"Dance like a butterfly, sting like a bee"

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

17 June 2006
14,350
Sufjan_Stevens1.jpg


Εχω έντονη την εντύπωση ότι ο Sufjan Stevens είναι αυτό που λέμε κλασσικός τρόφιμος της αποικίας των τιμωρημένων. Αυτών που το μόνο αμάρτημά τους είναι ότι υπάρχουν. Μια βασανισμένη παιδική ηλικία φτωχού νομάδα, αποχαιρετισμός κάθε υποψίας «οργανωμένης ζωής», συχνά ένα τροχόσπιτο για σπίτι, κι ένα trailer park για γειτονιά, έντονη αντίληψη της αποσπασματικότητας του χρόνου, αποξένωση, άγχος, μια μάνα διπολική, αλκοολική και πρεζόνι που τον εγκατέλειψε δύο φορές πριν φύγει από τη ζωή και η ίδια -€“τον μεγάλωσε ο πατριός του- ένας κόσμος φοβερός, ακατάληπτος, που τη μαγεία του την προσεγγίζεις μόνο μέσα από την οδύνη, είναι μόλις μερικοί απ τους παράγοντες που διαμόρφωσαν τον ψυχισμό του.


sufjan_stevens2.jpg


Από το 2000, που είναι μαζί μας, το έργο του το χαρακτηρίζει αυτό το «κάτι άλλο» που βρίσκεις μόνο στους πραγματικά Μεγάλους ομότεχνούς του. Ναι μεν μιλάμε για ένα έργο απίστευτα πολυσχιδές και πολύπλευρο, διεσπαρμένο και παρορμητικό, υπερευαίσθητο και εμμονικό με πράγματα όπως η εγκατάλειψη, η απώλεια, ο θάνατος, που φαίνεται μουσικά να αντλεί επιρροές από πολλές ετερόκλητες πηγές -τον Grieg, το 8ο βιβλίο με τα μαδριγάλια του Monteverdi και τον Benjamin Britten, τον Neil Young, το Robert Wyatt, τον Bonny ‛Prince’ Billy... - αλλά ο παράγων Χ είναι αυτός που το απογειώνει: το στοιχείο που είτε το έχεις, είτε όχι - δεν ... διδάσκεται, υποβόσκει και είναι μυστηριώδης και άφωνος, μουγγός τελάλης για την ακρίβεια κι έχει να κάνει με την προσωπική σου εμπειρία, με τους βιωματικούς σου κραδασμούς και το πώς φιλτράρεις τα κάθε λογής «εγκλήματα» που έγιναν πάνω σου -τα όνειρα και τις καταστροφές, τις ατυχίες, τις αποτυχίες, τα αδιέξοδά σου, όλο αυτό που αποκαλούμε αλληγορία της ανθρώπινης μοίρας. Είναι αυτός ο παράγων που τον έχουν οι Mott και δεν τον έχουν οι AC/DC. Τον έχει ο John Martyn και δεν τον έχει ο John Denver. Τον έχει ο Alex Chilton, ο Todd Rundgren, ο John Cale και δεν τον έχει ο Bono, ο George Michael ή ο Phil Collins. «Κρυπτικός», γεμάτος από αντιφάσεις, λογιών λογιών σκιές, νυγμούς, φόβους, υπαρξιακά, ταριχευμένες συγκινήσεις, προσωπικούς κώδικες, ρυθμούς και μοτίβα, τραύλισμα και, κυρίως, θρόϊσμα ψυχής. Είναι ο παράγων που παράγει Κοινωνική μουσική - μουσική που ξεδιπλώνεται σαν κλαυσίγελος, παραστρατεί ώρες ώρες -και που σε ταξιδεύει σε προσωπικά, δύσκολα και, συχνά, άκρως ανταποδοτικά μονοπάτια. Ο Stevens είναι κατ εξοχήν προσωπικός καλλιτέχνης. Ανήκει σ αυτούς που η Σφίγγα τους κατασπαράζει όχι γιατί δεν έλυσαν το πρόβλημα, αλλά ακριβώς γιατί το έλυσαν. «Ο άνθρωπος που δε βρήκε και δεν είπε ακόμα τη λύση στο πρόβλημά του, είναι πιο κοντά στη λύση του προβλήματός του από οποιονδήποτε που έχει προτείνει ή δεχτεί λύσεις» (Βύρων Λεοντάρης: Δοκίμια για την ποίηση). Οσο περνάει ο καιρός, έχω αποφασίσει ότι δεν μ ενδιαφέρουν αυτοί που δεν έχουν αντινομίες και καημούς, που δεν τους ταλανίζουν ενοχές και κάθε λογής κρυφά κάρβουνα: δεν είναι άνθρωποι - κι έχω όλο και λιγότερο χρόνο για ν ασχολούμαι με ξόανα. Το σημαντικό και ιδιαίτερα προσωπικό στοιχείο του Stevens είναι πως όλη αυτή η συνδιαλλαγή με το Σκοτεινό κύμα, ποτέ δεν ηχεί καταθλιπτική και καραβοτσακισμένη: ηχεί σαν ρέμβη, μια ονειροβασία χωρίς όρια, φτιαγμένη από τόσο ευγενές μέταλλο που της είναι αδιανόητο το κλαψούρισμα - αντιθέτως: αστράφτει. Η αύρα της σε μπερδεύει: είναι άστατη και ευμετάβλητη, παραδοσιακή σαν την καλύτερη folk και αριστοτεχνικά στολισμένη με του κόσμου τα ηλεκτρονικά καρυκεύματα και καλούδια που την κάνουν να ηχεί σύγχρονη και μοντέρνα. Οι μεταπτώσεις της είναι συγκλονιστικές, πολλές φορές μέσα στη διάρκεια του ίδιου κομματιού. Τη μια είναι στα κεραμίδια, πυκνή και σχολαστικά λεπτοδουλεμένη, με εορταστική διάθεση κι ωστόσο εσύ νιώθεις να κάθεσαι σε αναμμένα κάρβουνα. Την άλλη είναι ήπια και καλόκαρδη αλλά διακρίνεις μια υποφώσκουσα αμυδρή υπεροψία, το χαμόγελο της Τζοκόντας ηχοποιημένο.

Ο Sufjan Stevens είναι πολύ-οργανοπαίκτης. Tο αγαπημένο του όργανο είναι το banjo αλλά παίζει και κιθάρες, γιουκαλίλι(!), διάφορα χάλκινα και ξύλινα πνευστά, μια πανσπερμία από κρουστά και διάφορα πληκτροφόρα. Οι δίσκοι του είναι κυριολεκτικά χειροποίητοι. Ακούγονται παρεΐστικοι, ηχογραφημένοι εκ των ενόντων - και τέτοιοι είναι: πολλά μέρη τους είναι ηχογραφημένα στη διάρκεια περιοδείας, σε δωμάτια φτηνών ξενοδοχείων, σ ένα ταπεινό iPhone. Είναι πέρα για πέρα προσωπικοί και τους απολαμβάνεις καλύτερα κατά μόνας. Εχει το χάρισμα να γράφει συναρπαστικά τραγούδια, πολύ καλά δομημένα, φαινομενικά λιτά, ατημέλητα που όμως κάθε άλλο παρά τέτοια είναι: η γραφή του είναι απίστευτα φιλόδοξη και τόσο πλουσιοπάροχη που αγγίζει την ασωτία. Τη διαπνέει μια οργιαστική σπατάλη από αίσθημα και θετική ενέργεια στεφανωμένα από εξαίσια λυρική ομορφιά. Oι ενορχηστρώσεις του είναι baroque, συχνά επιδαψιλευμένες ορχηστρικές ανθοφορίες ή, στον αντίποδα, «Σπαρτιάτικες», γυμνές στα εκ των ών ουκ άνευ. Γυναικεία φωνητικά που μοιάζουν να προέρχονται από ξωτικά και νεράϊδες μπαίνουν σαν την παλίρροια, αναδιατάσσουν τις συνάψεις των τραγουδιών και αποχωρούν σαν θεατρικό μπουλούκι από σαλτιμπάγκους. Αν πάρεις τα φωνητικά και τα μοιράσεις σε ομάδες οργάνων το αποτέλεσμα είναι συμφωνικό. Αφαιρείς νοερά κάποια όργανα κι αυτό που μένει έχει μια συντριπτική συναισθηματική εκφραστικότητα που, αν και ο φορέας του δεν διαθέτει κάποια σπουδαία φωνή, σου θυμίζει τον Καρούζο, το Bob Dylan, τους Moldy Peaches, τον Alex Chilton στο τρίτο Big Star ή τον Jonathan Richman στο "€œHospital", από το πρώτο Modern Lovers.

Επιμένω σ αυτούς τους παραλληλισμούς γιατί δεν υπάρχει παρθενογένεση στην Τέχνη. Ανεξάρτητα από τις μεταλλάξεις του ιδιώματος μέσα στο χρόνο, τίποτα σύγχρονο δεν θα υπήρχε αν δεν είχαν προ-υπάρξει οι παραπάνω ... παππούδες. Μιλάω πάντα για Το ροκ - ποτέ για «τη» ροκ. Το ροκ δεν είναι μόνο μουσική: είναι κι ένα σωρό άλλα πράγματα μαζί. Πολλά απ´αυτά, άμα δεν τα ‛χεις, ηχείς κάλπικος και κούφιος. Οι Queen είναι ένα θαυμάσιο παράδειγμα: ευχάριστη ροκ, πολλαπλών χρήσεων, για όλο τον κόσμο.

Η Αγία Τετράδα των δίσκων του είναι τα Greetings from Michigan-The Great Lake State (2004), Seven Swans -ο πιο αγαπημένος μου ποπ δίσκος για το 2004- Illinois (2005) και Carry & Lowell (2015). Κανένας από τους ενδιάμεσους, τους προηγούμενους και τους κατοπινούς του, δεν είναι λιγότερο από Καλός. Κανένας δεν είναι παραγεμισμένος με σαβούρα, κοινώς ξύγκι.


Στο Carrie & Lowell, ανάμεσα στο πλήρωμα βρίσκουμε στο πιάνο τον Doveman -κατά κόσμον Thomas Bartlett, μια ποντικομαμή που όποια πέτρα σηκώσεις, τη βρίσκεις από κάτω: από το soundtrack του Florence Foster Jenkins (παραγωγή) μέχρι το πόστο του πιανίστα στο σούπερ-γκρουπ The Gloaming, ένα σύνολο ιρλανδο-αμερικάνων που παίζει μια εκπληκτικά «πειραγμένη» psych folk, έχει βγάλει 3 άλμπουμ απ όσο ξέρω, το ένα καλύτερο απo το άλλο. Που είχα μείνει; Α... στο πιάνο: στην αρχή του John, My Beloved μόνο σαν πιάνο δεν ακούγεται. Μάλλον χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του πάνω στις χορδές σαν πνιγέα. Μια τόση δα λεπτομέρεια αλλά το αποτέλεσμα Θα ξεστρατίσω εδώ για να συστήσω σε κάθε ενδιαφερόμενο που ...«μυγιάζεται» να ακούσει τον Doveman στα προσωπικά του άλμπουμ, τα With My Left Hand, I Raise The Dead (2007) και The Conformist (2009) καθώς και στο δικό του soundtrack -μια πέρα για πέρα φαντασιακή ιδιοκατασκευή πάνω στο πρωτότυπο- για την ταινία Footloose που επίσης ένα από τα υπόρρητα θέματά της είναι ο θάνατος και είναι τα κομμάτια του αυθεντικού επεξεργασμένα με αδιανόητους τρόπους. Το John, My Beloved, από το Carrie & Lowell, φοράει προβιά τραγουδιού: στην ουσία, μοιάζει περισσότερο με ξόρκι, ευχολόγιο, τροπάρι ή ινδουιστική προσευχή. Mantra.




Αλλα δείγματα:













Πηγές:
The Observer, 19/6/2005.
Δοκίμια για την Ποίηση - Βύρων Λεοντάρης, εκδόσεις Ερασμος, Αθήνα, 1985.
 
Last edited by a moderator:

#@george@#

AVClub Addicted Member
1 April 2010
1,751
Re: "Fly like a butterfly, sting like a bee"

Εξαιρετική παρουσίαση. Αποσύρομαι στα ενδότερα για να τον γνωρίσω.
Ευχαριστώ.
 

grio

Αν. Γενικός Διαχειριστής
Staff member
16 March 2011
4,292
Αθήνα
Ο τρόπος μοναδικός, η παρουσίαση κάθαρση, οι πιο ενδόμυχες "διεργασίες" αποκτούν υπόσταση και ενεργοποιούν τους αισθητήρες. Η ανάγνωση κειμένων του Κώστα είναι εμπειρία... Εκείνο που απομένει πια, είναι η "διερεύνηση" του καλλιτέχνη για το ξεκλείδωμα του έργου του.
:worshippy:
 

Γιώργος Κουν.

Supreme Member
19 June 2006
8,022
Αιγάλεω
Μετα απο τη σχετική συζήτηση (πιθανότατα στο avforum) -και δίχως να γνωρίζω το background του- ειχα αγοράσει τότε το Illinoise.
Δισκάρα.
Κώστα, όταν τα μαζεύεις καιρό, μετά ξεσαλώνεις :worshippy:
 

Nikos F

Supreme Member
19 June 2006
6,146
Αλιμος
style over substance ? who knows...
Θυμιζει πολλα , μουσικη καταπραυντικη,ταξιδιαρικη , χειμωνιατικη , μουσικη που θυμιζει πολλους και πολλα
σε ορισμενα ακουγεται ιδιος ο ντονοβαν στο atlantis πριν μισο αιωνα...σε αλλα neil young-ιζει...
ενω σιγουρα ακουγε πολυ zombies ξερετε ....Colin Blunstone- The voice....
ομως κατεχει αριστα την δυναμη της μελωδιας , ναι ο τυπος ειναι μελωδος και εμενα αυτοι ειναι το ψωμακι μου
οσo πιο πολυ τον ακουω τοσο μου αρεσει και ειναι και παραγωγικοτατος
baroque pop χμμ, ειδος που υπηρετησαν οι κολοσσοι των 60's καλο ειναι στις μερες μας να ξαναβγαινει στον αφρο..
 

Cicadelic Ranger

AVClub Fanatic
16 December 2014
15,302
Eμενα μου θυμιζει ενα συγχρονο του και αυτος με διαφορα υπαρξιακα και ψυχολογικα και που δυστυχως, αποφασισε να μας αφησει νωρις... τον Εlliot Smith.

Eγω διακρινω δυο παραλληλες φασεις στον καλλιτεχνη τραγουδοποιο. Μια αρκετα απλη ακουστικη και σοφτ που ειναι αρκετα μαλθακη για τα γουστα μου ακομα και αν ξεχωριζω τα συνθετικα γυρισματα της. Η αλλη ειναι πιο δραματικη και γεμισμενη ορχηστρικα, και ετσι γινεται ενα ειδος μυστηριου και αυτη με συναρπαζει. Παρδειγμα ο Βεζουβιος.

Κατι παρομοιο εκανε και E.S. οσον αφορα την "πρωτη φαση".
Διεκρινες καποια τραγουδια με πραγατικη εφευρετικοτητα και αυτην την ρηχη, μαλακη φολκ αποδωση... που σου ρχεται να πεις γιατι ρε φιλε δεν το γεμιζει λιγο το τραγουδι ; Λιγη ενταση παραπανω ... να αποτυπωθει με δυναμη Ροκ και να γινει χαμος ;

Αλλα τεσπα. Εμενα ο Ντυλαν που μου αρεσε ηταν ο ηλεκτρικος. Γουστα ειναι αυτα. (Γιατι Ντυλαν ; Γιατι ειπαμε δεν υπαρχει παρθενογεννηση)

Παντως αυτος ο Βεζουβιος....πολυ περιεργο "φρουτο".
Ακομα δεν τον εχω αποδικοποιησει...:glowlamp:

Οι στιχοι ειναι ενδιαφεροντες και ταραγμενοι, "βασανσμενοι"και προσκαλουν για αναζητηση ψυχης πισω απ αυτους.
Αυτο το "τι θελει να πει ο ποιητης"...που κραταει ακομα, η ισως και παντα, το καντηλι αναμενο.