1)Ο Τσέχος Leos Janacek(1854-1928) λίγο πρίν πεθάνει παρουσίασε στο Μπρνό ένα απο τα πιό λαμπρά έργα τού 20ού αιώνα:Tην Γλαγολική Λειτουργία(Μesse Glagolitique),τήν πιό ´αθεϊστική και παγανιστική´λειτουργία ,του προηγούμενου αιώνα.
72 ετών και ερωτευμένος τρελλά απο ηλικίας 63 ετών με την νεότατη Καμίλα Σταϊσλόβα γράφει μιά λειτουργία πάνω σε κείμενο τής Παλιάς Σλαβονικής Λειτουργιας.Η λέξη Γλαγολικός παραπέμπει στο αρχαίο σλαβονικό αλφάβητο,αυτό που χρησιμοποίησαν οι Θεσσαλονικείς ιεραπόστολοι Κυριλλος και Μεθόδιος,όταν στάλθηκαν στην Μοραβία για να εκχριστιανισουν τούς Σλαύους.
O Janacek θέλησε να δημιουργήσει μιά λειτουργία που να ´απομακρύνει τον ζόφο τού θανάτου απο τήν εκκλησιαστική μουσική´.
Ο χαρακτήρας τού έργου είναι κατ´εξοχήν λαϊκός και επισφραγίζεται απο την εορταστική ατμόσφαιρα πανηγυριού που συντελειται σε φυσικούς ανοικτούς χώρους και τονίζεται απο τον λαμπερό του χαρακτήρα στην εισαγωγή και στο φινάλε απο τήν σχεδόν παγανιστική χρήση τών τυμπάνων.Ακόμα και η χρήση εκκλησιαστικού οργάνου στο 7ο μέρος έχει έναν πανηγυρικό,παρά θρηνητικό χαρακτήρα.
´Θέλησα να απεικονίσω την σταθερότητα και τήν αλήθεια τού έθνους μου,όχι σε θρησκευτική ,αλλά σε ηθική βάση´,γράφει ο συνθέτης.
Σε γράμμα πρός τήν ερωμένη του Καμιλα γράφει χαρακτηριστικά:´Στό έργο μου,φέρνω λιγάκι στο προσκήνιο τον θρύλο που μάς λέει ότι μόλις κατέβασαν τον Χριστό απο τον Σταυρό,οι ουρανοί άνοιξαν.Καλά λοιπόν,φτιάχνω κεραυνούς και αστραπές......Αλλά εάν σε αυτό το ουράνιο χάσμα εμφανιζόταν η Καμίλα θα τα παρασταινα όλα αυτά πολύ καλύτερα.................Την εκκλησία μου τήν βλέπω πανύψηλη να αγγίζει τον θόλο τού ουρανού...Δυό άνθρωποι μπαίνουν σε αυτή,βαδίζοντας επίσημα,σαν να περπατούν σε ένα μακρύ δρόμο,πάνω σε χαλιά απο πράσινο χορτάρι.Ας έρθει επιτέλους ο παππάς.!!!Αηδόνια ,τσίχλες,πάπιες,χήνες παίξτε μουσική....´.
Τό έργο προτείνεται με την Ορχήστρα τής Βαυαρικής Ραδιοφωνίας με Διεθυντή τον Rafael Kubelik,απο την D.G.
2)O Ελβετός Arthur Honegger(1892-1955 ),γεννήθηκε στην Χάβρη ,αλλά διατήρησε τήν Ελβετική του υπηκοότητα.Μέλος τού group des six απο το 1920(Durey,Auric,Poulenc,Tailleferre,Milhaux,Honegger) έκανε στενή παρέα με τον Cocteau και γνωρίστηκε με τούς Apollinaire,Jacob,Picasso καί Satie και Claudel
Συνέθεσε όπερες και ορατόρια και εν συνεχεία ασχολήθηκε και με την σύνθεση συμφωνιών.
Οταν οι Γερμανοί κατέλαβαν το Παρίσι ο συνθέτης αρνήθηκε να το εγκαταλείψει.
Το 1942 συνέθεσε την 2η συμφωνία του για έγχορδα και τρομπέτα.Η πρώτη εκτέλεση τής συμφωνίας δόθηκε απο τον Charles Munch.
Προκειται για έργο που αποτελείται απο τρία μέρη.Τα δυο πρώτα ερμηνευονται μόνον απο έγχορδα.Ειναι μέρη δραματικά και αγχώδη.Περιγράφουν τήν αγωνία τού συνθέτη κατά την διάρκεια τής Γερμανικής Κατοχής.Ειναι εμφανής η προσωπική ψυχολογική κρίση τού συνθέτη πού ζεί με ιδιαίτερα απαισιόδοξο τρόπο έναν Δευτερο Παγκόσμιο Πολεμο.
Στο Τρίτο μέρος ο ήχος τής τρομπέτας αποτελεί το μοναδικό αλλά ουσιαστικό στοιχείο πίστης και ελπίδας ότι θά έλθει ξανά η ελευθερία.
Μετά την απελευθέρωση ,συνθέτει την 3η του Συμφωνία(Liturgique),μεταξύ Ιανουαρίου του 1945 και Απριλίου τού 1946.
Η Συμφωνία αυτή μονον θριαμβευτική δεν είναι.Απογοητευμένος ο ίδιος απο τήν εξέλιξη τών πραγμάτων γράφει μιά μελαγχολική συμφωνία´Ηθελα να δείξω μέσω τής Συμφωνίας αυτής τήν αποστροφή τού ανθρώπου απέναντι στον χείμαρρο τής βαρβαρότητας ,τής βλακείας,τής μηχανιστικής λειτουργίας και τής γραφειοκρατίας,πού έζησε και ζεί τα τελευταία χρόνια´.
Η Συμφωνία αποτελείται απο τρία μέρη.Κάθε μέρος της έχει τίτλο απο την Καθολική Νεκρώσιμη Ακολουθία.
Το πρώτο μέρος (Dies Irae)είναι βαθύτατα απαισιόδοξο,σχεδόν απελπισμένο.
Το δευτερο μέρος (De profundis clamavi) χαρακτηρίζεται απο μιά αίσθηση αναδύσεως τής ελπίδας ´εκ βαθεων´.Η μουσική είναι γαλήνια και μεταδίδει μιά αίσθηση ομορφιάς ,που χαρακτηρίζεται απο ρυθμικό χτύπημα τών τυμπάνων.
Το τρίτο μέρος (Dona nobis pacem),ξεκινά με ένα αργό εμβατήριο,που διαρκώς ανελίσσεται.Η αγωνία τού πολέμου(εσωτερικού ίσως πλέον???),δινει τήν θέση της σε μιά στιγμιαία λάμψη ελπίδας.Πρώτα ένα φλαουτο ,μοναχικό,και κατόπιν ένα βιολί αναπέμπουν μιά ήρεμη εκστατική κατάσταση,κατά τήν διάρκεια τής οποίας φωτίζεται ξανά η ανθρώπινη ύπαρξη.
Oι δυο αυτές συμφωνίες κυκλοφορούν σε ένα c.d. τής D.G.,πού εξεδόθη το 1973.
Συμφωνίες βασισμένες στα έγχορδα κυρίως, αποδίδονται εξαίσια απο τα καλύτερα έγχορδα τού κόσμου, αυτά τής Φιλαρμονικής του Βερολίνου.
Διευθύνει ο Herbert Von Karajan.
O δίσκος ακόμα και σήμερα θεωρείται αξεπέραστος.
Δυό διαφορετικοί δίσκοι απο δυο σημαντικούς συνθέτες του 20ού αιωνα φωτίζουν με διαφορετικό,ο καθένας τρόπο,εκφάνσεις τής ανθρώπινης ύπαρξης.Και οι δυο δίσκοι παραμένουν ,και σήμερα,δραματικά επίκαιροι.
72 ετών και ερωτευμένος τρελλά απο ηλικίας 63 ετών με την νεότατη Καμίλα Σταϊσλόβα γράφει μιά λειτουργία πάνω σε κείμενο τής Παλιάς Σλαβονικής Λειτουργιας.Η λέξη Γλαγολικός παραπέμπει στο αρχαίο σλαβονικό αλφάβητο,αυτό που χρησιμοποίησαν οι Θεσσαλονικείς ιεραπόστολοι Κυριλλος και Μεθόδιος,όταν στάλθηκαν στην Μοραβία για να εκχριστιανισουν τούς Σλαύους.
O Janacek θέλησε να δημιουργήσει μιά λειτουργία που να ´απομακρύνει τον ζόφο τού θανάτου απο τήν εκκλησιαστική μουσική´.
Ο χαρακτήρας τού έργου είναι κατ´εξοχήν λαϊκός και επισφραγίζεται απο την εορταστική ατμόσφαιρα πανηγυριού που συντελειται σε φυσικούς ανοικτούς χώρους και τονίζεται απο τον λαμπερό του χαρακτήρα στην εισαγωγή και στο φινάλε απο τήν σχεδόν παγανιστική χρήση τών τυμπάνων.Ακόμα και η χρήση εκκλησιαστικού οργάνου στο 7ο μέρος έχει έναν πανηγυρικό,παρά θρηνητικό χαρακτήρα.
´Θέλησα να απεικονίσω την σταθερότητα και τήν αλήθεια τού έθνους μου,όχι σε θρησκευτική ,αλλά σε ηθική βάση´,γράφει ο συνθέτης.
Σε γράμμα πρός τήν ερωμένη του Καμιλα γράφει χαρακτηριστικά:´Στό έργο μου,φέρνω λιγάκι στο προσκήνιο τον θρύλο που μάς λέει ότι μόλις κατέβασαν τον Χριστό απο τον Σταυρό,οι ουρανοί άνοιξαν.Καλά λοιπόν,φτιάχνω κεραυνούς και αστραπές......Αλλά εάν σε αυτό το ουράνιο χάσμα εμφανιζόταν η Καμίλα θα τα παρασταινα όλα αυτά πολύ καλύτερα.................Την εκκλησία μου τήν βλέπω πανύψηλη να αγγίζει τον θόλο τού ουρανού...Δυό άνθρωποι μπαίνουν σε αυτή,βαδίζοντας επίσημα,σαν να περπατούν σε ένα μακρύ δρόμο,πάνω σε χαλιά απο πράσινο χορτάρι.Ας έρθει επιτέλους ο παππάς.!!!Αηδόνια ,τσίχλες,πάπιες,χήνες παίξτε μουσική....´.
Τό έργο προτείνεται με την Ορχήστρα τής Βαυαρικής Ραδιοφωνίας με Διεθυντή τον Rafael Kubelik,απο την D.G.
2)O Ελβετός Arthur Honegger(1892-1955 ),γεννήθηκε στην Χάβρη ,αλλά διατήρησε τήν Ελβετική του υπηκοότητα.Μέλος τού group des six απο το 1920(Durey,Auric,Poulenc,Tailleferre,Milhaux,Honegger) έκανε στενή παρέα με τον Cocteau και γνωρίστηκε με τούς Apollinaire,Jacob,Picasso καί Satie και Claudel
Συνέθεσε όπερες και ορατόρια και εν συνεχεία ασχολήθηκε και με την σύνθεση συμφωνιών.
Οταν οι Γερμανοί κατέλαβαν το Παρίσι ο συνθέτης αρνήθηκε να το εγκαταλείψει.
Το 1942 συνέθεσε την 2η συμφωνία του για έγχορδα και τρομπέτα.Η πρώτη εκτέλεση τής συμφωνίας δόθηκε απο τον Charles Munch.
Προκειται για έργο που αποτελείται απο τρία μέρη.Τα δυο πρώτα ερμηνευονται μόνον απο έγχορδα.Ειναι μέρη δραματικά και αγχώδη.Περιγράφουν τήν αγωνία τού συνθέτη κατά την διάρκεια τής Γερμανικής Κατοχής.Ειναι εμφανής η προσωπική ψυχολογική κρίση τού συνθέτη πού ζεί με ιδιαίτερα απαισιόδοξο τρόπο έναν Δευτερο Παγκόσμιο Πολεμο.
Στο Τρίτο μέρος ο ήχος τής τρομπέτας αποτελεί το μοναδικό αλλά ουσιαστικό στοιχείο πίστης και ελπίδας ότι θά έλθει ξανά η ελευθερία.
Μετά την απελευθέρωση ,συνθέτει την 3η του Συμφωνία(Liturgique),μεταξύ Ιανουαρίου του 1945 και Απριλίου τού 1946.
Η Συμφωνία αυτή μονον θριαμβευτική δεν είναι.Απογοητευμένος ο ίδιος απο τήν εξέλιξη τών πραγμάτων γράφει μιά μελαγχολική συμφωνία´Ηθελα να δείξω μέσω τής Συμφωνίας αυτής τήν αποστροφή τού ανθρώπου απέναντι στον χείμαρρο τής βαρβαρότητας ,τής βλακείας,τής μηχανιστικής λειτουργίας και τής γραφειοκρατίας,πού έζησε και ζεί τα τελευταία χρόνια´.
Η Συμφωνία αποτελείται απο τρία μέρη.Κάθε μέρος της έχει τίτλο απο την Καθολική Νεκρώσιμη Ακολουθία.
Το πρώτο μέρος (Dies Irae)είναι βαθύτατα απαισιόδοξο,σχεδόν απελπισμένο.
Το δευτερο μέρος (De profundis clamavi) χαρακτηρίζεται απο μιά αίσθηση αναδύσεως τής ελπίδας ´εκ βαθεων´.Η μουσική είναι γαλήνια και μεταδίδει μιά αίσθηση ομορφιάς ,που χαρακτηρίζεται απο ρυθμικό χτύπημα τών τυμπάνων.
Το τρίτο μέρος (Dona nobis pacem),ξεκινά με ένα αργό εμβατήριο,που διαρκώς ανελίσσεται.Η αγωνία τού πολέμου(εσωτερικού ίσως πλέον???),δινει τήν θέση της σε μιά στιγμιαία λάμψη ελπίδας.Πρώτα ένα φλαουτο ,μοναχικό,και κατόπιν ένα βιολί αναπέμπουν μιά ήρεμη εκστατική κατάσταση,κατά τήν διάρκεια τής οποίας φωτίζεται ξανά η ανθρώπινη ύπαρξη.
Oι δυο αυτές συμφωνίες κυκλοφορούν σε ένα c.d. τής D.G.,πού εξεδόθη το 1973.
Συμφωνίες βασισμένες στα έγχορδα κυρίως, αποδίδονται εξαίσια απο τα καλύτερα έγχορδα τού κόσμου, αυτά τής Φιλαρμονικής του Βερολίνου.
Διευθύνει ο Herbert Von Karajan.
O δίσκος ακόμα και σήμερα θεωρείται αξεπέραστος.
Δυό διαφορετικοί δίσκοι απο δυο σημαντικούς συνθέτες του 20ού αιωνα φωτίζουν με διαφορετικό,ο καθένας τρόπο,εκφάνσεις τής ανθρώπινης ύπαρξης.Και οι δυο δίσκοι παραμένουν ,και σήμερα,δραματικά επίκαιροι.
