O Gilels γεννήθηκε στην Οδησσό τής Ουκρανίας στίς 19/10/1916 και πέθανε στην Μοσχα στις 14/10/1985.
Ανήκε σε οικογένεια με μουσικό υπόβαθρο,και η καταγωγή του προέρχεται απο Εβραίους τής Ουκρανίας.Πρώτος του δάσκαλος ο Yakov Tkach,σε ηλικία 6 ετών.Απο το 1930-1934 σπούδασε στο Conservatoire τής Οδησσού με την Berta Reingbald.
To 1933 κέρδισε το πρώτο βραβείο διαγωνισμού πιάνου όλων των Σοβιετικών Δημοκρατιών,στην Μόσχα ερμηνευοντας την Φαντασία τού Figaro στην πιανιστική εκδοχή του Liszt.
Οταν τον άκουσε ο Arthur Rubinstein, στα 1930, να παίζει είπε:'Αν ο νεαρός έρθει στίς Η.Π.Α,νομίζω οτι θά πρέπει να τα μαζεύω και να φεύγω.´
Απο το 1935-1938 ο Gilels ηταν μαθητής τού θρυλικού Heinrich Neuhaus στο Tchaikovsky Conservatoire of Μoscow.
Το 1938 κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό στις Βρυξέλλες.Ηταν απο τούς πρώτους καλλιτέχνες τής Σ.Ενωσης,που ταξίδεψαν στο εξωτερικό και δεν εγκατέλειψε ποτέ την πατρίδα του.
Επίσης ηταν ο πρώτος Σοβιετικός καλλιτέχνης πού έπαιξε στις Η.Π.Α το 1955-το ταξίδι είχε προγραμματιστεί για το 1939 ,αλλά αναβλήθηκε λόγω του πολέμου-και έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής.
Κατα την διάρκεια του Β.Παγκοσμίου Πολέμου και την περίοδο τής επίθεσης τών χιτλερικών δυνάμεων στην Σ.Ενωση ,έμενε στην Μόσχα ,οπου επισκεπτόταν τίς πρωτες γραμμές τού Μετώπου και έδινε συναυλίες για τους Σοβιετικούς στρατιώτες.Το πιάνο του το μετέφεραν στρατιωτικά φορτηγά-υπάρχουν ιστορικά νοκυμανταίρ που τον δείχνουν επάνω σε καμιόνια να δινει συναυλίες επίσης-.
Ιστορικές ειναι οι συναυλίες πού έδωσε στο Λενιγκραντ κατά την διάρκεια της γερμανικής επίθεσης σε θέατρα παγωμένα αλλά γεμάτα απο κόσμο ,που παρ´ότι πεινούσε και κρύωνε πήγαινε και παρακολουθούσε τα συγκεκριμένα ρεσιτάλ.
Απο το 1949 πολύ συχνά συνεργαζόταν σαν τρίο με τον βιολονίστα Leonid Kogan ,και τον τσελίστα Msistlav Rostropovich.Μιά σπουδαια ερμηνεία αφορά στο Archduke Trio τού Beethoven.
To 1944 o Prokofiev τού αφιέρωσε την 8η sonata για πιάνο,και ο Gilels την παρουσίασε σε παγκόσμια πρώτη.
Βραβευθηκε για την προσφορά του και απο το Σοβιετικό καθεστώς ,αλλά και απο τον υπόλοιπο κόσμο.
Πεθανε πρίν προλάβει να ολοκληρώσει την ηχογράφηση στις σονάτες τού Βeethoven.Στην κηδεία του παρευρέθηκε τεράστιο πλήθος λαού.
Ο Gilels ηταν ανθρωπος κλειστός και πειθαρχημένος και ουδέποτε επεδίωξε την δόξα καθ´εαυτήν.Ομως στις δύσκολες στιγμές της πατρίδας του βρέθηκε εκεί που θεώρησε καθήκον του.
Πιανιστικά ήταν οπαδός τής παρτιτούρας και τής σκληρής δουλειάς.Γνήσιος νατουραλιστής έδινε την εντύπωση οτι ´επιτίθεται στο πιάνο´.Βασική του πεποίθηση ήταν πώς ´Σε μία ερμηνεία πρέπει να ρέουν μαζί ,ότι βλέπουμε,ότι εμπειρώμεθα και ότι πιστευουμε.Δηλαδή ,η ζωή μας ολόκληρη´...
Ο gilels ´γέμιζε ´την μουσική με ζωή και έκφραση.Οι ερμηνείες του είχαν μιά μνημειώδη δομή ,που προσέδιδαν εναν τονο εμπιστοσύνης και ασφαλειας σε ότι και εάν έπαιζε.Ταυτοχρόνως αναδυόταν ένας γήινος συναισθηματισμός στίς ερμηνείες του και ένα τεράστιο εσωτερικό ταμπεραμέντο που προφανώς χρειαζόταν την ´πίστη στο χειρόγραφο´για να τιθασευτεί.Συχνά ήταν θυελλώδης .
Στα ´ωριμα ´χρόνια του ο Gilels έγινε πιό εσωστρεφής και πιό ´παραιτημένος´.Ομως ακόμα και τότε εξέπληττε.Ολη αυτή η συσσωρευμένη εμπειρία ζωής ,πού αποτυπωνόταν στις ερμηνειες του,επέστρεφε στις πρώιμες πιανιστικές περιόδους του και ο´δομημένος πρωτογονισμός του´εμφανιζόταν ακόμα και μετά το 1980.
Ο Richter οταν ρωτήθηκε γιατί δεν ηχογράφησε ποτέ το 5ο Κοντσέρτο για πιάνο τού Βeethoven απάντησε ότι μετά την ερμηνεία τού Gilels δεν είχε κάτι άλλο να προσθέσει.
Ο Gilels ανήκει στους Τιτάνες τής πιανιστικής τέχνης με ρίζες στούς Liszt και Siloti.
Προσωπικά τον κατατάσσω στην πρωτη τριάδα του 20ού αιώνα μαζί με τούς Richter και Ηorowitz-Ο Gould ειναι άλλη περίπτωση-.
Οι λάτρεις της κλασσικής μουσικής ας θυμούνται πάντα αυτόν τον κοκκινοπρόσωπο τεχνίτη, με ευγνωμοσύνη για τα όσα προσέφερε στην υψηλή μουσική τέχνη και στην ανθρωπότητα.
Θα προσπαθήσω παρακάτω να παραθέσω μεγάλες ερμηνείες του Gilels και τίς αντίστοιχες χρονολογίες. Oλες ειναι διαθέσιμες ,μετά και την εύρεση τών αρχείων Σοβιετικών εταιρειών.
1935:Liszt/Busoni..Fantasia on 2 Themes from 'Le Nozze di Figaro'
1949 Rachmaninoff Concerto No 3,Tchaikovsky No 1. Διευθυντής Kyrill Kondrashin
1949Chopin:Νocturne op.48 No 1,Piano Sonata No 2,Polonaise op.53 (Ηeroic),Ιmpromptu No2 Op.36
1949Liszt.Piano Sonata in B minor,Valse Oubliee No 1.Piano Concerto No 1,με Kyrill Kondrashin.
1950 Ravel.Prelude,Forlane και Toccata from 'Le Tombeau de Couperin'
1950.Schumann.Piano Sonata No 2
1951.Liszt.Hungarian Rhapsody No 9.Prokofiev..Piano Sonata No 2
1952.Chopin.Andante Spianato et Grande Polonaise Brillante,με Κyrill Kondrashin.
1954.Debussy.Suite pour le piano,Images livre1,Estampes.
1954.Saint-Saens Concerto No 2.Andre Cluytens.Aξεπέραστο.
1955.Rach Concerto No 3.Andre Cluytens.Παρομοίως αξεπέραστο.
1957.Schumann Piano Sonata No 1.Beethoven Piano Concertos No 4-5.Με Ludwig.Mιλησε ο Richter γι´αυτά.Scriabin ,Sonata No 4.
1958.Brahms .Piano Concerto No 2.Μέ Reiner.
1959.Schumann.Arabesque Op.18
1960.Bach.French Suite No 5
1961Ravel.Alborada del Gracioso.Bach-Siloti..Prelude in B.Minor.
1962Chopin.Piano Concerto No 1.
1965.Liszt.Piano Sonata.Brahms.Fantasien Op.116
1967.Prokofiev.Piano Sonata No 8.Carl Maria von Weber .Piano Sonata Op.39
1968.Medtner.Sonata reminiscenza Op.38 No 1.Liszt..Spanish Rhapsody.Ravel..Pavane pour une enfant defunte,Jeux d'eau.Bach-Busoni..Prelude and Fugue BWV 532.
1972.Tchaikovsky.Piano Concerto No2.Με Lorin Maazel.
1972Brahms .Piano Concertos 1,2.Με Jochum.Mνημειώδεις εκτελέσεις.
1973.Μozart.Piano Concerto No 27 KV 595.Mε Βοhm.
1974.Grieg .Lyric Pieces.Prokofiev.Piano Sonata No 8.
1977.Chopin .Piano sonata No 3.
1977.Rachmaninoff.Daisies,Vocalise Op.34,Prelude Op.3No2,Op 23,No 2,Op.23 No 10,Op.23 No 5,Op.32 No 11.Etude-TableauOp.39No5.
1977.Tchaikovsky.6 Morceaux Op.19.Glazunov.Piano Sonata No2.Eκπληκτικές ερμηνείες.
1977.Βrahms.4 Ballades Op.10
1982.Beethoven.Hammerklavier No29.The Tempest.Valdstein.Μεγάλες ερμηνείες.
1984.Prokofiev.Sonata No 3.Scriabin.Sonata No3.
Καθε συμπλήρωση ή πληροφορία ευπρόσδεκτη.!!
Ανήκε σε οικογένεια με μουσικό υπόβαθρο,και η καταγωγή του προέρχεται απο Εβραίους τής Ουκρανίας.Πρώτος του δάσκαλος ο Yakov Tkach,σε ηλικία 6 ετών.Απο το 1930-1934 σπούδασε στο Conservatoire τής Οδησσού με την Berta Reingbald.
To 1933 κέρδισε το πρώτο βραβείο διαγωνισμού πιάνου όλων των Σοβιετικών Δημοκρατιών,στην Μόσχα ερμηνευοντας την Φαντασία τού Figaro στην πιανιστική εκδοχή του Liszt.
Οταν τον άκουσε ο Arthur Rubinstein, στα 1930, να παίζει είπε:'Αν ο νεαρός έρθει στίς Η.Π.Α,νομίζω οτι θά πρέπει να τα μαζεύω και να φεύγω.´
Απο το 1935-1938 ο Gilels ηταν μαθητής τού θρυλικού Heinrich Neuhaus στο Tchaikovsky Conservatoire of Μoscow.
Το 1938 κέρδισε το πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό στις Βρυξέλλες.Ηταν απο τούς πρώτους καλλιτέχνες τής Σ.Ενωσης,που ταξίδεψαν στο εξωτερικό και δεν εγκατέλειψε ποτέ την πατρίδα του.
Επίσης ηταν ο πρώτος Σοβιετικός καλλιτέχνης πού έπαιξε στις Η.Π.Α το 1955-το ταξίδι είχε προγραμματιστεί για το 1939 ,αλλά αναβλήθηκε λόγω του πολέμου-και έτυχε ενθουσιώδους υποδοχής.
Κατα την διάρκεια του Β.Παγκοσμίου Πολέμου και την περίοδο τής επίθεσης τών χιτλερικών δυνάμεων στην Σ.Ενωση ,έμενε στην Μόσχα ,οπου επισκεπτόταν τίς πρωτες γραμμές τού Μετώπου και έδινε συναυλίες για τους Σοβιετικούς στρατιώτες.Το πιάνο του το μετέφεραν στρατιωτικά φορτηγά-υπάρχουν ιστορικά νοκυμανταίρ που τον δείχνουν επάνω σε καμιόνια να δινει συναυλίες επίσης-.
Ιστορικές ειναι οι συναυλίες πού έδωσε στο Λενιγκραντ κατά την διάρκεια της γερμανικής επίθεσης σε θέατρα παγωμένα αλλά γεμάτα απο κόσμο ,που παρ´ότι πεινούσε και κρύωνε πήγαινε και παρακολουθούσε τα συγκεκριμένα ρεσιτάλ.
Απο το 1949 πολύ συχνά συνεργαζόταν σαν τρίο με τον βιολονίστα Leonid Kogan ,και τον τσελίστα Msistlav Rostropovich.Μιά σπουδαια ερμηνεία αφορά στο Archduke Trio τού Beethoven.
To 1944 o Prokofiev τού αφιέρωσε την 8η sonata για πιάνο,και ο Gilels την παρουσίασε σε παγκόσμια πρώτη.
Βραβευθηκε για την προσφορά του και απο το Σοβιετικό καθεστώς ,αλλά και απο τον υπόλοιπο κόσμο.
Πεθανε πρίν προλάβει να ολοκληρώσει την ηχογράφηση στις σονάτες τού Βeethoven.Στην κηδεία του παρευρέθηκε τεράστιο πλήθος λαού.
Ο Gilels ηταν ανθρωπος κλειστός και πειθαρχημένος και ουδέποτε επεδίωξε την δόξα καθ´εαυτήν.Ομως στις δύσκολες στιγμές της πατρίδας του βρέθηκε εκεί που θεώρησε καθήκον του.
Πιανιστικά ήταν οπαδός τής παρτιτούρας και τής σκληρής δουλειάς.Γνήσιος νατουραλιστής έδινε την εντύπωση οτι ´επιτίθεται στο πιάνο´.Βασική του πεποίθηση ήταν πώς ´Σε μία ερμηνεία πρέπει να ρέουν μαζί ,ότι βλέπουμε,ότι εμπειρώμεθα και ότι πιστευουμε.Δηλαδή ,η ζωή μας ολόκληρη´...
Ο gilels ´γέμιζε ´την μουσική με ζωή και έκφραση.Οι ερμηνείες του είχαν μιά μνημειώδη δομή ,που προσέδιδαν εναν τονο εμπιστοσύνης και ασφαλειας σε ότι και εάν έπαιζε.Ταυτοχρόνως αναδυόταν ένας γήινος συναισθηματισμός στίς ερμηνείες του και ένα τεράστιο εσωτερικό ταμπεραμέντο που προφανώς χρειαζόταν την ´πίστη στο χειρόγραφο´για να τιθασευτεί.Συχνά ήταν θυελλώδης .
Στα ´ωριμα ´χρόνια του ο Gilels έγινε πιό εσωστρεφής και πιό ´παραιτημένος´.Ομως ακόμα και τότε εξέπληττε.Ολη αυτή η συσσωρευμένη εμπειρία ζωής ,πού αποτυπωνόταν στις ερμηνειες του,επέστρεφε στις πρώιμες πιανιστικές περιόδους του και ο´δομημένος πρωτογονισμός του´εμφανιζόταν ακόμα και μετά το 1980.
Ο Richter οταν ρωτήθηκε γιατί δεν ηχογράφησε ποτέ το 5ο Κοντσέρτο για πιάνο τού Βeethoven απάντησε ότι μετά την ερμηνεία τού Gilels δεν είχε κάτι άλλο να προσθέσει.
Ο Gilels ανήκει στους Τιτάνες τής πιανιστικής τέχνης με ρίζες στούς Liszt και Siloti.
Προσωπικά τον κατατάσσω στην πρωτη τριάδα του 20ού αιώνα μαζί με τούς Richter και Ηorowitz-Ο Gould ειναι άλλη περίπτωση-.
Οι λάτρεις της κλασσικής μουσικής ας θυμούνται πάντα αυτόν τον κοκκινοπρόσωπο τεχνίτη, με ευγνωμοσύνη για τα όσα προσέφερε στην υψηλή μουσική τέχνη και στην ανθρωπότητα.
Θα προσπαθήσω παρακάτω να παραθέσω μεγάλες ερμηνείες του Gilels και τίς αντίστοιχες χρονολογίες. Oλες ειναι διαθέσιμες ,μετά και την εύρεση τών αρχείων Σοβιετικών εταιρειών.
1935:Liszt/Busoni..Fantasia on 2 Themes from 'Le Nozze di Figaro'
1949 Rachmaninoff Concerto No 3,Tchaikovsky No 1. Διευθυντής Kyrill Kondrashin
1949Chopin:Νocturne op.48 No 1,Piano Sonata No 2,Polonaise op.53 (Ηeroic),Ιmpromptu No2 Op.36
1949Liszt.Piano Sonata in B minor,Valse Oubliee No 1.Piano Concerto No 1,με Kyrill Kondrashin.
1950 Ravel.Prelude,Forlane και Toccata from 'Le Tombeau de Couperin'
1950.Schumann.Piano Sonata No 2
1951.Liszt.Hungarian Rhapsody No 9.Prokofiev..Piano Sonata No 2
1952.Chopin.Andante Spianato et Grande Polonaise Brillante,με Κyrill Kondrashin.
1954.Debussy.Suite pour le piano,Images livre1,Estampes.
1954.Saint-Saens Concerto No 2.Andre Cluytens.Aξεπέραστο.
1955.Rach Concerto No 3.Andre Cluytens.Παρομοίως αξεπέραστο.
1957.Schumann Piano Sonata No 1.Beethoven Piano Concertos No 4-5.Με Ludwig.Mιλησε ο Richter γι´αυτά.Scriabin ,Sonata No 4.
1958.Brahms .Piano Concerto No 2.Μέ Reiner.
1959.Schumann.Arabesque Op.18
1960.Bach.French Suite No 5
1961Ravel.Alborada del Gracioso.Bach-Siloti..Prelude in B.Minor.
1962Chopin.Piano Concerto No 1.
1965.Liszt.Piano Sonata.Brahms.Fantasien Op.116
1967.Prokofiev.Piano Sonata No 8.Carl Maria von Weber .Piano Sonata Op.39
1968.Medtner.Sonata reminiscenza Op.38 No 1.Liszt..Spanish Rhapsody.Ravel..Pavane pour une enfant defunte,Jeux d'eau.Bach-Busoni..Prelude and Fugue BWV 532.
1972.Tchaikovsky.Piano Concerto No2.Με Lorin Maazel.
1972Brahms .Piano Concertos 1,2.Με Jochum.Mνημειώδεις εκτελέσεις.
1973.Μozart.Piano Concerto No 27 KV 595.Mε Βοhm.
1974.Grieg .Lyric Pieces.Prokofiev.Piano Sonata No 8.
1977.Chopin .Piano sonata No 3.
1977.Rachmaninoff.Daisies,Vocalise Op.34,Prelude Op.3No2,Op 23,No 2,Op.23 No 10,Op.23 No 5,Op.32 No 11.Etude-TableauOp.39No5.
1977.Tchaikovsky.6 Morceaux Op.19.Glazunov.Piano Sonata No2.Eκπληκτικές ερμηνείες.
1977.Βrahms.4 Ballades Op.10
1982.Beethoven.Hammerklavier No29.The Tempest.Valdstein.Μεγάλες ερμηνείες.
1984.Prokofiev.Sonata No 3.Scriabin.Sonata No3.
Καθε συμπλήρωση ή πληροφορία ευπρόσδεκτη.!!
. Βέβαια περίμενε ν' ακούσεις καλό από συνάδελφο θα μου πεις...