- 17 June 2006
- 14,350
Το 3ο Κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Ραχμάνινοφ είναι περίπου Θρυλικό. Πολύ δημοφιλές από την εποχή που γράφτηκε μέχρι τις μέρες μας το έργο είναι από τα πιό ‘φροντισμένα’ της δισκογραφίας: κάθε μεγάλη εταιρία έχει τουλάχιστον 2 εκτελέσεις του συνεχώς στο ρεπερτόριό της και κάθε μεγάλος πιανίστας έχει αναμετρηθεί μαζί του – οι περισσότεροι παραπάνω από μία φορά στη διάρκεια της καρριέρας τους. Οι καλές εκτελέσεις είναι άπειρες: αυτή της Argerich δεσπόζει καιρό τώρα ανάμεσα στις σύγχρονες μαζί με τις λίγο παληότερες των Byron Janis και Vladimir Ashkenazy. Πρόσφατα κυκλοφόρησε μία κι ο Πλετνιόφ με συμπλήρωμα το 3ο Προκόφιεφ, ο ίδιος είναι εξαιρετικός αλλά η ορχήστρα, κάτω από τη διεύθυνση του Ροστροπόβιτς, κυριολεκτικά σέρνεται.
Εγώ θα σταθώ στις θρυλικές: πρώτη και καλύτερη αυτή με τον πρόωρα χαμένο William Kapell από μιά συναυλία στο Τορόντο το 1948. Η ηχογράφηση Κακή αλλά ο Kapell δικαιώνει εδώ όλους αυτούς που τον θεώρησαν το μοναδικό πιανίστα που πλησίαζε τον Horowitz και τον ίδιο το συνθέτη. Το παίξιμό του καθηλώνει (VAI mono VAIA IPA 1027 – Kapell, Toronto Symphony Orchestra, MacMillan).
O Vladimir Ashkenazy έχει ηχογραφήσει 4 φορές αυτό το κοντσέρτο. Προσωπική μου προτίμηση η πρώτη από το 1963, στη φτηνή σειρά Decca Legends 466 375-2. Ο δίσκος περιλαμβάνει και μιά μέτρια εκτέλεση του 2ου με τον Kirill Kondrashin και τη Φιλαρμονική της Μόσχας-κύρια γιατί ο μαέστρος δε μπορεί να κρατήσει την Ενταση στο πρώτο μέρος και η ορχήστρα ώρες ώρες δείχνει αναιμική, ακυβέρνητο καράβι σε καταιγίδα. Το 3ο όμως είναι το ‘κάτι άλλο’: στη διέυθυνση είναι ο Anatole Fistoulari και συνοδεύει η London Symphony Orchestra. Είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που δεν ακούς τον σολίστ να αντιμάχεται την ορχήστρα και ο μαέστρος μοιάζει μαγεμένος από τις σκιές του Εργου, έτσι που περιβάλλει τον πιανίστα με έναν απίστευτο ιστό από ορχηστρικές λεπτομέρειες.
Ο Vladimir Horowitz ηχογράφησε το 3ο κοντσέρτο τρείς φορές στη διάρκεια της ζωής του. Την πρώτη το 1931 στις πρώτες επαφές της Δύσης με την ‘Ουκρανική Θύελλα’. Η 3η φορά είναι το 1978, με τον Ormandy και τη New York Philharmonic και είναι επίσης εξαιρετική. Αλλά η 2η είναι ‘Ολα τα λεφτά’: ηχογραφημένη το 1951 με τον Fritz Reiner και μέτριο ήχο, η εκτέλεση είναι απ αυτές που περιέβαλαν το Horowitz με το μανδύα του Θρύλου, ένα Τοτέμ της Δισκογραφίας. Θεωρήθηκε η πιό διεισδυτική και αποκαλυπτική του Εργου, καλύτερη ακόμα και από αυτή του ίδιου του Συνθέτη. Είναι αξεπέραστη. Ακούς να τη διατρέχει ‘κάτι’ που κανένας άλλος πιανίστας δεν πλησίασε ποτέ: ‘μιά ερπετοειδής αισθηματική μελαγχολία που μοιάζει με ατονία και νωθρότητα και σχεδόν νιώθεις την ανάσα της’ έγραψε κάποιος και είναι η καλύτερη περιγραφή που διάβασα ποτέ για αυτο το ‘Κάτι’. Ολα τα άλλα συστατικά που χαρακτήριζαν τον Horοwitz στις μεγάλες του είναι βέβαια στη θέση τους: παίξιμο που ηλεκτρίζει γεμάτο ποιητική φλόγα, λαμπρή δεξιοτεχνία που δείχνει τελείως αβίαστη –αποτέλεσμα ατέλειωτων χρόνων ανελέητης μελέτης- απίστευτες εναλλαγές από αστραφτερούς ιριδισμούς στα pianissimi και κεραυνούς forte, καθώς ο πιανίστας βαδίζει αδυσώπητα πρός την κατακλυσμική cadenza που εκρήγνυται σαν Γαλαξιακή Δύναμη.
Ενας Σταθμός στην Ιστορία του Δίσκου.
Last edited:
