Cutting Boards – Επιφάνειες κοπής

Πιστεύω πως αξίζουν τα Cutting boards ένα ξεχωριστό νήμα καθώς πέρα από χρηστικά αποτελούν για εμάς και ένα ανεξάντλητο πεδίο δημιουργικότητας. Μια επιφάνεια κοπής μπορεί να είναι από κάτι εξαιρετικά απλό, ένα κομμάτι καρυδιάς πλανισμένο και περασμένο με ένα λαδάκι, έως εξαιρετικά σύνθετα 3D end grain Cutting boards και ακόμα πιο σύνθετα.

Ας κάνουμε ένα διαχωρισμό από την αρχή και ας τα χωρίσουμε σε

Α) Face ή Edge grain και Β) σε End grain



Μιλάμε για τις ίνες του ξύλου. Το ζήτημα είναι αν θα το φτιάξουμε έτσι ώστε από πάνω να φαίνονται οι ίνες στο μήκος (ή στο πλάτος), ή αν θα φαίνονται καθέτως (να κοιτάζουν δηλαδή προς τα πάνω όπως κοιτάμε το cutting board)

Αν επιλέξουμε την πρώτη περίπτωση A (Face ή Edge grain), τότε από πάνω θα βλέπουμε τα όμορφα νερά των ξύλων τα οποία όταν λαδωθούν θα δώσουν ένα τέλειο αποτέλεσμα, αλλά το μαχαίρι με το οποίο θα κόβουμε πάνω τους θα κόβει τις ίνες και θα αφήνει σημάδια με το χρόνο στο ξύλο. Θα χαλάει επίσης και το μαχαίρι αφού εκτός από τα τρόφιμα θα κόβει και τις σκληρές ίνες του ξύλου.

Αντιθέτως, στην Β περίπτωση του End grain, το μαχαίρι θα κόβει τα τρόφιμα και θα «χώνεται» ανάμεσα στις ίνες του ξύλου. Έτσι, μόλις το απομακρύνουμε, οι ίνες θα επιστρέψουν στη θέση τους. Bonus πως δεν θα χαλάει εύκολα το μαχαίρι μας.

Όμως, στην περίπτωση Β, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι σαφώς κατώτερο αφού είναι πολύ λιγότερο εντυπωσιακό. Και ακόμα χειρότερα, το να λειαίνεις τις ίνες του ξύλου κάθετα είναι από δύσκολο έως μαρτύριο.

Το πιο κάτω σχήμα είναι αρκετά κατανοητό νομίζω.



Δηλαδή :

Α) Face ή Edge grain

• + Σχετικά εύκολη επεξεργασία
• + Εντυπωσιακό αποτέλεσμα
• - Φθείρεται εύκολα
• - Φθείρει τα μαχαίρια

Β) σε End grain

• - Δύσκολο φινίρισμα
• - Όχι πολύ εντυπωσιακό αισθητικά
• + Αντέχει πάρα πολλά χρόνια
• + Δεν φθείρει τα μαχαίρια

Τα υλικά:

Θέλουμε σκληρά ξύλα που να μην έχουν ανοιχτούς πόρους όπως

• Οξιά
• Καρυδιά
• Κερασιά
• Σφεντάμι
• (χρησιμοποίησα με επιτυχία και Δεσποτάκι, Παντούκ και Ζεμπράνο)

Δεν θέλουμε μαλακά ξύλα τύπου Πεύκο και δεν θέλουμε Δρυς λόγω των ανοιχτών πόρων)

Για αποθήκες ξυλείας που τα διαθέτουν, ρίξτε μια ματιά στον Μπίτη, ή στον Ζαχαρίου, η σε κάποια άλλη μεγάλη αποθήκη ξυλείας.

Η κόλλα: Θέλουμε την TITEBOND III ULTIMATE



Είναι η μόνη από τις τρεις (κόκκινη – μπλε – πράσινη) που είναι και αδιάβροχη και μη τοξική, χαρακτηρισμένη ως Food Grade από το FDΑ

Το λάδι: Χρειαζόμαστε μη τοξικό – προφανώς – λάδι.

Το παραφινέλαιο είναι η πιο απλή και οικονομική λύση.
Αν θέλουμε, αφού περάσουμε το cutting board 2-3 φορές με το παραφινέλαιο, μπορούμε το γυαλίσουμε από ένα μίγμα παραφινέλαιου και κεριού μέλισσας σε αναλογία 3:1 για να έχει μια σατινέ εμφάνιση και να διαρκεί αρκετό διάστημα.

Αν θέλουμε ακόμα πιο γυαλιστερό και πιο ανθεκτικό αποτέλεσμα, βάζουμε 3 μέρη παραφινέλαιο, μισό κερί μέλισσας και μισό καρναούμπας ή Candelilla. (όλα τα λινκ που έβαλα είναι Food Grade υλικά)

Η σχεδίαση:

Το πιο ωραίο στα Cutting board είναι το πόσο διαφορετικό αποτέλεσμα μπορείς να έχεις ανάλογα με τα χρώματα και τη διάταξη που θα επιλέξεις να βάλεις τα πηχάκια ξύλου που έχεις κόψει το ένα δίπλα στο άλλο.

Μεγάλος βοηθός σε αυτό το δωρεάν και online πρόγραμμα σχεδιασμού Cutting Board Designer JS.

Όμως θέλει λίγη επεξήγηση:
Έβαλα αριθμούς πάνω στην εικόνα για να μη χαθούμε

1. Το μήκος που θα έχουν τα πηχάκια που θα κόψουμε (ας πούμε 40cm)
2. Το πάχος των αρχικών ξύλων μας (ας πούμε 3 cm.)
3. Το πάχος που θελουμετου τελικού board στην περίπτωση του end grain (2cm)
4. Το πλάτος της λεπίδας του δίσκου (0,25 cm.)
5. Αν θέλουμε περιστρέψουμε κατά 180 μοίρες το κάθε πηχάκια για να έχουμε άλλο σχέδιο.
6. Από εδώ επιλέγουμε τα ξύλα. Πόσα διαφορετικά είδη θα χρησιμοποιήσουμε (μη δίνετε σημασία στα ονόματα).
7. Εδώ προσθέτουμε η αφαιρούμε πηχάκια και επιλέγουμε το είδος και το πάχος του κομμένου ξύλου. Μπορούμε να μετακινούμε (με τα move up και move down) και να παίζουμε με τη σύνθεση.
8. Αυτός ο πίνακας μας λέει τις διαστάσεις του τελικού board, ανάλογα με το πως θα τοποθετήσουμε τα ξύλα (edge ή end grain)
9. Και αυτό είναι ένα preview του τελικού αποτελέσματος και πάλι ανάλογα με το πως θα τοποθετήσουμε τα ξύλα (edge ή end grain)

Αν πατήσουμε το κουμπάκι «5» (rotate every other layer) … αρχίζει το πανήγυρι. Όρεξη να έχετε να παίζετε!



Αφού καταλήξετε σε κάποιο σχέδιο, μπορείτε να το αποθηκεύσετε ή να το τυπώσετε

Να ένα παράδειγμα που δουλεύω τώρα https://rb.gy/feozed

Η κατασκευή:

Όσα προβλήματα έχω συναντήσει μέχρι τώρα στα λίγα cutting boards που έχω φτιάξει, προήλθαν σχεδόν 100% από το γεγονός πως δεν είχα πλανίσει ή ξεχονδρισει σωστά τα αρχικά μαδέρια.

Αν δεν γίνει αυτό, συναντάς ένα κάρο σπαστικά προβλήματα αφού τα πηχάκια είτε αφήνουν χαραμάδες μεταξύ τους, είτε είναι τόσο ανισοϋψή που θέλουν άπειρο τρίψιμο στο τέλος. Και καλά το face grain τρίβεται, αλλά το end grain είναι μπελάς.



Πάντως, η σειρά των εργασιών είναι η εξής:

• Πλάνισμα και ξεχονδρισμα τα μαδέρια
• Κοπή σε πηχάκια πλάτους 2,5 με 3 εκατοστά
• Κόλλημα με κόλλα και σταθεροποίηση με σφιγκτήρες
• Την άλλη μέρα ξύσιμο τις κόλλες και τρίψιμο

Μπορούμε να σταματήσουμε εδώ ή …

• Δεύτερο κόψιμο της επιφάνειας που προέκυψε καθέτως σε πηχάκια
• Ξανά κόλλημα – σφιγκτήρες – τρίψιμο
• Κουρμπαρισμα (αν θέλετε) στο ρουτερ
• Τελικό τρίψιμο και τελικό φινίρισμα (παραφινέλαιο ή και αλοιφή με κερί μέλισσας)

Αυτά, σαν γενικός οδηγός. Ελπίζω να μην ξέχασα κάτι βασικό.
Αξίζει πραγματικά να ασχοληθεί κανείς με τα cutting boards καθώς εκτός των άλλων είναι και εξαιρετικά χρήσιμα.

Πάντως κάποια, όπως αυτό το 3D που είχα φτιάξει, θα μπορούσαν να σταθούν και σαν απλά διακοσμητικά.



Πολλά έμαθα από αυτήν την ενασχόληση με τα Cutting boards και ακόμα μαθαίνω.

Τέλος, αν θέλετε να τα δείτε όλα αυτά σε ένα πολύ απλό και επεξηγηματικό Video, ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω


Προσθέστε σας παρακαλώ όποιες πληροφορίες νομίζετε πως θα μας βοηθήσουν στην κατασκευή τους και διορθώστε με αν εχω κάνει κάποιο λάθος

Έτοιμο σχεδόν το πρώτο!

• Πέρασε και από το ρούτερ.
  
  
• Τρίφτηκε (έως 220)
  
  
• Βράχηκε - στέγνωσε και τρίφτηκε ξανά έως και με 400 και λαδώθηκε (θέλει άλλα 2 χέρια)

Κάτι ψιλές ατέλειες τις έχει, αλλά νομίζω πως η φίλη που θα το πάρει ως δωράκι δεν θα ενοχληθεί

Αλλά και πόσο ωραία αυτή η φάση στο τέλος της διαδικασίας που αλείφεις το board με το λαδάκι!
Τι ωραία που αναδεικνύονται τα νερά του ξύλου


σχεδόν ... sexy

Τα άλλα δυο με ταλαιπωρούν. Ανακάλυψα όμως εξαιτίας τους το πόσο χρήσιμο εργαλείο είναι ο ταινιολειαντήρας που μέχρι τώρα αναπαυόταν ανάποδα στον πάγκο μου.
Κατάφερε τα τρίψει τα end grain boards όταν με όλα τα άλλα εργαλεία είχα αποτύχει!
Θα γράψω σχετικά τις επόμενες μέρες.

Ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο (pattern) σε σχήμα "V" ονομάζεται Chevron και αποτελεί ένα όμορφο διακοσμητικό στοιχείο που στις επιφάνειες κοπής, δίνει πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα.



Δεν είναι δύσκολο να γίνει και δεν θέλει περίπλοκες ρυθμίσεις. Ας το δούμε αναλυτικά.

Διάλεξα 10 πηχάκια φτελιάς (καραγάτσι) και 3 οξιάς και τα έβαλα το ένα διπλά στο άλλο.
Τα αρίθμησα και τα στοίχισα - στο περίπου - στις 30 μοίρες για να εκμεταλλευτώ καλύτερα την επιφάνεια τους.



Τα έβαλα πάνω στους σφιγκτήρες, έβαλα Titebond και τα έσφιξα καλά όλα και τα άφησα ένα βράδυ να στεγνώσουν



Την άλλη μέρα, ξύσιμο να φύγουν οι πιο πολλές κόλλες και τρίψιμο (χοντρό) για τον ίδιο λόγο.
Μετά, ξάκρισμα στο φαλτσοπρίονο να φύγουν οι γωνίτσες και να έχω μια ίσια πλευρά με κλίση 30 μοιρών.



Τώρα, αυτή την ίσια πλευρά την έβαλα στο φράχτη του DeWALT και έκοψα πηχάκια πλάτους 2,5 εκατοστών περίπου (όσο και το ύψος τους)
Βγήκαν 16 πηχάκια. Τα έβαλα πάνω στον πάγκο και αναποδογύρισα ένα παρά ένα και ... εμφανίστηκε το Chevron pattern



Ξανά κόλλα και σφιγκτήρες και άλλη μια μέρα στέγνωμα



Συμβουλή: Έχω σημειώσει με κόκκινο βέλος κάτι σημαντικό. Δεν αρκεί οι σφιγκτήρες να πλησιάσουν το ένα πηχάκι με το άλλο για να κολλήσει καλά η κόλλα. Πρέπει οπωσδήποτε να μπουν και ζευγάρια δοκαράκια που θα κρατάνε επίπεδη την όλη κατασκευή για να μη σκεβρώσει κατά το στέγνωμα. Τα δοκαράκια αυτά τα "ντύνω" με ταινία συσκευασίας για να μην κολλήσουν με το cutting board

Την επόμενη, έχει τρίψιμο. Πολυυύ τρίψιμο να γίνουν όλα λεία και καθαρά.
Αν έχουν δημιουργηθεί σκαλοπατάκια, τα τριβεία δεν αρκούν. Χρειάζεται φαρδύς ξεχονδριστήρας (που δεν έχω), ή κυλινδρικό τριβείο (που δεν έχω, το φτιάχνω), ή Ταινιολειαντήρας που έχω
Αφού έρθουν όλα σε ένα επίπεδο, αρχίζει το τρίψιμο από 60 έως και 400 για να γίνει "γυαλί"
Όταν λειάνθηκαν όλα σωστά (όσο μπορούσα δηλαδή), έβαλα το cross cut sled και ξάκρισα τις γωνίτσες



Στη συνέχεια, το DeWALT έκανε ευγενικά στην άκρη , για να κατέβει ο μικρός πάγκος του ρούτερ, για να κουρμπαριστούν οι ακμές και να γινουν και 2 χούφτες στην κάτω πλευρά.



Και τέλος, ήρθε η μαγική ώρα για να πέσει το λαδάκι που μεταμορφώνει θεαματικά το ξύλο!
είναι απολαυστική εκείνη η φάση Τι ωραία που αναδείχθηκαν τα νερά της φτελιάς ε; Απίθανη!



Λάθη και λύσεις:

• Αν και δεν φαίνεται πολύ στις φωτογραφίες, υπάρχουν κάποια ανεπαίσθητα κενά σε μερικές ενώσεις. Αυτό, είναι ένα πρόβλημα που ξεκινάει από την αρχή, από τα σκεβρωμένα μαδέρια. Εγώ τα ξεχόνδρισα, αλλά δεν τα πλάνισα και έτσι σε μερικά σημεία οι ενώσεις δεν ήταν τέλειες. Την επόμενη φορά θα τα πλανίσω.
• Επίσης, εμφανίστηκαν κάτι σαν χαρακιές, που ήταν - νομίζω - αποτέλεσμα κακού χειρισμού του ταινιολειαντήρα. Δεν είναι και απλή υπόθεση ο χειρισμός του (τουλάχιστον αυτού που έχω εγώ). Χρειάζεται οπωσδήποτε ένα κυλινδρικό τριβείο. Το φτιάχνω, και πιστεύω στο επόμενο cutting board θα με βοηθήσει.

Έγραψα στον τίτλο (Α) γιατί αυτή είναι η μια τεχνική για να κανεις Chevron pattern - Cutting Board
Υπάρχει και άλλη που κόβεις το κάθε ένα πηχάκι στο παγκοπρίονο στις 30 ή 45 μοίρες. Είναι όμως λίγο πιο δύσκολη. Ίσως την προσπαθήσω κάποια στιγμή.


Αν έχετε απορίες, πείτε

Ευχαριστώ

Δεν βάζω από πάνω. Απλώς τα γυρνάω 90 μοίρες για να την απλώσω και μετά τα γυρίζω πάλι κανονικά.
Στα cutting boards (από όσα έχω διαβάσει) πρέπει η κόλλα να πάει παντού, να μην μείνουν καθόλου κενά.
Δεν είναι και τόσο πολλή όσο φαίνεται πάντως.

χάχα, και όμως, κανένα από αυτά που έφτιαξα δεν κράτησα να το χρησιμοποιήσω! Όλα τα έκανα δώρο
Ακόμα και αυτό που έβαλα εχθές, μου το "βούτηξε" η μεγάλη μου κόρη εχθές το βράδυ!

Όμως ξέρω την απάντηση και χωρίς να τα έχω δουλέψει. Τα γράφω άλλωστε στο πρώτο μήνυμα.
Για τέτοια χρήση που λες (πλατό για σερβίρισμα) κάνουν όλα και είναι τέλεια

Για σκληρή χρήση (κοψίματα) είναι προτιμότερα τα end grain που είναι αθάνατα, αλλά και τα άλλα δουλεύουν απλώς χαράζονται σιγά σιγά.

Για νερά (πλύσιμο) κανένα πρόβλημα (σε τέτοια πάχη, δεν τίθεται θέμα). Άλλωστε και εγώ τα έβρεξα καλά πριν τα τρίψω.

Το επόμενο θα το κρατήσω και θα κάνω ... σκληρές δοκιμές για να μπορώ να σου απαντήσω υπεύθυνα

Μια εντελώς διαφορετική τεχνική για 3d cutting board σήμερα.

Σε αυτήν την τεχνική, τα πηχάκια κόβονται υπό γωνία 60 μοιρών από την αρχή, στο παγκοπρίονο, και στη συνέχεια συναρμολογούνται ανά δυο.

Αναλυτικά λοιπόν:

Επιλέχτηκαν τα ξύλα: Δεσποτάκι / Οξιά / Παντούκ, πλάτους 5,3 και ύψους 2,3 εκατοστών, επί 1 μετρό περίπου το καθένα.



H "βοηθός" έφτιαξε το σχέδιο στο AutoCAD για να έχω μια οπτική προαπεικόνιση καθώς είναι αρκετά μπερδεμένο.



Ρυθμίστηκε το DeWALT στις 30° και έγιναν κοπές και από τις δυο πλευρές ώστε να δημιουργηθεί ένα τραπέζιο. Στη συνέχεια, κολλήθηκαν ανά δυο, ώστε να προκύψει ένα εξάγωνο.

Οπότε προέκυψαν τρία ζευγάρια:

• Οξιά με Παντούκ,
• Οξιά με Δεσποτάκι
• Δεσποτάκι με Παντούκ

Κολλήθηκαν με Titebond και μπήκαν στους σφιγκτήρες όλο το βράδυ.





Την άλλη μέρα κόπηκαν με το sled σε φέτες των 2,1 εκατοστών,, που είναι το επιθυμητό πάχος του cutting boarrd
Υπολόγισα και 1mm σε λείανση, οπότε να μείνουν καθαρά 2 εκατοστά πάχους στο τέλος.
Άρχισε η συναρμολόγηση. Πολλή προσοχή σε αυτό το στάδιο αν το επιχειρήσετε, μη τυχόν και βάλετε λάθος εξάγωνο σε λάθος θέση, γιατί μετά θα είναι αργά.
Εγώ τα μοντάρισα πρώτα κάπου πιό δίπλα χωρίς κόλλα και αφού βεβαιώθηκα πως είναι όλα σωστά, άρχισα να κολλάω.

Χρησιμοποίησα και δυο καδρονακια γωνιασμένα πάνω στον πάγκο για να μπορώ να τα συναρμολογήσω πιο ευθυγραμμισμένα.

Η αλήθεια είναι πως αυτή η τεχνική δεν συγχωρεί κανένα λάθος. Θέλει απόλυτη ακρίβεια σε όλα.
Εγώ - όπως πάντα - έκανα μια μικρή βλακεία. Το ένα από τα τρία ξύλα μου, από την αρχή, ήταν 1mm πιο στενό από όσο έπρεπε. Και αυτό ήταν λάθος και τα λάθη ... πληρώνονται βέβαια.
Έτσι, προέκυψαν διάφορα κενά που έπρεπε να στοκαριστούν.
Αν ήταν άλλη περίπτωση δεν θα με πείραζε, αλλά στο cutting board δεν μπορείς να χρησιμοποιήσεις κοινούς στόκους ξύλου, αφού αυτοί δεν είναι Food Safe.



Έτσι, έφτιαξα στόκους τρίβοντας ενα κομμάτι από το κάθε είδος ξύλου με 80άρι και ανακατεύοντας με Titebond που είναι food safe.
Σαν πίνακας αφηρημένης ζωγραφικής έγινε η μια πλευρά μετά το στοκάρισμα.

Στην άλλη πλευρά μασκάρισα με ταινίες, οπότε η κατάσταση ήταν καλύτερη.
Ευτυχώς το κυλινδρικό τριβείο ... καθάρισε για μένα για άλλη μια φορα.



Κούρμπες στις γωνίες, "μαλάκωμα" των ακμών και "χούφτες" με τα κατάλληλα bit στο ανακλινόμενο ρουτεράκι μου, λαδάκι και έτοιμο!



Νομίζω όμορφο είναι και αυτό το αποτέλεσμα



Γενικά δεν είναι δύσκολη τεχνική, μάλλον εύκολη θα τη χαρακτήριζα, αρκεί να γίνουν οι κοπές των γωνιών σωστά και να τηρηθούν προσεκτικά οι διαστάσεις από τα αρχικά ταβλάκια.

Αν θέλετε κάποια διευκρίνιση ... μετά χαράς