"...σαν γλυκό δηλητήριο"

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

17 June 2006
14,350
Κάποτε, πριν από πολλά χρόνια, ο ήρωάς μου ήταν ο Τζερόνιμο. Σκεφτόμουν ηδονικά ολόκληρο τον Αμερικάνικο στρατό να κυνηγάει το Τζερόνιμο και να μη μπορεί να τον πιάσει.
Εκείνα τα χρόνια, δε μπορούσα καθόλου να ακούσω Rachmaninov. Δεν είχα καταδεχθεί να έχω ούτε ένα δίσκο του, θυμάμαι.
Εκείνα τα χρόνια...

Τώρα ήρωάς μου είναι ο μελαγχολικός εραστής της ήττας, ο Βρετανός στρατηγός Γκόρντον, ο στρατιώτης που μισούσε τον πόλεμο. H Αυτοκρατορία τον έστειλε στο Χαρτούμ και τον εγκατέλειψε βορά στα φουσάτα της Τζιχάντ του Μάχντι. Γραφομανής, πέθαινε από ανία, με μιά κλίση στο μπράντυ και μανιοκαταθλιπτικός του κερατά - άραγε γι αυτό του έχω αδυναμία;

Τώρα, ακούω Rachmaninov και λιώνω.

61usJ2T6aUL._SL500_AA300_.jpg


Ακούω τις Etudes-Tableaux, op. 39, το τελευταίο έργο που έγραψε στη Ρωσία, to 1917. Δεν είναι όλες τους καλές. Πέρα απ αυτό, είναι γεμάτες από εσωτερικούς δαίμονες: ίσως η πιο βαθειά μελαγχολική μουσική για σόλο πιάνο που γράφτηκε ποτέ. Βρίσκεις διάφορες, σκόρπιες, κατά καιρούς, στα ρεσιτάλ του Horowitz και του Richter – κάπως έτσι κόλλησα κι εγώ.
Δεν είναι εύκολη η μουσική για πιάνο του Rachmaninov. Καθόλου εύκολη. Αυτοί που δεν την αντέχουν, την κατηγορούν ότι είναι παραφορτωμένη με νότες, ότι κολυμπάει στα σιρόπια. Εχουν δίκιο εν μέρει, γιατί αυτή η μουσική σπάνια παίζεται όπως πρέπει. Συνήθως κακοπαθαίνει στα χέρια πρωταθλητών του κλαβιέ, τύπων που αρέσκονται στους ξέφρενους καλπασμούς και στα πυροτεχνήματα. Τίποτα δεν πρέπει να είναι βεβιασμένο, τίποτε άσκοπα θεαματικό στην απόδοσή της. Οταν ο εκτελεστής δεν αξιοποιεί συνεχώς την εξαιρετική πολυφωνική τους πυκνότητα, τη μοναδική τους πολυρυθμία, αυτές οι μινιατούρες γίνονται περίπλοκες, φλύαρες και φτηνές. Ξιπασμένες πολυλογούδες.
Αλλά όταν ο εκτελεστής είναι μάστορας, απελευθερώνει ολόκληρη την ηφαιστειακή ουσία τους και τις μετατρέπει σε υπέροχο ποιητικό ταξίδι.
Θα έλεγα αυστηρά με Horowitz ή Richter.
 
Last edited:
17 June 2006
14,350
Richter_Prokofiev_Sonata4_BBC.jpg


Ο Alexander Nikolayevich Scriabin ήταν σύγχρονος του Rachmaninov και είχαν τον ίδιο καθηγητή στα θεωρητικά, στο Κονσερβατουάρ της Μόσχας. Γνωρίζονταν καλά μέχρι που ο καθηγητής τους έδειξε την εύνοιά του στον Rachmaninov, που απεφοίτησε ένα χρόνο νωρίτερα (!). Ο Scriabin το πήρε κατάκαρδα και οι σχέσεις τους χάλασαν.
Ο Scriabin δεν έζησε πολύ: πέθανε στα 43 του. Ηταν ένας τύπος μποέμ, με τρομαχτική τεχνική κατάρτιση στο πιάνο και πολύ νεωτεριστής σαν συνθέτης. Ηταν κι αυτός μαίτρ της μινιατούρας. Τουλάχιστον τρείς γενιές από Ρώσους πιανίστες έπιναν νερό στ όνομά του και σαν φιγούρα τον θεωρούσαν περίπου ισάξιο με τον Beethoven. Oι 10 Σονάτες του θεωρούνται σπουδαίας σημασίας στην ιστορία του Ρώσικου πιάνου. Η 9η απ αυτές κινείται σε τόσο σκοτεινές περιοχές ατμόσφαιρας και διάθεσης και αναδίνει τέτοιο αισθησιασμό και παρακμιακό ερωτισμό, που ένας φίλος του Scriabin της κόλλησε το παρατσούκλι Μαύρη Λειτουργία (Black Mass). Οι οδηγίες του συνθέτη πάνω στο Πως πρέπει να αποδοθεί είναι μνημειακές: “με όλο και περιοσσότερη νωθρότητα” στο πρώτο θέμα και, αργότερα, “με μιά γλύκα όλο και πιο χαϊδευτική και δηλητριώδη” (sic).
H μουσική του είναι πολύ μοναδική και απίστευτα δύσκολη στην απόδοσή της: δεν θέλει σιδερένια δάχτυλα. Θέλει, όμως, μιά ανεξάντλητη ηχοχρωματική παλέτα που την παρομοίασαν με την τεχνική sfumato του Ντα Βίντσι: τα χρώματα που συγχωνεύονται σχεδόν ανεπαίσθητα το ένα μέσα στο άλλο, με διαδοχικές λεπτές επιστρώσεις και παράγουν αυτό το φοβερό θαμπό εφέ. Η ποικιλία στους φωτισμούς που χρησιμοποιεί ο εκτελεστής για να αναδείξει όλες τις λεπτές αποχρώσεις της παρτιτούρας.
Με Horowitz ή Richter, ως ανωτέρω.
 
Last edited:
Κώστα θυμάμαι στο βιβλίο του Monsaingeon, κάπου παρεθέτει ένα δηλητηριώδες σχόλιο του Ρίχτερ πως ο Προκόφιεφ δεν άντεχε την μουσική του Ραχμάνινωφ και ιδιαίτερα της Etudes-tableaux, γιατί ήταν φανερό πόσο είχε επιρρεαστεί απ' αυτές! ;)

Ο Σκριάμπιν ήταν πολύ μυστήριο τρένο. Ανήσυχο πνεύμα, ψαχνόταν πολύ με τη φιλοσοφία αλλά και τον μυστικισμό. Αν κάθε μουσική σχολή πρέπει να έχει τον ιδιόρρυθμο εκπρόσωπο της και οι Γάλλοι είχαν το Σατί, οι Ρώσοι δε θα μπορούσαν να έχουν άλλον από το Σκριάμπιν! :p

Ήξερες πως κυκλοφορεί πως ήταν θείος του Μολότωφ; :eek:
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Xαίρομαι γιατί μόλις παράγγειλα τίς etudes-tableaux με τον δίσκο πού αναφέρεις απο την Regis.
Τίς έχω με τον John Lill απο την Nimbus και είναι πολύ ικανοποιητικές.
Στόν Scriabin τώρα ,ο Sofronitsky στίς 3,4,9 πού έχω είναι συναρπαστικός,αλλά δεν έχει εκδοθεί τίποτα άλλο δικό του.
Πολύ καλός και ο Gilels επίσης στίς 3,4.
Σε πλήρη έκδοση τίς έχω με μιά έκπληξη κατά την γνώμη μου.Με τον Robert Taub απο την Harmonia Mundi.
Υπάρχουν ορισμένες και με Richter αλλά και με Horowitz.Υπενθυμίζω και την σονάτα για πιάνο Νο 2 τού Rach με Horowitz.Κάπου την είχα παρουσιάσει και θυμάμαι πού ο Ντέμιαν έγραφε ότι μπορεί και να τον ψάξει γιατί δεν τού πολυαρεσει.
Τι νάκανε άρα γε??...
Y.Γ
Θα ψάξω κι´αλλο τον Horowitz και τον Richter
 
17 June 2006
14,350
Εξαιρετικός Scriabin είναι τα 24 Πρελούδια op 11 με τον Pletnev στην Virgin. Συμπεριλαμβάνονται οι Σονάτες 4 & 10 και διάφορα άλλα "μικρά", το ένα πιο ενδιαφέρον από το άλλο...
 

McZab

Supreme Member
3 July 2006
4,843
Belleville
Re: Απάντηση: "...σαν γλυκό δηλητήριο"

Εχω ακούσει για τον Ogdon ότι είναι πολύ καλός στον Scriabin(έχω μόνο τήν 4 με αυτόν,αλλά προτιμώ στην συγκεκριμένη τον Sofronitsky).

Sorry, για τον Rachmaninov εννοούσα...
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Η Σονάτα Νo 2,στην version τού 1931,που επίσης έχω ,είναι πολύ καλή.
Εκεί που είναι πολύ καλός ο Ogdon(αυτό για τον φίλο Bussoni)είναι στο κοντσέρτο για πιάνο τού Bussoni.
 
17 June 2006
14,350
Στις Σονάτες η έκπληξη για μένα ήρθε από την Idil Biret στη Naxos. Εκπληκτική αν και η ηχογράφηση είναι μέτρια και η ακουστική την αδικεί κατάφωρα.
 

Busoni

Supreme Member
5 July 2006
3,290
Πάτρα
Ευχαριστώ! Τον έχω ακούσει στην Fantasia contrappuntistica του Busoni. Προς το παρόν δεν μπορώ να εκφέρω άποψη γιατί το εν λόγω έργο δεν μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση οπότε δεν του έδωσα περισσότερη σημασία. Ο Busoni κλίνει προς την ατονικότητα σε ορισμένα έργα του κι εγώ, προς το παρόν, ο πιο ατονικός που αντέχω είναι ο Prokofiev.

P.S. Πάω ν' ασχοληθώ με την κ. Hewitt τωρα -bye-
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Απάντηση: Re: "...σαν γλυκό δηλητήριο"

Ευχαριστώ! Τον έχω ακούσει στην Fantasia contrappuntistica του Busoni. Προς το παρόν δεν μπορώ να εκφέρω άποψη γιατί το εν λόγω έργο δεν μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση οπότε δεν του έδωσα περισσότερη σημασία. Ο Busoni κλίνει προς την ατονικότητα σε ορισμένα έργα του κι εγώ, προς το παρόν, ο πιο ατονικός που αντέχω είναι ο Prokofiev.

P.S. Πάω ν' ασχοληθώ με την κ. Hewitt τωρα -bye-

Το κοντσέρτο του είναι πολύ ακαδημαϊκό και στιγμές φλύαρο,κατά την γνώμη μου.
Αλλά ήθελα να έχω μερικά έργα με τον Ogdon και μού προέκυψε και αυτό.
Υ.Γ
Καλή Ακρόαση.!!!!
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Yπήρχε ένας δίσκος που περίμενε υπομονετικά να ακουστεί ,στην δισκοθήκη μου.
Περιέχει 6 Preludes απο τα op.23 και 32,3 Etudes-Tableaux ,δυό Morceaux de fantaisie op.3,αλλά και την δεύτερη σονάτα για πιάνο τού Rach,στην αρχική της εκδοχή.
Ερμηνεύονται απο τον Ούγγρο πιανίστα Zoltan Kocsis(55ετών σήμερα,43 όταν ηχογράφησε τον δίσκο).
Απο την Philips στην σειρά The Rosette Collection.
Οποιος θέλει να έρθει σε επαφή με την πιανιστική μουσική τού Rach,βάσει και τών περιγραφών τού Λύμπε, να τον αγοράσει ανεπιφύλακτα.
Ο Κocsis έχει κρυστάλλινο ήχο,μεγάλη πιανιστική ελευθερία αλλά και γνώση.
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Συμπληρώνω λίγα ακόμη στοιχεία για την προσωπικότητα του Scriabin:

έδειξε ενδιαφέρον για τη θεοσοφία και τις ανατολικές φιλοσοφίες, οικοδομώντας μια ακράια μεταφυσική, με ιδιοφυή όμως τρόπο, η οποία προσδιόρισε μεγάλο αριθμό έργων του. Ταυτιζόμενος με τον Υπεράνθρωπο του Νίτσε ως απόλυτος δημιουργός, ήθελε να φθάσει μέσα'από την Έκσταση, στη συγχώνευση με τον Κόσμο, να κάνει να ηχήσει η τελική συγχορδία της φυλής μας σε συμφιλίωση με το Πνεύμα.
Οραματιζόταν ένα μετα-Βαγκνερικό ''πολύτεχνο'' (κατά το Gesamtkunstwerk του Ριχάρδου) , ένα Μυστήριο όπου θα συμμετείχαν όλες οι τέχνες (μέχρι και η αρωματοποιϊα!!).
Στον Προμηθέα:Το ποίημα της φωτιάς, για να ολοκληρώσει την ενορχήστρωση και να δώσει όλο το νόημα στο Ποίημα της φωτιάς, επινόησε παιχνίδια με το φως τα οποία λειτουργούσαν χάρη σ'ένα κλαβιέ του οποίου οι παρεμβάσεις ήταν σημειωμένες με ιδιαίτερα λεπτομερειακό τρόπο μέσα στην παρτιτούρα.Φυσικά στις εκτελέσεις του έργου δεν χρησιμοποιείται το ''όργανο''αυτό εκτός από μια παράσταση στη Νέα Υόρκη το 1915.

Πηγές:
Το λεξικό των συνθετών (R. De Cande)
Ιστορία της Μουσικής (E. Vuillermoz)
Ιστορία της Δυτικής μουσικής (C. Headington)
διάφορες σελίδες στο Διαδίκτυο
 

Κώστας Γκαβάκος

AVClub Enthusiast
16 March 2009
1,275
Αθήνα
O Horowitz με εκτεταμένη δισκογραφία στον Scriabin.
O Richter με εξαιρετικές και όχι μόνο etudes.
Δύο τεράστιοι πιανίστες στον Scriabin αλλά υπάρχει και το μετά.

Μένοντας λίγο ακόμη στο πριν ξαναβρίσκω σε παλιά βινύλια τον Igor Zhugov. Μαθητής του Gilels και του Neuhaus πιονιέρος στις εκτελέσεις του Scriabin. Καλές εκτελέσεις καλές ηχογραφήσεις της Melodyia μιας εκτός από πιανίστας ήταν και μηχανικός ήχου (Έλεγε είμαι ο καλυτερος μηχανικός ήχου ανάμεσα στους πιανίστες και ο καλύτερος πιανίστας ανάμεσα στους μηχανικούς ήχου).
Βρίσκω τον Ashkenazy που μπορεί να μην είναι η πρώτη πρώτη επιλογή αλλά είναι πολύ καλός.
Βρίσκω ακόμη και τον Sofronytsky κουνιάδο του Scriabin.

Zhukov.jpg
Ashkenazy.jpg
Sofronytski.jpg


Ο σημερινός ακροατής μπορεί να ακούσει την 9η σονάτα με άριστο ήχο και άριστη, κατά την γνώμη μου, εκτέλεση από το sacd της ΒΙS με τον Yevgeny Sudbin. To cd περιλαμβάνει ακόμη την 2η και 5η σονάτα μαζί με μαζούρκες και etudes. Έτσι μπορεί να έχει μια γενική άποψη για το πιανιστικό έργο του συνθέτη.

Subdin.jpg
 

Κώστας Γκαβάκος

AVClub Enthusiast
16 March 2009
1,275
Αθήνα
Υπήρχε ένας βραζιλιανός πιανίστας ο Roberto Szidon που έκανε καριέρα και έζησε στην Γερμανία. Δεν είχε πολλές ηχογραφήσεις.
Με αυτόν έχω ακούσει τις ουγγρικές ραψωδίες του Liszt (DG) και τις βιολί-πιάνο σονάτες του Bartok με την Jenny Abel (Harmonia Mundi)

Szidon-Roberto.jpg


Όποιος ενδιαφέρεται για την συνολική ηχογράφηση των σονατών του Scriabin είναι η καλύτερη επιλογή.
Είναι μια ερμηνεία συναρπαστική που αποδίδει άριστα τις αλλαγές διάθεσης με διακυμάνσεις στο tempo και στην δυναμική. Υπάρχει σε δύο cd αλλά έχω ακούσει μόνο το εικονιζόμενο.
Κυκλοφορεί και σε φθηνά βινύλια της DG.
 

Sonorus

Super Moderator
Staff member
28 August 2010
8,313
Θεσσαλονίκη
Εμένα πάλι ας μου επιτραπεί να θεωρώ reference με το οποίο πρέπει να κρίνουμε όλα τα υπόλοιπα την παρακάτω κυρία.
818P5SnLKQL._SL1500_.jpg