Ένα γενικότερο σχόλιο για το κινηματογραφικό είδος του Science Fiction, με αφορμή το εξαιρετικό, Annihilation, του Alex Garland.
Προσωπικά, το sci-fi το λατρεύω. Το καλό sci-fi, όμως, το σοβαρό, που βάζει θέματα, όχι τόσο τις διαστημικές (σαπουν)όπερες τύπου Star Wars. Ζητώ συγγνώμη από τα fanboys αλλά αυτό, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι επιστημονική φαντασία • είναι φαντασία σκέτο, fantasy που λένε, Lord of the Rings με διαστημόπλοια. Εφόσον εξηγήθηκα, προχωρώ. Αν το sci-fi είναι, στις καλές του στιγμές, ένα τόσο πολύτιμο κινηματογραφικό είδος (ας αναλογιστούμε μερικά μόνο από τα διαχρονικά αριστουργήματα που έχει δώσει: Blade Runner και Blade Runner 2049, Solaris, Terminator και Terminator 2: Judgement Day, Alien και Aliens, 2001: A Space Odyssey, 12 Monkeys, Stalker, The Thing, Matrix, Back to the Future, Minority Report, Videodrome,Donnie Darko, Inception, Robocop, Total Recall, Eternal Sunshine of the Spotless Mind, Her, Mad Max: Road Warrior και Mad Max: Fury Road, Wall-E, Ex Machina, Annihilation κτλ -η λίστα με τα έργα που κοσμούν το σινεμά και τιμούν τον κινηματογράφο ως τέχνη γενικότερα, μοιάζει ατελείωτη), αν διαρκεί και διατηρείται πάντα τόσο επίκαιρο, αυτό συμβαίνει γιατί με το πρόσχημα μιας φουτουριστικής ίντριγκας, μιας -δυσοίωνης συνήθως- προφητείας, μιας απόπειρας να ατενίσει ένα μέλλον που άλλοτε το βλέπει μακρινό κι άλλοτε πολύ κοντινό, το sci-fi μιλά εύγλωττα, γλυκόπικρα, ειρωνικά, καλοζυγισμένα κριτικά και με φιλοσοφική πυκνότητα που δεν συναντάμε σε άλλα είδη σινεμά (πού αλλού απαντάται τέτοια διερώτηση για την οντολογία ή την πολιτική οικονομία του υποκειμένου, την ετερότητα στο κέντρο του εαυτού, το ψευδαισθητικό της πραγματικότητας; ) γι' αυτό που είμαστε τώρα κι εκείνο που -ανεπαίσθητα ή βίαια, αθόρυβα ή ηχηρά- γινόμαστε. Τον δραματουργικό μηχανισμό της "παραβολής" και τον τρόπο λειτουργίας της αλληγορίας στο sci-fi, μπορεί να τους δει κανείς πολύ καθαρά σε μια αριστουργηματική σειρά επιστημονικής φαντασίας όπως το Black Mirror (εγώ σειρές δεν πολυβλέπω και γι' αυτούς που λένε ότι "η τηλεόραση είναι το νέο σινεμά" εύχομαι περίτεχνα βασανιστήρια όπως μια εβδομάδα με υποχρεωτικές, τρίωρες συζητήσεις της καντιανής "Μεταφυσικής των Ηθών", του "Αντι-Οιδίποδα" και του "Θωμάς ο Σκοτεινός", με τους παίκτες του Survivor και του Power of Love, αλλά το συγκεκριμένο είναι συγκλονιστική τέχνη, κακά τα ψέματα), που συχνά προφασίζεται ανησυχία για κάτι το οποίο θεωρητικά επίκειται ως κοινωνικοπολιτική συνθήκη, ενώ στην πραγματικότητα κι επί της ουσίας είναι ήδη εδώ. Διαθλώντας μέσα από το μυθοπλαστικό πρίσμα, σημειολογικές ακτίνες από δομές (υποκειμενικές και αντικειμενικές) ήδη υπάρχουσες, οργανωμένες, αισθητές στην ιδεολογική ατμόσφαιρα του κόσμου που μας περιβάλλει, αναδιατάσσοντας στοιχεία μιας κοινής, μαζικής εμπειρίας του καθημερινού, οθώντας την οικεία υφή τους, την "παιχνιδιάρικη" (η έννοια του gadget, είναι κομβικής σημασίας) όψη τους που έχουμε συνηθίσει, αποδεχτεί και δεν μας τρομάζει -ίσως αυτό να είναι, άλλωστε, το πιο τρομακτικό απ' όλα- στις περιοχές του εφιαλτικού, το sci-fi, εκθέτοντας ένα διπλότυπο της πραγματικότητας, γίνεται το ψηφιακό υδατόσημο που πιστοποιεί τη βαθύτερη αυθεντικότητά της. Το ότι πρέπει να κρύβεται πίσω από την καθησυχαστική λέξη, "φαντασία" (έστω επιστημονική), και να μεταμφιέζει τα πράγματα για να τα πει με το όνομά τους, απλώς αποδεικνύει πόσο ανέτοιμο παραμένει πάντα το είδος μας να αντιμετωπίσει τις αλήθειες εκείνες που το πονάνε περισσότερο.
Γιάννης Σμοΐλης
πηγή
:fight:
Προσωπικά, το sci-fi το λατρεύω. Το καλό sci-fi, όμως, το σοβαρό, που βάζει θέματα, όχι τόσο τις διαστημικές (σαπουν)όπερες τύπου Star Wars. Ζητώ συγγνώμη από τα fanboys αλλά αυτό, κατά τη γνώμη μου, δεν είναι επιστημονική φαντασία • είναι φαντασία σκέτο, fantasy που λένε, Lord of the Rings με διαστημόπλοια. Εφόσον εξηγήθηκα, προχωρώ. Αν το sci-fi είναι, στις καλές του στιγμές, ένα τόσο πολύτιμο κινηματογραφικό είδος (ας αναλογιστούμε μερικά μόνο από τα διαχρονικά αριστουργήματα που έχει δώσει: Blade Runner και Blade Runner 2049, Solaris, Terminator και Terminator 2: Judgement Day, Alien και Aliens, 2001: A Space Odyssey, 12 Monkeys, Stalker, The Thing, Matrix, Back to the Future, Minority Report, Videodrome,Donnie Darko, Inception, Robocop, Total Recall, Eternal Sunshine of the Spotless Mind, Her, Mad Max: Road Warrior και Mad Max: Fury Road, Wall-E, Ex Machina, Annihilation κτλ -η λίστα με τα έργα που κοσμούν το σινεμά και τιμούν τον κινηματογράφο ως τέχνη γενικότερα, μοιάζει ατελείωτη), αν διαρκεί και διατηρείται πάντα τόσο επίκαιρο, αυτό συμβαίνει γιατί με το πρόσχημα μιας φουτουριστικής ίντριγκας, μιας -δυσοίωνης συνήθως- προφητείας, μιας απόπειρας να ατενίσει ένα μέλλον που άλλοτε το βλέπει μακρινό κι άλλοτε πολύ κοντινό, το sci-fi μιλά εύγλωττα, γλυκόπικρα, ειρωνικά, καλοζυγισμένα κριτικά και με φιλοσοφική πυκνότητα που δεν συναντάμε σε άλλα είδη σινεμά (πού αλλού απαντάται τέτοια διερώτηση για την οντολογία ή την πολιτική οικονομία του υποκειμένου, την ετερότητα στο κέντρο του εαυτού, το ψευδαισθητικό της πραγματικότητας; ) γι' αυτό που είμαστε τώρα κι εκείνο που -ανεπαίσθητα ή βίαια, αθόρυβα ή ηχηρά- γινόμαστε. Τον δραματουργικό μηχανισμό της "παραβολής" και τον τρόπο λειτουργίας της αλληγορίας στο sci-fi, μπορεί να τους δει κανείς πολύ καθαρά σε μια αριστουργηματική σειρά επιστημονικής φαντασίας όπως το Black Mirror (εγώ σειρές δεν πολυβλέπω και γι' αυτούς που λένε ότι "η τηλεόραση είναι το νέο σινεμά" εύχομαι περίτεχνα βασανιστήρια όπως μια εβδομάδα με υποχρεωτικές, τρίωρες συζητήσεις της καντιανής "Μεταφυσικής των Ηθών", του "Αντι-Οιδίποδα" και του "Θωμάς ο Σκοτεινός", με τους παίκτες του Survivor και του Power of Love, αλλά το συγκεκριμένο είναι συγκλονιστική τέχνη, κακά τα ψέματα), που συχνά προφασίζεται ανησυχία για κάτι το οποίο θεωρητικά επίκειται ως κοινωνικοπολιτική συνθήκη, ενώ στην πραγματικότητα κι επί της ουσίας είναι ήδη εδώ. Διαθλώντας μέσα από το μυθοπλαστικό πρίσμα, σημειολογικές ακτίνες από δομές (υποκειμενικές και αντικειμενικές) ήδη υπάρχουσες, οργανωμένες, αισθητές στην ιδεολογική ατμόσφαιρα του κόσμου που μας περιβάλλει, αναδιατάσσοντας στοιχεία μιας κοινής, μαζικής εμπειρίας του καθημερινού, οθώντας την οικεία υφή τους, την "παιχνιδιάρικη" (η έννοια του gadget, είναι κομβικής σημασίας) όψη τους που έχουμε συνηθίσει, αποδεχτεί και δεν μας τρομάζει -ίσως αυτό να είναι, άλλωστε, το πιο τρομακτικό απ' όλα- στις περιοχές του εφιαλτικού, το sci-fi, εκθέτοντας ένα διπλότυπο της πραγματικότητας, γίνεται το ψηφιακό υδατόσημο που πιστοποιεί τη βαθύτερη αυθεντικότητά της. Το ότι πρέπει να κρύβεται πίσω από την καθησυχαστική λέξη, "φαντασία" (έστω επιστημονική), και να μεταμφιέζει τα πράγματα για να τα πει με το όνομά τους, απλώς αποδεικνύει πόσο ανέτοιμο παραμένει πάντα το είδος μας να αντιμετωπίσει τις αλήθειες εκείνες που το πονάνε περισσότερο.
Γιάννης Σμοΐλης
πηγή
:fight:
Last edited by a moderator:
