Η καρδιά του κόσμου

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

17 June 2006
14,350
Οι Λούθηροι και οι Λαμαρτίνοι δεν είναι οι Δον Κιχότες: είναι Σάντσοι - υπηρέτες της πολιτικής οικονομίας. Οι Λούθηροι και οι Λαμαρτίνοι μπορούν να είναι επαναστάτες όσο η επανάσταση δεν απειλεί να σπάει τα πλαίσια της ρητορείας τους. Μόλις όμως οι μάζες ξεφεύγουν για λίγο από τον ρόλο που τους επιφυλάσσουν αρχηγοί, μεσσίες και μυσταγωγοί, όταν όλα τα λαϊκά «προτερήματα» της πειθαρχίας, της σωφροσύνης και της αφοσίωσης, με τα οποία αλυσοδένεται ο λαός, θραύονται, τότε το ελκυστικό θέαμα του «καλού λαού» αντικαθίσταται απ’ τον «αναρχούμενο όχλο» - που είναι «άσχημος», «κακός» κι «εγκληματικός». Τότε οι δημοκράτες Λαμαρτίνοι χειροκροτούν μαζί με τις αριστοκρατικές κυρίες τους κομψούς αξιωματικούς που σφάζουν τον πολυκέφαλο Κάλιμπαν στις εργατικές συνοικίες, κι οι αδιάλλακτοι Λούθηροι τροχίζουν πάνω στις τσακισμένες στρατιές των χωρικών την υστερική εισαγγελική γλώσσα που θα κληρονομήσουν οι Βισίνσκι, οι Μακ Κάρθυ και οι Ζντάνοφ: «Πρέπει να κομματιαστούν, να μαχαιρωθούν κρυφά και φανερά, απ’ τον καθένα που μπορεί, για τον ίδιο λόγο που ο καθένας πρέπει να σκοτώνει ένα λυσσασμένο σκυλί!».


Μέσα σ’ όλη την ιστορία ο αντάρτης, αν δεν «καλυφθεί» εγκαίρως από κάποια αυθεντία, αν δεν υποταγεί στο «θέλημα του Πατρός» -από τον Ιεχωβά μέχρι τον Στάλιν και τον Ντε Γκολ- όχι μόνο δεν «δικαιώνεται» αλλά είναι καταδικασμένος να παραδέρνει με το σπαθί του στομωμένο ανάμεσα σε απατηλές παρατάξεις χάνοντας διαρκώς τον πονηρό αντίπαλό του που του βάζει τον καθρέφτη καταπρόσωπο λέγοντάς του με θεολογική ή επιστημονική υποβλητικότητα: «ιδού ο αντίπαλός σου!». Τα όρια των παρατάξεων σβήνουν καθώς οι ιησουίτες περνοδιαβαίνουν από το κονκλάβιο στο «κομμουνιστικό» κόμμα. Η πραγματική σύγκρουση δεν γίνεται ανάμεσα στον παπά και στον κομμισάριο, αλλά ανάμεσα σ’ αυτούς που κάνουν τους νόμους και σ’ αυτούς που τους υφίστανται.


Αυτοί που συγκρούονται για την εξουσία ταυτίζονται ως προς τον στόχο τους. Απέναντι σ’ αυτή την πραγματικότητα προβάλλονται δύο δυνατές τοποθετήσεις: α) Αδιαφορούμε για το ποιος θα γίνει αφεντικό μας - οπότε βρισκόμαστε εκτεθειμένοι στην κατηγορία πως «αντικειμενικά» εξυπηρετούμε την κρατούσα κατάσταση. β) Συντασσόμαστε με τον διεκδικητή της εξουσίας οπότε έχουμε την αυταπάτη πως ασκούμε την ελευθερία μας με το να διαλέγουμε απλώς, κι εφόσον είναι κι αυτό εφικτό, τους κυρίους μας.


Υπάρχει άλλη λύση; Είναι δυνατή μιά μη συμμετοχή στο παιχνίδι, μια πραγματική άρνηση της εξουσίας πέρα από τον στρουθοκαμηλισμό της «εσωτερικής ελευθερίας» και τη σοφιστεία της εγνωσμένης αναγκαιότητας; ή πέφτουμε πάντα στην παγίδα που με δόλωμα τα ίδια μας τα πάθη μας στήνει η «πανουργία» του εγελιανού Λόγου; Το μόνο που μπορεί να λεχθεί πάνω σ’ αυτό είναι πως πράγματι παράλληλα προς την πάλη για την εξουσία αναπτύσσονται και μορφές πάλης κατά της εξουσίας. Τώρα τι δρόμους παίρνουν αυτές οι μορφές πάλης καταλήγοντας στο κανάλι της εξουσίας είναι μια άλλη ιστορία.


Αλλά προτού αφεθούμε στην «πανουργία του Λόγου», δηλ. προτού καταντήσουμε χρησιμοποιήσιμοι ιστορικά, ας δούμε το πρόβλημα μεσ’ από ένα φαινόμενο που η μια του όψη ενισχύει κι η άλλη αναιρεί την ολοκληρωτική αντίληψη της ιστορίας. Το φαινόμενο είναι η ταυτότητα κομμουνισμού-χριστιανισμού. Στη μια όψη αυτής της ταυτότητας ο πάπας συναντιέται με τον «λαϊκό ηγέτη», η εκκλησία με το κόμμα, και το «πνεύμα» με το «κράτος». Αλλά πέρα απ αυτόν τον εκλαϊκευμένο εγελιανισμό, με τον οποίο μας έχουν μπουχτίσει αντικομμουνιστές και σοβιετολόγοι, υπάρχει αυτό που συνιστά ό,τι θα ονομάζαμε «απωθημένη» ταυτότητα κομμουνισμού-χριστιανισμού, και είναι αυτό που συμβαίνει έξω από τα τείχη τους: εκεί που το αίμα του καθολικού παπά της Κολομβίας Καμίλο Τόρες συναντιέται με το αίμα του Γκεβάρα. Γιατί η περιπέτειά τους δεν προκύπτει από το δόγμα τους αλλά από τις πληγές τους κι από τις αρρώστιες τους. Δεν τους γέννησε ο καθολικισμός ή ο λενινισμός αλλά η λάσπη της Λατινικής Αμερικής. Ας διεκδικούν εκ των υστέρων τα κουφάρια τους ινστρούκτορες κι επίσκοποι, πράκτορες και θεολόγοι - ποιμένες που γυρεύουν καθένας το δικό του πρόβατο να το ξαναμαντρώσει στη στρούγκα του. Αυτοί έχουν αχώριστα ενωθεί μέσα στη δική τους «θρησκεία» που δεν πρόφτασαν κάν να μάθουν τ’ όνομά της γιατί δεν πρόφτασαν να γίνουν γέροι και σοφοί.


Αυτή η «θρησκεία» (η ενεργός αγάπη του Καμίλο Τόρες, η διαρκής επανάσταση του Τσε, η αδιάλλακτη αλληλεγγύη του Σιλόνε) δεν είναι παρά τα κομμάτια ενός κοινού οράματος που ολοένα τσακίζεται, βουλιάζει κι αναδύεται μεσ’ από το αίμα. Είναι πράγματι η «καρδιά του κόσμου» και, όταν πάψει να χτυπάει, ο κόσμος θα ‛χει παγώσει για πάντα μέσα στην τέλεια κι ασάλευτη λογική του - που είναι ο θάνατος.






Γεράσιμος Λυκιαρδόπουλος, περιοδικό Σημειώσεις, Αθήνα, 1975.
 
Last edited by a moderator:

timaios

AVClub Addicted Member
16 November 2009
1,363
Κώστα θέλω νά σέ ευχαριστήσω γιά τήν υπενθύμιση τού σημαντικότατου Ποιητή καί πνευματικού Ανθρώπου άπό τούς λίγους σπάνιους διαλεχτούς πού μάς απέμειναν καί ή ενασχόληση τους μέ τά "ουσιώδη"έχει πάντοτε ειδικό βάρος...πέρα άπό τό Εργο του έχει δώσει ώς υπεύθυνος πολλά μέ τίς εκδόσεις Ερασμος βιβλία πού ήταν ακριβοθώρητα καί τά έψαχνα μέ άγωνία σέ όλα τά βιβλιοπωλεία τής Θεσσαλονίκης γιατί ήταν σπάνια καί κυκλοφορούσαν σέ λίγες επανεκδόσεις...Μάλλον ίσως καλό θά ήταν νά κάνουν αυτοί πού μπορούν τέτοιες σημαντικές υπενθυμίσεις.Μέ τό συνολικό Εργο τού συγκεκριμένου δημιουργού μαθαίνεις "γράμματα"πού λένε.