Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Ναι έχεις δίκιο... σε αυτό το σημείο και εγώ συμφωνώ. Γενικά συμφωνώ ότι τα έργα είναι πολύ σημαντικότερα από τους δημιουργούς ειδικά στις συνθέσεις των λεγόμενων "κλασσικών". [...]

Εξαιρετική παρατήρηση! Μεγάλος δημιουργός είναι αυτός που τα έργα του τον ξεπερνούν, δηλ. ξεπερνούν τον χρόνο και το υποκείμενό του, μπορούν να γίνουν ένα όχημα με το οποίο κάθε ερμηνευτής μπορεί να χαράξει το δικό του ταξίδι, όπως και κάθε φιλότεχνος, νομίζω.

 

[Δημοκηδής]

... στον τόπο αυτό δεν μου 'λαχε, της τύχης ένα χάδι ..... θλίψη η ζωή, και ο θάνατος θλίψη ...

Πατέρα, βοήθησε μας ....

 

[schubert]

Gustav Mahler, Das Lied von der Erde, μετάφραση του λιμπρέτου

Δύο αγαπητοί μου καθηγητές μουσικής στο σχολείο μου, με ρώτησαν μήπως έχω μεταφράσει τα κείμενα από τη σύνθεση του Μάλερ Das Lied von der Erde. Δεν τα είχα, σκέφτηκα λοιπόν, καθώς δεν έβρισκαν άλλη ελληνική μετάφραση για να δώσουν στους μαθητές, να επιχειρήσω το εγχείρημα. Πήρα επίσης το θάρρος να την αναρτήσω κι εδώ. Ξεκινώ με το πρώτο τραγούδι και θα ακολουθήσουν (ελπίζω) και τα υπόλοιπα. Εννοείται ότι κάθε σχόλιο και διόρθωση είναι ευπρόσδεκτη. Επίσης, αν έχει γίνει παρουσίαση της σύνθεσης (νομίζω πως έχει, αλλά δεν θυμάμαι πια πού), ίσως θα μπορούσαν οι διαχειριστές να ενσωματώσουν τη μετάφραση εκεί. Πάλι, αν χρειάζεται το γερμανικό πρωτότυπο, μπορώ να το αναρτήσω κι αυτό.



Gustav Mahler (1860-1911): Το τραγούδι της Γης


1. Το τραγούδι της τάβλας για την αθλιότητα της Γης


Και να που γνέφει το κρασί στο χρυσαφένιο τάσι
Μα ακόμη να μην πιείτε, τραγούδι πρώτα θα σας πω
Το τραγούδι του καημού [ας ηχήσει γελαστό
Στην ψυχή σας]. Σαν πλησιάζει ο καημός
[ερημώνουνε οι κήποι της ψυχής,
Μαραίνεται, πεθαίνει η χαρά και το τραγούδι.]
Σκοτεινή είν’ η ζωή, είν’ ο θάνατος.
[Το κελάρι σου κρύβει του χρυσού σου κρασιού την περίσσεια]


Οικοδεσπότη
[Το κελάρι σου κρύβει του χρυσού σου κρασιού την περίσσεια!]
Να, τούτο το μακρύ λαούτο δικό μου τ’ ονομάζω!
Λαούτο να παίζουμε, ποτήρια ν’ αδειάζουμε,
Να πράγματα που συνταιριάζουν.
Ένα γεμάτο κρασιού τάσι στη σωστή στιγμή
Αξίζει περισσότερο από της Γης όλα τα πλούτη!
Σκοτεινή είν’ η ζωή, είν’ ο θάνατος.

Τ’ ουρανού το στερέωμα αιώνια κυανίζει κι η Γη
Μακραίνει [σταθερά στέκουν κι ανθίζουν την άνοιξη.]
Όμως συ, άνθρωπε, πόσο ζεις;
Ούτε εκατό χρόνια δεν μπορείς να απολαύσεις
Το σάπιο τούτο άθυρμα της Γης,
[μόνο μια ιδιοκτησία έχεις σίγουρη:
Είναι ο τάφος, που γελά ειρωνικά, στη Γη.
Σκοτεινή είν’ η ζωή, είν’ ο θάνατος.]


Κοιτάξτε εκεί κάτω
Στο φως του φεγγαριού πάνω στους τάφους κάθεται
Μία μορφή, φάντασμα άγριο – είν’ ένας πίθηκος
Ακούστε, το ουρλιαχτό του πώς αντηχεί
Στη γλυκιά ευωδιά της [ζωής!]
Τώρα [πάρτε] το κρασί! Ήρθε η ώρα, σύντροφοι!
Αδειάστε το τό χρυσαφένιο τάσι άσπρο πάτο!
Σκοτεινή είν’ η ζωή, είν’ ο θάνατος.

 

[Δημοκηδής]

Εξαιρετική μετάφραση ... σου έστειλα και μήνυμα ...

Μιας και χάσαμε τον Αμπάντο, ας συντροφεύω τις μεταφράσεις σου με το εκπληκτικό ανέβασμα του ''τραγουδιού'' προ τριετίας στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια του θανάτου του Μάλερ:

http://www.youtube.com/watch?v=UqNijXS54-g

 

[Δαμιανός Δημητριάδης]

Μπράβο για την πρωτοβουλία Αγαθοκλή, είμαι ευγνώμων. :SFGSFGSF:

 

[Emilot]

:SFGSFGSF:

Επίσης Αγαθοκλή....

 

[grio]

..με άκρως φιλοσοφική διάθεση, με τα αιώνια ερωτήματα που ταλανίζουν τον άνθρωπο, πεσιμιστικό μα συνάμα αισιόδοξο...
Αγαθοκλή, μπράβο, μου άρεσε το περιεχόμενο και η απόδοσή σου.

 

[Κώστας Γκαβάκος]

Πολλές ευχαριστίες Αγαθοκλή

 

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Εγώ σας ευχαριστώ για την ανταπόκριση και την ενθάρρυνση! Μολονότι διάβασα παλιότερα με βουλημία τούτο το νήμα, το είχα καταχωνιάσει στα τρίσβαθα του νου. Έπαινος αξίζει στους συναδέλφους καθηγητές της μουσικής, οι οποίοι κάνουν με τόσο μεράκι τη δουλειά τους, δεν περιορίζονται στο σχολείο παρά συντηρούν και δύο ωραία μπλογκ μέσω των οποίων στέλνουν στοχευμένα συμπληρωματικό (εποπτικό) υλικό στα παιδιά, για να διαμορφώσουν άποψη. Εκείνοι μου έδωσαν την ώθηση. Έπαινος και ευχαριστίες αρμόζουν επίσης στους συμφορουμίτες οι οποίοι με τόση γνώση και ευαισθησία ανοίγουν τέτοια θέματα!
Θα παρακαλούσα τη διαχείριση να αντικαταστήσει τον καταληκτήριο στίχο κάθε στροφής με την πρόταση (μία από τις προτάσεις) που μου έστειλε ο φίλος Δημοκηδής, δηλ. το "Σκοτεινή είν' η ζωή, είν' ο θάνατος" με το "Σκοτεινή είναι η ζωή, σκοτεινός και ο θάνατος". Η αγγλική μετάφραση συμφωνεί με τον Σπύρο, εγώ από φιλολογική υποχονδρία επιχείρησα να μείνω πιο κοντά στο γράμμα του πρωτοτύπου. Στη δική μου εκδοχή τονίζεται περισσότερο ο θάνατος στο δεύτερο ημιστίχιο (σχεδόν υποδηλωνεται διεμβόλιση της ζωής από τον θάνατο), σε αυτήν του Σπύρου, που έγινε και δική μου πλέον, ισοσταθμίζεται ο θάνατος με το σκότος, μοιράζεται το βάρος.
Ελπίζω να αξιωθώ να ολοκληρώσω το εγχείρημα, καθώς οι καθημερινές υποχρεώσεις τείνουν να κατάσχουν τον χρόνο μου και αφοπλίζουν την όποια δημιουργικότητα.

 

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Εξαιρετική μετάφραση ... σου έστειλα και μήνυμα ...

Μιας και χάσαμε τον Αμπάντο, ας συντροφεύω τις μεταφράσεις σου με το εκπληκτικό ανέβασμα του ''τραγουδιού'' προ τριετίας στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 100 χρόνια του θανάτου του Μάλερ:

http://www.youtube.com/watch?v=UqNijXS54-g

Σ' ευχαριστώ για τη σύζευξη, Σπύρο!

 

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Το δεύτερο κείμενο.


2. Ο μοναχικός το φθινόπωρο

Φθινοπωριάτικη ομίχλη κυμματίζει κυανοφέγγοντας στη λίμνη
Ντυμένα με πάχνη στέκουν τα αγρωστώδη
Λες κι ένας καλλιτέχνης σκόνη από νεφρίτη
Σκόρπισε απά’ στους τρυφερούς ανθούς

Η γλυκιά ευωδιά των ανθέων παρήλθε
Ψυχρός αέρας τους μίσχους τους κάμπτει
Σύντομα τα μαραμένα χρυσά φύλλα
Του λωτού θ’ ανοίξουν δρόμο στο νερό.

Η καρδιά μου κουρασμένη. Το φαναράκι μου
Έσβησε τριζοβολώντας, μου θυμίζει τον ύπνο
Σε σένα έρχομαι τόπε της αναπαύσεως οικείε!
Ναι, δος μου ησυχία, ανάγκη έχω αναψυχής!

Κλαίω πολύ στις μοναξιές μου,
Το φθινόπωρο στην ψυχή μου τραβάει μακριά
Ήλιε της αγάπης, δεν θα ξαναφέξεις πια,
Τα πικρά μου δάκρυα να στεγνώσεις απαλά;

 

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Το τρίτο κείμενο

3. Της νιότης

Καταμεσής μες στη λιμνούλα
Περίπτερο ορθώνεται από πράσινη
Και άσπρη πορσελάνη

Σαν ράχη τίγρης
Καμπυλώνεται η γέφυρα από νεφρίτη
Κι απλώνεται ως το περίπτερο.

Στο σπιτάκι κάθονται φίλοι,
Καλοντυμένοι, πίνουν, συζητάνε,
Κάποιοι γράφουν στίχους

Τα μεταξωτά μανίκια τους γλιστρούν
Προς τα πίσω, τα μεταξωτά καπέλα τους
Κρέμονται αστεία πίσω στον αυχένα

Στης μικρής λίμνης
Την ήσυχη επιφάνεια φαίνονται όλα
Υπέροχα στ’ αντικαθρέφτισμα

Όλα ανάποδα
Στο περίπτερο από πράσινη
Και λευκή προσελάνη

Σαν ημισέληνος ορθώνεται η γέφυρα
Ανάποδα το τόξο. Φίλοι
Καλοντυμένοι, πίνουν, συζητάνε.

 

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Προχωράει το πράγμα, αγαπητοί φίλοι, σαν από μόνο του...

Το τέταρτο τραγούδι:

Της ομορφιάς

Κορίτσια νέα δρέπουν άνθη,
Δρέπουν άνθη λωτού στης όχθης την άκρη.
Ανάμεσα σε θάμνους και φύλλα κάθονται,
Μαζεύουν ανθούς στην ποδιά και φωνάζουν
Πειράγματα η μια στην άλλη.

Ήλιος χρυσός υφαίνει γύρω απ’ τις μορφές,
Τις καθρεφτίζει στο στιλπνό νερό.
Ο ήλιος καθρεφτίζει τα λυγερά τους σκέλη,
Τα γλυκά τους μάτια,
Κι ο ζέφυρος ανασηκώνει με κανακέματα
Το ύφασμα απ’ τα μανίκια τους,
Φυσάει το θαύμα της ευωδιάς τους
Που διαπερνάει τον αέρα.

Κοίτα, όμορφα αγόρια που γυροφέρνουν
Πέρα στην όχθη σε άφοβα άτια,
Αστραφτερά σαν ήλιου αχτίδες·
Κι απ’ τα κλωνάρια στις πράσινες ιτιές
Ξεπροβάλλει νεότατο πλήθος!

Του ενός το άτι χλιμιντρίζει χαρωπά
Και φοβάται και φεύγει σαν βέλος,
Πάνω από άνθη, πάνω από γρασίδι ταλαντεύονται οι οπλές
Ποδοπατούν ξαφνικά μες στη θύελλα
Τα γερμένα λουλούδια.
Έι, καθώς κυματίζει στην έξαψη η χαίτη,
Καυτά αχνίζουν τα ρουθούνια!

Ήλιος χρυσός υφαίνει γύρω απ’ τις μορφές,
Τις καθρεφτίζει στο στιλπνό νερό.
Κι η πιο όμορφη κόρη στέλνει
Πίσω του βλέμμα αργόσυρτο της νοσταλγίας.
Η περήφανη στάση της είναι υποκρισία.
Στις φλόγες των μεγάλων της ματιών,
Στο σκοτάδι της καυτής της ματιάς
Αιωρείται θρηνητικά ακόμη της
Καρδιάς της η αντάρα

 

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Το πέμπτο κείμενο:

5.Ο μεθυσμένος την άνοιξη

Αν η ζωή είναι μονάχα ένα όνειρο,
Τότε προς τι οι κόποι και τα βάσανα;
Θα πιω ώσπου άλλο δεν μπορώ
Για όλη την καλή μου μέρα!

Κι όταν να πιω άλλο δεν μπορώ,
Ψυχή, λαιμός όντας γεμάτα,
Τρικλίζοντας μέχρι την πόρτα θα συρθώ
Κι υπέροχα θα κοιμηθώ!

Και τι ακούω σαν ξυπνώ; Άκου!
Ένα πουλί στο δέντρο τραγουδά.
Το ρωτώ αν ήρθε κιόλας άνοιξη,
Σαν όνειρο μου φαίνεται όλο πια.

Το πουλί κελαηδά: Ναι!
Να η άνοιξη, έφτασε τη νύχτα!
Απ’ τη βαθιά ενδοσκόπηση πετάχτηκα κι ακούω,
Το πουλί τραγουδάει και γελά!

Ξαναγεμίζω μου το τάσι
Και το αδειάζω άσπρο πάτο
Και τραγουδώ, μέχρι να λάμψει το φεγγάρι
Στο μελανό στερέωμα.

Κι όταν να τραγουδήσω δεν μπορώ,
Θα ξανααποκοιμηθώ
Και τι με νοιάζει η άνοιξη;
Άστε με μεθυσμένο εδώ!

 

[schubert]

Απάντηση: Re: Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Το έκτο και τελευταίο τραγούδι. Πάει και τούτο το μοναχικό ταξίδι...

6. Ο αποχαιρετισμός

Ο ήλιος χάνεται πίσω απ’ τα βουνά.
Σε όλες τις κοιλάδες το βράδυ κατεβαίνει
Με τις σκιές του ολόγιομες με ψύχρα.
Για δες! Σαν ασημένια βάρκα αιωρείται
Το φεγγάρι αναπλέοντας στου ουρανού τη λίμνη.
Νιώθω λεπτού ανέμου την πνοή
Πίσω από τα σκοτεινά τα πεύκα!

Το ρυάκι τραγουδάει αρμονικά
Τραγούδι που διασχίζει το σκοτάδι.
Τα’ άνθη χλωμιάζουν μεσα στο ημίφως.
Η γη αναπνέει γεμάτη ύπνο κι ησυχία,
Κάθε νοσταλγία τώρα να ονειρευτεί επιθυμεί
Οι κουρασμένο άνθρωποι πηγαίνουνε στο σπίτι,
Απ’ την αρχή λησμονημένη ευδαιμονία
Και νιότη στον ύπνο τους να μάθουν!
Τα πουλιά σιωπούν στα κλαδιά τους.
Ο κόσμος αποκοιμιέται.

Φυσάει ψυχρά στον πεύκων μου τον ίσκιο.
Στέκομαι εδώ, τον φίλο μου προσμένω·
Ποθώ, δικέ μου φίλε, στο πλευρό σου
Την ομορφιά του έσπερου να απολαύσω.
Πού είσαι; Μ’ αφήνεις για πολύ μονάχο!
Πηγαινοέρχομαι με το λαούτο μου
Σε δρόμους από μαλακό γρασίδι φουσκωμένους
Αχ ομορφιά!
Αχ της αιώνιας αγάπης – της ζωής– αχ μεθυσμένε κόσμε!

Κατέβηκε από τ’ άλογο και του άπλωσε
Το ποτό του αποχαιρετισμού
Τον ρώτησε πού πάει
Και γιατί να το κάνει.
Μίλησε κι η φωνή του ανθισμένη:
Φίλε μου,
Στον κόσμο τούτο δεν μ’ ευνόησε η τύχη!
Πού πάω;
Πηγαίνω στα βουνά, εκεί πορεύομαι
Ψάχνω ησυχία για τη μοναχική καρδιά μου.
Περπατάω για την πατρίδα, για τον τόπο μου.
Ποτέ μου δεν θα περιπλανηθώ στα ξένα.
Σιωπηλή είν’ η καρδιά μου και την ώρα της προσμένει!
Η αγαπημένη γη απανταχού
Ανθίζει την άνοιξη και πάλι πρασινίζει!
Απανταχού κι αιώνια κυανίζει φωτεινό τ’ απόμακρο!
Αιώνια… αιώνια…



Υ.Γ. Η παραπάνω απόπειρα μετάφρασης αφιερώνεται με ευγνωμοσύνη στη μνήμη του μαέστρου Claudio Abbado, στους κόσμους πια του αιωνίου Requiem...

 

[Portioli]

Tρεις ηχογράφησεις σε λιγότερο από δυο εβδομάδες.
Έχει γίνει ήδη μια τουλάχιστον μακρόαση της εκδοχής του Jurowski με τον Smith.
To περίεργο είναι οτι και ο Φίσερ ηχογράφησε το έργο με τον Smith.

 

[Δημοκηδής]

Τα δύο τελευταία που άκουσα ειναι εξαιρετικά, από πλευράς ορχήστρας και οργανικής ροής, πλην οι τραγουδιστές ειναι πολυ λίγοι, δυστυχώς... άσε δε που έχουν και οι δύο τον Σμιθ, μετριοτατο, λες και χάθηκαν οι επιλογές...

Προ τριετίας ο Κάουφμαν και η ηχογραφηση της Βιέννης με τον Νοτ θα ηταν ότι καλύτερο, πλην κατέστρεψε την προσπάθεια η εμμονή του Γιόνας να τραγουδήσει ολα τα μέρη...

Το συζητάγαμε με φίλο , πρώην μέλος από τον βορρά, που είχε τιμήσει το παρόν νήμα:

Η ιδανική σύγχρονη ηχογράφηση θα ήταν Φίσερ/ Γιόνας / Κριστιάνε Στότιζν...

Στάλθηκε από το SM-G965F μου χρησιμοποιώντας Tapatalk

 

[Portioli]

Κατά τη διάρκεια της καραντίνας παρακολούθησα ολη τη σειρα με τις ομιλίες του Φίσερ για τον Μάλερ στο iDagio.
Tην περίμενα πάρα πολυ καιρό αυτη την ηχογράφηση.
Η Channel Classics με την ορχήστρα τις Βουδαπέστης έχει κάνει μια από τις καλύτερες 2ες. (Κατά 99% νομίζω εσύ την είχες ανακαλύψει πρώτος).
Άποψη μου έχει κάνει και την καλύτερη 4η όλων των εποχών, τουλάχιστον από αυτές που έχουν κυκλοφορήσει σε ψηφιακή μορφή.
Οι επόμενες ηχογραφήσεις δεν μου άρεσαν το ίδιο, αν και η ποιόητητα της Channel έιναι πάντα αναφοράς.
Παρόλα αυτά πιστεύω οτι ο Φίσερ με "το τραγούδι της γης" επιστρέφει στις μεγάλες ηχογραφήσεις.

Εκπληκτική δουλειά από ολες τις πλευρές. Ο Smith βεβαια θεωρώ οτι δεν ήταν η βέλτιστη επιλογή.
Στο πρώτο τραγούδι στην ηχογράφηση του Jurowski μπορώ να πω ήταν πολύ μέτριος.
Ενώ σαν ορχήστρα oι Βερολινέζοι μου άρεσαν πιο πολύ, το τέλος της ηχογράφησης του Φίσερ
και η Γκιρχιλντ Ρόμερζερ ήταν καθηλωτική, με συγκίνησε και με τάραξε πολύ περισσότερο από την ηχογράφηση
του Jurowski.

 

[Δημοκηδής]

Συμφωνώ, στο 'αντίο' η κατάθεση του Φίσερ είναι συγκλονιστική, με ποιότητες και κωδωνισμούς που δεν έχουν ξαναφανερωθεί στο έργο...



Στάλθηκε από το SM-G965F μου χρησιμοποιώντας Tapatalk

 

[Δημοκηδής]

Πρόσφατο με Κουρρετζή και SWR Symphony Orchestra:

ARD Klassik: Mahler · Das Lied von der Erde · SWR Symphonieorchester · Teodor Currentzis · SWR Classic | ARD Mediathek

Mahler · Das Lied von der Erde · SWR Symphonieorchester · Teodor Currentzis · SWR Classic | Video | Das SWR Symphonieorchester spielt das Lied von der Erde von Gustav Mahler in einer Aufnahme aus dem Jahr 2021 mit Dirigent Teodor Currentzis. Den Vokalpart übernehmen die Altistin Wiebke Lehmkuhl...

www.ardmediathek.de