Αναλογική πηγή (βινύλιο). Τα βασικά...

[Macmod]

Ωραίος, χαράς το κουράγιο σου πρωί-πρωί!!!

 

[Stergito]

Πρόσθεσα μερικές εικόνες, μια και το thread ήταν πολύ "ξεροσφύρι"...

 

[christos]

απο http://www.audiojunkies.com/blog/10...ginners-guide-to-turntables-and-vinyl-records

 

[Stergito]

Η κεφαλή

Μια και ο Macmod έδωσε πολλές χρήσιμες πληροφορίες, θα τις παραθέσω κι εδώ μαζεμένες.

Λειτουργία της κεφαλής και διαφορά μεταξύ κεφαλών κινητού μαγνήτη - κινητού πηνίου:

Η κεφαλή είναι ένας μετατροπέας, ο οποίως μέσω της ακίδας της και στην
συνέχεια μέσω του στελέχους της, μεταφέρει τις μηχανικές διαμορφώσεις
που βρίσκονται χαραγμένες στα αυλάκια του δίσκου στο κυρίως σώμα της
όπου βρίσκεται και μηχανισμός μετατροπής τους σε ασθενή ηλεκτρικά
σήματα προς ενίσχυση από τον προενισχυτή Phono. Λειτουργεί ακριβώς
αντίθετα από το μεγάφωνο και ο τρόπος που γίνεται η μετατροπή
καθορίζεται από το αν είναι κινητού μαγνήτη, κινητού πηνίου ή κινητού
σιδήρου. Στις κινητού μαγνήτη λοιπόν, η άκρη του στελέχους που
καταλήγει στο κυρίως σώμα της κεφαλής, έχει προσαρμοσμένους επάνω της
2 μαγνήτες, σε σταυρωτή διάταξη, οι οποιοί βρίσκονται εντός 2 πηνίων,
(ένα γιά κάθε κανάλι). κίνηση (δόνηση) των μαγνητών εντός των πηνίων,
προκαλεί ρεύματα Laplace (ηλεκτρικά σήματα). στίς κινητού πηνίου, έχουμε
πηνία προσαρμοσμένα στην άκρη του στελέχους, εντός μαγνητικων πεδίων
που παράγονται από την ύπαρξη μαγνητών (η διάταξη είναι αντίθετη από
αυτή του κινητού μαγνήτη).

Πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα: Κινητού μαγνήτη, υψηλότερη τάση εξόδου,
αλλαγή της βελόνας από τον χρήστη / υποδεέστερες ηχητικά από τις
κινητού πηνίου. Κινητού πηνίου, ανώτερες ηχητικά / χαμηλότερη τάση
εξόδου και απαιτούν πιό εξεζητημένα Phono Stage, αλλαγή βελόνας μόνο
από το εργοστάσιο. Αυτά τα απλά σε γενικές γραμμές.

Η διαφορά των κεφαλών κινητού πηνίου υψηλής εξόδου από μιά
φυσιολογική κεφαλή κινητού πηνίου είναι, ότι έχουν περισσότερες σπείρες
στα πηνία τους με αποτέλεσμα να παράγεται υψηλότερη τάση εξόδου,
αλλά έχουν και μεγαλύτερη αντίσταση πηγής, οπότε μπορούν να ματσάρουν
και με ΜΜ Phono Stage. Ναι είναι όντως υποδεέστερες και αυτό είναι
απόλυτα ακουστό (με τους κατάλληλους δίσκους, στο κατάλληλο
σύστημα), είναι φυσιολογικό και είναι θέμα φυσικής και συγκεκριμένα
μηχανικής (αυξημένη αδράνεια) και ηλεκτροτεχνίας (μεγαλύτερη
αντίσταση πηγής και μεγαλύτερη αυτεπαγωγή).

Στο παρακάτω διάγραμμα, φαίνεται το εσωτερικό και τα επιμέρους κομμάτια μιας κεφαλής ΜΜ. Όσον αφορά την τοποθέτηση των εξαρτημάτων, η μόνη διαφορά με τις MC είναι ότι αλλάζουν μεταξύ τους θέση τα πηνία και οι μαγνήτες:

Όσον αφορά τις βελόνες, υπάρχουν οι σφαιρικές και οι ελλειπτικές. Οι σφαιρικές δε διαβάζουν τόσο βαθιά τα αυλάκια όσο οι ελλειπτικές, αλλά μπορούν και συγχωρούν λάθη επιφάνειας στους δίσκους. Οι ελλειπτικές, διαβάζουν πιο καλά το αυλάκι, αλλά διαβάζουν και οποιαδήποτε "αβαρία" μαζί.

Στο παρακάτω διάγραμμα βλέπετε πώς πιάνει το αυλάκι μια σφαιρική και μια ελλειπτική βελόνα:

Τα βασικά χαρακτηριστικά μιας κεφαλής, είναι η τάση εξόδου, η αντίσταση, η χωρητικότητα και η ενδοτικότητα. Η ενδοτικότητα (compliance) είναι αυτή που καθορίζει τι ενεργό μάζα βραχίονα χρειαζόμαστε, για να ταιριάξει σωστά με την κεφαλή μας. Η τάση εξόδου, η αντίσταση και η χωρητικότητα, λαμβάνονται υπόψιν για να ρυθμίσουμε κατάλληλα το phono stage.

Μερικές κεφαλές:


ΜΜ

Audio Technica 120E

Goldring 1042

Rega Elys 2

MC

Denon DL-304

Benz Micro Glider

Shelter 5000

MI (Moving Iron)

Grado Sonata

Κάπου εδώ κλείνουμε και με τις κεφαλές. Έπειτα, θ' ασχοληθούμε με το τελευταίο κομμάτι του αναλογικού συστήματος, το phono stage.

 

[Macmod]

Να συμπληρώσω μόνο ότι εκτός από τις σφαιρικές και τις ελλειπτικές βελόνες,
υπάρχουν και οι υπερελλειπτικές, οι στερεόεδρες, οι Fine Line και οι CD4.
Οι τελευταίες διάβαζαν δίσκους με τετρακάναλο περιεχόμενο.
Επίσης, οι σφαιρικές προκαλούν και την μεγαλύτερη φθορά του δίσκου.

 

[Macmod]

Η διαδικασία των ρυθμίσεων πότε θα αναλυθεί?

 

[Stergito]

Ρυθμίσεις σε άλλο thread, να είναι μόνες τους.

Όλα θα γίνουν, σιγά σιγά.

 

[Στέλιος Π.]

Νομιζω οτι θα ηταν καλο, το θεμα αυτο (οπως και οι ρυθμισεις αργοτερα) να γινει sticky.
Ειναι πολυς κοσμος (μεταξυ αυτων και εγω) που θελει να μαθει πεντε πραγματα παραπανω για τα πικαπ.
Και αυτο το thread ειναι οτι εψαχνα.
Keep up the good work!

Υ.Γ. και αν ειναι δυνατον, στο τελος ολων αυτων να γινει και ενα μικρο how to πανω στο πως ελεγχουμε ενα μεταχειρισμενο πικαπ, θα ηταν super.

 

[Stergito]

Όλα στον καιρό τους, μη βιάζεστε.

Η ιδέα για το How To σε μεταχειρισμένα πλατώ μου άρεσε.
Θα το κοιτάξω...

 

[Stergito]

Το phono stage

Αφού λοιπόν όλα τα υπόλοιπα κομμάτια του πικάπ βάλουν το λιθαράκι τους στο να μετατραπεί η πληροφορία στο αυλάκι σε ηλεκτρικό σήμα, πρέπει κάποιος να "μεταφράσει" αυτό το σήμα και να το ενισχύσει σε επίπεδο σήματος γραμμής (line).

Το ρόλο αυτό καλείται να παίξει το phono stage.
Οι βασικές λειτουργίες του phono είναι 2: Ισοστάθμιση RIAA, ούτως ώστε να "επανέλθουν" οι χαμηλές συχνότητες και η ενίσχυση του υπερβολικά ασθενούς σήματος σε κανονικό.

Επειδή τα phono stages ενισχύουν το σήμα από την κεφαλή σε πολύ μεγάλο βαθμό, είναι σημαντικό το να παρουσιάζουν τη λιγότερη δυνατή παραμόρφωση ως κατασκευές, επειδή ακούγονται τα πάντα. Γι' αυτό και οι περισσότεροι κατασκευαστές προτιμούν να χρησιμοποιούν τρανζίστορ, παρόλο που σε ακριβότερες υλοποιήσεις, υπάρχουν τρομερά μηχανήματα και σε λάμπα.

Ακόμα, τα phono stages επηρεάζονται πολύ από τα εξωτερικά Η/Μ πεδία από άλλες συσκευές. Γι' αυτό το λόγο, φροντίζουμε ένα phono να είναι μακριά από τα τροφοδοτικά άλλων συσκευών.
Πολλοί κατασκευαστές χρησιμοποιούν εξωτερικά τροφοδοτικά, ή τροφοδοτικά μπαταρίας, για να ελαχιστοποιήσουν τις όποιες παρεμβολές.

Επίσης, λόγω της φύσης των αναλογικών, υπάρχει η πιθανότητα να "περάσουν" και συχνότητες χαμηλότερες από το ακουστό όριο (πχ από κάποια γρατζουνιά ή στραβό δίσκο), γι' αυτό και πολλά phono stages χρησιμοποιούν υποηχητικό φίλτρο, ούτως ώστε να τις "κόβουν". Κάποια, το έχουν αυτό και με διακόπτη, για να ενεργοποιείται-απενεργοποιείται κατά βούληση, επειδή πολλοί πιστεύουν ότι αλλοιώνει την ποιότητα.


Ένα τυπικό phono stage MM/MC, έχει τουλάχιστον ένα διακόπτη, που ρυθμίζει το gain, ανάλογα με την έξοδο της κεφαλής. Κάποια μοντέλα, έχουν και μια σειρά από διακοπτάκια (τύπου dip switches) για να ρυθμίζουν το gain και την αντίσταση/χωρητικότητα εισόδου, ούτως ώστε να ταιριάζουν ακριβώς με την κεφαλή. Αυτά είναι και τα περισσότερο προτιμώμενα από εμένα.


Ειδικά για τις χαμηλοέξοδες κεφαλές, υπάρχει και η δυνατότητα χρήσης step-up και MM phono stage. Το step-up, λειτουργεί σαν "ανορθωτής" σήματος, μετατρέπει δηλαδή το σήμα μιας MC κεφαλής σε αντίστοιχο μ' αυτό μιας ΜΜ.

Από εδώ και πέρα, το σήμα μιας αναλογικής πηγής είναι έτοιμο να πάει στον προενισχυτή ή ολοκληρωμένο μας...

 

[Stergito]

Τα... αξεσουάρ

Πέρα από τα βασικότερα κομμάτια που περιγράψαμε παραπάνω, υπάρχουν και κάποιου είδους αξεσουάρ, τα οποία μπορούν να βελτιώσουν τον ήχο ένός πικάπ, αλλά δεν είναι απολύτως απαραίτητα για την αναπαραγωγή μουσικής.
Πρόκειται για το mat και το clamp.


Το mat:

Το mat, είναι ένα αντικείμενο στο σχήμα ενός δίσκου βινυλίου, το οποίο είναι συνήθως κατασκευασμένο από τσόχα. Τα πιο "εξεζητημένα" mats, είναι από διάφορα άλλα υλικά, όπως βινύλιο, ακρυλικό, φελλός, σορμποθάνη. Ρόλος του mat, είναι να φέρνει σε καλύτερη επαφή το δίσκο με το πλατώ, για να μειώνονται οι κραδασμοί και οι συντονισμοί. Σε κάποια πλατώ, είναι απολύτως απαραίτητο, σε άλλα όχι.


Το clamp:


Τo clamp είναι ένα αντικείμενο που μπαίνει σαν βαρίδι ή βιδωτά στο κέντρο ενός δίσκου. Με την πίεση που ασκεί, φέρνει σε ακόμα περισσότερη επαφή το δίσκο με το πλατώ, για ακόμα περισσότερη απορρόφηση των κραδασμών.




Κάπου εδώ τελειώσαμε με τα βασικά μιας αναλογικής πηγής.
Όποιες προσθήκες και διορθώσεις, ευπρόσδεκτες.

Το θέμα γίνεται sticky.

 

[Macmod]

Καλή κίνηση!
Μήπως να εξειδικεύσουμε και λίγο παραπάνω το θέμα?
Να πούμε και δυό κουβέντες γιά τις ρυθμίσεις, καθώς και κάποιες
συμβουλές γιά αγορές μεταχειρισμένων?
Θα μπορούσε το θέμα να πάρει και την μορφή συμβουλών γιά
επίλυση προβλημάτων στα πικάπ και σε όλα τα παρελκόμενα που τα
αφορούν?

 

[Stergito]

Αυτό είναι ένα βασικό guide, πιο πολύ σαν απάντηση στο ερώτημα, "τι είναι τέλος πάντων αυτό το αναλογικό";
Λέω να το αφήσουμε έτσι.

Για τις ρυθμίσεις, θ' ανοίξω νέο θέμα, το οποίο θα στικαριστεί επίσης.
Όπως και για οδηγό αγοράς μεταχειρισμένων.

Αν θέλεις, άνοιξε κι εσύ κάποιο από τα δυο.
Απλώς τα θέλω χωριστά. Νοικοκυρεμένα πράγματα.

 

[tsip]

Μπραβο! Συμφωνω και εγω για τις ρυθμισεις, ειναι το ποιο κρίσιμο σημειο της αλυσίδας

 

[Macmod]

Απάντηση: Re: Αναλογική πηγή (βινύλιο). Τα βασικά...

Αυτό είναι ένα βασικό guide, πιο πολύ σαν απάντηση στο ερώτημα, "τι είναι τέλος πάντων αυτό το αναλογικό";
Λέω να το αφήσουμε έτσι.

Για τις ρυθμίσεις, θ' ανοίξω νέο θέμα, το οποίο θα στικαριστεί επίσης.
Όπως και για οδηγό αγοράς μεταχειρισμένων.

Αν θέλεις, άνοιξε κι εσύ κάποιο από τα δυο.
Απλώς τα θέλω χωριστά. Νοικοκυρεμένα πράγματα.

ΟΚ, αναμένουμε!
Θα συμμετάσχω σίγουρα.

 

[Δημήτρης Δημητρακούδης]

Οι βασικές λειτουργίες του phono είναι 2: Ισοστάθμιση RIAA, ούτως ώστε να "επανέλθουν" οι χαμηλές συχνότητες και η ενίσχυση του υπερβολικά ασθενούς σήματος σε κανονικό.

Παρέμβαση του "ψείρα" (εγώ είμαι αυτός): Η ισοστάθμιση κατά RIAA ενισχύει τις χαμηλές συχνότητες, αλλά παράλληλα εξασθενεί και τις υψηλές:

Πηγή: Wikipedia

 

[Stergito]

Θεωρητικά ναι.
Μετά μπαίνουν όμως και άλλοι παράγοντες, οπότε μπορεί πρακτικά το αποτέλεσμα να είναι φλατ (μπορεί και η Γη να είναι επίπεδη, αλλά τέλος πάντων ).

 

[Δημήτρης Δημητρακούδης]

Το τελικό αποτέλεσμα φυσικά και είναι flat, διότι κατά το mastering έχει εφαρμοστεί στον δίσκο καμπύλη ισοστάθμισης ακριβώς αντίθετη από την RIAA. Δηλαδή έχουν δώσει πολλά πρίμα και κόψει μπάσα. Αν θυμάμαι καλά, η ανάγκη είχε προκύψει για να βελτιωθεί το snr, και η δυναμική περιοχή.

 

[rakisan]

Re: Το πλατώ. Συνέχεια...

Περνάμε λοιπόν στο επόμενο κομμάτι του πλατώ, το πηγάδι.

Το πηγάδι , κλπ., κλπ.

Όσον αφρά τη μετάδοση, για να αλλάξουμε από τις 33 στις 45 στροφές, ανάλογα με τον κατασκευαστή, έχουμε είτε περνάμε τον ιμάντα σε διαφορετική θέση στο ράουλο του μοτέρ, είτε αλλάζει η ταχύτητα περιστροφής του μοτέρ, μέσω της τροφοδοσίας. Στα πιο εξεζητημένα μοντέλα με ηλεκτρονική αλλαγή των στροφών, έχουμε και μικρομετρική ρύθμιση μέσω του τροφοδοτικού για να πετυχαίνουμε ακριβή ταχύτητα περιστροφής. Τρανό παράδειγμα, το SDS, το εξωτερικό τροφοδοτικό της VPI.

Ο ιμάντας, συνήθως είναι είτε ελαστικό υλικό, είτε κλωστή, είτε πετονιά. Βασικό ζητούενο χαρακτηριστικό από τον ιμάντα είναι να μην "πατινάρει", ούτως ώστε να μην έχουμε αστάθεια στην ταχύτητα περιστροφής. Ανάλογα πάλι με το σχεδιαστή, υπάρχουν ιμάντες "πλακέ" και ιμάντες κυλινδρικοί. Θεωρητικά, οι κυλινδρικοί είναι καλύτεροι, μια και έχουν μικρότερη επιφάνεια επαφής με το πλατώ. Αυτό όμως είναι δίκοπο μαχαίρι, μια και οι πλακέ ιμάντες έχοντας καλύτερη επαφή, έχουν και μεγαλύτερη σταθερότητα στις στροφές.



Αυτά περί πλατώ. Στα επόμενα ποστ, θα καταπιαστώ με το βραχίονα.
Υπενθυμίζω ότι διορθώσεις, συμπληρώσεις και οποιαδήποτε βοήθεια είναι δεκτές. Σίγουρα μου έχουν ξεφύγει πράγματα.

Πάρα πολύ σωστά, αλλά ίσως υπεραπλουστευμένα.
Για την σημασία του μοτέρ, και τον πραγματικό ρόλο του ιμάντα, είχα κατεβάσει στο δίσκο μου το συνημμένο άρθρο από σχετικό site.

Αν ο συντονιστής θεωρεί ότι θα επρεπε να ζητηθεί άδεια, ας το σβήσει ή ας κάνει όποια διορθωτική κίνηση θεωρεί αναγκαία.

 

[Stergito]

Δώσε μόνο το λινκ απ' όπου το κατέβασες, για να το αναφέρουμε ως πηγή.
Αν το αρχείο αυτό είναι ελεύθερο προς download, δεν υπάρχει πρόβλημα. Αναφέρουμε από πού το κατεβάσαμε και είμαστε ΟΚ.


Τα γράφω υπεραπλουστευμένα, γιατί θέλουμε τα βασικά. Και πάλι πιστεύω ότι εμβάθυνα πάρα πολύ στα επιμέρους εξαρτήματα.
Σκοπός δεν είναι η εξωνυχιστική ανάλυση, αλλά να πάρουν και οι "νεοφώτιστοι" μια ιδέα για τα πικάπ.