του 1910 με αρχές της δεκαετίας του 20.

Μαζί με την μηχανή ήρθε και η θήκη από δερματίνη με τρείς "plate holders" που λέμε και στα ελληνικά, φορτωμένες με γυάλινες πλάκες οι οποίες είναι άγνωστο αν έχουν εκφωτισθεί ή όχι. Έχω μαζέψει και μερικές άλλες παλιές πλάκες και φιλμ και κάποτε θα αποφασίσω να δοκιμάσω να τις εμφανίσω μήπως βρω κανένα φάντασμα μέσα.

P1260892.jpg

P1260899.jpg

Εντός και η συσκευασία με φωτοευαίσθητες λωρίδες χαρτιού που χρησιμοποιούνταν στο φωτόμετρο "Imperial Exposure Meter" (πρωτοκυκλοφόρησε το 1901). Αυτό, και άλλα παρόμοια λειτουργούσαν ως εξής: Φόρτωνες μια λωρίδα φωτοευαίσθητου χαρτιού στο φωτόμετρο και άφηνες ένα κομμάτι του να εκτεθεί στο φώς το οποίο άρχιζε να σκουραίνει. Μετρούσες το χρόνο που χρειαζόταν για να σκουρύνει το χαρτί ώστε να φτάσει στον ίδιο κορεσμό με ένα χαρτί αναφοράς που βρισκόταν δίπλα. Μετά βάση του πίνακα είχες ένδειξη της απαιτούμενης έκθεσης ανάλογα την ευαισθησία του υλικού το διάφραγμα κτλ.

E159.JPG

Αν το πάρουμε από την αρχή για να έκανες σωστή δουλειά θα έπρεπε:

Να κουβαλάς μαζί σου το τρίποδο, να το στήσεις, να εστιάσεις-καδράρεις στο θαμπόγυαλο, να το αφαιρέσεις και να τοποθέτησης στη θέση του μια πλάκα που θα βγάλεις από τη θήκη, να τραβήξεις τη λεπίδα που προστατεύει την πλάκα έτσι που να είναι έτοιμη προς έκθεση στο φώς.

Να φωτομετρήσεις για να έχεις ποιο σίγουρο αποτέλεσμα. Να κάνεις το «κλικ» και μετά όλα με αντίστροφη σειρά. Μέσα σε όλα τα παραπάνω πολλά μπορούν να παν στραβά, όπως να μην έχεις κλείσει το κλείστρο πριν φορτώσεις την πλάκα, να ξεχάσεις τέρμα ανοιχτό το διάφραγμα ή να ξεχάσεις πως έχεις τραβήξει κάποια πλάκα και να την ξαναφορτώσεις κ.ο.κ.

P1260893.jpg

...
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
...

Αν έχετε κουραστεί μόνο που τα διαβάσατε, θα πρέπει μετά από τα παραπάνω τουλάχιστον να εκτιμήσουμε τις σημερινές ευκολίες με μηδενικό κόστος χρήσης που μπορούμε να έχουμε όλοι. Επίσης εμένα με κάνει να σκέφτομαι πως δεν χρειάζεται να καμαρώνω σαν γύφτικο σκεπάρνι αν ύστερα από 8678 λήψεις και δοκιμές καταφέρω να κρατήσω μια κάπως αξιοπρόσεκτη φωτογραφία...

P1260895.jpg

Λεπτομέρεια το ταμπελάκι με το όνομα του καταστήματος πώλησης. Αυτή η πρακτική ήταν αρκετά διαδεδομένη εκείνη την εποχή και μας δίνει μια μικρή πληροφορία για την ιστορία της κάθε φωτογραφικής που μπορεί να φέρει ένα τέτοιο. Η συγκεκριμένη λοιπόν επωλήθη μέσω του καταστήματος του κυρίου Fritz Naumann στο Stettin. Το Stettin μέχρι το τέλος του 2ου πολέμου ανήκε στη Γερμανία, ενώ από το 45 ανήκει στη Πολωνία με το σημερινό όνομα στα Πολωνικά ως Szczecin.

P1260881.jpg

Έψαξα να βρω παλιό χάρτη της πόλης και ευτυχώς το κατάστημα βρισκόταν σε κεντρική οδό που εντόπισα εύκολα. Μετά άνοιξα το google earth και σύγκρινα με το σήμερα. Η χάραξη της οδού δείχνει λίγο αλλαγμένη στο κεντρικότερο τμήμα της σήμερα αλλά εύκολα εντοπίζεται. Τότε και τώρα σημειωμένα με μαύρη γραμμή στις παρακάτω φώτο.

Stettin old black.jpg

stettin black.jpg

*Ο φακός, ο γαμπρός και τα δικαστήρια

Το 1866 συνέβη το εξής: Με πολύ μικρή χρονική διαφορά, παρουσιάστηκαν ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο δύο όμοιας σχεδίασης φακοί. Η θέση τους στην εξέλιξη των οπτικών είναι κορυφαία και χρησιμοποιήθηκαν τουλάχιστον για τα επόμενα 60 χρόνια.

Ο διάσημος έως και σήμερα, αγγλογερμανός οπτικός John Henry Dallmeyer παρουσίασε ένα συμμετρικό φακό που τον ονόμασε Rapid Rectilinear. Φακός τεσσάρων στοιχείων σε δύο ομάδες συμμετρικά τοποθετημένες εκατέρωθεν του διαφράγματος**.

**Οι φακοί συμμετρικής σχεδίασης σχεδόν πάντα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και ως τηλεφακοί διπλάσιου εστιακού μήκους χρησιμοποιώντας μόνο τα εμπρός ή πίσω γκρούπ οπτικών στοιχείων που ήταν όμοια. Σε σχέση με τον ολοκληρωμένο φακό υπήρχε μια πτώση σε απόδοση και φωτεινότητα, συμβιβασμός μεγαλύτερης ή μικρότερης σημασίας ανάλογα με τη χρήση και το ζητούμενο.


Ο κύριος Dallmeyer για την ιστορία είχε βρεθεί να εργάζεται σε μια από τις σημαντικότερες βρετανικές εταιρίες οπτικών της εποχής, αυτή του Andrew Ross. Σε τέτοια εκτίμηση είχε ο κύριος Ross τον υπάλληλό του, που τελικά του έδωσε το χέρι της κόρης του. Επίσης όταν αποδήμησε εις Κύριο το 1859, του άφησε μεγάλο μέρος της περιουσίας του με το οποίο ο Dallmeyer το 1860 άνοιξε την δική του εταιρία στο Λονδίνο.

Η ουσιαστικά όμοια σχεδίαση που παρουσίασε ο γερμανός Hugo Adolph Steinheil ακριβώς την ίδια εποχή και είχε σχεδιάσει μαζί με τον φίλο του Philipp Ludwig von Seidel (μεγάλος μαθηματικός κτλ, στον οποίο αποδίδεται η πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη για τις οπτικές αποκλίσεις οι οποίες φέρουν και σήμερα το όνομά του), ονομάστηκε Aplanat και δεν άργησε να φέρει δικαστικές διαμάχες.

Aplanat.png

P1260889.jpg

Αν θυμάμαι καλά αποδείχτηκε πως τελικά και οι δύο είχαν σχεδιάσει και εξελίξει εντελώς ανεξάρτητα τους φακούς τους, ενώ ο Steinheill μάλλον προπορεύτηκε μερικές εβδομάδες.

Πολύ πιθανό λοιπόν, ο συγκεκριμένος φακός που έφθασε ως τις μέρες μας σε άψογη κατάσταση, να κατασκευάστηκε από την εταιρία του Steinheill η οποία όπως και του Ross συνέχισε να υφίσταται για πολλές δεκαετίες μετά τον θάνατο τους.

P1260898.jpg

Επίσης μόλις ένα χρόνο πριν ο Steinheill είχε παρουσιάσει τον "πρόγονο" του Aplanat κατά μία έννοια, ονόματι "Periskop" (Periskop - Aplanat ονομάζεται ο φακός της συγκεκριμένης φωτογραφικής), o οποίος ήταν πάλι συμμετρικός αλλά με μόνο 2 απλούς μηνίσκους συμμετρικά εκατέρωθεν του διαφράγματος. Όμως τίποτα δεν είναι σίγουρο, καθώς πολλοί επώνυμοι ή όχι οίκοι κατασκεύαζαν οπτικά εκείνη την εποχή κάτω από το όνομα άλλων εταιριών.

Τέλος και 2 δοκιμές με τον φακό προσαρμοσμένο σε μια ψηφιακή φωτογραφική του σήμερα. Φυσικά μπορούμε να δούμε μόνο την απόδοση στο κέντρο που πάντα εκεί είναι καλύτερη μια και η κατασκευή του φακού είναι για μέγεθος ειδώλου της τάξεως των 9x12cm και όχι για κάποια χιλιοστά μόνο.

Διαστάσεις κλειστή (περίπου) 115x155x40mm, βάρος περι τα 800γρ.

P1260818.jpg

P1260859.jpg
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
ICA

ACHTUNG!!! ακολουθεί μεγάλο επεισόδιο.

Ica 1.jpg

Στο προηγούμενο “επεισόδιο” είχε αναφερθεί ο συνωστισμός στον χώρο τον παλιό εκείνο το καιρό στη Γερμανία, που σύντομα οδήγησε σε συγχωνεύσεις εταιριών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η περίπτωση της ICA (Internationale Camera A.-G.) στη Δρέσδη.

Οι διαπραγματεύσεις για την δημιουργία της είχαν αρχίσει ήδη κατά την περίοδο της μεγάλης διεθνούς οικονομικής του 1907, από τους τρεις μεγάλους Huttig, Wunsche και Ernemann, ώσπου στις 7 Οκτωβρίου 1909 οι παρακάτω σχημάτισαν τη νέα εταιρία:
• Huttig AG (Δρέσδη)
• Dr. Krugener AG (Φρανκφούρτη)
• Wunsche AG (Reick, περιοχή Δρέσδης)
• Carl Zeiss Palmos AG (Ιένα, Jena)
Ενώ το 1912 προσχώρησε και η G. Zulauf & Co. (1895) από τη Ζυρίχη.

$_57.JPG

Η Huttig ήταν μία από τις παλαιότερες εταιρίες του τομέα με έτος ίδρυσης το 1862, και το πεντάκτινο αστέρι που αποτελούσε το σήμα της αργότερα υιοθέτησε και η ICA, το οποίο άλλαξε τα πολύ τελευταία χρόνια πριν τη συγχώνευσή της στη Zeiss Ikon to 1926.

Ο κύριος Huttig, ξεκίνησε από το Βερολίνο ως ξυλουργός ακριβείας αντιγράφοντας γαλλικές και αγγλικές φωτογραφικές δαγεροτυπίας, αλλά κατασκευάζοντας και μηχανές δικής του σχεδίασης μεταξύ των οποίων και μια από τις πρώτες SLR. Το 1897 στη Δρέσδη πλέον, το εργοστάσιο του απασχολούσε 800 εργαζόμενους και ήταν το μεγαλύτερο της εποχής στη Ευρώπη.

Ica 3.JPG

O Dr. Krugener, που ξεκίνησε ως χημικός στην Agfa, σύντομα οδηγήθηκε από προσωπικό ενδιαφέρον για τη φωτογραφία σε δικές του σχεδιάσεις.

taschenbuch.jpg

Το 1885 κατασκεύασε μια πολύ επιτυχημένη μίνι φωτογραφική σε σχήμα βιβλίου ικανότητας 24 “στάσεων” σε μικρές γυάλινες πλάκες, η οποία και άνοιξε το δρόμο για τη δημιουργία της δικής του εταιρίας το 1888. To εργοστάσιο του Dr Krugener στη Φρανκφούρτη διέθετε και τμήμα κατασκευής οπτικών, αλλά δυστυχώς μετά την συγχώνευση οι εκεί εγκαταστάσεις έκλεισαν οριστικά.

Ica 4.JPG

Για την ιστορία η κόρη του Ruth, παντρεύτηκε τον Hugo Schrader, ιδρυτή αργότερα της “Plaubel”.

Ica 5.jpg

Ο Emil Wunsche -έμπορος το επάγγελμα-, είδε την μεγάλη ανάπτυξη του τομέα ως πολύ καλή ευκαιρία, και το 1887 άνοιξε κατάστημα φωτογραφικών στη Δρέσδη. Αρχικά εμπορεύονταν και φωτογραφικές του Huttig μεταξύ άλλων, αλλά βλέποντας την επιτυχία του προαναφερθέντος, καθώς και του Ernemann αποφάσισε να ανοίξει και αυτός το δικό του εργοστάσιο κατασκευής το 1896.

Πάντως ο κύριος Emil, φαίνεται πως αν και έμπορος από κούνια, είχε μεγαλύτερο όραμα και πολύ προοδευτικές ιδέες για την εποχή. Το εργοστάσιό του είχε εξοπλισμό της τελευταίας λέξης της τεχνολογίας και επίσης εστιατόριο, ιατρείο κτλ, πράγματα καθόλου συνηθισμένα στο τέλος του 19ου αιώνα.

Έτσι μόλις το 1902, είχε καταφέρει να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρία στη Δρέσδη, αλλά ο κύριος Emil ξαφνικά αυτοκτόνησε και τα ηνία ανέλαβε ο συνέταιρός του.

Τον καιρό που ακολούθησε ο ανταγωνισμός μεταξύ των μεγάλων Huttig, Wunsche και Ernemann ήταν πολύ σκληρός, και η οικονομικοπολιτική κατάσταση δύσκολη, με αποτέλεσμα η εταιρία να προσχωρήσει στο σχήμα της ICA.

Ica 6.JPG

Η μικρή "Aktiengesellschaft Camerawerk Palmos" δημιουργήθηκε το 1900 στο Γκέρλιτζ, ενώ σύντομα –το 1902- απορροφήθηκε από την Carl Zeiss ως θυγατρική. Το 1909 με την προσχώρησή της στην ICA, η Carl Zeiss απέκτησε μετοχές και λόγο στη μεγαλύτερη εταιρία φωτογραφικών της εποχής στην Ευρώπη.

Για την ελβετική G. Zulauf & Co. δε βρήκα και πολλά. Να πάντως μία από τις κατασκευές της εκτός μικροσκοπίων κτλ:
Ica 7.jpg

Όπως αναφέρθηκε στην αρχή, στις διαπραγματεύσεις για την δημιουργία της ΙCA είχε λάβει μέρος από τα πρώτα στάδια και ο κύριος Ernemann,. Οι άλλοι όμως δεν τον έπαιζαν όπως ήθελε, παραχωρώντας του ρόλο χωρίς μεγάλη επιρροή στο συμβούλιο της νέας εταιρίας. Έτσι τους έριξε ένα φάσκελο συνεχίζοντας μόνος απέναντί τους.

Τα κατάφερε πάντως πολύ καλά, συνεχώς εξελισσόμενος τόσο τεχνικά όσο και οικονομικά, παρά τους δύσκολους καιρούς και τον σκληρό συνασπισμένο ανταγωνισμό.

Ica 8.jpg

Ο πρώην διευθυντής της Huttig, Guido Mengel, ανέλαβε τα ηνία της νέας εταιρίας και δυστυχώς όπως ήταν αναμενόμενο χάθηκαν πάρα πολλές θέσεις εργασίας καθώς έπρεπε να εξορθολογήσει τη παραγωγή.

Κάθε πρώην αυτόνομη εταιρία έφερε τις δικές της γραμμές παραγωγής και μοντέλα, αρκετά από τα οποία συνέχισαν και κάτω από το νέο όνομα. Επίσης πολλά νέα μοντέλα σχεδιάστηκαν όπως η μικρή Icarette της παρουσίασης.

Ica 9.JPG

Από τεράστιες επαγγελματικές φωτογραφικές στούντιο, μέχρι και τσέπης για τον ερασιτέχνη ή τον φαντάρο του πρώτου πολέμου (του οποίου την τσέπη και το περιεχόμενο αυτής γλυκοκοιτούσαν όλες οι εταιρίες του κόσμου), και κάθε είδους εξοπλισμός ήταν διαθέσιμος.

Η εταιρία επίσης μπήκε και στον χώρο του κινηματογράφου ειδικά όταν γενικός διευθυντής ανέλαβε το 1917 ο Emanuel Goldberg* μετά τον Mengel, αλλά o Ernemann έπαιρνε την «εκδίκησή» του και δεν τους άφηνε να πάρουν κεφάλι στη συγκεκριμένη αγορά.

Ica 10.jpg
Goldberg 1920

*O Goldberg, ρώσος εβραϊκής καταγωγής, είχε φύγει από τη Ρωσία λόγω του αυξανόμενου αντισημιτισμού. Αναδείχτηκε σε μεγάλη προσωπικότητα του χώρου στη Γερμανία με πολλές σχεδιάσεις και εφευρέσεις μεταξύ αυτών πολλές για το γερμανικό στρατό στον πρώτο παγκόσμιο, την μικρή κινηματογραφική Kinamo των 35mm και αργότερα τη φωτογραφική Contax που ήταν ανώτερη της Leica.

To 1933 τον μάζεψαν οι ναζί, αλλά κατόπιν πιέσεων απελευθερώθηκε σύντομα, για να βρεθεί αρχικά στη Γαλλία και λίγο αργότερα στην Παλαιστίνη. Φυσικά στη Γερμανία “ξεχάστηκε” και κανείς πια δεν ανέφερε το όνομά του όσα και αν είχε προσφέρει στο παρελθόν.

Πίσω πάλι στο 1910, η ιστορία ως προς ένα σημείο - ορόσημο στον τομέα της φωτογραφίας ίσως να είχε γραφτεί διαφορετικά, αν ο Mengel είχε δει με άλλο μάτι την επίσκεψη ενός νεαρού στο γραφείο του.

Ica 11.jpg
Μegel το παιδοβούβαλο

Ο ασθματικός και μικροκαμωμένος νεαρός προϊστάμενος της Carl Zeiss που προσέγγισε τον θηριώδη και με σιδερένια πυγμή διευθυντή της ICA, του παρουσίασε την κάμερα στην οποία δούλευε καιρό και χρησιμοποιούσε ο ίδιος.

Ο Mengel δεν ενθουσιάστηκε καθόλου και τον έστειλε στον αγύριστο. Έτσι ο συνεσταλμένος ασθματικός νεαρός (που και για αυτό τον λόγο ίσως προσπαθούσε να μειώσει των όγκο του φωτογραφικού εξοπλισμού που χρησιμοποιούσε ως χομπίστας) Oskar Barnack, πήρε την εφεύρεσή του υπό μάλης και σύντομα βρήκε αυτιά πρόθημα να των ακούσουν στην Leitz…και τα υπόλοιπα είναι η ιστορία της Leica.

Ica 12.jpg
Βarnack 1914 αφού είχε γλυτώσει από τον γίγαντα

Παρά τον πρώτο παγκόσμιο και το μπλοκάρισμα των εξαγωγών η ICA αλλά και άλλες εταιρίες του χώρου στη Γερμανία συνέχυσαν να ευδοκιμούν τηρουμένων των αναλογιών και της κατάστασης.

Άγνωστο παραμένει από ποιους ακριβώς προμηθευόταν τους φακούς της μια και η ICA ποτέ δεν κατασκεύασε οπτικά. Σε πολλές περιπτώσεις οι ακριβότερες φωτογραφικές της εξοπλίζονταν με φακούς της Zeiss, αλλά κανείς δεν ξέρει να πει με σιγουριά ποιών κατασκευαστών ήταν οι φακοί με το δικό της όνομα. Πολλοί οι υποψήφιοι πατέρες, και επίσης είναι πιθανό στην εταιρία να γινόταν συναρμολόγηση μόνο οπτικών από τρίτους κατασκευαστές.

Ica 13.jpg

Για την αρίθμηση των φωτογραφικών μηχανών της, η εταιρία χρησιμοποιούσε ένα γράμμα πριν από μία σειρά ψηφίων. Ξεκινώντας από το “A” και προχωρώντας στο “B” κτλ για κάθε 100.000 μονάδες. Το ίδιο σύστημα υιοθέτησε και συνέχισε αργότερα η Zeiss Ikon από το γράμμα L το 1926. Αυτό μας λέει πως παρήχθησαν περίπου 1.100.000 φωτογραφικές σε διάστημα 17 χρόνων. Σίγουρα η παραγωγή δεν θα ήταν ισόποση κάθε χρόνια και ειδικά κατά τον πρώτο παγκόσμιο. Όμως χονδρικά αν υπολογίσουμε 65.000 μηχανές τον χρόνο μπορούμε με αρκετά καλή ακρίβεια να χρονολογήσουμε μια φωτογραφική της εταιρίας.

Χρονολόγηση με μεγάλη ακρίβεια μπορεί να γίνει στης φωτογραφικές που φέρουν φακούς της Carl Zeiss και κλείστρα της F. Deckel (αν δεν έχουν αλλαχθεί κάποια στιγμή στο παρελθόν). Ωστόσο μια γρήγορη έρευνα δείχνει πως σταθερά, κλείστρα της παραπάνω εταιρίας έχουν παλαιότερους αριθμούς σειράς σε σχέση με τους φακούς της Zeiss που φέρουν. Αυτό πιστοποιεί κατά κάποιο τρόπο τα γραφόμενα για τη μαζική παραγωγή και στοκάρισμα αυτών.

Τελικά το 1926 ήρθε ο καιρός να επαναπροσδιοριστούν τα πράγματα. Και πάλι οι μεγάλες εταιρίες του χώρου άρχισαν διαπραγματεύσεις για την δημιουργία ενός νέου συνασπισμού. Στο τραπέζι ξαναβρέθηκε ο κύριος Ernemann που υποψιάζομαι δεν είχε ξεχάσει ακόμη τι είχε συμβεί σχεδόν 20 χρόνια πριν, αλλά τελικά δέχτηκε να συμμετάσχει στη δημιουργία της Ζeiss Ikon μαζί με τους ΙCA, Goerz και Contessa Nettel.

...συνεχίζεται...
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
...

Η μεγάλη φωτογραφική (πλάκες 9x12) Τoska 215 προϋπήρχε στον κατάλογο της Huttig. Σχετικά σπάνια, δεν είναι από τα 2-3 μοντέλα που βρίσκει κανείς με το πρώτο ψάξιμο.

Το σώμα είναι μάλλον από αλουμίνιο και η επένδυση από γνήσιο δέρμα. Όπως και όλα τα μοντέλα ουσιαστικά, μπορεί να βρεθεί με πολλούς συνδυασμούς φακών- κλείστρων.

Έχει αρκετές δυνατότητες και μηχανισμούς που την τοποθετούν στην ανώτερη κατηγορία. Δεν έχει φακό Zeiss αλλά ένα συμμετρικό «ίδιας ετικέτας» που είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθεί και σαν tele αφαιρώντας τα εμπρός στοιχεία. Για αυτό υπάρχει και δεύτερη ένδειξη για το «άπειρο» στη ράγα εστίασης.

Ica 14.jpg

Για φωτογραφικές του είδους δεν ήταν σπάνιο να υπάρχει δυνατότητα κινήσεων του φακού που χρησίμευαν κυρίως στην αρχιτεκτονική φωτογραφία, αλλά αυτές συνήθως ήταν οι εις στην αγγλικήν λεγόμενες “Rise and Fall” και “Shift”. (πάνω-κάτω και αριστερά-δεξιά). Η συγκεκριμένη διαθέτει και κάποιες περιορισμένες δυνατότητες “Τilt” όπως φαίνεται και στις φώτο.

Ica 15.JPG

Το Compound κλείστρο (1sec-1/200, B,T) της F. Deckel (και σε αυτή την εταιρία είχε χέρι η Zeiss) είναι πνευματικό, και ο μικρός κύλινδρος με το έμβολο εσωτερικά, ρυθμίζουν την καθυστέρηση κατά τη λειτουργία, καθώς ο αέρας περνά από τη μία πλευρά του κυλίνδρου στην άλλη.

Δεν έχει κανενός είδους γρανάζι και ήταν η κορυφή για την εποχή του. Είναι λίγο ευαίσθητο στη ρύθμιση αλλά όταν θα δουλέψει όπως πρέπει είναι το γλυκύτερο όλων, ακόμη και μετά από …100 χρόνια χρήσης.

Κατασκευαζόταν σε 5 μεγέθη και τα 2 μικρότερα αντικαταστάθηκαν σταδιακά από τα κλείστρα Compur (μηχανικά) μετά το 1912. Τα μεγαλύτερα μεγέθη που προοριζόταν για φωτογραφία μεγάλου φορμά συνέχισαν να κατασκευάζονται περίπου μέχρι το 1970 και πάρα πολλοί είναι αυτοί που τα χρησιμοποιούν ακόμη και σήμερα.

Ica 16.jpg

Για τη χρονολόγηση της συγκεκριμένης αν και δεν φέρει φακό της Zeiss που θα βοηθούσε πολύ σε αυτή τη κατεύθυνση, ο εξοπλισμός της με αυτού του είδους το κλείστρο και όχι με νεότερο, την τοποθετεί αρχικά κάπου μεταξύ του 1909 και 1915 χονδρικά.

Το ίδιο το κλείστρο κατασκευάστηκε περί το 1911-12. Αν ακολουθήσουμε και την παραδοχή για 65.000 φωτογραφικές το χρόνο που αναφέρθηκε παραπάνω, αυτή με αριθμό σειράς D16501 θα πρέπει να βγήκε από το εργοστάσιο κάπου στο 1913-14.(δλδ 316.500/65.000=περίπου 5 χρόνια)

Ica 17.jpg

Δείχνει πως έχει χρησιμοποιηθεί πολύ αλλά αυτό τις δίνει και παραπάνω παράσημα…:firstprize:. Η φυσούνα είναι σε αρκετά καλή κατάσταση χωρίς pinholes αλλά με δύο πολύ καλοφτιαγμένα μπαλώματα που ποιος ξέρει πότε έγιναν, ενώ έχει και ένα μικρό σχίσημο από απρόσεκτή αναδίπλωση του σκοπεύτρου, όμως βαρέθηκα να ασχοληθώ σοβαρά μαζί της. Πάντως της έκανα εντατική θεραπεία με Baby oil…

Εξαιρετικά περίεργο είναι πως ο φακός (“Maximar” 1:5.4 / 13.5cm-Μaximar υπήρχε και μοντέλο φωτογραφικής) δεν είχε κανενός είδους θόλωμα και είναι σίγουρο πως δεν έχει ανοιχθεί ποτέ, γιατί είναι από τις λίγες περιπτώσεις που αυτό είναι αδύνατον εκ κατασκευής χωρίς να διαλύσεις τα πάντα.

Ica 18.jpg

Παρόλα αυτά όπως φαίνεται και στην παρακάτω φώτο δε τη γλύτωσε από τους μύκητες που μπορούν να φυτρώσουν παντού…Αυτή η κατηγορία μυκήτων που σχηματίζει λεπτές ίνες σαν ιστό αράχνης σύμφωνα με τη πολύ μικρή μου εμπειρία μπορούν να καθαριστούν εντελώς χωρίς να αφήσουν την παραμικρή διάβρωση, σε αντίθεση με άλλους που τα…απόβλητά τους είναι σαφώς τοξικά.

Ica 19.jpg

Η μικρή στατιστική μου επίσης λέει, πως τέτοιοι μύκητες, -από τους «καλούς»-, βρίσκονται συνήθως σε οπτικά που πέρασαν τη ζωή τους στο βορά. Εδώ στο νότο βλέπω να ευδοκιμούν οι κακοί… Πάντως παρακάτω μία ένδειξη του τι μπορεί να κάνει ακόμη και με τόσες «αράχνες» μέσα και χωρίς να έχει καθαρισθεί ποτέ εδώ και 100 χρόνια...

Ica 20 toska.jpg

Με περίπου 1200γρ βάρος δεν τη λέω και ελαφριά και κλειστή έχει διαστάσεις περίπου 16x12x4.5cm.

Λεπτομέρεια η ταλαιπωρημένη θήκη εποχής τρίτου κατασκευαστή, με την εσωτερική επένδυση σε χρώμα…γραφείου τελετών που ήταν της μοδός τις πρώτες δύο-τρεις δεκαετίες του 20ου αιώνα. Τη δεκαετία του 30 το trend στις εσωτερικές επενδύσεις άλλαξε σε κόκκινο-μπορντό και οι καφέ θήκες ειδικά στη Γερμανία άλλαξαν…καφέ σε καφέ κάπως διαφορετικής απόχρωσης…Την ίδια ώρα στην Αμερική είχαν κάτι σε καφέ-μπορντό.

Ica 21.jpg

Η -μικρή στο μάτι μεγάλη σε αρνητικό (6x6)- Icarette ήταν νέα σειρά και κυκλοφόρησε σε διάφορα μοντέλα αλλά σε δύο βασικές κατηγορίες:
Την οριζόντια όπως τη συγκεκριμένη που ήταν αποκλειστικά 6x6 και τις κατακόρυφες σε διάφορα φορμά. Πολλά μοντέλα είχαν τη δυνατότητα να δέχονται και φωτογραφικές πλάκες εκτός από φιλμ πράγμα που καθόριζε η πλάτη τους.

Το απλό κλείστρο της συγκεκριμένης (25-50-100-Β-Τ) είναι κάτι σαν καμουφλαρισμένο Vario που είχαμε δει στο προηγούμενο με τον κύριο Zeh, και δεν είναι απίθανο να υπάρχουν “υπόγειες” διαδρομές με τη Gauthier, καθώς η μακροδάκτυλη Zeiss, σιωπηρά ή φανερά είχε και εκεί τα συμφέροντά της. Για το χειρισμό του διαφράγματος πάντως χρειάζονται δάχτυλα…ταχυδακτυλουργού ή κομψής και εύθραυστης δεσποινίδος. Δάχτυλα-λουκάνικα από τα πολλά...λουκάνικα δεν θα κάνουν δουλειά.

Ica 22.jpg

Ο φακός είναι και αυτός από τις χαμηλότερες κατηγορίες αγνώστου πατρός (Helios 1:8 F=7.5cm). Μετά από 8 μέρες που τελικά κατάφερα να τον ξεβιδώσω… είδα πως είναι 3 στοιχείων σε 3 ομάδες. Το όλο σύστημα έχει και μικρή δυνατότητα “shift” κίνησης.

Το σασί είναι και αυτό μάλλον από αλουμίνιο με επένδυση από μαλακό γνήσιο δέρμα.

Ica 23.jpg

Αυτή και αν έχει γράψει χιλιόμετρα σε τσέπες όπως είναι εμφανές από τη φθορά του δέρματος και των εξαρτημάτων της, όπως και οι περισσότερες αδελφές της που έχω δει στον ιστό. Πράγμα που πάει να πει πως ήταν όντως φορητές και αξιόπιστες. Ίσως οι μικρές Icarette να ήταν η αντιπρόταση της ICA στις ιδέες του Βarnack για μια πραγματικά φορητή μηχανή, και θα πρέπει να περιμένουμε ότι πολλές έχουν επισκεφτεί και τα μέτωπα του πρώτου παγκοσμίου.

Το φιλμ ως μέσο είναι ακριβώς ίδιο με το γνωστό μας 120 αλλά τα καρούλια είναι διαφορετικά μια και κάποτε υπήρχε ένα φορμά που το έλεγαν 117. Με μικρή ταλαιπωρία πάντως είναι δυνατό να φορτώσεις μια τέτοια μηχανή με φιλμ.

Ica 24.jpg

O αριθμός F 4421 σύμφωνα με τον παραπάνω αυτοσχέδιο τύπο παραπέμπει πιθανά στο 1915-16. Και παρακάτω ένα δείγμα που ελήφθει με τον απλό φακό της.
Η μικρούλα ζυγίζει 400κάτι γραμμάρια και έχει διαστάσεις περίπου 12x7x3cm. Η σειρά συνεχίστηκε αργότερα και από τη Zeiss Ikon.

Ica 26.jpg

Ica 25 Icarette lens.jpg

Υ.Γ. Οι αποτυχημένη φωτογράφηση έγινε εξολοκλήρου με τον φακό της Νettar (όλες σε f8) που είχαμε δει παλιότερα. Σαφώς μπορεί και καλύτερα…

Ica 27.jpg
 

timaios

AVClub Addicted Member
16 November 2009
1,363
chris73 η παρουσιαση σου ειναι αξιολογοτατη.Καλη συνεχεια...
 

ΒΛΑΣΙΔΗΣ

AVClub Fanatic
19 June 2006
19,341
Θεσσαλονίκη
Καλημέρα, συνέχισε σε παρακαλώ....

πάντως οι περισσότερες μηχανές που χρησιμοποιήθηκαν από τους φαντάρους στον Α' ΠΠ ήταν Kodak Vest Pocket.
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
Eυχαριστώ παιδιά.
Όσο για τις Vest Pocket εννοείται! Τα μεγέθη ήταν δυσανάλογα και επίσης οι vest pocket ποιό προσιτές, όπως πάντα με τις Kodak και τη φιλοσοφία της.
Vest Pocket υπόσχομαι στο μέλλον :ADFADF1:
 

geovar

AVClub Addicted Member
24 February 2008
1,698
Φίλε Χρήστο, οι φωτογραφίες των μηχανών εξαιρετικές, η "γραφίδα" και γνώσεις σου επίσης. Γιατί όχι και ένα βιβλίο σου στο μέλλον με το υλικό που έχεις και αυτό που θα συγκετρώσεις συν τω χρόνω;; Θα είμαι μεταξύ αυτών που θα το αγόραζε.
 

cacau

Moderator
Staff member
7 June 2008
20,261
Αθήνα
Μου έρχονται στο μυαλό κομψές κυρίες να χορεύουν φοξ τροτ, μπλέ Bugatti και κίτρινες RR... Θέλω κι άλλο! :SFGSFGSF:
 

chris73

AVClub Addicted Member
3 March 2014
2,911
Θεσσαλονίκη
Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια και την ενθάρυνση, αλλά αν βάλεις δίπλα στο "Χρήστος" το "έμπορος" τότε είναι που θα γελάσει και ο κάθε πικραμένος...:flipout:

Μου αρκεί να κάνω το χόμπυ μου χωρίς να βάζω σε κίνδυνο τη ζωή των άλλων...