Σύγχρονοι Παραδοσιάρχες

17 June 2006
14,350
Η Αrbors Records είναι μία μικρή ανεξάρτητη εταιρία που την έχουν κάποιοι "κολλημένοι
". Φανατικοί με τα κλασσικά στύλ της τζάζ από τις δεκαετίες 1930 και 1940, τύποι που μοιάζουν να λειτουργούν στο δικό τους...χωρόχρονο, χωρίς να δίνουν δεκάρα για τις μόδες και τους συρμούς γύρω τους που..."έρχονται και παρέρχονται". Η Arbors κυκλοφορεί δίσκους Παραδοσιακής Τζαζ (Swing, Dixieland κλπ), στύλ που "στα χέρια σύγχρονων μουσικών με ταλέντο, γούστο και άρτια τεχνική, παραμένουν Ζωντανά και Σημαντικά στις μέρες μας, όπως άλλωστε ήταν από πάντα" - έτσι τουλάχιστον ισχυρίζονται οι άνθρωποί της. Δεν ξέρω πως το βλέπετε εσείς, αλλά εμένα, κάτι τέτοιοι κολλημένοι “τρελλοί”, έχουν τον αμέριστο σεβασμό μου – στην περίπτωση της Arbors, έχουν και την ευγνωμοσύνη μου.
Για κάποιον που ήθελε να ψάξει τις απαρχές του Τζάζ Πιάνου οι επιλογές, μέχρι τώρα, ήταν λίγο ως πολύ κλασσικές : μιλάμε για τις Πηγές βέβαια, τα άπειρα πολύχρωμα νήματα που συναντιώνται μέσα σ αυτό το παρδαλό υφάδι που είναι διανθισμένο από τα blues, το gospel, το ragtime που ερχόταν κατευθείαν από τα μπορντέλα της Νέας Ορλεάνης, τα λαϊκά τραγούδια, τους εκκλησιαστικούς Υμνους και φυσικά το stride. Μιλάμε για πιανίστες που σαν άτομα ήταν ανυπόληπτοι και σαν μουσικούς τους αποκαλούσαν "γαργαλιάρηδες" (ticklers) – αυτοί που διασκεδάζουν το κοινό. Μιλάμε για τύπους που, μεταξύ άλλων, ήταν επίσης νταβατζήδες, μπερμπάντηδες, μπιλιαρδόροι ολκής, πανηγυριτζήδες, κάθε λογής απατεώνες και καταφερτζήδες. Τύπους σαν το Jelly Roll Morton, τον James P. Johnson, τον Fats Waller, τον Willie "The Lion" Smith. Δίσκοι κατά κανόνα κακής (έως απαράδεκτης) ακουστικής, ως επί το πλείστον μεταγραφές από piano-rolls και κακής ποότητας shellac της εποχής, που κυκλοφόρησαν κατά καιρούς από τη Smithsonian/Folkways και, κάπως πιό σοβαρά επεξεργασμένοι και εμπεριστατωμένοι από την Classics. Ετσι, πάνω κάτω, είχε το τοπίο της δισκογραφίας μέχρι πρόσφατα, που μπήκε στο παιχνίδι η Arbors, με τη σειρά jazz piano. Κάποιος εκεί κάτω, στην καρδιά της εταιρίας, στη Φλόριντα, πρέπει να λατρεύει αυτά τα Ξεχασμένα ιδιώματα, τα Ονειρα που ώρες ώρες ακούγονται Στοιχειωμένα, το Novelty και το Stride.

Το Stride είναι στην ουσία μία Σύνθεση από ragtime και όλα τα άλλα στύλ του Τζάζ Πιάνου που αναφέραμε παραπάνω. Ανθισε λίγο μετά το τέλος του Μεγάλου Πολέμου και είναι μια μουσική παιχνιδιάρικη, γλυκόπικρη και πλημμυρισμένη από αισιοδοξία : ήταν μιά εποχή που οι Μαύροι πίστευαν ότι ένα σωρό καινούργιες προοπτικές και Ευκαιρίες ανοίγονται μπροστά τους, ότι έχουν αφήσει Πίσω τους γιά τα καλά πράγματα όπως οι πόλεμοι, οι καταστροφές, η δουλεία και κάθε λογής τέτοιους Σατανάδες. Η μουσική αυτής της εποχής είναι μέσα στην Καλή Χαρά, σκέτη...Ζωή και Κίνηση. Οπως γράφει ο David Cayer στις σημειώσεις του γιά το άλμπουμ "The Original James P. Johnson 1942-1945" (Smithsonian/Folkways SF CD 40812) το καινούργιο στύλ πήρε το όνομά του (Stride = Διασκελισμός) από τα ρυθμικά άλματα του αριστερού χεριού ανάμεσα σε μοναχικές νότες στο μπάσο και στις συγχορδίες που έπαιζε στη μέση του κλαβιέ. Τα συνεχώς μεταβαλλόμενα ρυθμικά μοτίβα στο αριστερό χέρι έστηναν τον καμβά για ένα λυρικό swing που άφηνε χώρο για αυτοσχεδιασμούς. Το δεξί χέρι στόλιζε το άκουσμα με νότες και συγχορδίες σαν απότομα, αιχμηρά επιφωνήματα που λειτουργούσαν δίκην μελωδίας. Το παίξιμο του James P. Johnson είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα του λεξιλόγιου που θα ανέπτυσσε το Καινούργιο Στύλ στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Τη συνέχεια μπορεί κανείς να την ακολουθήσει μέσα από τους δίσκους του Fats Waller, του Erroll Garner και του Art Tatum και το αποκορύφωμα, διανθισμένο και με πολλά άλλα στοιχεία, στους σόλο δίσκους του Earl Hines, το έξοχο "Blues In Thirds" (Black Lion 877669-2) από τα 60ς αλλά, κύρια, τα "Tour de Force" και "Tour de Force Encore" (-1972 Black Lion BLCD 76140 και 760157 αντίστοιχα).

Τρείς δίσκοι από τη σειρά Jazz Piano της Arbors Records αποτελούν μιά θαυμάσια εισαγωγή στο stride και στις...μεταλλάξεις του.


hopkins.jpg


Chris Hopkins – Daybreak /ARCD 19235

Ο Chris Hopkins είναι Αμερικάνος αλλά μεγάλωσε στη Γερμανία. Είναι σήμερα 35 ετών αλλά ηχεί σαν Φτασμένος Μαίτρ εδώ και κάποια χρόνια. Αρχισε να μαθαίνει Κλασσική μουσική και δή Κλαβεσέν (harpsichord) (!!!) από τα 6 χρόνια του αλλά "κόλλησε το μικρόβιο" του stride από κάτι παληά LPs του μπαμπά του. Παίζει εδώ τη μουσική των σκαπανέων του στύλ, μαζί με κομμάτια από φιγούρες όπως ο Duke Ellington, ο Count Basie και ο Hoagy Carmichael. Η ηχογράφηση είναι εξαιρετική. Από τη μιά η Κλασσική Παιδεία του, από την άλλη ο "στρογγυλεμένος", κοφτερός τόνος του, έχεις την εντύπωση ότι ακούς τον Μότσαρτ να ανακαλύπτει το ragtime στα χαμαιτυπεία του Χάρλεμ.


19188.jpg



Dick Wellstood – Live at the Sticky Wickett / ARCD 19188 2XCD

Ο Μεγάλος Λευκός. Δικηγόρος στο επάγγελμα. Πέθανε το 1987. Αυτό το διπλό άλμπουμ είναι ηχογραφημένο ένα μόλις χρόνο πρίν το θάνατό του στο κλάμπ Sticky Wickett. Ο Ντίκ ήταν μιά κινητή εγκυκλοπαίδεια πάνω στα πρώιμα πιανιστικά στύλ της τζάζ και το παίξιμό του είναι ένα συναρπαστικό ταξίδι σε ολόκληρο το φάσμα, από τη μία άκρη στην άλλη. Το πρόγραμμα εδώ είναι ανελέητο: "Lullaby of Birdland", "St. James Infirmary", "Snowy Morning Blues", "Maple Leaf Rag" κι ένας σωρός από άλλα, λιγότερο γνωστά διαμάντια, βομβαρδίζουν τον ακροατή.


f102907zjgw.jpg

Dick Hyman & James Sheridan – Forgotten Dreams (Archives of Novelty Piano 1920ʼs-1930ʼs) / ARCD 19248

Δύο πιάνα εδώ. Παίζουν το ιδίωμα που πέρασε στα αζήτητα της Ιστορίας με την ετικέτα Novelty Ragtime. Οι Hyman και Sheridan, μετά από πολλά χρόνια συνεργασίας (και "μαθητείας" του δεύτερου στον πρώτο), σύμφωνα με τις σημειώσεις που συνοδεύουν αυτό το CD, "έχουν καταφέρει να ακούγονται σαν Ενας!". Δεν είναι ακριβώς η εντύπωση που απεκόμισα εγώ εδώ: ο δίσκος μου θυμίζει τις εποχές που η τζάζ ήταν ακόμα, βασικά, παιχνίδι κι όχι βαρειά κι ασήκωτη, με τουπέ κουλτουριάρας.
 
Last edited: