MAGMA - Μια ξεχωριστή περίπτωση

  • Αγαπητοί φίλοι και φίλες.

    Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στην κοπή της πρωτοχρονιάτικης πίτας του AVClub στη Θεσσαλονίκη για το 2024 την Κυριακή 07 Απριλίου και ώρα 14.00

    Δηλώστε τη συμμετοχή σας εδώ, θα χαρούμε πολύ να σας γνωρίσουμε από κοντά.

Δημήτρης Ν.

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,209
Θεσσαλονίκη
Λίγοι θα μπορούσαν να υποστηρίξουν με βάσιμα και άξια λόγου επιχειρήματα ότι υπήρξε σημαντική γαλλική \"ρόκ σκηνή\" αν όχι αντίστοιχη της αγγλοαμερικανικής , τουλάχιστον παρεμφερής. Γενικά στην ηπειρωτική Ευρώπη μόνον οι Γερμανοί κατάφεραν , προσθέτοντας τον όρο \"kraut\" και την Βαγκνερική μεγαλοπρέπεια στο rock των αγγλοαμερικανών και με βασική αρχική επιρροή τους Velvet Underground , να δημιουργήσουν μιά από τις πλέον σημαντικές εναλλακτικές προτάσεις ( Can , Neu , Faust , Popol Vuh , Kraftwerk , Kluster [και Cluster] , Einsturzende Neubautten και πλείστοι άλλοι περισσότερο ή λιγότερο γνωστοί ) ενώ οι Ιταλοί περιορίστηκαν στους γνωστούς και εκτός Ιταλικού εδάφους Premiata Forneria Marconi και τους λιγότερο γνωστούς αλλά πολύ πιό σημαντικούς Area του Ελληνοαιγυπτίου Demetrio Stratos .

Και οι Γάλλοι ; Οι Γάλλοι θα είχαν υιοθετήσει αποκλειστικά και μόνον τον \"intellectuelle\" ρόλο του ενθουσιώδους αποδέκτη ιδιότροπων βρεταννικών συγκροτημάτων ( βλ. Soft Machine και την τεράστια αποδοχή τους στην Γαλλία εν σχεσει με την πατρίδα τους ) εάν δεν υπήρχαν οι MAGMA και οι HELDON , οι μεν πρώτοι με την μοναδική μουσική και εκφραστική πρόταση τους , ένα μείγμα Coltrane , Srtavinsky , Orff με χωροδιακά μέρη τραγουδισμένα σε μιά ανύπαρκτη και πλασθείσα το πρώτον από αυτούς γλώσσα , και οι δεύτεροι , οι οποίοι a posteriori κρινόμενοι , - εκτός από την ηλεκτρονική τους πλευρά - εφηύραν το techno και το trance καμμιά δεκαπενταριά χρόνια νωρίτερα.

Ι.ΗΑΡΧΗ
Την άνοιξη του 1969 , ο Christian Vander - γιός ενός Γάλλου πιανίστα jazz - καταλαμβάνεται από το όραμα ότι πρέπει να δημιουργήσει κάτι καινούργιο , να υλοποιήσει μουσικά την ηχητική Αποκάλυψη που έχει στο μυαλό του και συγχρόνως να προειδοποιήσει τον σύγχρονο άνθρωπο γιά το ζοφερό μέλλον της γής , τόσον από οικολογικής όσο και απο πνευματικής πλευράς .

Μαζεύει λοιπόν γύρω του νέους μουσικούς , άγνωστους αλλά με διάθεση αυτοσχεδιασμού και δημιουργεί το όχημα γιά την έκφραση των οραμάτων του. Το όχημα ονομάζεται MAGMA κι όπως υποστηρίζει ο ίδιος , είχε την ονομασία υτη στο βάθος του μυαλού του , ακόμη και όταν αυτή δεν υπήρχε . Κοντά του σ' αυτή την πρώτη φάση είναι ο klaus Blasquiz στα φωνητικά , ο Francis Moze στο μπάσσο , ο Francois Cahen στο πιάνο , o Teddy Lasry στα πνευστά κι ο Claude Engel στην ηλεκτρική κιθάρα . Ο ίδιος ο Christian Vander είναι πίσω από τα drums και συγχρόνως κάνει και φωνητικά .


ΙΙ. Η ΝΕΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΠΡΩΤΟΙ ΔΙΣΚΟΙ
Με αυτήν την σύνθεση μπαίνουν στο στούντιο και ηχογραφούν το πρώτο ομώνυμο τους LP ( αργότερα γνωστό και ως Kobaia) . Ο δίσκος είναι διπλός και μουσικά κινείται στο ύφος των Soft Machine και Νucleus , υπό την έννοια ότι ακολουθεί τα μονοπάτια του fusion jazz - rock . Oι επιρροές από την jazz του John Coltrane - κυρίως της εποχής του \"A love Supreme\" - είναι εμφανείς στα μέρη των πνευστών και πολλές από τις συνθέσεις έχουν μιά διαφορετική χροιά από το σύνηθες jazz - rock , καθώς ο μυστικιστικός χαρακτήρας του όλου concept προσθέτει εκείνο το μοναδικό στοιχείο που χαρακτηρίζει τον ήχο τους και το μουσικό τους στυλ ως zeuhl.

Επειδή όμως ήταν η πρώτη τους προσπάθεια κι επειδή το τόλμημα της κυκλοφορίας διπλού δίσκου ήταν μεγάλο , είναι γεγονός ότι υπάρχουν αρκετά σημεία που η μπάντα πλατιάζει , τα θέματα αδυνατίζουν κι η χαλαρότητα πλησιάζει επικίνδυνα μη επιτρέποντας την απνευστί ακρόσαη και των δύο δίσκων χωρίς σημάδια κοπώσεως , χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουμε ένα πολύ καλό δίσκο που φέρνει μιά νέα πρόταση.

Παρ' όλα αυτά , το σημαντικό στοιχείο εδώ είναι η υιοθέτηση μιάς ανύπαρκτης μέχρι εκείνη την ώρα γλώσσας γιά τα τραγούδια τους , τα kobaians , γλώσσα την οποίαν εφηύρε ο ίδιος ο Vander , όταν διεπίστωσε ότι η γαλλική είναι πολύ αδύναμη γιά αυτά που θέλει να εκφράσει και γιά την μουσική που θέλει να παίξει.Τα κομπαϊανά είναι η γλώσσα του πλανήτη Kobaia , έχει δικό της συντακτικό και αλφάβητο και μοιάζει πολύ με τα γερμανικά , τουλάχιστον στην βαρβαρότητα της χροιάς κατά την εκφορά των λέξεων
 

Δημήτρης Ν.

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,209
Θεσσαλονίκη
ΙΙα.ΤΟ CONCEPT
Ποιό όμως είναι το εννοιολογικό υπόβαθρο επί του οποίου χτίζεται το μουσικό και πνευματικό όραμα του Vander ; Ποιά είναι η ιστορία και πως εκτυλίσσεται από δίσκο σε δίσκο ; Σημειώνει επ' αυτού ο ίδιος ο συνθέτης , δημιουργός
\"Σε ένα όχι και τόσο μακρινό μέλλον ο αγώνας γιά την αποίκιση του διαστήματος έχει αρχίσει και τα πράγματα στην Γη αντί να καλυτερεύουν , ξεπερνούν και τις πλέον δυσοίωνες προβλέψεις . Λίγες φωνές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου γιά το κατρακύλισμα του γήϊνου πολιτισμού , αλλά ακόμη λιγότεροι ακούν . Αυτοί οι λίγοι κατασκευάζουν έα ανεξάρτηρο διαστημόπλοιο και φεύγουν από την Γη σε αναζήτηση άλλου πλανήτη. Οταν επιτέλους βρίσκουν έναν κατάλληλο τον εποικίζουν και τον ονομάζουν Kobaia. Με τα χρόνια χτίζουν μιά νέα κοινωνία με υψηλό επίπεδο τεχνολογίας και αρμονίας και όλα πάνε καλά . . .

Μετά την πάροδο πολλών ετών ένα διαστημόπλοιο κινδυνεύει να συντριβει πάνω στην επιφάνεια του πλανήτη τους . Οι Κομπαϊανοί το σώζουν και αποκαλύπτεται ότι το διαστημόπλοιο προέρχεται από την Γη και οι επιβάτες του είναι μερικοί από τους επιζήσαντες από τις μεγάλες καταστροφές που την έχουν χτυπήσει . Οι Γήϊνοι εντυπωσιασμένοι από τον πολιτισμό των Κομπαϊανών , τους παροτρύνουν ( μερικοί έχοντας και απώτερα κίνητρα ) να επισκεφθούν την Γη . Μετά από πολλή σκέψη , μερικοί Κομπαϊανοί έμπλεοι ιεραποστολικού ζήλου συμφωνούν να επιστρέψουν στην Γη μαζί με τους επιζώντες κι έτσι να έρθουν σε επαφή με τους προγόνους τους αλλά και να καταστήσουν γνωστές στους κατοίκους της τις βασικές αξίες τους , την Ομορφιά , την Καλωσύνη και την Σοφία ( Beaute , Bonheur , Sagesse). . .\"

Η δύσκολη μουσική σε συνδυασμό με την ακατανόητη γλώσσα , όπως είναι φυσικό δεν φέρνουν την εμπορική επιτυχία , υπάρχει όμως δεδομένη η εκτίμηση των Γάλλων κριτικών. Εν κατακλείδι το άλμπουμ αυτό - παρά τις όποεις αδυναμίες του είναι σημαντικό , αποτελώντας μιά εισαγωγή στον κόσμο των Magma και μιά ιδιαίτερη άποψη του fusion .

III. TA ΘΕΜΕΛΙΑ
Το 1971 κυκλοφορεί ο δεύτερος δίσκος τους με τίτλο \"1001 ( degrees) Centigrade\" . Εδώ αρχίζουν να αναπτύσσονται τα θεμελιακά στοιχεία του κλασικού ήχουν των Magma σε όλη τους την έκταση . Η ηλεκτρική κιθάρα έχει φύγει , ενώ έχουν προστεθεί δύο ακόμη πνευστοί , ο Jeff Seffer ( μπάσο κλαρινέτο και σαξόφωνο ) και ο Louis Toesca ( trombette ) γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του όγκου των συνθέσεων αλλά την σχεδόν σοφτμασινική β' πλευρά , όπου υπάρχουν οι δυό jazzy συνθέσεις του Lasry και του Cahen με τίτλους κομπαϊανούς , αλλά με περιεχόμενο όχι εναρμονισμένο με το concept τους . Παρ' όλα αυτά και οι δυό είναι ωραιότατα δείγματα jazz-rock με τα πνευστά να κυριαρχούν .

Η πρώτη πλευρά όμως καταλαμβάνεται από την σύνθεση του Vander με τίτλο \"Riah Sahiltaahk\" που εχει αυστηρή zeuhl δομή , δηλαδή ξέφρενους ρυθμούς , επαναληπτικότητα μοτίβων και κυριαρχία των φωνητικών που παρουσιάζονται επιθετικά , άγρια και επικά . Κι η ιστορία συνεχίζεται : \"Εδώ οι Κομπαϊανοί φθάνουν στην Γη και καλωσορίζονται από τους κατοίκους της , οι οποίοι αντιμετωπίζουν την προηγμένη και εκλεπτυσμένη τεχνολογία τους με μεγάλο ενθουσιασμό . Στην συνάντηση με τις Γήϊνες Αρχές και κατά την αντιφώνηση τους προς αυτές , οι Κομπαϊανοί κάνουν λόγο γιά την αναγκαιότητα της εξαγνίσεως που οδηγεί πιό βαθιά στην αυτοολοκλήρωση. Ο λόγος αυτός αντιμετωπίζεται με σιωπή. Την άλλη μέρα οι Κομπαϊανοί συλλαμβάνονται και φυλακίζονται . Με κάποιο τρόπο όμως καταφέρνουν να στείλουν ένα μήνυμα στον πλανήτη τους όπου και διοργανώνεται αποστολή διασώσεως. Τελικά υπό την απειλή του Υπέρτατου ¨Οπλου των Κομπαϊανών οι Γήϊνοι αναγκάζονται να απελευθερώσουν τους αιχμαλώτους και αυτοί φεύγουν παίρνοντας όρκο να μην ξανάρθουν ποτέ πιά . .
 

Δημήτρης Ν.

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,209
Θεσσαλονίκη
IV. Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ
To 1973 με νέα μέλη , όπως ο περίφημος Jannik Top στο μπάσο , οι Magma εγκαταλείπουν το jazz rock και προσηλώνονται σ' αυτό που φάνηκε εν ψήγματι στον πρώτο και αναπτύχθηκε στον δεύτερο τους δίσκο ( την σύνθεση \"Riah Sahiltaahk\" ) : τον Ηχο Magma με τα μεγαλοπρεπή οπερετικά χωροδιακά μέρη . Κυρίαρχη επιρροή γίνεται πλέον ο Igor Stravinsky . Καίτοι οι περισσότεροι θεωρούν ότι στην διαμόρφωση του ήχουν στον τρίτο τους δίσκο με τίτλο \" Mekanik Destuktiw Komandoh\" βασικό ρόλο έπαιξε ο Carl Orff και τα Carmina Burana , εν τούτοις προσεκτικότερη μελέτη αποκαλύπτει ότι ήταν το \"Les noces\" ( 1928) , μπαλλέτο του Stravinsky , που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο \"M.D.K.\" Οπως ακριβώς και ο Stravinsky , διαπραγματευόμενος στο μπαλέτο του ένα πρωτόγονο θέμα - τον ρωσσικό γάμο - υιοθετεί μιά πρωτόγονη μουσική , έτσι κι οι Magma εδώ υιοθετούν έναν βάρβαρο πρωτογονισμό γιά να εκφράσουν το θέμα τους . Μεγαλοπρεπείς χορωδίες , εναλασσόμενα tempi , επαναλαμβανόμενα μοτίβα , συνεχείς κορυφώσεις , και το τιτάνιο μπάσσο του Top - παρ'όλη την κακή παραγωγή και ηχογράφηση -συνθέτουν ένα μοναδικό έργο , χωρίς όμως τον ελαχιστότερο ρόκ χαρακτήρα. Οι Magma είναι πολύ μακριά από το ροκ . Μπορεί να μοιράζονταν με τους άλλους εκπροσώπους του progressive τα μεγάλα σε διάρκεια κομμάτια αλλά τα κοινά στοιχεία σταματούν εδώ . Δεν υπάρχουν ούτε καν σόλα με ηλεκτρική κιθάρα με την γνωστή ροκ έννοια .

Η ιστορία έχει σε γενικές γραμμές ως ακολούθως : \"Μετά από την πάροδο μερικών ετών από το επεισόδιο με τους Κομπαϊανούς , η Γη δεν έχει καταφέρει να επιλύσει τις εσωτερικές της διαφωνίες . Εμφανίζεται ο Nebehr Gudahht , ο οποίος λεει στους Γήϊνους ότι γιά να σωθούν από την ολοκληρωτική καταστροφή και να εξαγνίσουν το μυαλό τους ώστε να έχουν επαφή με την Απόλυτη Υπαρξη , πρέπει να θυσιάσουν την ζωή τους στην Γη. Αυτοί όμως τον θεωρούν τύραννο και ξεσηκώνονται σε μιά μεγάλη πορεία εναντίον του. κατά την διάρκεια της όμως το Πνεύμα του Σύμπαντος καταφέρνει να τους αλλάξει άποψη , ώστε τελικά η πορεία μίσους μετατρέπεται σε Ουράνια Πορεία - αυτή χωρίς Γυρισμό - και εν τέλει με την θυσία τους και τον θάνατο τους επέρχεται η Χάρις . . .\"

Το 1974 χωρίς να επιζητούν την καταξίωση μεσα από την αναπαραγωγή του \"M.D.K.\" γιά δεύτερη φορά , αλλάζουν κατεύθυνση εγκαταλείποντας τα χορωδιακά μέρη και ηχογραφούν το \"Kohntarkosz\" . Κυρίαρχη εδώ η ομώνυμη σύνθεση του Vander σε δύο μέρη με το πρώτο να κυριαρχείται από το μπάσο του jannik Top , ενώ η αίσθηση που αναδύεται είναι αυτή της αγωνιώδους πάλης καθώς ο ρυθμός βρίσκεται σε συνεχή κόντρα με την μελωδία , ώσπου στο β' μέρος το γκρούπ ξεσπά σε ένα καταιγισμό πυρός , έναν οργιαστικό παραλήρημα ντραμς , μπάσου , όργανου ( από τον Gerard Bikialo ) που φέρνει την κορύφωση . Εδώ υπάρχει κι η σύνθεση του Top με τίτλο \"Οrk Alarm\" όπου γιά πρώτη φορά πραγματεύεται το θέμα των κατοίκων του πλανήτη Ork μιά σύνθεση γιά cello με φοβικό χαρακτήρα .

Ακολουθεί το Hai ( 1975 ) το πρώτο τους Live , με καινούργιες εκτελέσεις των γνωστών τους συνθέσεων και με την προσθήκη του βιολιστή Didier Lockwood που προσθέτει μιά άλλη διάσταση σ' αυτές και το 1976 κυκλοφορεί το \"Udu Wudu\" . Στην πρώτη πλευρά πεντε συνθέσεις στο γνώριμο ύφος τους μεν , που δυστυχώς κυριαρχούνται από την εισβολή των drum machines και - γιά πρώτη φορά - των κοινότυπων ευπρόσληπτων μελωδιών . Την κατάσταση σώζει η δεύτερη πλευρά όπου υπάρχει η σύνθεση του Jannik Top με τίτλο \"De Futura\" γιά μπάσσο , ντραμς , fret cello , keyboards και synthesiser . Το κομμάτι έχει και πάλι σχέση με τους Ork οι οποίοι μας περιβάλλουν χωρίς να μπορούμε να τους δούμε. Αυτοί είναι ένα είδος που η σχέση τους με τις μηχανές είναι αντίστοιχη της σχέσης που έχουν οι μηχανές με εμάς τους ανθρώπους . Από μουσικής πλευράς η σύνθεση έχει μιά πρωτόφαντη τραχύτητα κι ένα φοβερό δυναμισμό . Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι αν υπήρχαν αναπαραγωγικά μέσα τότε θα ήταν η ιδανική μουσική υπόκρουση γιά τις ορδές του Τζέγκινς Χαν , όταν ξεχύνονταν από την Μογγολία , σπέρνοντας τον Θάνατο και την καταστροφή , αφήνοντας πίσω τους ερείπια , φωτιά και αίμα.
 

Δημήτρης Ν.

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,209
Θεσσαλονίκη
V. TA ΣΤΡΑΒΟΠΑΤΗΜΑΤΑ
Δυστυχώς , το 1978 οι Magma , κυκλοφορούν το Attahk , έναν δίσκο με μικρά σε διάρκεια τραγούδια , επηρεασμένα από την σόουλ , το γκόσπελ , το φάνκ και άλλα άσχετα στοιχεία . Μόνες συνθέσεις που διασώζονται είναι οι εναρκτήριες κάθε πλευράς που διατηρούν ακόμη το ύφος του παρελθόντος . Το στραβοπάτημα επαναλαμβάνεται , μετά από μεγάλη απραξία και ενώ κυκλοφορούν διάφορα επίσημα live , σε χειρότερο βαθμό στο Merci του 1984 ένα κακό άλμπουμ , που φλερτάρει επικίνδυνα την ντίσκο .

Γιά τα επόμενα χρόνια οι Magma θα κυκλοφορήσουν διάφορε συλλογές , video από συναυλίες , live ηχογραφήσεις και επανεκτελέσεις με κορυφαία αυτήν της συναυλίας του Απριλίου 2000 , όπου επανεκτελείται ολόκληρη η τριλογία \"Theusz hamtaahk , Mekanik destruktiw komandoh και Wurdah Itah \"( παλιότερα ηχογραφημένo με μειωμένο line up , ως σόλο δίσκος του Vander και με ακουστικό χαρακτήρα ) .

VI. H ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΤο 2004 επιστρέφουν στην δισκογραφία με καινούργιο δίσκο , το \"Κ.Α.\" ( Kohntarkosz Anteria\" ) . Καινούργιοι μουσικοί μεταξύ των οποίων τα δυό παιδιά του μπασίστα τους Bernard Paranotti , Antoine και Himoko , o Εmmanuel Borghi στο πιάνο , ο James Mcgaw στην ηλεκτρική κιθάρα κλπ , συνεισφέρουν σε ένα έργο αρχικά γραμμένο σε πρωτόλεια μορφή πρίν 30 περίπου χρόνια , ανεπτυγμένο όμως σε διάρκεια και ενορχηστρωμένο ξανά . Το Zeuhl είναι πάλι εδώ . Ο δίσκος είναι στο γνωστό τους μουσικό στυλ , ο ήχος τους όμως έχει λειανθεί ελαφρώς – και πως θα μπορούσε να γίνει άλλωστε , αφού τα χρόνια έχουν περάσει .

Πλέον έχουν αποδείξει περίτρανα ότι είναι το μεγαλύτερο γκρούπ που γεννήθηκε στην Γαλλία . Παραδόξως την μεγαλύτερη επιρροή τους την άσκησαν στην Ιαπωνία , όπου το zeuhl αποτελεί έμπνευση για πολλούς καλλιτέχνες και συγκροτήματα ( Koenji Jyakeii , Tatsuda Yoshida , Ruins κα.) .

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Οι Magma απετέλεσαν μία από τις πλέον ιδιάζουσες και ιδιοσυγκρασιακές περιπτώσεις της ρόκ σκηνής , χωρίς να είναι ποτέ μέλη της και χωρίς να είναι ροκ. Οποτε μάλσιτα πλησίασαν το ροκ ή άλλες μορφές ( σόουλ κλπ ) κάηκαν γρήγορα . Το concept τους ήταν εν μέρει αφελές και εν μέρει επικίνδυνο , υιοθετώντας την έννοια της θυσίας και του περάσματος στην κατάσταση της Χάριτος μέσω του θανάτου . Η εικόνα τους πολλές φορές είχε nazi-like στοιχεία , χωρίς ποτέ να είναι κάτι τέτοιο , αλλά και μυστικιστικές και διαβολικές παραστάσεις ( βλ. όλα τα εξωφυλλα τους ) .

Ομως η μουσική τους ήταν μοναδική , και γι' αυτό η συνέχιση της παρουσίας τους και σήμερα και έστω με μιά παλιά , ξαναδουλεμένη σύνθεση , έχει νόημα , αφού διαφοροποιείται αισθητά από οτιδήποτε άλλο . Ο μόνος φόβος είναι να μην καταντήσουν γραφικοί αναμασώντας μουσικά , ιδέες που γεννήθηκαν στην δεκαετία του ’70 .


ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ ( με δύο αστεράκια τα απολύτως απαραίτητα , με ένα τα απαραίτητα )
Magma ( 1970) *
1001 degrees Centigrade ( 1971) **
Mekanik Destruktiw Komandoh ( 1973 ) **
Kohntarkosz( 1974) **
Live ( 1975 ) **
Udu Wudu ( 1976 ) *
Inedits (1977)
Attahk ( 1978 )
Retrospektiw III ( 1981) *
Retrospektiw I - II ( 1981)
Merci (1984)
Mekanik Komandoh (1989)
Les voix ( concert 1992 ) ( 1993)
Concert 1995 Q Theatre du Taur ( 1994)
Concert Bombino 1981 ( 1995)
Concert 1971 : Bruxelles ( 1996)
Concert 1976 - Opera de Reims ( 1996)
Kompila ( 1997) συλλογή
Floe Essi - Ektah ( EP ) (1998)
Simples ( 1998 )
BBC Radio - Londres 1974 ( 1999)
Theusz hamtaahk( 2000) **
Spitirual (2002)
Uber Kommandoh ( 2004 ) συλλογή
Kohntarkosz Anteria ( 2004 ) *
 

Δημήτρης Ν.

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,209
Θεσσαλονίκη
kobaia.gif
mdk.gif

livekohntark.gif