Δεν μπορείς πάντα να παίρνεις αυτό που θέλεις [Rolling Stones]

"ΑΥΤΟΣ Ο ΔΙΣΚΟΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΑΙΖΕΤΑΙ ΔΥΝΑΤΑ" - έτσι διακήρυττε το εσώφυλλο τότε του νέου LP των Stones, Let It Bleed. Καλή συμβουλή! Όσο πιο δυνατά έπαιζε, τόσο καλύτερο γινόταν. Το εξώφυλλό του, ένα σουρεαλιστικό γλυπτό, εξέφρασε ή τουλάχιστον έτσι θέλαμε να το βλέπουμε, την οργή και την απογοήτευση που πολλοί από εμάς είχαν αρχίσει να αισθάνονται με τον πολιτικό κόσμο: στο μπροστινό μέρος απεικονίζονται, μια όμορφη γλασαρισμένη τούρτα με φιγούρες της μπάντας, ένα λάστιχο, μια πίτσα, μια επιφάνεια ρολογιού, μια μπομπίνα και μια πιατέλα, περασμένα όλα στον άξονα ενός πικάπ που παίζει το δίσκο, ενώ στην πίσω πλευρά είναι όλα κομματιασμένα. Τα εννιά τραγούδια του άλμπουμ, κυμαίνονταν από το πιο λυπηρό μπλουζ στο σκληρότερο χαρντ ροκ, ωθώντας στα όρια τα πολλά διαφορετικά στυλ του.

Η στροφή της δεκαετίας του '70, ήταν μια τεράστια αλλαγή όχι μόνο για τους Stones, αλλά και για τη ροκ μουσική γενικότερα. Η ψυχεδέλεια έφτανε στο αποκορύφωμά της και οι Beatles ήταν στα πρόθυρα της διάλυσης. Μετά την κυκλοφορία του αμφιλεγόμενου Their Satanic Majesties Request, οι Μικ Τζάγκερ (1943), Κιθ Ρίτσαρντς (1943), Τσάρλι Γουάτς (1941), Μπιλ Γουάιμαν (1936) και ο αείμνηστος Μπράιαν Τζόουνς (1942-1969) αποφάσισαν να θυμηθούν τα παλιά και να επανεξετάσουν τις ρίζες τους. Οι Rolling Stones εξαλείφουν όλα τα ίχνη από τις ψυχεδελικές μέρες της μπάντας, που αλήθεια είναι ότι υπήρξαν σύντομες και περαστικές, και το 1968 κάνουν ένα τεράστιο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, όπως αποδείχτηκε, που βοήθησε τη συσπείρωση των οπαδών τους από την εποχή της βρετανικής εισβολής. Άλλωστε οι Στόουνς πάντα, μάλλον, δημιουργούσαν ρεύμα παρά το ακολουθούσαν.

Το συνθετικό δίδυμο Τζάγκερ, Ρίτσαρντς υπήρξε αχτύπητο, το αντίπαλο δέος των Λένον, Μακάρτνεϋ. Οι στίχοι τους άγριοι, σκοτεινοί, προκλητικοί, εξεγερσιακοί αλλά και συναισθηματικοί όπου χρειαζόταν (θα διαβάσετε αυτούς που παραθέτω και θα καταλάβετε, σε κάποια σημεία μετέφρασα περιφραστικά, γιατί μας παρακολουθούν και μικρά παιδιά ). Η μουσική ανάλογη των στίχων τους, κοφτερή και διεγερτική, κόβει την ανάσα και ξεσηκώνει. Μας "μίλησαν" για την απαίτηση ικανοποίησης στη διεκδίκηση ενός καλύτερου αύριο, για τη συμπάθεια προς τα "σύμβολα" του κοινωνικά προκλητικού και απορριπτέου, για τη διαφορά του "θέλω" από το "χρειάζομαι", για τον κόσμο των απόκληρων και εξοβελισμένων... Όλα αυτά ασκούσαν, στη νιότη μας, περίεργη γοητεία και άνοιγαν τα μάτια της ψυχής μας σε πρωτόγνωρες καταστάσεις που δεν μας τις είχε κοινώνησει κανείς μ' αυτό τον τρόπο! Χωρίς αμφιβολία, ο "διδακτισμός" του "You Can't Always Get What You Want" ήταν για μας σαφώς προτιμότερος, από την Αγωγή του Πολίτου με την κοινωνική λειτουργό στο γυμνάσιο. Οι Στόουνς, μαζί με κάποιους άλλους που θα ασχοληθούμε σύντομα από δω, ήταν οι κύριοι εκφραστές της διεκδικητικής φωνής μας, της διψασμένης για ζωή και δικαίωση. ...Α και τους άλλους, τους πολιτικούς μεταπράτες και τους πελάτες τους, δεν τους κοντοζυγώναμε, ανέδιδαν δογματική φορμόλη, αισθητική βδελυγμία και ανοργασμία.

Οι φίλοι της κατηγορίας, Στέργιος και Λύμπε έχουν κάνει παλιότερα εξαιρετικές παρουσιάσεις για τους Στόουνς, ο καθένας με τον ιδιαίτερο τρόπο του. Θα μου επιτρέψετε να προσθέσω και εγώ το λιθαράκι μου, στο γνωστό "ύφος", έστω και για ένα άλμπουμ που έχει ξαναπαρουσιαστεί, απλά αποτελεί για μένα προσωπικό και αξεπέραστο ορόσημο. Ανατρέξτε και στα λινκς που παρατίθενται γιατί, υπάρχουν πραγματικά εξαιρετικά πράγματα, που αξίζει να διαβάσετε...

Χρυσή εποχή​

Οι Rolling Stones πέρασαν τους πρώτους μήνες του 1968, δουλεύοντας πάνω σε υλικό για το επόμενο άλμπουμ τους. Αυτές οι σέσιον κατέληξαν στο τραγούδι "Jumpin' Jack Flash", που κυκλοφόρησε ως σινγκλ τον Μάιο. Το τραγούδι και το επακόλουθο άλμπουμ, Beggars Banquet, ένα εκλεκτικό μείγμα από κάντρι και μπλουζ-εμπνευσμένους σκοπούς, σηματοδότησαν την επιστροφή της μπάντας στις ρίζες τους και την έναρξη της συνεργασίας τους με τον παραγωγό Jimmy Miller. Περιείχε το πρώτο σινγκλ "Street Fighting Man" (που εξέταζε τις πολιτικές αναταραχές του Μάη του 1968):


και το "Sympathy for the Devil":


Το Beggars Banquet έτυχε ευνοϊκής υποδοχής κατά την κυκλοφορία του. Ο Richards είπε, "Υπάρχει μια αλλαγή στο υλικό μεταξύ του Satanic Majesties και Beggars Banquet. Είχα βαρεθεί μέχρι αηδίας όλα αυτά τα σκατά περί γκουρού Μαχαρίσι, τις χάντρες και τα κουδούνια. Ποιος ξέρει από πού έρχονται αυτά τα πράγματα, αλλά υποθέτω ότι [η μουσική] ήταν μια αντίδραση σ' αυτό που βιώναμε στον ελεύθερο χρόνο μας και επίσης σ' αυτή τη σοβαρή δόση πραγματικότητας. Ένα διάστημα στη φυλακή... σίγουρα σου δίνει χώρο για σκέψη... γαμώτο ήμουν τσαντισμένος με το φιάσκο. Έτσι αυτό ήταν, 'Πάμε αμέσως να το ξεβρακώσουμε'. Υπήρχε πολλή οργή στη μουσική από εκείνη την περίοδο".

Μέχρι την κυκλοφορία του Beggars Banquet, ο Brian Jones ήταν όλο και πιο προβληματικός και μόνο σποραδικά συνέβαλε στην μπάντα. Ο Jagger είπε ότι ο Jones ήταν "όχι ψυχολογικά κατάλληλος γι' αυτόν τον τρόπο ζωής". Η χρήση ουσιών, του είχε γίνει εμπόδιο και δεν μπορούσε να αποκτήσει βίζα για τις ΗΠΑ. Ο Richards ανέφερε ότι, σε μια συνάντηση του Ιουνίου στο σπίτι του Jones με τους Jagger, Jones και Watts, ο Τζόουνς παραδέχθηκε ότι δεν ήταν σε θέση να "βγει πάλι στο δρόμο". Ο Ρίτσαρντς δήλωσε ότι όλοι συμφώνησαν να αφήσουν τον Jones... που είπε "φεύγω και αν το θελήσω μπορώ να επιστρέψω". Στις 3 Ιουλίου του 1969, λιγότερο από ένα μήνα αργότερα, ο Jones πνίγηκε στην πισίνα κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες στο σπίτι του, στο Cotchford Farm, στο Χάρτφιλντ του Ανατολικού Σάσεξ.


Οι Rolling Stones ήταν προγραμματισμένοι να παίξουν σε μια δωρεάν συναυλία στο Χάιντ Παρκ του Λονδίνου, δύο ημέρες μετά το θάνατο του Brian Jones και αποφάσισαν να συμμετάσχουν σαν φόρο τιμής στον Jones. Η συναυλία, η πρώτη τους με τον Mick Taylor, πραγματοποιήθηκε μπροστά σ' ένα εκτιμώμενο κοινό 250.000 οπαδών, στις 5 Ιουλίου του 1969. Η παράσταση κινηματογραφήθηκε και παρουσιάστηκε στη βρετανική τηλεόραση ως, The Stones in the Park. Ο Jagger διάβασε ένα απόσπασμα από το ποίημα του Shelley Adonais, μια ελεγεία γραμμένη για το θάνατο του φίλου του John Keats και απελευθέρωσαν χιλιάδες πεταλούδες στη μνήμη του Jones πριν από την έναρξη του σετ τους μ' ένα κομμάτι του Johnny Winter, το "I'm Yours and I'm Hers".

Επίσης έπαιξαν, τα προηγούμενα ανήκουστα από κοινό, "Midnight Rambler" και "Love in Vain" από το επερχόμενο άλμπουμ τους, Let It Bleed και το "Give Me A Drink" που τελικά εμφανίστηκε στο Exile on Main St. Το σόου περιελάμβανε επίσης το συναυλιακό ντεμπούτο του "Honky Tonk Women", που η μπάντα είχε μόλις κυκλοφορήσει την προηγούμενη ημέρα. Ο μάνατζερ σκηνής Sam Cutler, τους παρουσίασε ως "τη μεγαλύτερη ροκ εντ ρολ μπάντα στον κόσμο", μια περιγραφή που θα επαναλάμβανε σε όλη τους την περιοδεία το 1969 στις ΗΠΑ, και η οποία τους ακολουθεί μέχρι σήμερα.


Η κυκλοφορία του Let It Bleed έγινε το Δεκέμβριο του 1969. Το τελευταίο τους άλμπουμ της δεκαετίας του '60, το Let It Bleed περιείχε το "Gimme Shelter" με τη συμμετοχή της φημισμένης τραγουδίστριας Merry Clayton, αδελφής του Sam Clayton, του αμερικάνικου ροκ γκρουπ Little Feat. Άλλα κομμάτια περιλαμβάνουν το "You Can't Always Get What You Want" (με συνοδεία από τη London Bach Choir, που αρχικά ζήτησε να αφαιρεθεί το όνομά τους από τους συντελεστές του άλμπουμ, προφανώς "σοκαρισμένοι" από το περιεχόμενο του υπόλοιπου υλικού, αλλά αργότερα το ξανασκέφτηκαν), το "Midnight Rambler", καθώς και μια διασκευή του "Love in Vain" του Ρόμπερτ Τζόνσον. Οι Jones και Taylor συμμετέχουν σε δύο κομμάτια ο καθένας. Αλλά, περισσότερα για το Let It Bleed παρακάτω...

Αμέσως μετά την περιοδεία η μπάντα έπαιξε στη δωρεάν συναυλία του Άλταμοντ στο Altamont Speedway, περίπου 50 μίλια ανατολικά του Σαν Φρανσίσκο. Η συμμορία μοτοσυκλετιστών, Άγγελοι της Κολάσεως, παρείχαν την ασφάλεια και ένας φαν, ο 18χρονος αφροαμερικανός Meredith Hunter, μαχαιρώθηκε και ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από τους Άγγελους, όταν αντιλήφθηκαν ότι ήταν οπλισμένος. Μέρος της περιοδείας και η συναυλία του Άλταμοντ καταγράφηκαν στο ντοκιμαντέρ Gimme Shelter των Albert και David Maysles. Σαν απάντηση στην αυξανόμενη δημοτικότητα των πειρατικών ηχογραφήσεων, κυκλοφόρησε το 1970 το άλμπουμ Get Yer Ya-Yas Out!, που ανακηρύχθηκε από τον κριτικό Λέστερ Μπανγκ, το καλύτερο ζωντανό άλμπουμ που υπήρξε ποτέ.
_________________
"Πήγαμε με μεγάλες ελπίδες. Είμαστε φίσκα σ' ένα υπερφορτωμένο ελικόπτερο, τυχεροί που είμαστε ζωντανοί. Μερικοί λένε ότι ήταν το τέλος της δεκαετίας του '60, και συμφωνώ. Κάποιοι διαφωνούν, αλλά δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι η αίσθηση της καταστροφής ήταν ολοκληρωτική, τότε και αργότερα, σαν να είχαν όλα καταρρεύσει. Πείτε το, όπως θέλετε". - Μικ Τζάγκερ


Το 1970 τα συμβόλαια της μπάντας με τον μάνατζερ Allen Klein και την Decca Records έληξαν και εν μέσω συμβατικών διαφορών με τον Klein, σχημάτισαν τη δική τους δισκογραφική εταιρεία, τη Rolling Stones Records. Το Sticky Fingers, κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1971, το πρώτο άλμπουμ της μπάντας στη δική τους ετικέτα και περιλάμβανε σχεδίαση εξώφυλλου από τον Άντι Γουόρχολ. Ο κατάλογος της Decca των Stones ανήκει σήμερα στην ετικέτα ABKCO του Κλάιν. Το άλμπουμ περιέχει μια από τις πιο γνωστές επιτυχίες τους, το "Brown Sugar" και το επηρεασμένο από την κάντρι, "Dead Flowers". Και τα δύο ηχογραφήθηκαν στα Muscle Shoals Sound Studio της Αλαμπάμας κατά τη διάρκεια της Αμερικάνικης περιοδείας του 1969. Το άλμπουμ συνέχισε την εμβάπτιση της μπάντας στις σε μεγάλο βαθμό, επηρεασμένες από το μπλουζ, συνθέσεις. Το άλμπουμ είναι γνωστό για το "χαλαρό, ετοιμόρροπο κλίμα του" και σηματοδότησε την πρώτη πλήρη κυκλοφορία του Mick Taylor με την μπάντα.

Μετά την κυκλοφορία του Sticky Fingers και αφού αποδέχτηκαν οικονομική σύσταση άφησαν την Αγγλία και μετακινήθηκαν στη Νότια Γαλλία. Ο Richards νοίκιασε την έπαυλη Nellcote και υπενοικίασε δωμάτια στα μέλη της μπάντας και στη συνοδεία. Χρησιμοποιώντας το κινητό στούντιό τους, πραγματοποιήθηκαν ηχογραφήσεις στο υπόγειο και συμπλήρωσαν τα κομμάτια αυτά, με υλικό που χρονολογούνταν ήδη από το 1969, από τα Sunset Studios του Λος Άντζελες. Το διπλό άλμπουμ, Exile on Main St, που προέκυψε, κυκλοφόρησε τον Μάιο του 1972 και περιείχε τις επιτυχίες "Tumbling Dice" και "Happy".

Δώσε μου καταφύγιο​

Rolling Stones - Let It Bleed (Δεκέμβριος Decca, 1969)


Τραγούδια: A1 Gimme Shelter - 4:30, A2 Love In Vain (Robert Johnson) - 4:18, A3 Country Honk - 3:00, A4 Live With Me - 3:35, A5 Let It Bleed - 5:27, B1 Midnight Rambler - 6:52, B2 You Got The Silver - 2:51, B3 Monkey Man - 4:12, B4 You Can't Always Get What You Want - 7:28
-- Στίχοι και σύνθεση από τον Μικ Τζάγκερ και Κιθ Ρίτσαρντς (εκτός Α2)
Μουσικοί: Mick Jagger (κύρια φωνητικά: εκτός B2, φυσαρμόνικα: A1, B1) • Keith Richards (ηλεκτρική κιθάρα: A1, A4 αριστερό κανάλι, B1, B3, B4, σλάιντ κιθάρα: A2, A5, B1, B2, B3, ακουστική κιθάρα: A2, A3, A5, B2, B4, μπάσο: A4, συνοδευτικά φωνητικά: A1, A3, B3, κύρια φωνητικά: B2) • Bill Wyman (μπάσο: εκτός A3, A4, οτοάρπ: A5, βιμπράφωνο: B3) • Charlie Watts (τύμπανα: εκτός B4) • Brian Jones (κρουστά: B1, οτοάρπ: B2) • Mick Taylor (σλάιντ κιθάρα: A3, κιθάρα: A4 δεξί κανάλι)
-- Συμμετοχές
Ian Stewart (πιάνο: A5) • Nicky Hopkins (πιάνο: A1, A4, B2, B3, όργανο: B2) • Leon Russell (πιάνο: A4, ενορχήστρωση πνευστών: A4) • Al Kooper (πιάνο, γαλλικό κόρνο, όργανο: B4) • Jimmy Miller (κρουστά: A1, ντέφι: B3, ντραμς: B4) • Rocky Dijon (κρουστά: B4) • Ry Cooder (μαντολίνο: A2) • Byron Berline (βιολί: A3) • Bobby Keys (τενόρο σαξόφωνο: A4) • Merry Clayton (A1) / Nanette Workman (A3, B4) / Doris Troy (B4) / Madeline Bell (B4) / The London Bach Choir (B4) (φωνητικά)
Φωτογραφία / Σχεδιασμός εξώφυλλου & ενθέτου / Σχεδιασμός εσώφυλλου & αφίσας: Don McAllester / Robert Brownjohn / Victor Kahn
Παραγωγή / Μηχανικός: Jimmy Miller / Glyn Johns

Ηχογραφήθηκε τον Νοέμβριο του 1968, τον Φεβρουάριο μέχρι τον Ιούλιο και τον Οκτώβριο μέχρι τον Νοέμβριο του 1969, στα Olympic Studios του Λονδίνου και στα Elektra Studios του Λος Άντζελες έγιναν προσθήκες και μείξη


Το 1969, οι Stones ήταν πραγματικά n "μεγαλύτερη ροκ εντ ρολ μπάντα στον κόσμο". Ήταν προς το τέλος της, η φθινοπωρινή περιοδεία στην Αμερική, όταν κυκλοφόρησαν την πολυαναμενόμενη συνέχεια του Beggars Banquet, που απέδωσε περισσότερα κλασικά τραγούδια.

Σ' ένα πολύ επιφανειακό επίπεδο, το Let It Bleed φαντάζει σαν αντίγραφο του προηγούμενου άλμπουμ. Όπως και το Beggars, ξεκινά με ένα έπος, τελειώνει με έναν ύμνο, διαθέτει "οικονομικές" μπαλάντες, δυνατά ροκ κομμάτια και τραγούδια με κοινωνικό σχολιασμό και πολιτική. Όχι ακριβώς. Η φόρμουλα μπορεί να είναι η ίδια, αλλά κάτω από την επιφάνεια έχουν αλλάξει πολλά. Πρώτα απ' όλα, τα δυνατά κομμάτια είναι γεμάτα με ακόμα πιο υπέροχα ριφ, που η έντασή τους είναι ακόμη υψηλότερη, οι μπαλάντες είναι πιο διαφοροποιημένες και το αρχικό με το τελικό κομμάτι του άλμπουμ συσχετίζονται καλύτερα. Ακόμα, η ατμόσφαιρα εδώ είναι διαφορετική από του Beggars, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ζεστό, χαλαρό και γήινο, ενώ το Let It Bleed είναι τώρα όλα αυτά, καθώς και πιο ενεργητικό και ηλεκτρισμένο. Στην πραγματικότητα, είναι αυτή η στυλιστική διαφορετικότητα που κάνει αυτό το άλμπουμ τόσο δυνατό.

Ο δίσκος ξεκινάει με τη ζοφερή, κολασμένη καταιγίδα που είναι το "Gimme Shelter" - σχόλιο για τον πόλεμο του Βιετνάμ -, όπου ο Richards παίζει, βουτηγμένος στο τρέμολο εφέ, μια αθάνατη κιθαριστική μελωδία, που εξελίσσεται με απόκοσμα φωνητικά και οδηγεί στην ισχυρή ερμηνεία του Mick πριν να συναντηθεί η φωνή του με της Clayton για ένα φανταστικό, μαγευτικό ρεφρέν. Η στιγμή του σόλο της Clayton, που ακολουθεί το κλιμακούμενο σόλο του Richards, είναι απλά εκπληκτική, όπως είναι οι μικρές μαχαιριές της φυσαρμόνικας που ο Jagger καρφώνει πριν από κάθε στροφή. Το τραγούδι τελειώνει με έναν όμορφο, αισιόδοξο στίχο και γίνεται όλο και πιο σπαρακτικό λόγω της εύθραυστης ερμηνείας του Jagger και του σβησίματος της κιθάρας του Richards που θρηνεί. Ένα αξέχαστο αριστούργημα και ένα από τα πιο συναισθηματικά δυνατά τραγούδια που υπήρξαν ποτέ.



Μετά από ένα τέτοιο ξεκίνημα, οι Stones θα μπορούσαν να έχουν κάνει το λάθος να το επαναλάβουν κάπου εδώ, αλλά ευτυχώς αυτό αποφεύχθηκε. Έτσι το κλείσιμο του άλμπουμ, "You Can't Always Get What You Want", μπορεί να μην μοιράζεται την επική αίσθηση του εναρκτήριου, αλλά αντί γι' αυτό πάει σε μια εμψυχωτική συναισθηματική εμπειρία η οποία προαναγγέλλεται από μια από τις πιο πιασάρικες μελωδίες που απαντήθηκαν ποτέ στη λαϊκή μουσική και ένα καταπληκτικό γκόσπελ υπόβαθρο που κάνει το τραγούδι όλο και πιο επιβλητικό. Η πλούσια ενορχήστρωση είναι φανταστική, όπου υπάρχουν οτιδήποτε από πιάνο, όργανο και κόρνο έως κόνγκας, μαράκες και ντέφι, για να μην αναφέρουμε το απλό αλλά γοητευτικό παίξιμο του Richards στην κιθάρα. Το πιο σημαντικό, το τραγούδι δένει απόλυτα με το εναρκτήριο απλώς και μόνο επειδή, στιχουργικά, φαίνεται σαν μια απάντηση σ' αυτό. Όπου το Shelter κλαίει για το πόσο κοντά είναι ο πόλεμος, το κλείσιμο κυνικά ισχυρίζεται ότι δεν μπορείς πάντα να παίρνεις αυτό που θέλεις. Ή μπορεί να εκληφθεί ως ένα αντίο στην κουλτούρα των '60ς, ...Έξοχο!

_________________
- "Τώρα ΕΣΥ επίσης δεν μπορείς πάντα να παίρνεις αυτό που ΕΣΥ θέλεις. Το ίδιο ισχύει και για μένα. Λέω το ίδιο πράγμα όπως όταν είπα, 'δεν μπορώ να πάρω καμιά ικανοποίηση', μόνο το διατύπωσα με διαφορετικό τρόπο. Όλα είναι θέμα προσωπικού προσανατολισμού. Όπως ένας γερνά και έχει διαβάσει περισσότερα, όπως ένας ξέρει περισσότερα, ένας με μια πληθώρα επιρροών, ένας που γράφει φυσικά διαφορετικά κείμενα". - Μικ Τζάγκερ, 1969
- Ο Ντόναλντ Τραμπ χρησιμοποίησε το τραγούδι στην προεκλογική του εκστρατεία το 2016. Οι Στόουνς αποδοκίμασαν δημόσια τη χρήση της μουσικής τους, από τον Τραμπ. - Billboard, 2016-07-22

Άστο να ματώσει​

Το "Live With Me" είναι σκληρό ροκ που μπορεί να υπερηφανεύεται για ένα απίστευτο ριφ μπάσου, που εμπλουτίζεται από την τέλεια αλληλεπίδραση του Taylor και του Richards, καθώς και το σφιχτό ρυθμικό τμήμα των Charlie και Bill. Προς τα μέσα του τραγουδιού έρχεται το απρόσμενο εκπληκτικό σαξόφωνο του Μπόμπυ Κέις, που λειτουργεί εξαιρετικά εδώ, όπως θα το κάνει και αργότερα στο "Brown Sugar". Στην κορυφή, έχουμε μια εκπληκτικά πιασάρικη φωνητική μελωδία που τονίζεται από απλές αρμονίες και τον Jagger να μιλάει για τη γενιά του με χιούμορ:



Το άλλο δυνατό κομμάτι, το "Monkey Man", από την άλλη πλευρά, που σατιρίζει και σχολιάζει τη δημόσια εικόνα και τον τρόπο ζωής της μπάντας είναι πολύ πιο σκοτεινό στην αίσθηση, ξεκινώντας με μια στενάχωρη εισαγωγή πιάνου πριν ο Charlie μπουκάρει και καθιερώσει ένα γκρούβι ρυθμό, παράλληλα με το εξαιρετικό ριφ του Keith. Η φωνητική μελωδία είναι και πάλι σαγηνευτική και μετά από δύο ρεφρέν, ο Keith αρχίζει μια υπέροχη, ζωηρή οργανική γέφυρα ενώ διακόπτεται για λίγο το σκοτάδι του τραγουδιού μ' ένα καταιγισμό από νότες πιάνου πριν από την επιστροφή στο σκληρό, τραχύτερο ριφ και στη μίμηση κραυγών πιθήκου του Jagger. Απίστευτες ροκιές και τα δύο, από την αρχή μέχρι το τέλος.



Το "Let It Bleed", αισθησιακό, γεμάτο υπονοούμενα, προσφέρει ένα μοναδικό μείγμα σεξουαλικότητας με ευαισθησία και τρυφερότητα, τόσο στο τμήμα της μελωδίας, όπου η ντελικάτη χορωδία έρχεται σε αντίθεση με τις πιο αποπλανητικές στροφές, καθώς και με τους στίχους, που μπορεί στην αρχή να φαίνεται ότι αφορούν φανερά το σεξ, αλλά κατά βάθος μιλούν για την ανάγκη κάποιου στηρίγματος. Μετά το δεύτερο ρεφρέν, το τραγούδι αρχίζει να γίνεται όλο και πιο έντονο με τη σλάιντ κιθάρα όλο και πιο παρανοϊκή και τη ρυθμ σέξιον πιο δυνατή, ενώ ο Jagger τραγουδάει και οριστικά ολοκληρώνει τον "συμβολισμό" του. Συνολικά, ένα εξαιρετικό τραγούδι για τη συναισθηματική εξάρτηση.

Μεσονύχτιος περιπλανώμενος​

Μετά την αισθησιακή ατμόσφαιρα του Bleed, η μπάντα επιχειρεί ένα δολοφονικό μπλουζ ροκ κομμάτι, το "Midnight Rambler", μια πολύ κινηματογραφική προσέγγιση με σασπένς, που αναφέρεται στον κατά συρροή δολοφόνο, στραγγαλιστή της Βοστώνης, Άλμπερτ Ντεσάλβο. Το τραγούδι θεωρείται, ένα από τα καλύτερα μπλουζ ροκ τραγούδια που γράφτηκαν ποτέ, για διάφορους λόγους. Πρώτον, δεν διαθέτει την ίδια παλιά μπλουζ κλιμάκωση, αντ' αυτής χρησιμοποιεί περισσότερες κάντρι συγχορδίες που γίνονται μπλούζυ εξαιτίας του τρόπου που τις παίζει ο Keith, βασίζοντας ολόκληρο το φραζάρισμά του γύρω από την ένταση και τη χαλάρωση. Η ανεπανάληπτη ρυθμ σέξιον είναι διακριτική, οικονομική και συμπληρώνει το ηχοτοπίο αποτελεσματικά, ενώ ο Mick προσφέρει μια σειρά από καταπληκτικά γεμίσματα και φράσεις στη φυσαρμόνικα. Δεύτερον, είναι πολυτμηματικό, μια πραγματικά πρωτοποριακή ιδέα, δεδομένου ότι οι περισσότερες μπάντες αντιμετωπίζουν το μπλουζ με τον πιο βαρετό και προβλέψιμο τρόπο. Αυτό δεν το κάνουν οι Stones, υιοθετώντας δυναμικές διακυμάνσεις τόσο στη διάρθρωση του τραγουδιού όσο και στο φανταστικό και ποικιλόμορφο παίξιμο της μπάντας. Τρίτον, η φωνητική του μελωδία είναι εκπληκτική. Απλή, βέβαια, αλλά εντελώς πιασάρικη και εμπλουτισμένη με μαγευτικές αλλαγές. Επίσης, η απόδοση του Mick είναι καταπληκτική, μεταβαίνουσα από τους ήσυχους ψιθύρους στο μανιακό ουρλιαχτό. Τέλος, το τραγούδι προσφέρει πραγματική λύτρωση από τη συναισθηματική ένταση, η οποία φυσικά είναι και το νόημα. Η κορύφωση στο τέλος του τραγουδιού είναι μοναδική, η ένταση σε όλο της το μεγαλείο.

_________________
- "Ο τίτλος, το θέμα, ήταν μόνο μια από αυτές τις φράσεις που λαμβάνονται από σκανδαλοθηρικούς τίτλους που υπάρχουν μόνο για μια ημέρα. Απλά τυχαίνει να ψάχνεις σε μια εφημερίδα, Midnight Rambler στο χαλαρό και πάλι. Ω, θα τον έχω". - Κιθ Ρίτσαρντς, Life (2010)
- "...ο εκθειασμός της ασωτίας από την αντικουλτούρα σκέπασε την ανοχή της βίας... Η προσωπική βία μερικές φορές γιορτάστηκε στο τραγούδι, σαν να ήταν απλώς μια άλλη μορφή αντικαθεστωτικής διαμαρτυρίας". - Στίβεν Πίνκερ: The Better Angels of Our Nature (2011)


Το "Love In Vain", απλό, λιτό και απέριττο, συγκρίνεται εντελώς άνετα με το αρχικό του Robert Johnson. Όπου η εκδοχή του Τζόνσον ήταν ένα αρκετά χαρακτηριστικό γι' αυτόν μπλουζ τραγούδι, με ομολογουμένως βαθυστόχαστους στίχους, καθόλου διαφορετικό από τα άλλα τραγούδια του, οι Stones το έφτασαν στο όριο με μια απόδοση που είναι ειλικρινής, δυνατή, προσεγμένη και το πιο σημαντικό, διαχρονική. Οι αρχικοί δακτυλισμοί στην ακουστική κιθάρα είναι μαγευτικοί, ο Mick τραγουδά ευάλωτα για τη χαμένη του αγάπη και το μαντολίνο του Ράι Κούντερ είναι εντελώς αφοπλιστικό. Η ρυθμ σέξιον, επίσης, είναι στις καλύτερες στιγμές της, με τα σπαραχτικά τύμπανα του Charlie να αλληλεπιδρούν τέλεια με τις μπασογραμμές του Bill. Τα ουρλιαχτά του Mick πάνω από τα όργανα προς το τέλος των τραγουδιών μπορούν να λιώσουν αμέσως την καρδιά οποιουδήποτε.
_________________
"(Ο Ράι Κούντερ) ήρθε με τον Τζακ Νίτσε (κατά τη διάρκεια των σέσιον), και είπαμε, Θέλετε να έρθετε και να παίξετε; Το πρώτο πράγμα που ο Μικ ήθελε ήταν να ξανα-κόψουμε το 'Sister Morphine' με τους Στόουνς, το οποίο είναι αυτό που κάναμε μαζί. Έχει, επίσης, παίξει μαντολίνο στο 'Love In Vain' ή ... είναι ακόμα και σ' ένα άλλο κομμάτι. Έπαιξε όμορφα, φίλε. Άκουσα αυτά τα πράγματα, που είπε (για τους Stones που τον αντέγραψαν), ήμουν έκπληκτος. Έμαθα πολλά πράγματα από πολλούς ανθρώπους ... Αν ο τύπος ... πρώτα απ' όλα, ο ίδιος ποτέ δεν ήρθε για το άλμπουμ, που είναι το κύριο πράγμα. Πέρασε με τον Τζακ Νίτσε για να πάρουν τη μουσική για κάποια ταινία. Ήρθε και παίξαμε μαζί πολλά, σίγουρα ... Είχα ήδη ανοιχτό κούρδισμα για τα Beggars Banquet, Street Fighting Man. Απλά ένα διαφορετικό κούρδισμα. (Ο Κούντερ μου έδειξε ανοιχτό κούρδισμα G)". - Κιθ Ρίτσαρντς, 1971


Και έφτασε η στιγμή για την τελευταία συμβολή του Brian Jones και η σπάνια σειρά του Keith να ερμηνεύσει την αισθαντική και τρυφερή μπαλάντα "You Got The Silver", που η αγαπησιάρικη φύση της έρχεται σε έντονη αντίθεση με την απόγνωση του "Love In Vain". Ήταν μια από τις συνθέσεις του Ρίτσαρντς που λέγεται ότι είχε γραφτεί για την τότε φίλη του Ανίτα Πάλενμπεργκ.


Από μόνη της, η γνήσια και αυθεντική ερμηνεία, αξίζει αλλά και η ακουστική κιθάρα ακούγεται όμορφα για το μεγαλύτερο μέρος του τραγουδιού ενώ στο βάθος η σλάιντ λάμπει. Το κομμάτι που ίσως "προβλημάτισε" κάποιους, το "Country Honk" είναι μια χαρούμενη κάντρι μελωδία που δεν ροκάρει σκληρά σαν το "Honky Tonk Women", από το οποίο προέρχεται, αλλά αυτό ακριβώς στοχεύει. Πρόκειται για ένα αυθεντικό, κάντρι τραγουδάκι σε στυλ δεκαετίας του '20, πλήρες με βιολιά, ακατέργαστες αρμονίες και αφθονία ψυχής.


Λοιπόν, τι περισσότερο θα μπορούσε να ζητηθεί; Αυτός ο δίσκος μπορεί να υπερηφανεύεται για καταπληκτική σύνθεση τραγουδιών, απίστευτο παίξιμο, υφολογική ποικιλία, έξυπνες ενορχηστρώσεις και το πιο σημαντικό, συναισθηματική κάθαρση από την αρχή μέχρι το τέλος. Αυτός ο δίσκος είναι πραγματικά ένα ταξίδι, ένα ταξίδι ακόμα καλύτερο από το απίστευτα αριστοτεχνικό Beggars Banquet. Είναι κρίμα που δεν έχει μείνει στην ιστορία ως ένας από τους καλύτερους δίσκους όλων των εποχών και απλά θεωρείται ένα "μεγάλο" ροκ άλμπουμ. Εκείνοι που γνωρίζουν, όμως...

"Η μουσική έχει ήχους που είναι ταυτόχρονα σκοτεινοί και απόλυτα σαφείς, ενώ οι λέξεις είναι μασημένες και συχνά θαμμένες στο ισχυρότερο μουσικό εφέ... Όπως το Beggars Banquet, το Let It Bleed έχει την αίσθηση του Highway 61 Revisited... Είναι το πρώτο και το τελευταίο κομμάτι του Let It Bleed που φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη σημασία. Η τρομακτική απελπισία του Gimmie Shelter και η συγκεχυμένη απογοήτευση του 'You Can't Always Get What You Want' αντικρούουν την ψευτοπαλικαριά του 'Midnight Rambler' ή του 'Live With Me'. Όχι ότι αυτά τα τραγούδια δεν λειτουργούν - το κάνουν, βέβαια, καθώς τραγανίζουν, τα εκτοξευμένα όνειρα της κατάκτησης και της ποπ κυριαρχίας. Είναι σπουδαία κομμάτια. Αλλά τα 'Gimmie Shelter' και 'You Can't Always What What You Want', αμφότερα στρέφονται προς την πραγματικότητα και καταλήγουν να την αντιμετωπίζουν, σχεδόν ελέγχοντας τι είναι πραγματικό, ή ποια πραγματικότητα θα νιώθουμε σαν τα χρόνια ξεθωριάσουν...

Στο Let It Bleed μπορούμε να βρούμε κάθε ρόλο που οι Στόουνς έχουν παίξει ποτέ για μας - μάγκες αγαπητικοί, κακοί δαίμονες, προστάτες χαρεμιών, γρήγοροι καβαλάρηδες της ζωής - αυτό που οι Stones σήμαιναν στη δεκαετία του εξήντα, αυτό που ξέρουν πολύ καλά ότι σήμαιναν για μας. Αλλά στην αρχή και στο τέλος θα βρείτε ένα άνοιγμα στη δεκαετία του εβδομήντα ...και αυτά τα δύο υπέροχα τραγούδια θα δοκιμάσουν να κυριαρχήσουν πάνω σε πιο απεγνωσμένες καταστάσεις που πρόκειται να επιβάλλουν τα επόμενα χρόνια". - Γκρέιλ Μάρκους, Rolling Stone, Δεκέμβριος 1969

(*****, πηγές, wikipedia.org, classicrockreview.com, timeisonourside.com, Eric v.d. Luft, Die at the Right Time!: A Subjective Cultural History of the American Sixties)

Παίδες ευχαριστώ για την ενθάρρυνση, μείνετε συντονισμένοι!