Τραγούδι χελιδονιού
Έλα να περιπλανηθείς ήσυχα και να ακούσεις τον άνεμο
Έλα κοντά και άκουσε τον ουρανό
Έλα να περπατήσεις ψηλά πάνω από τα κύματα της θάλασσας
Και πρόσεξε τα χελιδόνια καθώς πετούν
Δεν υπάρχει θλίψη, όπως το μουρμούρισμα των φτερών τους
Δεν υπάρχει χορωδία όπως το τραγούδι τους
Δεν υπάρχει δύναμη όπως η ελευθερία της πτήσης τους
Όσο τα χελιδόνια περιφέρονται μόνα
Ακούς το κάλεσμα εκατό χιλιάδων αγοριών;
Ακούς το τρέμουλο στην πέτρα;
Ακούς τα θυμωμένα κουδούνια που χτυπούν τη νύχτα;
Ακούς τα χελιδόνια όταν έχουν πετάξει;
Και θα φυσήξει το αεράκι τα πέταλα από το χέρι σου;
Και θα απαλύνει λίγη αγάπη τον πόνο σου;
Και θα μεταφέρει αυτή η σιωπή τη σύγχυση από την ψυχή σου;
Και θα 'ρθουν τα χελιδόνια και πάλι;
- A Swallow Song (Richard Farina)
Τα "
A Swallow Song" και "
Raven Girl" βρίθουν επίσης από συμβολισμό, ψάχνοντας έρημες θάλασσες και τοπία για να βρουν κάποια αντανάκλαση συναισθημάτων, πολύ αγωνιωδών για να εκφραστούν ευθέως. Στη μέση του άλμπουμ, μεταξύ των αλληγορικών τραγουδιών και των ρομαντικών εξομολογήσεων που ανοίγουν και κλείνουν τη συλλογή, βρίσκουμε πληθωρικά, σατυρικά τραγούδια: "
Sell-Out Agitation Waltz", "
Hard-Loving Loser" και το αιχμηρό αντιεξουσιαστικό "
House Un-American Blues Activity Dream". Μόνο η προσπάθειά τους για ένα νωθρό, τζάνκι μπλουζ στο "
Mainline Prosperity Blues", που αναδημιουργεί με όχι και τόσο μεγάλη επιτυχία την κατάσταση του στερητικού συνδρόμου των ναρκωτικών, προκύπτει κάπως "υπερβολική", με τους
John Hammond και
Bruce Langhorne να παίζουν στη φυσαρμόνικα και την κιθάρα, αντίστοιχα.
Ορισμένα από τα πιο αστεία τραγούδια του
Farina εμφανίζονται εδώ, με πνευματώδη σκίτσα χαρακτήρων, εμπλουτισμένα με αποκαλυπτικές λεπτομέρειες, σύγχρονα λαϊκά παραμύθια για τους παραλογισμούς, τις υποκρισίες και νευρώσεις μιας γραφειοκρατικής και συγκαταβατικής κοινωνίας. Τραγούδια όπως αυτά δίνουν τη στενότερη σχέση του φολκ τραγουδιστή, με τον μυθιστοριογράφο, και παρόλο που η επιρροή του
Dylan είναι ανιχνεύσιμη, πρέπει να θυμόμαστε ότι ο
Farina είχε δημοσιεύσει ιστορίες και δούλευε στο μυθιστόρημά του,
Been Down So Long It Looks Like Up to Me, πριν ο
Dylan γίνει διάσημος. Ο εύστροφος και κρυστάλλινος συμβολισμός της λογοτεχνίας του Ρίτσαρντ είναι παντού στο Reflections, καθώς μεταπηδά από την αβίαστη σάτιρα σε όμορφες, ποιητικές αναφορές.
Ο τραγικός θάνατος του
Richard Farina (έφυγε στα 29 του, το 1966) από ατύχημα με μοτοσικλέτα έχει καλά εξιστορηθεί στο
Positively 4th Street: The Lives and Times of Joan Baez, Bob Dylan, Mimi Baez Farina, and Richard Farina* του
David Hadju, διακόπτοντας ένα όμορφο πνεύμα, του οποίου τα καλλιτεχνικά εγχειρήματα είχαν μόλις ξεκινήσει. Η
Mimi θα κυκλοφορήσει τη συλλογή με τα "ρετάλια",
Memories τον επόμενο χρόνο, που αποδείχθηκε εξίσου απαραίτητη με τα δύο προηγούμενα. Η
Vanguard Records έχει διατηρήσει σε κυκλοφορία όλα τα άλμπουμ των
Farina, και μάλιστα το 2001 έβγαλε και ένα σετ τριών δίσκων με τις πλήρεις ηχογραφήσεις τους, που είναι σίγουρα αξιοσημείωτο, ιδιαίτερα καθώς περιλαμβάνει εννέα ζωντανά κομμάτια που έχουν επιλεγεί από δύο από τις τρεις εμφανίσεις τους στο
Newport.
(Α->Δ) Ο θρυλικός παραγωγός δίσκων
Paul Rothchild (σκούρο τζάκετ, ανοιχτόχρωμο παντελόνι), ο
Richard Farina και οι
Maria Muldaur, Mimi Farina παρακολουθούν τους
Paul Butterfield Blues Band στο
Newport Folk Festival, τον Ιούλιο του 1965 (φωτο
David Gahr)
Το
Reflections In A Crystal Wind είναι ένα αδιαφιλονίκητο κλασικό. Το μείγμα με τα εξωτικά όργανα και τις απογειωτικές αρμονίες, τους ρομαντικούς στίχους, τις καυστικές αλληγορίες και τις σατιρικές μπαλάντες, συλλαμβάνουν τη δεκαετία του εξήντα της Αμερικής σ' όλο τον τεχνικολόρ παραλογισμό της, καθιστώντας το άλμπουμ ένα από τα πιο ποικιλόμορφα και απολαυστικά της εποχής.
Αν υπάρχει ένας τρόπος να πω λυπάμαι
Ίσως μείνω άλλο ένα βράδυ πλάι στην πόρτα σου
Να παρακολουθώ το φεγγάρι να υψώνεται μέσα στο παράθυρό σου
Όπου πέφτουν κοσμήματα, κλαίνε λουλούδια, και ξένοι γελούν
Επειδή θρηνείς που έχω φύγει
Και αν δεν ξέρω γιατί φεύγω
Ίσως να περιμένω δίπλα στο μονοπάτι όπου κανείς δεν έρχεται
Και να μετράω τις ερωτήσεις που αποφεύγω, ή κλείνω τα μάτια μου
Ή που δεν είχα χρόνο, ή αντιπαρέρχομαι
Επειδή οι απαντήσεις ντροπιάζουν την υπερηφάνεια μου
Τους άκουσα να λένε τη λέξη "για πάντα"
Αλλά δεν ξέρω αν οι λέξεις έχουν νόημα όταν υπόσχονται
Με το φόβο να χαθεί αυτό που δεν μπορεί να αποκτηθεί
Ή δανεισμός άγνοιας, ή ευλογία τελετουργίας, ή πούλημα από κήρυκες
Ενώ ακόμα περπατάς τον ξεχωριστό σου δρόμο
Μερικές φορές συνδεόμαστε μαζί
Και σπάνια γνωρίζουμε το κακό της δέσμευσης του μοναδικού συναισθήματος που φωνάζει για ελευθερία
Χρειάζεται και αποκάλυψη και κατανόηση
Και χρόνος για κράτημα ενός απλού καθρέφτη
Για την (αποκαλούμενη) δική σου αντανάκλαση
Αν υπάρχει τέλος σε όλα τα όνειρά μας
Ίσως φύγω ενώ ακόμα είσαι δίπλα στην πόρτα σου
Και θα θυμάμαι τα χέρια σου να περιβάλλουν ένα μπολ με φεγγαρόπετρες
Μια λάμπα της παιδικής ηλικίας, μια τριανταφυλλένια ρόμπα
Επειδή οι θλίψεις σου ήταν ακόμα αγέννητες
- Reflections in a Crystal Wind (Richard Farina)
(*****, πηγές: εξώφυλλο, richardandmimi.com, Douglas Cooke)
__________
*. Το
Positively 4th Street είναι ένας συναρπαστικός απολογισμός για το πώς τέσσερις νέοι - ο
Bob Dylan, η
Joan Baez, η
Mimi Baez Farina και ο
Richard Farina - πυροδότησαν μια σύγχρονη μποέμικη ζωή και δημιούργησαν τον διαρκή ήχο και το ύφος της δεκαετίας του 1960.
Η ιστορία του μετασχηματισμού της φολκ μουσικής από την παλιά επιδίωξη μέχρι τη μορφή της τέχνης που καθορίζει την εποχή δεν έχει ποτέ λεχθεί πλήρως. Ο
Hajdu, την διηγείται ως την ιστορία μιας ενδιαφέρουσας τετράδας που συναντήθηκαν στο
Greenwich Village στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και ενέπνευσαν μια γενιά να συγκεντρωθεί γύρω τους.
Ακόμα και πριν γίνουν εραστές το 1963, ο
Dylan και η
Joan Baez θεωρήθηκαν ως οι τρέχοντες βασιλιάδες της φολκ μουσικής. Αλλά τα τραγούδια και οι δημόσιες εικόνες τους εξελίχθηκαν από τη σχέση τους με τη νεώτερη αδερφή της
Joan, τη
Mimi - όμορφη, προβληματισμένη, μια μουσικό από μόνη της - και τον
Richard Farina, τον σκανταλιάρη, γοητευτικό μυθιστοριογράφο που παντρεύτηκε τη
Mimi, όταν αυτή ήταν δεκαεπτά.
Στην ειλικρινή, συχνά οικεία καταγραφή του Hajdu (που βασίζεται σε αρκετές εκατοντάδες νέες συνεντεύξεις), η άνοδός τους από ατημέλητοι φολκ τραγουδιστές των καφέ σε ποπ αστέρια έρχεται μέσω των σύνθετων προσωπικών τους σχέσεων, καθώς ο νεαρός
Dylan φλερτάρει τη διάσημη
Joan προάγοντας την καριέρα του, ο
Farina προσεγγίζει τη
Mimi ενώ κοιτούσε με λαχτάρα την μεγαλύτερη αδελφή της, και ο φίλος του
Farina,
Thomas Pynchon παρακολουθούσε από μακρυά τις περιπέτειές τους.
Το
Positively 4th Street είναι αυτό το σπάνιο βιβλίο με μια νέα ιστορία που μιλάει για τη δεκαετία του 1960: την ιστορία για το πώς μια από τις μεγαλύτερες αμερικανικές λαϊκές μουσικές προέκυψε από τη ζωή τεσσάρων ταλαντούχων και χαρισματικών μορφών. (Από την κουβερτούρα του βιβλίου)