Νέα μαθήματα στο progressive : Henry Cow

Δημήτρης Ν.

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,209
Θεσσαλονίκη
Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας – και ίσως παρά την εκπεφρασμένη αντιπάθεια τουλάχιστον ενός των μελών του γκρούπ – ότι σημαντική αν όχι εξέχουσα θέση ανάμεσα στους δημιουργούς που συνέβαλαν στην ύπαρξη του πλέον σημαντικού και δημιουργικού κομματιού της σύγχρονης popular μουσικής ( ροκ εν ευρεία εννοία , τόσο μάλιστα όσο να φτάνει στην άρνηση του ως θέση ) – αυτό δηλαδή που αποπειράθηκε να διαρρήξει τα ασφυκτικά δεσμά του τρίλεπτου τραγουδιού , να αψηφήσει την rhythm ‘ n ‘ blues παράδοση και να υιοθετήσει επιρροές κατά το πλείστον έξω από το ροκ – κατέχουν οι Henry Cow , ίσως το πιο ριζοσπαστικό , τόσο από μουσικής όσο και από κοινωνικοπολιτικής επόψεως – βρεταννικό γκρούπ του είδους .

Φυσικά μια τέτοια εκτίμηση μπορεί να γίνει μόνο υπό την προϋπόθεση ότι το «ροκ» ενδέχεται να είναι και μουσική με αξιώσεις , συνθετικά και εκτελεστικά και όχι απλώς νεανικό «λαϊκό τραγούδι διαμαρτυρίας ή "επαναστατικός» χαβαλές .

Από την άλλη η τοποθέτηση τους μέσα σε αυτό το τεράστιο ρεύμα ιδεών , επιρροών , μουσικών τάσεων αποδεικνύει την ευρύτητα του κινήματος , αφού είναι δεδομένο ότι τα μέλη του γκρούπ δεν έτρεφαν τις καλύτερες των εντυπώσεων για τους περισσότερους των καλλιτεχνών του progressive rock ( π.χ. Keith Emerson , Rick Wakeman κλπ ) . Όμως η ιστορία δεν καταγράφει προθέσεις αλλά αποτελέσματα και εκ του αποτελέσματος κρινόμενοι οι Henry Cow , ανήκουν εδω και τριάντα χρόνια στον ευρύτερο χώρο του progressive . Τα υπόλοιπα μπορούν να εμφανίζονται ως υποσημειώσεις στην ιστορία και δη ως ιδεολογικού χαρακτήρα διαφοροποιήσεις και ως θέματα αρχών και συστήματος αξιών . ( Την ίδια κακή εντύπωση βέβαια είχαν και για τους περισσότερους μικροαστούς φοιτητές της σχολής καλών τεχνών που απάρτιζαν πολλά πανκ συκροτήματα , αποστρεφόμενοι π.χ. τους Sex Pistols τους οποίους θεωρούσαν ως money hoovers ).

Η ιδιαιτερότητα των Henry Cow που είχε ως αποτέλεσμα την με το ένα πόδι ένταξη τους στο progressive , οφείλεται σε δύο σημαντικά στοιχεία που τους διαφοροποιούσαν από τους λοιπούς α) στην εξόχως ριζοσπαστική πολιτική στάση τους και στην ιδιαιτέρως αριστερή , εν πολλοίς συνθηματολογική , στιχοπλοκία τους , την ίδια ώρα που οι περισσότεροι στίχοι των συγκροτημάτων του progressive , σε γενικές γραμμές περί άλλων τύρβαζε και β ) στις μουσικές τους επιρροές , που εκτείνονταν από το καμπαρέ του Kurt Weil στην free jazz και από την σχολή του Canterburry στον Bella Bartok και την ατονική μουσική , τον Frank Zappa και τον Sun Ra , απορρίπτοντας έτσι τις κλασσικές επιρροές και την απόπειρα ενσωμάτωσης τους στο ροκ από τους υπόλοιπους .

Αυτά τα δύο στοιχεία είχαν ως αποτέλεσμα η μουσική τους να είναι δύσκολη , ιδιοσυγκρασιακή , πρωτότυπη , προσωπική και άκρως ριζοσπαστική αισθητικά , γεγονός που συνδυαζόμενο με την σοσιαλιστική , έως ακροαριστερή κοινωνικοπολιτική τους στάση , μας οδηγεί με ασφάλεια στο συμπέρασμα ότι είχαν υιοθετήσει , συνειδητά , την ρήση του ( γνωστού σε αυτό το φόρουμ , πλέον) Theodore Adorno , ότι οι «ριζοσπαστικές ιδέες απαιτούν ριζοσπαστικές μορφές έκφρασης» . Πράγματι σε μια συνέντευξη του το 1977 ο Tim Hodgkison , οργανίστας του γκρούπ , έλεγε πως «δεν μπορείς να δηλώνεις αριστερός και να παίζεις αντιδραστική μουσική ( reactionary music )» .

Και αυτό ακριβώς έκαναν οι Henry Cow . Εντυσαν τις ριζοσπαστικές απόψεις τους με μία από τις πιο ριζοσπαστικές μορφές μουσικής της δεκαετίας του 70 . Και αυτό ίσως τους στοίχισε την ευρύτερη αποδοχή και την εμπορική επιτυχία , αφού τους στέρησε την μαζική αποδοχή ενός μεγάλου τμήματος των φυσικών τους συμμάχων – της εργατικής τάξης , η οποία σπανίως ενθουσιάζεται και αγκαλιάζει μουσικές τόσο δύσκολες και μη προσπελάσιμες , προτιμώντας να αφήσει αυτό τον ρόλο στους «διανούμενους».

Αφορμή για αυτές τις σκέψεις μου έδωσε η κυκλοφορία του box set «Τhe Henry Cow Box” που μόλις κυκλοφόρησε σε περιορισμένα αντίτυπα από την ReR ( Reommended Records) . Μια καλαίσθητη , ιδιαίτερα φροντισμένη έκδοση που περιλαμβάνει τα άπαντα των Cow με σκληρά χαρτονένια εξώφυλλα ( cardboard sleeves) όπως των αυθεντικών LPs , δηλαδή τα τέσσερα στούντιο άλμπουμ τους ( Legend , Unrest , In praise of learning και Western Culture - τά τρία πρώτα με το περίφημο εξώφυλλο με την , διαφορετικών χρωμάτων , κάλτσα ) το live Concerts και το κοινό τους lp με τους εστέτ Slap Happy "Desperate Straits" , όπου όμως τα μέλη των Cow λειτουργούν ως εκτελεστική μπάντα των συνθέσεων των Happy , σε αντίθεση με το In praise of learning , όπου τα μέλη των τελευταίων , μετέχουν στις συνθέσεις των κομματιών
 

Δημήτρης Ν.

AVClub Fanatic
17 June 2006
10,209
Θεσσαλονίκη
d35961n6i8f.jpg

Legend
Το legend ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε το 1973 , ασχέτως αν οι Henry Cow υπήρχαν ως σχήμα ήδη από το 1968 . Ηδη από το εναρκτήριο κομμάτι Nirvana for Mice καθίστανται εμφανείς οι επιρροές τους ( Soft Machine , Frank Zappa ) αλλά και η ικανότητα τους να δημιουργούν μια δική τους μουσικά , γλώσσα , ένα δικό τους προσωπικό ύφος , το οποίο τους κατέταξε ευθύς αμέσως στους «ακατάτακτους» ( conradictio in terminis ) . O Geoff Leigh στα πνευστά φλερτάρει με την φρη τζαζ , ο Fred Frith στην κιθάρα και στο βιολί , ο Chris Cutler στα πάσης φύσεως κρουστά και ντραμς , με την ιδιόρρυθμη τεχνική του υποστηρίζει τις συνθέσεις άψογα - καίτοι η ηχογράφηση των ντραμς δεν είναι και η πιο πετυχημένη – ο Tim Hogkinson στο όργανο , πιάνο και συνθς , και ο John Greaves στο μπάσσο , αποτελούν τα μέλη του γκρούπ σε αυτή την ηχογράφηση που κινείται ανάμεσα στα όρια του ελεύθερου αυτοσχεδιασμού ( χωρίς όμως να γίνεται χαοτικός ) και της τζαζ . Από το ροκ δανείζονται τον ηλεκτρισμό και την αντισυμβατικότητα στην δομή των συνθέσεων και την χρήση του στούντιο ως οργάνου . Κορυφαίες στιγμές και τα teenbeat και teenbeat ( reprise ) και Nine funerals for the Citizen king – η μόνη σύνθεση που έχει στίχους και ακουστικό χαρακτήρα .

d57678k7eiy.jpg

Unrest
Την επόμενη χρονιά αποχωρεί ο Leigh και προστίθεται στο δυναμικό του γκρούπ η Lindsay Cooper , καθιστώντας έτσι τους Henry Cow το πρώτο και μοναδικό έως σήμερα «ροκ» γκρούπ που χρησιμοποιούσε βαρύαυλο και όμποε στα κομμάτια του. Με αυτήν την αλλαγή στην σύνθεση , μπαίνουν στο στούντιο για την ηχογράφηση του δεύτερου τους δίσκου , ένα ακόμη πιο φιλόδοξο έργο.

Το Unrest είναι χωρισμένο σε δύο μέρη που καθένα τους καταλαμβάνει και από μία πλευρά του βινυλίου και κάθε μέρος αναδεικνύει τις δύο πλευρές των Ηenry Cow . Από την μια η οργανωμένη σύνθεση και από την άλλη ο συλλογικός , εντός του στούντιο , αυτοσχεδιασμός . Θα πρέπει βέβαια να σημειώσουμε ότι οι Henry Cow λειτουργούσαν πραγματικά ως «κομμούνα» , κολλεκτίβα , λαμβάνοντας όλες τις αποφάσεις , που τους αφορούσαν – ακόμα και επί της μουσικής – με δημοκρατικό τρόπο. Κάθε μέλος που παρουσίαζε μια σύνθεση του στα άλλα μέλη δεν τους την επέβαλλε , ούτε και την θεωρούσε ολοκληρωμένη . Αντίθετα , κάθε άλλο μέλος μπορούσε να προτείνει αλλαγές στο κομμάτι , μια άλλη άποψη , μια άλλη οπτική και όλες αυτές ήταν ισότιμες με του αρχικού συνθέτη . Είναι αδύνατον βέβαια να αποφασίσει κάποιος αν αυτή η τακτική τους τους ωφέλησε ή τους έβλαψε ή εάν το μουσικό τους προφίλ θα ήταν διαφορετικό εάν υπήρχε ο ηγέτης με τον σταθερό ρόλο ή τουλάχιστον ο primus inter pares .

Η πρώτη βινυλιακή πλευρά περιλαμβάνει λοιπόν τρία κομμάτια , τρείς «ατομικές» συνθέσεις , με το Bitter Storm over Ulm να ροκάρει , κινούμενο όσο πιο κοντά στο ροκ ήρθαν ποτέ οι Cow , το Half asleep , half awake να δεσπόζει με την συγκλονιστική ομορφιά του και το 12λεπτο Ruins να κυριαρχείται από ένα περιπαικτικό βιολί .

Η δεύτερη πλευρά όμως , με την εξαίρεση του εναρκτήριου Solemn Music που είχε γραφτεί για μια θεατρική παράσταση έργου του Σαίξπηρ , αποτελείται από αυτοσχεδιασμούς που γεννήθηκαν μέσα στο στούντιο , με την βοήθεια του στούντιο ( ορισμένα μέρη του bassoon ή του όμποε π.χ είναι γραμμένα σε διπλή ή σε μισή ταχύτητα ) . Τα κομμάτια αυτά ενώ σε πρώτο άκουσμα φαίνονται περίεργα και ίσως «κακόφωνα» ( dissonant ) , εν τούτοις σιγά σιγά αποκαλύπτουν την εσωτερική λογική στην οποία υπακούουν και την συγκινησιακή φόρτιση τους και καταδεικνύουν την σχέση των Cow με την avant garde , περισσότερο από οποιωνδήποτε άλλων .

d3640283834.jpg

In praise of learning ( 1975 )
Τρίτο LP με την κάλτσα στο εξώφυλλο και οι Cow , συγχωνεύονται με τους Slapp Happy ( Dagmar Krause : vocals , Anthony Moore : piano , electronics & tapework , Peter Blegvad : guitar ) παρ’ όλο που στο εμπροσθόφυλλο υπάρχει μόνο το όνομα των Henry Cow . Aν και θα ήταν περισσότερο αναμενόμενο η συνεργασία αυτή να μπολιάσει την μουσική τους με πιο ποπ φόρμες , εν τούτοις οι Η . C ριζοσπαστικοποιούνται εδώ ακόμη περισσότερο , περιλαμβάνουν για πρωτη φορά στίχους ( με την μοναδική εξαίρεση του Nine Funerals από το πρώτο τους LP ) που τους αποδίδει με την χαρακτηριστική φωνή της η Krause , και είναι φυσικά αρκούντως πολιτικοποιημένοι . Αλλωστε μια ματιά στο οπισθόφυλλο και στους τίτλους τα λέει όλα . Art is not a mirror - it’s a hammer αναγράφει η τελευταία φράση στο οπισθόφυλλο , ενώ η μεν σύνθεση Beginning : The long march αναφέρεται στην μεγάλη πορεία του Μάο και της Κινεζικής Επανάστασης , η δε Morning Star στην ομώνυμη καθημερινή εφημερίδα – όργανο του κομμουνιστικού κόμματος Βρεττανίας .

Εδώ για πρωτη φορά έχουμε μια τόσο μεγάλη χρονικά σύνθεση , το Living in the heart of the beast που καλύπτει 15 περίπου λεπτά της β´ πλευράς και είναι το έπος του γκρούπ . Στο μεγαλύτερο μέρος της κυριαρχείται από την κιθάρα του frith , το πιάνο του Hodgkinson που είναι και ο βασικός συνθέτης και την φωνή της Krause . Μεγαλειώδεις στιγμές επικών διαστάσεων , δαιδαλώδης φόρμα . Την πρώτη πλευρά ανοίγει το πολύπλοκο , γεμάτο αλλαγές ενός ούτως ή άλλως ιδότροπου τέμπου , "War "με την τρομπέτα του Mongezi Feza στο middle section να προσδίδει έναν τζάζυ χαρακτήρα, ενώ στην δεύτερη υπάρχουν δύο συλλογικοί στουντιακοί αυτοσχεδιασμοί και μία «κανονική» σύνθεση ( Beautiful as the moon ; terrible as an army with banners) .

c593521g34g.jpg

Western Culture
Το Western Cutlture ηχογραφήθηκε τρία χρόνια μετά ( 1978 ) με τους Hodgkinson , Cutler , Cooper και Frith να είναι τα μόνα εναπομείντα μέλη και σηματοδοτεί την αρχή του Chamber rock . H α´ πλευρά ανήκει συνθετικά στον hodgkinson και η β´ στην Cooper και παρουσιάζει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον . Παρ’ όλα αυτά , κατά την προσωπική μου εκτίμηση ο δίσκος είναι ο λιγότερο ενδιαφέρων της καριέρας τους , αρκετά στεγνός και ορισμένες στιγμές στριφνός και στυφός με κορυφαία στιγμή το Gretels Tale όπου η Irene Schweizer ως καλεσμένη παίζει ένα εκπληκτικό πιάνο , πλουτίζοντας την σύνθεση και σπάζοντας την ομοιομορφία και αυτού και των άλλων κομματιών .

Λίγο μετά ο Chris Cutler και εν μέσω κούρασης , και έλλειψης υλικού , προτείνει να ηχογραφήσουν ένα Lp πιο κοντά στην φόρμα του τραγουδιού . Οσοι τελικά συμφωνούν και παραμένουν στο γκρούπ ( Cutler , Frith , Krause ) , θα κυκλοφορήσουν το LP ως Art bears , αφού αναγνωρίζουν ότι δεν υπάρχει συνέχεια και συνάφεια με τους H.C.

Προτείνω ανεπιφύλακτα τα τρία τους πρώτα άλμπουμ – με την κάλτσα στο εξώφυλλο , ως πλέον ενδιαφέροντα και αντιπροσωπευτικά ενός ιστορικού γκρούπ .
 

supersonic

Μέλος Σωματείου
17 June 2006
49,350
Γιά να παραφράσω κανα δυο τρείς δεινόσαυρους

Welcome back my friends to the show that never ends....