Τελικά είναι απαραίτητο η μουσική να μας γεννάει συναισθήματα;

Skakinen

AVClub Fanatic
22 November 2006
10,317
Αθήνα
Αν και σχετικό , δεν ήθελα να παρεμβάλλω και αυτό τον προβληματισμό στο νήμα του Στέργιου , οπότε ανοίγω καινούργιο:

Είναι απαραίτητο η μουσική να μας γεννάει συναισθήματα ή εκπληρώνει το σκοπό της όταν μας ευχαριστεί χωρίς απαραίτητα να δημιουργεί συνειρμούς και συναισθήματα εκτός από το συναίσθημα του κορεσμού της ''μουσικής πείνας'';

Ή αλλιώς , λειτουργεί λιγότερο ικανοποιητικά η μουσική όταν δεν γεννά συνειρμούς;
Η απόλαυση της μουσικής μπορεί να είναι μονοδιάστατη όπως πχ το αίσθημα του κορεσμού της δίψας όταν πίνουμε ένα ποτήρι παγωμένο νερό;

Η απάντηση που δίνω είναι ότι μπορεί να συμβεί αυτό αναλόγως του αποδέκτη.
Μιλώντας προσωπικά , νιώθω ότι μεγαλώνοντας η μουσική λειτουργεί σε ένα τέτοιο πρωτογενές θα έλεγα επίπεδο , ικανοποιεί τρόπω τινά ένα βασικό μου ένστικτο.

Δεν ξέρω αν αυτό είναι καλό ή κακό αλλά αυτό μου συμβαίνει.

Θα ήθελα ακόμη να επεκτείνω τον συλλογισμό εκτός των συμβαινόντων κατά την ακρόαση και στα προ της ακρόασης.
Πέρα από τα στοιχειώδη -συνθέτης ,τίτλο έργου,συντελεστές εκτέλεσης - τείνω όλο και πιο πολύ να μην θέλω να ξέρω περισσότερα στοιχεία όπως πχ σε τί συναισθηματική κατάσταση ήταν ο συνθέτης όταν το έγραψε, τον κοινωνικό και ιστορικό περίγυρο και άλλα λιγότερο ή περισσότερο σημαντικά ''πληροφοριακά'' στοιχεία.
Χωρίς όλα αυτά τα συμπαρομαρτούντα ίσως πει κάποιος ότι δεν κατανοώ πλήρως τη μουσική.
Αν μιλώντας για κατανόηση της μουσικής εννοούμε και τα διάφορα συνοδευτικά στοιχεία της όπως ανέφερα παραπάνω τότε ναι, ίσως δεν την κατανοώ πλήρως.
Αν όμως μιλώντας για κατανόηση εννοούμε το ακουστικό-μουσικό μήνυμα τότε πιστεύω ότι την κατανοώ ή τουλάχιστον μου είναι αρκετό αυτό.

Καταλήγουμε στον ίδιο παρονομαστή;
Περί ορέξεως;
Μάλλον έτσι είναι.

Τί λέτε;
 
Όλες μορφές τέχνης (και η μουσική) λειτουργούν ως ερεθίσματα. Το τι γεννάται στη συνέχεια εξαρτάται από τον αποδέκτη του ερεθίσματος και δεν είναι πάντοτε σύμφωνο με τις προθέσεις του δημιουργού. Αλοίμονο όμως αν η μουσική γεννά μόνο συναισθήματα στο μυαλό μας. Πρόκειται για ένα μόνο επίπεδο αντίληψης - ανάγνωσης που ακουμπά στην ηδονογόνο λειτουργία της και στην τάση μας να "δημιουργούμε" συνειρμούς.
Η μουσική είναι η μορφή τέχνης η οποία απομακρύνεται περισσότερο από όλες τις άλλες από το λόγο και μπορεί να λειτουργήσει χωρίς συναισθήματα ή συμπαραδηλώσεις χωρίς να είναι λιγότερο συναρπαστική, μεστή και γεμάτη πλούτο και χωρίς να προδίδει την αισθητική της αξία. Αυτό δεν είναι φαινόμενο μόνο του 20ου αιώνα. Πολλά έργα που σήμερα θεωρούνται ακρογωνιαίοι λίθοι της δυτικής μουσικής γράφτηκαν ως ασκήσεις για νεοφώτιστους ή προχωρημένους με ιδιαίτερη έμφαση στα δομικά τους χαρακτηριστικά. Στην ιστορική τους πορεία απέκτησαν ένα διαφορετικό αισθητικό στίγμα αλλά και τους δόθηκε περιεχόμενο ανάλογα με τον εκτελεστή και την περίοδο.
Πάντως χωρίς τη γνώση και μελέτη των συνθηκών που γέννησαν το έργο τέχνης ή την εκτέλεσή του το πολύ που μπορεί να καταφέρει κανείς είναι εκείνη η πρώτη ανάγνωση που λέμε παραπάνω πράγμα που θα αδικούσε τον καλλιτέχνη ως εκτελεστή ή συνθέτη, το έργο ως δυνατότητα και τον ακροατή ως επίμονο κηπουρό.
Η μουσική για όλους τους παραπάνω λόγους και για να "γεννήσει" απαιτεί μια υπομονετική συναισθηματική και λογική προσέγγιση. Θα ανταποδώσει στο τέλος με την αυξανόμενη γεωμετρικά ευκολία προσέγγισης κάθε νέου έργου και θα αλλάξει αισθητικά την αντίληψη του υποκειμένου για τον κόσμο. Τώρα αν όλα αυτά προσπαθείτε να τα κάνετε όπως εγώ συνοδεία oban και aberlour μάλλον θολά και συγκεχυμένα θα σας προκύψουν.
 
Το μήνυμα μου στο διπλανό νήμα της ψυχολογικής κατάστασης, αποτελεί το σχόλιο μου και στο νήμα του Διονύση. Η μουσική, σε εμένα τουλάχιστον, δε γεννά μόνο συναισθήματα, συνήθως επάγει και στοχασμούς σε φιλοσοφικά ή ηθικά θέματα. Υπάρχουν έργα που το συναισθηματικό ίχνος τους μέσα μου είναι ελάχιστο σε σχέση με το στοχαστικό, αλλά δεν μπορώ να απαντήσω κατηγορηματικά πως μηδενίζεται. Συνήθως, έστω και δευτερογενώς, υπάρχει συναισθηματική διέγερση.
 
Κατ´αρχήν ως ανθρώπινη Υπαρξη πάντα αισθανόμαστε,ανεξαρτήτως εάν ακούμε μουσική ,χαλαρώνουμε , οδηγούμε ή εργαζόμαστε..
Ο άνθρωπος ´νοιώθει´σέ οποιαδήποτε στιγμή του ασχέτως εάν κάποιες φορές δεν είναι ´ενήμερος´γι´αυτό..
Προσωπικά καταλαβαίνω τό ερώτημα στό κατά πόσον η Μουσική επιδρά και μέ ποιόν τρόπο (δηλαδή διατηρεί,εντείνει, αναστρέφει) σέ ένα υπάρχον συναίσθημα έστω και ανεπαίσθητο.
Τήν Μουσική τήν προσεγγίζω ιστορικά(πλαίσιο-συνθήκες εποχής),εγκεφαλικά(εκτιμώντας μιά ερμηνεία βάσει τής ερασιτεχνικά συσσωρευμένης εμπειρίας μου από ακούσματα) συχνά αναμνησιολογικά(παρεμβαίνει και η Μνήμη σέ ένα μουσικό κομμάτι,οπότε μπορεί νά ανακληθούν συναισθήματα πού αφορούν και σε παρελθοντικές καταστάσεις)και τέλος συναισθηματικά επί τού Παρόντος.
Παραμένω συγκρατημένος στον ενθουσιασμό πού μπορεί να μού δημιουργήσει ένα καινούριο έργο ή μιά καινούρια εκτέλεση ενός ήδη γνωστού έργου γιατί τήν έχω πατήσει ακριβώς όπως και με κάποιες εμπειρίες μου με τό άλλο φύλο..
Κάποιες φορές το ξεφούσκωμα έρχεται γρήγορα..
Προσωπικά δίνω μεγαλη βάση στήν διάρκεια τού συναισθήματος πού μού γεννά ένα έργο όσο τό ακούω...
Ομως υπάρχουν και φορές πού εκπλήσσομαι γιατί είχα υποτιμήσει ή αγνοήσει κάποιαν ερμηνεία ή έργο..
Εκεί παίζει ρόλο αυτό πού υποσημείωσε ο προηγούμενος φίλος τού Malt(;):shakehands:)...H υπομονετική συναισθηματική-λογική προσέγγιση.
Πρωτόλειο συναίσθημα μπορεί να μού δημιουργήσει και ένα μελωδικό τραγούδι,αλλά δεν το θεωρώ επαρκές γιά την απόλαυση τής Μουσικής .
Οπότε εάν καταφερα να απαντήσω(σε μιά ´δύσκολη' ερώτηση) συνοψίζω πώς η Μουσική επιδρά ποικιλοτρόπως στά ήδη υπάρχοντα συναισθήματά μου αλλά πρέπει να ενεργοποιηθούν και άλλες Ανώτερες λειτουργίες τής Συνείδησης γιά να θεωρήσω πώς το Μουσικό έργο στό οποίο επικεντρώθηκα καί επικεντρώνομαι αντέχει στον χρόνο και αξίζει.
 
Eγω παλι τις περισσοτερες φορες απλως ικανοποιω την προσωπικη μου πεινα.Δεν νιωθω οτι πρεπει να μου δημιουργει συνειρμους αλλα ουτε και παρασυρομαι σε φιλοσοφικες η αλλου ειδους αναζητησεις.
Δεν νιωθω οτι πρεπει απαραιτητα να γνωριζω την συναισθηματικη κατασταση του καλλιτεχνη αλλα ουτε και τις οποιες επιρροες δεχοταν εκεινη τη στιγμη (και με οποιο τροπο).

Θελω να βλεπω ενα πινακα ζωγραφικης και να κανω τις δικες μου σκεψεις η απλως να παρασυρομαι σε αυτες.Σιγουρα αν μου δωσει καποιος ενα επεξηγηματικο φυλλαδιο για αυτο τον πινακα μπορει να βρω μερικα κρυμμενα μυνηματα σε αυτον , να τον κατανοησω βαθυτερα η απλως να με παρασυρει και να προσπαθω να πεισω τον ευατο μου οτι βλεπω κατι εξαιρετικο ..ενω η πρωτη αντιδραση ηταν οτι δεν...Και συνηθως αυτη ειναι και η πιο σωστη..

Υποθετω οτι μεγαλο ρολο παιζει και το ειδος της μουσικης.. δεν νιωθω πχ την αναγκη για να ακουσω ραπ να ταυτιστω απολυτα με αυτον που ζει στο getto, η με τους στιχους, η για να ευχαριστηθω τα blues που ακουω τωρα να υποβαλλω τον ευατο μου σε καποιο βαθια περιεργασια του εργου.Μου φτανει ο ρυθμος...
Τελικα ..επειδη μαλλον ειμαι τεμπελης θα αρκεστω στο παγωμενο νερο.Δεν ειναι ακριβο κρασι αλλα ξεδιψαει εξισου τον ουρανισκο.
 
Πολλές φορές τρέχω ν' ακούσω ένα έργο αισθανόμενος την ανάγκη επαφής με αυτό που τα αυτιά μου θεωρούν Ωραίο. Και η εμπειρία αυτή πολύ συχνά φέρνει μόνο ευφορία(δεν την ονομάζω "χαρά" γιατι πιστεύω οτι η χαρά διαρκεί περισσότερο). Τέτοιες στιγμές ξεδιψάζω, όπως ειπε και ο Διονύσης, τ' αυτιά μου. Η ίδια δίψα μπορεί να είναι κίνητρο πειραματισμών με έργα ή μουσικούς που γνωρίζω μόνο ονομαστικά ή ιστορικά. Για εναν ανθρωπο που έχει την μουσική στην καθημερινότητά του, ο πρωτογενής αυτός ρόλος της μουσικής είναι αποδεκτός κατ' εμε και, πολυ πιθανό, συχνός.

Πέραν αυτού, αυτή η αρχική ευφορία σε μένα γίνεται εφαλτήριο να ψάξω περισσότερο το έργο, δηλαδή τα γεγονότα στη ζωή του συνθέτη τον καιρό που το έγραφε, την μουσική της εποχής, τις τεχνοτροπίες που εισήγαγε ή χρησιμοποίησε σε αυτό. Σε αυτό το στάδιο, και σε επόμενες ακροάσεις, αυτό που αρχικά ήταν ευφορία ίσως γίνει συναίσθημα. Πολύ σπάνια μου προκαλεί σαφή συναισθήματα ένα έργο σε πρώτη ακρόαση. Νομίζω όμως οτι αυτό το τελευταίο αλλάζει σημαντικά απο άνθρωπο σε άνθρωπο...Για παράδειγμα, ορισμένοι φίλοι αποφεύγουν να ακούσουν μουσική που γνωρίζουν εκ των προτέρων οτι έχει 'θλιμμένο' ή 'απαισιόδοξο' θέμα.
 
Last edited:
Όσον αφορά την επαφή μου με τις Τέχνες, είμαι λίγο... ωμός.

Ναι μεν, ακόμα κι όταν ένα μουσικό θέμα δε με φορτίσει συναισθηματικά, μπορεί να μου φανεί ωραίο και να το πάρει μια θέση στη δισκοθήκη μου, αλλά αν ένα έργο καταφέρει και με φορτίσει με οποιονδήποτε τρόπο, ιδανικά αν συμπέσει με τη διάθεση στην οποία βρίσκομαι, τότε κερδίζει μια θέση στο δικό μου hall of fame, στην καρδιά μου.

Αυτό ισχύει σε μεγάλο βαθμό και για τις ταινίες.

Γενικά, θεωρώ ότι το μεγαλύτερο μέρος της μουσικής που μας σημαδεύει, είναι βιώματα.
Είναι το χοροπηδητό σε μια συναυλία μέσα στην αποπνικτική ζέστη του καλοκαιριού, είναι οι τακίλες και τα ρούμια που έχεις κατεβάσει, ένας καυγάς, μια ερωτική απογοήτευση, η αρχή μιας ερωτικής ιστορίας.
Αυτό λειτουργεί για μένα με μια ευρύτερη έννοια. Πολλές φορές, δεν είναι αυτό που ακούς εκείνη τη στιγμή, αλλά αυτό που θα βάλεις ν' ακούσεις μόλις γυρίσεις σπίτι. Ακόμα κι αν είναι κάτι σχετικά άγνωστο, αν συνδυαστεί με μια "φάση" που περνάς, μένει.

Από την άλλη, είναι και οι μουσικές που με κάνουν και στοχάζομαι, διεγείρουν προβληματισμούς, όπως πολύ εύστοχα είπε ο Ντέμιαν στο άλλο θέμα. Αυτές, επιδιώκω να τις ακούσω με καθαρό μυαλό, άδειο από έντονα συναισθήματα. Εϊναι οι "εκπαιδευτικές" μουσικές, η εκμάθηση στην Τέχνη.

Οι μουσικές που με κάνουν να θυμάμαι, έχουν την αγάπη μου. Οι μουσικές που με κάνουν να σκέφτομαι, το σεβασμό μου.
Αν συνδυάζονται αυτά τα δυο (σπάνια ως ποτέ), έχουμε το τέλειο χαρμάνι.
 
Εύστοχες όσο και διαφορετικές οι παραπάνω προσεγγίσεις.

Θα μπορούσα να γράψω κατεβατά γαι την Μουσική και τα "παράγωγά" της,τα συνεπακόλουθα,την αλληλεπίδραση.

Για συναισθήματα,αγάπες,μίση,απέχθεια,στοχασμούς..
Για μουσικές,μουσικούλες,μουσικάρες..
Τροφές,δίψες,πείνες,χόρτασμα,ξεδίψασμα..
Αισθήσεις,παραισθήσεις,"ψυχώσεις",μανίες..
Εικόνες,μορφές,σκιές,πρόσωπα,ζωές,βιώματα..

Είναι όλα αυτά και άλλα τόσα.
Είναι η Μουσική.!
 
.... παιδιά, εξαιρετικά και τα δύο νήματα, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να συνενωθούν....

ουσιαστικά το ίδιο θέμα πραγματεύονται .....
 
Απάντηση: Re: Τελικά είναι απαραίτητο η μουσική να μας γεννάει συναισθήματα;

Σπύρο, άμα τα ενώσουμε τώρα, θα μπλεχτούν τα ποστ μεταξύ τους και δε θα βγαίνει νόημα...

Το καλύτερο.:BDGBGDB55::BDGBGDB55:
Mπορεί να προκύψει μιά μετα-νοηματική ανάλυση τού Νοήματος..-bye-:guitarist::hmmmm2:
 
Θα (ξανα)αναφέρω ένα παράδειγμα που μου συνέβη προ καιρού.
Είχα βάλει να ακούσω τo scherzo από την 9η του Beethoven ενώ ετοιμαζόμουν να φύγω για δουλειές.
Μόλις έφτασε το cd στο 4ο τελευταίο μέρος (χορωδιακό) κάτι έκανε κλικ μέσα μου και αγνοώντας το χρόνο που πίεζε έλαβα θέση απέναντι στα ηχεία.
Βίωσα μια πλημμυρίδα μουσικής απόλαυσης. Μέχρι να ολοκληρωθεί το 4ο μέρος βρισκόμουν σε εντυπωσιακή εγρήγορση , σαν να είχα να ακούσω μουσική πολύ καιρό και οι ακουστικές μνήμες είχαν στεγνώσει περιμένοντας το ζωογόνο ηχητικό πότισμα.
Κάθε κύτταρό μου , τη στιγμή της ακρόασης, είχε προσανατολιστεί έτσι ώστε να ''ακούει'' τη μουσική.
Όταν τελείωσε το έργο ήμουν ''κουρασμένος'' αλλά ήταν η γλυκιά κούραση μετά από μια απόλαυση.

Περιέγραψα το παραπάνω συμβάν για να καταλήξω στο εξής:
αν με ρωτήσετε τί είδους συναισθήματα με είχαν κατακλύσει ενώ διαρκούσε το ''μεθύσι'' δεν είμαι σε θέση να σας πω συγκεκριμένα.
Δεν ανασύρθηκαν στην επιφάνεια ούτε μνήμες από ευχάριστες εμπειρίες, ούτε από μεγάλους έρωτες, ούτε από οτιδήποτε άλλο ευχάριστο και μεγαλειώδες είχα ζήσει μέχρι τότε.
Ορίζω την συγκεκριμένη απόλαυση σαν μουσική και μόνο απόλαυση.
Πιθανότατα σε κάποια επίπεδα πιο κάτω να πραγματοποιούντο διαπλοκές και συνυφάνσεις μνημών,ευχαριστήσεων,ηδονών και άλλων στοιχείων από τις συναισθηματικές μου αποθήκες.
Στην επιφάνεια όμως αυτό που βίωνα ήταν μουσική ικανοποίηση.
Δεν ξέρω αν σας μπερδεύω με τις καθαρά βιωματικές παρατηρήσεις μου.

Ίσως δεν είμαι τόσο ''νοήμων'' στο συναισθηματικό τομέα οπότε να φαντάζει κάπως μηχανιστική και σε επίπεδο ...''ενστίκτων'' η ακροαματική μου εμπειρία.

Ίσως δεν είμαι ''εκπαιδευμένος'' λόγω εμπειριών και ιδιοσυγκρασίας έτσι ώστε να συνδυάζω και να καθρεφτίζω συναισθήματα στην μουσική ακρόαση.

Γεγονός είναι βέβαια ότι δεν λειτουργούν όλοι οι άνθρωποι το ίδιο.
 
Καλησπέρα σας!
Συγχαρητήρια για τα τα ευχάριστα μουσικά φιλοσοφικά ερωτήματα που διατυπώνετε..Κατά την άποψη μου το επίθετο απαραίτητο δεν έχει καμία θέση δίπλα ατη λέξη μουσική. Η μουσική,ίσως,είναι η ωραιότερη από τις τέχνες και αυτός είναι ένας από τους λόγους που δεν επιτρέπεται να της "επιβάλλουμε" αρχές ή κανόνες βίωσης συναισθημάτων κ.ο.κ.-τουλάχιστον αυτή η σκέψη μου γεννήθηκε εμένα με το που διάβασα το πρωτότυπο και συνάμα ελκυστικό ερώτημά σας- Εξάλλου ο Μπετόβεν -έχω την αίσθηση- έδωσε απάντηση σε τούτο το ερώτημα χρόνια πριν...Η μουσική είναι η υψηλότερη αποκάλυψη του πνεύματος. Το πνεύμα είναι ελέυθερο...η σκέψη ακούγοντας μουσική ταξιδεύει ελεύθερα δίχως έναν συγκεκριμένο προσανατολισμό...Ένα μουσικό ταξίδι στο άγνωστο,που αναλόγως την ψυχολογική μας κατάσταση, εμείς επιτρέπουμε και γεννάμε συναισθήματα θλίψης,μελαγχολίας,ευχαρίστησης ή και τίποτα απ'όλα αυτά...
Ο Θεός της μουσικής κατοικεί έξω από τις πόρτες του μυαλού μας.
Αν και δεν έχω εντρυφήσει τόσο όσο θα ήθελα στη κλασσική μουσική -λόγω ηλικίας-μου προξενεί ιδιαίτερη συγκίνηση και μου εξάρει το ενδιαφέρον μια τέτοια συζήτηση γύρω από τη μουσική και τις προεκτασεις αυτής.. Ελπίζω να μη σας μπέρδεψα....-bye-
 
Η μουσικη, οπως και οι υπολοιπες τεχνες, ειναι "φτιαγμενες" να μας γενουν συναισθηματα.
Αυτο μπορει να συμβαινει σε συνειδητο επιπεδο οπως ειπαν και πολλοι, ειτε σε ασυνειδητο.
Αυτη ειναι και η "δουλια" της τεχνης αλλωστε. Απλα η μουσικη ειναι ισως η πιο προσβασιμη και αμεση τεχνη (ακομα και στο αυτοκινητο...)
Θα συμφωνησω βεβαια και με τον φιλο croft. Και εμενα δεν με ενδιαφερει η κατασταση του καλλιτεχνη (ειτε στη μουσικη, ειτε σε ταινιες, ειτε σε πινακες)
Για μενα ειναι πιο σημαντικο το σοκ που θα μου δημιουργησει το εργο απο μονο του (ιδιως σε ταινιες).
Αν δεν σου δημιουργει συναισθηματα (στοχασμους, ταξιδια, αναμνησεις, πειτε το οπως θελετε) τοτε δεν εισαι πια φιλος της μουσικης αλλα ψυχρος κριτικος της.
Εχεις χασει πια τη μαγεια...

My 2 cents...