Η Φαντασία στην Εξουσία!

Medea (1969 - Pier-Paolo Pasolini)

Οι ενδυματολόγοι και οι σκηνογράφοι έχουν κυριολεκτικά ξεσαλώσει: κάθε φορεσιά, κάθε λάβαρο, κάθε κόσμημα, διάδημα, έπιπλο, όπλο και πανοπλία είναι δουλεμένα στο χέρι, με περισσή φαντασία και μεράκι. Τι να τα κάνουν τα HD και τα 4Κ αυτοί, τι να κάνουν τα πλουμιστά κοστούμια και τα ονειρικά τοπία που μοιάζουν να έχουν βγεί από τις βραβευμένες φωτογραφίες του National Geographic; Η ταινία είναι μεγαλοπρεπής και παράφορη γιατί το πάθος και η επινοητικότητα των δημιουργών της δε γνωρίζουν όρια: ένα παγανιστικό Αριστούργημα, ένα συμπόσιο των αισθήσεων, μεθυσμένο από μια ποιητική δύναμη τόσο εκκεντρική, ιδιόρρυθμη και ακραία που πάλλεται ανάμεσα στην Ομορφιά και στη θηριωδία. Είναι γυρισμένη στην Πίζα, στη Συρία και στην Τουρκία. Πρωταγωνιστεί η Μαρία Κάλλας -είναι η μόνη της εμφάνιση στον κινηματογράφο- που είχε αφήσει εποχή στην ομώνυμη όπερα του Κερουμπίνι.

Ο Παζολίνι, σαν γνήσιος ρομαντικός, ρίχνει μια Φροϋδική/Μαρξιστική/Χριστιανική ματιά στην τραγωδία του Ευριπίδη. Εστιάζει στην αλλαγή, στη μετάβαση, από τον μυστικιστικό, πρωτόγονο, «βάρβαρο» κόσμο με τις αξίες που δεν μετατρέπονται σε αριθμούς, στον πολιτισμό που τον θεωρεί λίγο ως πολύ Σπίλωση, απομάγευση της ζωής μέσω του εξορθολογισμού και της νοησιαρχίας. Η ταινία στην ουσία της είναι μια καταγγελία, μια τυφλή, αμέθοδη επίθεση, τέτοια που μόνο ένας καλλιτέχνης μπορεί να κάνει, ενάντια στη νεωτερικότητα, τις «αναπτυγμένες» κοινωνίες, το κατά πόσο η σύγχρονη πραγματικότητα συνάδει με τις αληθινές προϋποθέσεις μιάς ανθρώπινης ζωής αντάξιας του ονόματός της. Η «Μήδεια» είναι παιδί της εποχής της, σύγχρονη του Γαλλικού Μάη, του Guy Debord και του Louis Althusser, σχεδόν την ακούς να ουρλιάζει στο αυτί σου”l’ imagination au pouvoir” και “epatez la bourgeoisie!”.


Οι διάλογοι είναι ελάχιστοι, η Divina ντουμπλαρισμένη -δεν χρειάζεται να μιλάει, η κίνηση, τα μάτια της, τα λένε κυριολεκτικά Όλα- τα πλάνα αφηγηματικά στο έπακρο και το soundtrack σου κόβει την ανάσα.