Ψηφιακή διόρθωση ήχου με Convolution - Audiolense και Jriver

Στην τελευταία έκδοση του JRiver υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε φίλτρα διόρθωσης του ήχου στο χώρο μας και ανάλογα με το σύστημά μας.

Δεν έχω καμιά εμπειρία στο θέμα, αλλά το έψαξα λίγο και καταθέτω τις εντυπώσεις μου.

Η διαδικασία είναι η εξής.

Χρησιμοποιώντας ένα μικρόφωνο και ένα πρόγραμμα (Το Audiolense στην περίπτωσή μου, αλλά υπάρχουν πολλά τελικά) ηχογραφούμε έναν τόνο που ξεκινάει από τα 1 Ηz και φτάνει μέχρι τα 25ΚΗz ας πούμε. Πρώτα στο ένα και μετά στο άλλο κανάλι.

Αυτή την ηχογράφηση την επεξεργάζεται το πρόγραμμα και μας δείχνει την απόκριση συχνότητας και άλλες ηχητικές παραμέτρους όπως ανακλάσεις του ήχου, κόμβους κλπ.

Στη συνέχεις βάζουμε ένα στόχο (συνήθως βάζουμε να είναι τελείως flat η γραμμή απόκρισης) και το πρόγραμμα δημιουργεί ένα φίλτρο (αρχείο .fir) που διορθώνει την απόκριση, τους χρόνους , τη φάση κλπ. Στην πράξη εξαιρώντας τις πολύ χαμηλές συχνότητες, το φίλτρο είναι ένας καθρέπτης της απόκλισης από τα 0 db με αντίθετο πρόσημο. Π.χ. αν στα 4.555 Ηz η μέτρηση έδειξε ότι ο ήχος μας είναι +4db, το φίλτρο βάζει -4db κ.ο.κ. Αντίστοιχα επηρεάζει καθυστερήσεις (σε milisecond) κλπ.

Αυτό το φίλτρο το σώνουμε σε ένα directory και από εκεί το τραβάει το Player μας (στην περίπτωσή μου το JRiver) και με αυτό επεξεργάζεται σε πραγματικό χρόνο τα τραγούδια που παίζουνε.

Το plugin λέγεται Convolution και από ότι κατάλαβα παίζει σε πολλούς players, απλά στο JRiver η επεξεργασία γίνεται εσωτερικά (native) και σε βάθος 64bit, οπότε παίζει καλύτερα.

Έκανα λοιπόν μία δοκιμή σε ένα μικρό σύστημα που έχω (του computer μου στο γραφείο ουσιαστικά) και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά!!!

Μέσα στο ΣΚ θα το δοκιμάσω και στο σπίτι!!

Δεν ξέρω αν κομίζω γλαύκες στην Αθήνα, δε βρήκα κάτι σχετικό στο forum, αν οι πιο γνώστες έχουν να προτείνουν κάτι παρακαλώ ας το γράψουν!!!

Sonus Naturalis said:

Πολύ ωραία blugosi, :smile:
Το θέμα είναι πρωτότυπο και πολύ ενδιαφέρον!

Θα σου πρότεινα, αφού το ξεκίνησες να το ερευνήσεις λεπτομερώς και να μας κάνεις μιά αναλυτική παρουσίαση εδώ.
Έτσι θα ωφεληθούμε όλοι. :award:

Φυσικά αν έχεις τις δυνατότητες, χρόνο και διάθεση.

Υ.Γ. Τάσο (tmju) τα μικρόφωνα μετρήσεων ξεκινούν από σχετικά φθηνά, έως πανάκριβα. Για τις πιο κοινές εφαρμογές κι' ένα σχετικά φθηνό αρκεί, νομίζω. Σημαντική είναι η διαδικασία, στην εκμάθηση της οποίας πιστεύω αξίζει να επενδύσουμε...

Click to expand...

Ευχαρίστως! Δυστυχώς ξέχασα το μικρόφωνο στο γραφείο, οπότε η δοκιμή και η σχετική περιγραφή στο φόρουμ θα γίνουν την άλλη εβδομάδα.

Έχω μία ερώτηση όμως. Το μικρόφωνο που χρησιμοποίησα είναι ένα κινέζικο τύπου Καραόκε. Αυτό έχω.

Υποτίθεται ότι πρέπει να χρησιμοποιήσω διακριβωμένο (calibrated) μικρόφωνο. Ένα τέτοιο βρήκα στα 190 Ευρώ, ειδικά για τέτοιες εφαρμογές. Έτσι είναι; Δεν έχω ιδέα πάνω στο θέμα.

Λέω να κάνω τη δοκιμή με το Καραόκε, και αν όντως δουλεύει να αγοράσω το διακριβωμένο , ίσως σε ρεφενέ με άλλους από το φόρουμ που ενδιαφέρονται να ρυθμίσουν τον ήχο στο χώρο τους...Μία εβδομάδα ο ένας, μία εβδομάδα ο άλλος να εξυπηρετηθούμε.

Γιατί 200 Ευρώ για μία χρήση, μου φαίνονται πολλά....

Sonus Naturalis said:

Τα μικρόφωνα μετρήσεων είναι υποχρεωτικά παντοκατευθυντικά (omnidirectional).
Το μικρόφωνο Karaoke που αναφέρεις είναι κατά πάσα πιθανότητα καρδιοειδές και στην περίπτωση αυτή δεν κάνει.

Θα πρότεινα ένα οικονομικό μικρόφωνο μετρήσεων, όπως αυτό: Behringer ECM 8000.
Στην Ελλάδα θα το βρείς περίπου 55-60 Ευρώ στην ARTSOUND & LIGHTS, ή στην Athens Pro Audio.
Τη Behringer αντιπροσωπεύει στην Ελλάδα ο Στόλλας.

Φυσικά υπάρχουν και πολύ ακριβότερα μικρόφωνα γι' αυτή τη δουλειά, όπως τα Earthworks Audio M30 MP, που είναι στη δικιά μου wish list και μάλιστα σε ζευγάρι. Ας όψεται η οικονομική κρίση που δεν μας επιτρέπει προς το παρόν να προγραμματίζουμε.

Πάντως και με το οικονομικό Behringer μπορούμε να κάνουμε τη δουλειά μας μιά χαρά.

Θα χρειαστείς επιπλέον Phantom Power, κάποια βάση μικροφώνων καλώδια, αξεσσουάρ. Μη σε απασχολεί, εδώ είμαστε να βοηθήσουμε.

Και φυσικά θα μετρήσουμε τους χώρους μας.

Click to expand...

Πολύ ωραία, το παράγγειλα ήδη το μικρόφωνο. Αυτό το phantom power, από που το τραβάω; Οι είσοδοι / έξοδοι XLR του προενισχυτή μου που είναι balanced κάνουνε;

Sonus Naturalis said:

-Όχι δεν κάνουν.

Phantom Power είναι μιά μορφή ειδικής τροφοδοσίας που παίρνουν τα πυκνωτικά μικρόφωνα. Τη δίνουν οι κονσόλες και οι προενισχυτές μικροφώνων.

Εφ' όσον βρίσκεσαι κάπου εδώ στην Αθήνα μην ανησυχείς, θα σου δανείσω μία μικρή φορητή κονσόλα, βάση και καλώδια μικροφώνων και ότι άλλο χρειαστείς.

Μοναδική υποχρέωση σου να μετρήσουμε τους χώρους μας!
Μιχάλης :smile:

Υ.Γ. Για ότι χρειαστείς στέλνεις p.m.

Click to expand...

Θαυμάσια! Ευχαριστώ, θα επικοινωνήσω μαζί σου μόλις είμαι έτοιμος...
Φυσικά και θα βοηθήσω στις μετρήσεις των υπολοίπων.

Λοιπόν, μετά από αναμονή λόγω έλλειψης του μικροφώνου στον αντιπρόσωπο, ήρθαν όλα τα απαραίτητα υλικά και ξεκίνησα τις δοκιμές, την εμπειρία από τις οποίες σας μεταφέρω.

Παρακαλώ όσους έχουν περισσότερη εμπειρία σε τέτοια πράγματα , ας είναι επιεικείς :smash:

Για μικρόφωνο χρησιμοποίησα το Behringer ECM8000 και έναν ενισχυτή μικροφώνου πάλι της Behringer.

Το μικρόφωνο συνδέθηκε στον ενισχυτή του με καλώδιο 6 μέτρων και από εκεί ο ήχος πήγε στην είσοδο μικροφώνου του PC.

Τα ηχεία δεν τα έβαλα στην ιδανική θέση, τα κόλλησα στις γωνίες όπως τα έχω όταν δεν ακούω σοβαρά για να μη μου τα γκρεμίσουν τα παιδιά και τρέχουμε στα νοσοκομεία. Να δούμε αν το πρόγραμμα κάνει θαύματα!!!

Έστησα το μικρόφωνο στη θέση ακρόασης, το σταθεροποίησα σε ένα φωτογραφικό τρίποδο με μονωτική ταινία και ξεκίνησα.

Με software το Audiolense 4.2 να τρέχει σε Windows 7 PRO 64bit, έκανα τις αρχικές ρυθμίσεις έτσι ώστε η μέτρηση να είναι έγκυρη και καλή σε ένταση.

Το πρόγραμμα στέλνει έναν τόνο από το 1 Hz μέχρι τα 24 KHz , στο ένα ηχείο την κάθε φορά.

Μετράει την απόκριση μέσω του μικροφώνου και φτιάχνει ένα διάγραμμα απόκρισης ανά ηχείο.

Εδώ βλέπετε το διάγραμμα του ενός μου ηχείου, του πιο "προβληματικού".



Ενώ έχει πλήρες μπάσο από τους 28 κύκλος και πάνω, παρουσιάζει μία άσχημη βουτιά στους 32 ενώ μπουμάρει στους 58 και στους 72.

Στη συνέχεια σχεδίασα την επιθυμητή απόκριση. Αφού είδα ότι τα μεγάφωνα δεν κολώνουν καθόλου να κατέβουν προς τα 25άρια, επιβεβαιώνοντας τα τεχνικά χαρακτηριστικά του κατασκευαστή και τις σχετικές μετρήσεις των περιοδικών όταν τα είχα αγοράσει, έδωσα μία flat απόκριση σαν στόχο, και βλέπουμε.

Τον στόχο τον δίνεις μέσω σημείων τα οποία ενώνει το πρόγραμμα για να φτιάξει μία ομαλή καμπύλη. Εδώ φαίνεται ο τρόπος.




Μετά το πρόγραμμα δημιουργεί το απαιτούμενο φίλτρο, με βάση τις μετρήσεις και τον στόχο που βάλαμε.
Εδώ φαίνεται το φίλτρο του ενός ηχείου, σε σχέση με την μέτρησή του.
Συγκρίνετέ το με το πρώτο διάγραμμα που έχω ανεβάσει γιατί τα χρώματα μοιάζουν μεταξύ τους και δεν ξεχωρίζουν καλά.




Κατόπιν αυτού, εδώ φαίνεται ένα συνολικό διάγραμμα, λίγο πυκνό αλλά ενδιαφέρον. Δείχνει τις μετρήσεις και των δύο ηχείων, τα φίλτρα διόρθωσης και για τα δύο κανάλια όπως και την προσομοίωση του τελικού αποτελέσματος στο χώρο μας.



Το φίλτρο αυτό το σώνει αυτόματα σε ένα αρχείο ανά ανάλυση, δηλ. ένα αρχείο για τα 44.1, άλλο για τα 48, άλλα για τα 96 κ.ο.κ.

Τα αρχειάκια αυτά τα βάζουμε στο Foobar η στο JRiver και έχουμε τη διόρθωση σε όλη μας τη μουσική.

Ακουστικές εντυπώσεις θα αργήσουν ακόμη μία εβδομάδα για διάφορους τεχνικούς λόγους. Ότι δουλεύει, δουλεύει μια χαρά... Το δοκίμασα και η διαφορά είναι προφανέστατη.
Ψάχνομαι όμως σχετικά με το σωστό setup γιατί μερικά πράγματα μου είναι ακόμη ασαφή.

Θα σας ενημερώσω!!

Sonus Naturalis said:

Εύγε! Πάρα Πολύ Ωραία!
:SFGSFGSF::SFGSFGSF::SFGSFGSF:
Και εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Χαιρόμαστε και εμείς μαζί αου.

Και, εννοείται, περιμένουμε με ανυπομονησία τα αποτελέσματα και αναλυτική παρουσίαση. :smile:

Click to expand...

Ευχαριστώ, και αρχίζω τις ερωτήσεις.
1) Το πρόγραμμα της Audiolens δέχεται και αρχεία διόρθωσης αν το μικρόφωνο έρχεται με τέτοιο αρχείο.
Το Behringer δεν έχει τέτοιο αρχείο, αλλά στο περιτύλιγμα έχει ένα διάγραμμα στο οποίο φαίνεται ότι από τα 1000 hz και πάνω η καμπύλη απόκρισης ανεβαίνει 4-5 db. Είναι δυνατόν; Τι σκατά μικρόφωνο μετρήσεων είναι; Πρέπει και εγώ στο πρόγραμμα να του βάλω τόσο μεγάλη διόρθωση;
2) Από τον προενισχυτή του μικροφώνου φεύγει καλώδιο με βύσμα θηλυκό XLR και πρέπει να πάει στο mini-jack του πησιού στην είσοδο μικροφώνου.
Από εκεί που παράγγειλα το καλώδιο μου έχουν ενώσει το κάθε πινάκι από τα τρία του XLR σε μία θέση (από τις τρεις ) ενός στερεοφωνικού mini jack. Περίμενα πάει σε μονοφωνικό mini-jack, αλλά δεν είναι έτσι. Υπάρχει κάποιο θέμα, η και έτσι σωστό είναι;

Τι λέτε;

Sonus Naturalis said:

1. ...Είσαι σίγουρος ότι διαβάζεις σωστά το διάγραμμα; Τι διάγραμμα είναι; Απόκρισης συχνότητας; Πολικής απόκρισης; Είσαι σίγουρος ότι το διάγραμμα αφορά το συγκεκριμένο μικρόφωνο;
..
-Αλλού είναι τα προβλήματα:
α) Επειδή το αναφέρεις, η έξοδος του προενισχυτή μικροφώνου παρέχει σήμα επιπέδου Line και πρέπει να συνδεθεί σε αντίστοιχη είσοδο Line Balanced και όχι σε είσοδο μικροφώνου, η οποία θα προσθέσει κι' άλλο κέρδος!
Δεν ξέρω που αποπειράθηκες να συνδέσεις, αλλά αν είναι όπως υποθέτω η είσοδος μικροφώνου της on-board κάρτας του υπολογιστή σου, τότε η σύνδεση είναι λάθος και κατά πάσα πιθανότητα την υπερφορτώνεις κιόλας!

β) Η έξοδος του προενισχυτή μικροφώνου ακολουθεί συνήθως τις επαγγελματικές προδιαγραφές και δίνει σήμα Line στα +4 dBu.
Οι είσοδοι-έξοδοι των consumer συσκευών, ακολουθούν τις αντίστοιχες προδιαγραφές και είναι ρυθμισμένες στα -10 dBV. Εάν θα συνδεθεί η έξοδος του προενισχυτή μικροφώνου σε συσκευή consumer, πρέπει κανονικά να παρεμβληθεί ένας matching converter που θα δώσει τις σωστές τάσεις και ρεύματα. Εκτός εάν ο προενισχυτής μικροφώνου έχει τη δυνατότητα επιλογής κατάλληλης εξόδου.

γ) Εάν έστω και με διορθωμένα όλα τα παραπάνω η καταγραφή των αποτελεσμάτων γίνει με τη χρήση της εισόδου μιάς on-board κάρτας υπολογιστή, η αξιοπιστία της θα είναι πολύ μειωμένη.
Η λύση: Χρησιμοποιείς κάποιο εξωτερικό φορητό εγγραφέα, που θα συνδέσεις κατάλληλα με το μικρόφωνο σου και στη συνέχεια επεξεργάζεσαι στον το αρχείο .Wav που θα προκύψει. (Όλοι διαθέτουν σύνδεση USB).

Όλα τα παραπάνω δεν τα προτείνω τυχαία, ούτε για λόγους θεωρητικούς και μόνο. Έχω όλα τα αναγκαία που τυχόν θα χρειαστείς και βρίσκονται στη διάθεση σου, όπως είχα υποσχεθεί!

Συνεπώς για οποιοδήποτε θέμα στείλε p.m.

Καληνύχτα
Μιχάλης

Click to expand...

Ευχαριστώ για την απάντηση.
Ένα ένα τα θέματα
1. Απόκριση: Τελικά άλλο διάγραμμα έχει πάνω στο χαρτονένιο περιτύλιγμα, άλλο έχει στο Web Site. Αυτό είναι κάπως καλύτερο, αλλά αυτο λέγεται Ultralinear;


2. Βύσμα ΟΚ δηλαδή. Ωραία!

Στις οδηγίες χρήσης του Behringer Micropower PS400, γράφει για την έξοδο που συνδέω με την είσοδο στο PC: "... routes the microphone signal to a mixer or a microphone preamplifier...". Άρα, μάλλον δεν έχω θέμα. Υπερφόρτωση δε γίνεται, το δοκίμασα με πρόγραμμα ηχογράφησης, και το ίδιο το Audiolense αν η ένταση του ήχου είναι πολύ χαμηλή η πολύ υψηλή, βγάζει error. Δεν είχα τέτοιο θέμα.
Δε γίνεται να παρακάμψω την ενσωματωμένη κάρτα ήχου, όλα αυτά γίνονται realtime και οδηγούνται από το Audiolense. Δεν υπάρχει ηχογραφημένο αρχείο "μήτρα", ούτε άλλο wav πουθενά.

Στο forum των χρηστών του προγράμματος, αλλά και στου JRiver, όλοι συνδέουν τα μικρόφωνά τους στην ίδια είσοδο. Άντε κάποιοι να έχουν καμία καλύτερη κάρτα ήχου, το πολύ καμία σαν τη δική μου ASUS Xonar One Essense STX. Από όσα γράφουνε, δεν υπάρχει σε αυτό τον τομέα ιδιαίτερο πρόβλημα.

Θα προσπαθήσω να κάνω την ίδια μέτρηση με δύο διαφορετικά PC, να δω αν υπάρχει διαφορά στις μετρήσεις. Έτσι θα σιγουρευτώ κάτα πόσο επηρεάζει η ποιότητα της κάρτας ήχου το αποτέλεσμα.
Ευχαριστώ!