Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης - Igor Stravinsky

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης
Εικόνες από την παγανιστική Ρωσία

stravinsky.jpg


Γενικά - Ιστορικά στοιχεία

Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης (Le sacre du printemps ή Rite of spring γαλλοαγγλιστί) συνετέθη μεταξύ 1912-1913 για τα Ρωσικά μπαλέτα του Sergei Diaghilev και η χορογράφηση έγινε από τον Vaslav Nijinski.

Η ιδέα ήρθε στον συνθέτη από ένα ονειροπόλημα το οποίο του αφύπνισε κάποιες λαϊκές μνήμες. Όταν συνήλθε είχε στο μυαλό του κάποιες απλές λαϊκές μελωδίες τις οποίες έντυσε με ρυθμούς εκρηκτικής δύναμης.

Ο Pierre Monteux (ο μαέστρος της πρεμιέρας) περιέγραφε την πρώτη του επαφή με το έργο (με τον ίδιο τον Stravinsky στο πιάνο) ως εξής :
''…οι τοίχοι αντηχούσαν καθώς (ο Stravinsky) κοπανούσε το πιάνο , χτύπαγε τα πόδια του κάτω και χοροπηδούσε για να υποδείξει τη δύναμη της μουσικής λες και ήταν απαραίτητο κάτι τέτοιο…''. Ο Monteux προέβλεψε ότι το έργο θα σκανδάλιζε, έπεσε όμως έξω ως προς στην έκταση του σκανδάλου το οποίο ήταν κατά πολύ μεγαλύτερο. Αυτό που ακούστηκε στην πρεμιέρα δεν είχε και …μεγάλη σχέση με αυτό που το κοινό είχε στο μυαλό του ως μουσική Ρωσικού μπαλέτου.

Η πρεμιέρα πραγματοποιήθηκε στις 29 Μαΐου 1913 στο θέατρο Champs -Elysees στο Παρίσι.

Αρχικά (με το σόλο του φαγκότου) ακούστηκαν κάποιες σκόρπιες αποδοκιμασίες σύντομα όμως και σε συνδυασμό με την προκλητική για τα δεδομένα χορογραφία οι αποδοκιμασίες πύκνωσαν και τελικά επικράτησε πανδαιμόνιο . Μέχρι και η Γαλλική αστυνομία επενέβη για να αποκαταστήσει εν μέρει την τάξη.
Η σειρά των προγραμματισμένων παραστάσεων ολοκληρώθηκε τις επόμενες μέρες αλλά με πιο ήπιες αντιδράσεις. Τα επόμενα χρόνια και λόγω του πολέμου το έργο δεν πολυπαίχτηκε. Ο συνθέτης όμως συνέχισε να κάνει αναθεωρήσεις του έργου (σήμερα έχει επικρατήσει η έκδοση του 1947).
Σήμερα πλεόν η Ιεροτελεστία της Άνοιξης έχει σταθερή θέση στο ρεπερτόριο των συμφωνικών ορχηστρών και παίζεται ως αυτόνομο κομμάτι περισσότερο παρά ως μπαλέτο.

Ο Stravinsky κατά τη διάρκεια της σύνθεσης και πριν την ολοκληρώσει ετοίμασε και μια έκδοση για πιάνο για 4 χέρια.


Είπαν για την Ιεροτελεστία της Άνοιξης:

Ο Sergei Diaghilev δήλωσε ότι πρόκειται για την 9η Συμφωνία του 20ου αιώνα.
Ο Claude Debussy θεώρησε ότι με το έργο αυτό επεκτάθηκαν τα όρια του επιτρεπτού στο βασίλειο των ήχων.
Ο Camille Saint – Saens στην πρεμιέρα αποχώρησε ‛’διαρρηγνύοντας τα ιμάτιά του’’.
Ο Leonard Bernstein (κατά τη διάρκεια πρόβας απευθυνόμενος στους μουσικούς) είπε : "Don't you get it? This piece is all about SEX!"
Ο Aaron Copland χαρακτήρισε το 1951 την Ιεροτελεστία της Άνοιξης ως ‛’το μέγιστο ορχηστρικό επίτευγμα του 20ου αιώνα’’.

Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης είναι ένα έργο που ταρακούνησε τα μουσικά δρώμενα και άφησε τη σφραγίδα του στη μουσική του 20ου αιώνα.
Θεωρείται ένα από τα θεμέλια της σύγχρονης μουσικής. Έδωσε μια ώθηση στο στοιχείο του ρυθμού ο οποίος πλέον δεν είναι απαραίτητο να υπηρετεί τη μελωδία και την αρμονία αλλά μπορεί να κατευθύνει τη μουσική.
 
Last edited:

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Η σύνθεση

Το σενάριο του έργου ανήκει στον ίδιο τον Stravinsky και είναι απλό:

Μετά από έναν δύσκολο χειμώνα η φύση σιγά σιγά ξυπνάει και αρχαίες φυλές συγκεντρώνονται για εορταστικές ιεροτελεστίες για τον ερχομό της άνοιξης.
Μια γριά μάγισσα χρησιμοποιεί κλωνάρια για να προλέξει το μέλλον.
Οι γυναίκες χορεύουν παραδοσιακούς χορούς της άνοιξης.
Όλοι γιορτάζουν την ιερή δύναμη της μητέρας Γης.
Οι άντρες αναπαριστούν παραδοσιακά πολεμικά παιχνίδια
Ο γηραιότερος σοφός έρχεται από το χωριό και πραγματοποιείται ο χορός της Γης. Καθώς σκοτεινιάζει οι κοπέλες εκτελούν αρχαίους σχηματισμούς και μία από τις αυτές επιλέγεται ως η Εκλεκτή. Πέφτοντας κάτω στο έδαφος οι κοπέλες επικαλούνται τα αρχαία πνεύματα
Η Εκλεκτή αρχίζει και ολοκληρώνει τον τελικό χορό για να επιτευχθεί ο εξευμενισμός των θεών της Άνοιξης.

Ο Stravinsky είχε αρχικά στο μυαλό του μια προγραμματική συμφωνία (εξ ου και ο συμφωνικός χαρακτήρας του έργου) και γι’αυτό αργότερα προτιμούσε να παίζεται χωρίς το σκηνικό μέρος.
Το έργο χωρίζεται σε δύο μέρη και διαρκεί περίπου 33-34 λεπτά.
Καθένα από τα δύο μέρη αρχίζει με μία αργή εισαγωγή και τελειώνει κλιμακούμενο σε ένα φρενήρη χορό.

Η ενορχήστρωσή του προβλέπει ιδιαίτερα μεγάλη ορχήστρα.
Εκτός από τα έγχορδα, (πρώτα-δεύτερα βιολιά, βιόλες, βιολοντσέλα και κοντραμπάσα) προβλέπονται ξύλινα πνευστά σε 5άδες, 8 γαλλικά κόρνα, 4 τρομπέτες , piccolo τρομπέτα, 3 τρομπόνια, 2 μπάσσες τούμπες, 9 τύμπανα ,γκρανκάσα , γκόνγκ, αρχαία κύμβαλα και αρκετά άλλα κρουστά.



Α´ Η λατρεία της γης
- Εισαγωγή
- Προάγγελοι της άνοιξης
- Τελετουργία της απαγωγής
- Η άνοιξη επιστρέφει
- Τελετουργικά παιχνίδια των αντίπαλων πόλεων
- Η πομπή των σοφών γηραιών
- Η λατρεία της γης
- Ο χορός της γης

Β´ Η θυσία
- Εισαγωγή
- Μυστικοί κύκλοι των νεαρών κοριτσιών
- Απόδοση τιμών στην εκλεκτή
- Επίκληση των προγόνων
- Τελετουργία των προγόνων
- Χορός της Θυσίας


Η Ιεροτελεστία της άνοιξης χαρακτηρίζεται από έντονες εναλλαγές διάθεσης που κυμαίνονται από τις ήρεμες φράσεις ξύλινων πνευστών μέχρι φρενιτιώδη tutti , αιφνίδιες αλλαγές ρυθμού και ξαφνικές παύσεις.
Τα επεισόδια έχουν αυτόνομα και όχι ιδιαίτερα πολύπλοκα μελωδικά μοτίβα.
Αν και ο ίδιος ο Stravinsky ισχυριζόταν ότι υπήρχε μόνο μία λαϊκή μελωδία σε όλο το έργο, (η αρχική μελωδία του φαγκότου - βασισμένη σε Λιθουανικό παραδοσιακό τραγούδι), φαίνεται ότι οι λαϊκές μελωδίες που απαντώνται είναι πολύ περισσότερες, προερχόμενες από τη Λιθουανία, τη Ρωσία, την Ουκρανία και τη Λευκορωσία. Σχεδόν όλες σχετίζονται με παλιές τελετουργίες γύρω από την άνοιξη.

Το έργο αρχίζει με την γνωστή μελωδία του φαγκότου και συνεχίζεται με διαλόγους των διαφόρων ξύλινων πνευστών και αραιά και που κάποια pizzicato των εγχόρδων τα οποία στη συνέχεια μπαίνουν ορμητικά με τις πασίγνωστες κοφτές τους φράσεις (Προάγγελοι της άνοιξης).
Μικρά μελωδικά μοτίβα από τα ξύλινα πνευστά εναλλάσονται με ουρανομήκη ξεφωνητά από τα χάλκινα και μετά ξανά ήσυχα περάσματα, βομβαρδισμοί από τα τύμπανα και την γκρανκάσα και το γκογκ , βίαιες δοξαριές από τα έγχορδα, χαοτικά tutti που τα διαδέχονται φράσεις από ελάχιστα ξύλινα πνευστά και τανάπαλιν και το πρώτο μέρος τελειώνει απότομα.

Το δεύτερο μέρος αρχίζει και αυτό ήρεμα με διαλόγους οργάνων ή ομάδων οργάνων και συνεχίζεται έτσι μέχρι το μισό του περίπου (τέλος των Μυστικών κύκλων των νεαρών κοριτσιών) όπου μετά από 11 δυνατά χτυπήματα των τυμπάνων (και της γκρανκάσας) γίνεται ένας διάλογος της ορχήστρας με τα τύμπανα , και των φαγκότων με τα τύμπανα στην επανάληψη του θέματος (Επίκληση των προγόνων) . Ακολουθεί διάλογος των ξύλινων με pizzicato των εγχόρδων (Τελετουργία των προγόνων ) και η ένταση σιγά σιγά ανεβαίνει σε ένα οργασμικό tutti το οποίο ακολουθείται από ήσυχες φράσεις των ξύλινων πνευστών, για να περάσουμε στο τελευταίο τμήμα του έργου όπου με διάλογο των χάλκινων υπό το ψιθύρισμα των εγχόρδων και την κατακλείδα των τυμπάνων την πρώτη φορά και με tutti στην επανάληψη, γίνεται ανασύνταξη της ορχήστρας για το οργασμικό φινάλε το οποίο μετά από απότομες παύσεις και ξαφνικές αλλαγές ρυθμού, ολοκληρώνεται με χτύπημα της γκρανκάσας μετά από μικρή παύση και μια φράση του φλάουτου.



Ακούγοντας κάποιος το έργο είτε γνωρίζοντας την υπόθεση είτε όχι, είναι δύσκολο να μην τον αιχμαλωτίσει η τραχύτητα , η ακατέργαστη ενέργεια που εκλύεται. Ακόμη και στα αργά μέρη του έργου μπορεί κάποιος να ''αισθανθεί'' τον χείμαρρο που κοχλάζει υπογείως ,έτοιμος στην πρώτη ευκαιρία να ξεχυθεί ορμητικός και να παρασύρει ότι βρει μπροστά του.
Ο Stravinsky φιλοτέχνησε μια ηχητική απεικόνιση και αποθέωση του φαινομένου της ζωής στην πιο αρχέγονη διάστασή του!
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Εκτελέσεις

Ένα τέτοιο έργο είναι φυσικό να έχει γνωρίσει πολλές εκτελέσεις από μεγάλους μαέστρους και ορχήστρες. Mεταξύ αυτών και με τον ίδιο τον Stravinsky και με τον Monteux (μαέστρο της πρεμιέρας)

Ενδεικτικά παρατίθενται οι παρακάτω:

- Pierre Monteux - Boston Symphony Orch., RCA, 1951 (mono)
- Antal Dorati – Detroit Symph. Orch. London-Decca , 1954
- Leonard Bernstein - New York Philharmonic, Sony, 1958
- Igor Markevitch - Philharmonia Orch., Testament, 1959
- Igor Stravinsky - Columbia Symphony Orch., Sony, 1960
- Karel Ancerl - Czech Philharmonic Orch., Supraphon, 1963
- Seiji Ozawa - Chicago Symphony Orch., RCA, 1968
- Claudio Abaddo – London SO ,1975 DG
- Lorin Maazel - Cleveland Orch., Telarc, 1980
- Ricardo Chailly – Royal Concertgebow , 1985 , Decca
- Zubin Mehta – Wiener Philarmoniker , 1985 , (επίσης με New York Philarm.1978)
- Pierre Boulez - Cleveland Orch., DG, 1991 ( επίσης σε Sony 1969)
- Yoel Levi – Atlanta SO , Telarc ,1991
- Michael Tilson Thomas - San Francisco Symph.Orch., RCA 1996
- Valery Gergiev - Kirov Opera orch., Philips 1999
- Esa-Pekka Salonen - Los Angeles Philharmonic, DG 2006


Stravinsky_recordings.jpg




Μια πολύ ενδιαφέρουσα multimedia παρουσίαση του έργου υπό τον Michael Tilson Thomas υπάρχει εδώ, με σχόλια , οπτικό υλικό κλπ.:

Rite of Spring



Το έργο σε διεύθυνση του ίδιου του συνθέτη (1960)

https://www.youtube.com/watch?v=fsl3AGgHzGU


Το έργο σε διεύθυνση Salonen

https://www.youtube.com/watch?v=1DSDWvTys8w
 
Last edited:

Δημήτρης Ιωάννου

Moderator
Staff member
18 June 2006
15,799
Αθήνα-Κέντρο
(Ε,ρε τί πάθαμε με τον Στραβίνσκυ τελευταία..:bigcry:)

Μπράβο Διονύση, πολύ ωραία παρουσίαση.:SFGSFGSF:

Και στα δικά μας οι μή γράφοντες.:award:
(θα φάτε Αbba και Μότσαρτ με το κουτάλι..-bye-)
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Re: Απάντηση: Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης - Igor Stravinsky

(Ε,ρε τί πάθαμε με τον Στραβίνσκυ τελευταία..:bigcry:)

Μπράβο Διονύση, πολύ ωραία παρουσίαση.:SFGSFGSF:

Και στα δικά μας οι μή γράφοντες.:award:
(θα φάτε Αbba και Μότσαρτ με το κουτάλι..-bye-)

Ευχαριστώ πολύ Δημήτρη!
:blush:

Να υποθέσω ότι δεν είναι και πολύ του γούστου σου ο Igor;

Mozart να φάμε με το κουτάλι , για να τον δούμε κάποιοι εξ'ημών με κάπως διαφορετικό μάτι , για τους Abba δεν το θεωρώ σκόπιμο... :D

Που λές έχω ανασύρει δύο threads (Mozart τα Βασικά από Κ.Λυμπ. και με συνδρομή άλλων- της αφεντιάς σου περιλαμβανομένης και ένα του Σπύρου για τα piano trios , και τα μελετώ...)
Βρε θηρίο έχεις σχεδόν όλες τις εκτελέσεις του Ρέκβιεμ!!!!!; :blink:
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Re: Απάντηση: Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης - Igor Stravinsky

Eτσι είναι αυτά...
Αλλος γράφει ,άλλος δρέπει τίς δάφνες...
Το ακούς Διονύση???:flipout::flipout:

Τ'ακούω Σπύρο μου τ'ακούω...
Τον δικαιολογώ τον Στέργιο όμως λόγω της καινούργιας του θέσης.:smile:



























Είπα να συνεχίσω το μπλέξιμο με τα ονόματα... (Αναστάσιε!!)
:D
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Re: Απάντηση: Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης - Igor Stravinsky

Eτσι είναι αυτά...
Αλλος γράφει ,άλλος δρέπει τίς δάφνες...
Το ακούς Διονύση???:flipout::flipout:

Πάντως το γεγονός ότι ο Τάσος νόμισε ότι εσύ έκανες την παρουσίαση με κολακεύει ιδιαιτέρως!!!
 
17 June 2006
62,722
Χολαργός
Απάντηση: Re: Απάντηση: Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης - Igor Stravinsky

Πάντως το γεγονός ότι ο Τάσος νόμισε ότι εσύ έκανες την παρουσίαση με κολακεύει ιδιαιτέρως!!!

Μerci...
Λίγη ακόμα προσπάθεια και θά σταλεί συχωροχάρτι γιά τον Amadeus.:flipout::flipout:
 

Δημήτρης Ιωάννου

Moderator
Staff member
18 June 2006
15,799
Αθήνα-Κέντρο
Κατ αρχήν συμπαθώ ιδιαίτερα τον Ιγκόρ (yes master..).
Απλά επειδή προσφάτως μόνος σου είπες οτι περνάς μια φάση Στραβίνσκυ, και στο Now playing το διαπίστωσα, είπα μόλις είδα την παρουσίασή σου να σε τσιγκλίσω εξ ού και το " ε, ρε τί πάθαμε με τον Στραβίνσκυ"..:music-smiley-005:

Ναι,ως προς το Ρέκβιεμ έχω τις περισσότερες εκτελέσεις (όχι όλες).Τις ακούω όλες? οχι απαραίτητα.Εχω κάποιες πλέον προσφιλείς και πού και πού ακούω και τις υπόλοιπες.


Υ.Γ. Αντι-Abba και εσύ ,ε?:damnyou:
Εμ βέβαια, εδώ δεν σ αρέσει Ο Μότσαρτ οι Σουηδοί θα σε έλκυαν ??:flipout::flipout:
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Re: Απάντηση: Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης - Igor Stravinsky

Καλά σκίζω . Εχω μιά εκτέλεση με τον Leonard Bernstein και την Israeli Philarmonic Orchestra σε DG ( βινύλιο ) .
Κι έχω και τον Boulez σε cd αλλά με άλλο εξώφυλλο.

Μάλλον θα έχεις την εκτέλεση του 1969 με Cleveland και αυτή (Sony).
 

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,037
Αθήνα
Re: Απάντηση: Η Ιεροτελεστία της Άνοιξης - Igor Stravinsky

Υ.Γ. Αντι-Abba και εσύ ,ε?:damnyou:
Εμ βέβαια, εδώ δεν σ αρέσει Ο Μότσαρτ οι Σουηδοί θα σε έλκυαν ??:flipout::flipout:

Όχι δεν είπα κάτι τέτοιο. Στην εποχή τους τους άκουγα , βέβαια άκουγα και Boney M... :D
Άλλο δεν ακούω Abba άλλο είμαι αντί-.
Τα αντί- γενικά δείχνουν δογματισμό και αγκύλωση.
;)