"Ενας Αμερικάνος Φίλος"

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007

Η Εταιρία του τό διεμύνησε ξεκάθαρα: Ο επόμενος δίσκος σου είναι και η τελευταία σου ευκαιρία...
Ποιός να περίμενε τέτοιαν εξέλιξη; Τι είχε συμβεί; Είχε πέσει λοιπόν τόσο έξω στην εκτίμηση του ο περίφημος κυνηγός ταλέντων John Hammond που τον σύστησε στην Εταιρία;
Οι μήπως και οι κριτικοί, με τη θερμή υποδοχή που επεφύλαξαν στα δύο πρώτα του άλμπουμ για την καλλιτεχνική τους αξία;
Τι κι αν τα μικρά κλάμπς και οι αίθουσες που έπαιζε εκείνος και το συγκρότημα του, ήταν πάντα γεμάτα και η φήμη του είχε δημιουργήσει φανατικούς φίλους.
Σημασία είχε τι έλεγε το ταμείο. Και το ταμείο έλεγε πως ο φέρελπις νέος δεν είχε εμπορική επιτυχία, οι δίσκοι του δεν πουλούσαν, παρά σε τοπικό κυρίως επίπεδο και η εταιρία δεν ήταν διατεθιμένη να περιμένει άλλο. Αλλος ένας local hero λοιπόν; Αυτό θα παρέμενε; Ευτυχώς, όχι...
Κατά την διάρκεια των sessions για το γράψιμο του τρίτου (ή- τώρα-ή-ποτέ) δίσκου, έτυχε να παρακολουθήσει μια συναυλία του ένας γνωστός μουσικοκριτικός (που τον πίστεψε τυφλά και με τόσο ενθουσιασμό, που λίγο μετά πέτυχε να γίνει συν-παραγωγός στον επερχόμενο δίσκο). Έγραψε λοιπόν στο έντυπό του, την επομένη της συναυλίας: «Είδα το μέλλον του ροκ εντ ρολλ και το όνομά του είναι Bruce Springsteen»

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

H Τελευταία ευκαιρία

Bruce Springsteen – Born to Run ( LP, 1975, CBS)

Μουσικά-συνθετικά-ερμηνευτικά ο δίσκος περιέχει μια πανσπερμία επιρροών απο την αμερικάνικη μουσική παράδοση (και όχι μόνο), οπως και οι δύο προηγούμενοι του.
Ενώ όμως σε εκείνους η δομή ήταν κάπως άνιση στην εναλλαγή του μουσικού ύφους, εδώ η μεγάλη αλλαγή έγκειται στην παραγωγή. Το άσπρο- μαύρο του εξωφύλλου περνάει στην αποτύπωση του περιεχομένου. Μια μουντάδα στην υπογραφή των οργάνων, μια συμπαγής διάταξή τους στο χώρο, ενίοτε μέχρι υπερβολής , μίμηση του «ήχου απο το υπόγειο» αλλά Phil Spector, που επιβάλλει στις (αρκετές) κορυφώσεις των κομματιών μια ογκώδη ηχητική σφραγίδα, ωσάν να παίζουν τα διπλάσια όργανα απ’οτι στην πραγματικότητα. Απο την άλλη η παραγωγή επιτυγχάνει με κάποιο καταπληκτικό τρόπο, κομμάτια διαφορετικών μουσικών στύλ, να εντάσσονται στο γενικό πνεύμα του δίσκου, με ευκολία καθόλου αυτονόητη. Τα sessions για την ολοκλήρωση του δίσκου κράτησαν σχεδόν πέντε μήνες, στη διάρκεια των οποίων, όπως ήδη είπαμε, ο μουσικοκριτικός Jon Landau προστέθηκε σαν συμπαραγωγός του project με μεγάλες παρεμβάσεις πάνω στο υλικό και συνεπίκουρος του «επίσημου» Mike Appel .

Το στιχουργικό είναι το άλλο σκέλος του Springsteen ως δημιουργού. Εδώ, στο στυλ της στιχοπλοκίας του είναι ξεκάθαρα επηρρεασμένος απο τον Dylan.
Οι στίχοι του δίσκου, όπως και όλοι αυτής της περιόδου, είναι κυρίως μεγάλοι και ασύμμετροι, με τις λέξεις άλλοτε να στριμώχνονται λαχανιαστά για να χωρέσουν στο μουσικό μέτρο , κι άλλοτε να «τραβιούνται» για να το συμπληρώσουν. Η γραφή του λοιπόν πυκνή και στριφνή, κάνει δύσκολη την παρακολούθησή τους, πόσο μάλλον την αναπαραγωγή τους , π.χ. μέσα απο κάποιο σιγομουρμούρισμα του ακροατή κλπ.
(Πολλοί έχουν αποδώσει την εμπορική αποτυχία της πρώϊμης περιόδου του, εν μέρει και στην αδυναμία του ακροατηρίου των FM να συγκρατήσουν στίχους και να «τραγουδήσουν μαζί του», παρά τις όμορφες μελωδίες του και τα «γκρουβάτα» κομμάτια του)
Σε τούτη εδώ την περίπτωση, θεωρώ την έντυπη ύπαρξή τους απαραίτητη, τουλάχιστον για τις πρώτες ακροάσεις, όχι γιατί η μουσική δεν μπορεί να σταθεί αυτόνομα (ίσα- ίσα), αλλά γιατί ο ιδιότυπος τρόπος που τραγουδάει ο Bruce, σε συνάρτηση με τα προαναφερθέντα, μπορεί να οδηγήσει στην εντύπωση του “too much words” και εν τέλει να αποπροσανατολίσει τον ακροατή και να αδικήσει την ολότητα του πονήματος.
Η θεματολογία των στίχων έχει να κάνει με αντι-ήρωες και χαρακτήρες στον αντίποδα του Αμερικάνικου Ονείρου.
Ανθρώπους που ασφυκτιούν στη φυλακή των δικών τους ανεκπλήρωτων ονείρων, που ζουν το σήμερα δίχως αύριο, που προσπαθούν απεγνωσμένα στην τελευταία τους ευκαιρία να αλλάξουν τη μοίρα τους, ανθρώπους ξοδεμένους και προδομένους να βιώνουν τη συντριβή, ανθρώπους απελπισμένους στερεμένους απο ηθικές αξίες να περνάνε στην άλλη πλευρά για να «πιάσουν την καλή» με οποιοδήποτε κόστος.
Πότε η ελπίδα να αχνοφέγγει στην άκρη του σκοταδιού όπως στο εναρκτήριο κομμάτι και πότε να συντρίβεται μέσα στη ωμή και βίαιη πραγματικότητα του τελευταίου.

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

Διάλεξα τον τίτλο του παρόντος thread απο την ομώνυμη ταινία του Wim Wenders, μόνο και μόνο για να τονίσω πως πέραν των υπολοίπων, οι ιστορίες που πλάθει ο Springsteen έχουν μια ιδιαίτερη, κινηματογραφική γραφή, που ξαφνιάζει. Τα τραγούδια του είναι κατα βάσιν, περισσότερο πλάνα-αποσπάσματα απο κάποια ταινία, (που προσπαθούμε να υποθέσουμε τι έχει προηγηθεί όταν αρχίζουν και τι θα επακολουθήσει όταν τελειώσουν) παρά μια αφήγηση ιστοριών με αρχή και τέλος.
Είναι γεμάτα απο λέξεις-συμβολισμούς για το σπάσιμο δεσμών, για το ξεπέρασμα ορίων και φραγμών, για την υπέρβαση. Κοινός παρονομαστής ο Δρόμος ως στίβος και προφανή «οχήματα» για την επίτευξη του σκοπού, τα αυτοκίνητα, οι μηχανές, ο έρωτας, η μουσική, αλλά και αθέμιτα όπως το βρώμικο χρήμα και η παραβατική συμπεριφορά.
Στους δρόμους της ίδιας πόλης στήνει διαφορετικά σκηνικά, με την κάμερα να καταγράφει περισσότερο παρά να ηθικολογεί. Θα χωρέσει στις ιστορίες του και τους καλούς και τους κακούς, που ζώντας στην ίδια πόλη, οι δρόμοι τους διασταυρώνονται πολλές φορές, όπως συμβαίνει και στην πραγματικότητα .

Όλα τα παραπάνω βέβαια λιγη αξία θα είχαν σαν ανάλυση, αν το μουσικό περιεχόμενο του δίσκου δεν ήταν αυτό που είναι. Και το περιεχόμενο κινείται σε πολύ υψηλά μουσικά, συνθετικά και εκτελεστικά standards. Κανείς δεν θα υποστήριζε σοβαρά, οτι ο Springsteen υπήρξε πρωτοπόρος ή ρηξικέλευθος μουσικά. Ισα ίσα οι επιρροές του είναι φανερές και έχουν τις ρίζες τους στα τέλη 50’s αρχές 60’s. Εποχή του rock & roll αλλά και εποχή γενικότερων ζυμώσεων και επιμειξιών και των άλλων μουσικών ειδών.
Ο ίδιος υποστήριζε πως μεγαλύτερη επιρροή γι’ αυτόν υπήρξε ο Roy Orbinson, αλλά ερμηνευτικά σε αυτόν τον δίσκο, η προσθήκη του Van Morrison διανθισμένου πάντα με Bob Dylan μου φαίνεται πιο ακριβής προσδιορισμός. Ο Springsteen τραγουδάει με το ιδιότυπο «κοφτό» του στύλ, με φωνή βραχνή στα χαμηλά περάσματα, δυνατή και τραχειά στα περισσότερα μέρη και δεν παραλλείπει να βρυχάται στις κορυφώσεις. Πάνω απ’ολα τραγουδάει με πάθος πρωτόγνωρο για την μέχρι τότε πορεία του.
Είναι παράδοξο, αλλά ο δίσκος δείχνει στο μεγαλύτερο μέρος του να έχει σαν κυρίαρχο όργανο το πιάνο (σε όλες τις μορφές του) αντί την κιθάρα. Οι μελωδίες, όσο απλές και αν ξεκινούν, πάντα εμπλουτίζονται, συστρέφονται, λοξοδρομούν, εμπλέκονται, ξεγλυστρούν και επανέρχονται. Τις περισσότερες φορές τα μουσικά θέματα είναι περισσότερα του ενός μέσα στο ίδιο κομμάτι, οι ρυθμοί αλλάζουν απρόσμενα και γίνεται κατα κόρον χρήση «γεφυρών» για τη σύνδεση μεταξύ τους. Πολύ συχνές επίσης οι κορυφώσεις και τα τούττι της ορχήστρας, που δραματοποιούν τη αφήγηση, όπου κρίνεται επιβεβλημένο.
Εν τέλει με απλά συστατικά αλλά με σωστή δόση και σοφή διαχείριση φτιάχνει κάτι δικό του, που σε αυτό το δίσκο αποκρυσταλλώνεται όσο ποτέ πρίν. Φτιάχνει μερικά απο τα καλύτερα τραγούδια του και το ευτύχημα είναι ότι τα ρίχνει μαζεμένα εδώ μέσα.

Και μια που μιλήσαμε για ορχήστρα, την αποτελούν φίλοι και συνεργάτες του Springsteen, απο τις αρχές της καριέρας του, με προσθήκες σε αυτό το δίσκο του Max Weinberg στα τύμπανα και κυρίως του Roy Bittan στα πλήκτρα που κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση. Απο κοντά και η πληθωρική παρουσία του «παλιού» Clarence Clemons στο σαξόφωνο, εξίσου μεγάλου παράγοντα στο χτίσιμο του ήχου αυτού του άλμπουμ.
Αλλά γενικά όλοι οι μουσικοί στέκονται στο ύψος τους. Και αυτοδίκαια θα πάρουν τη θέση που τους αρμόζει σαν E Street Band πλέον , δίπλα στο όνομα του Bruce.

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

ZOOM IN

Thunder road
O δρόμος της φυγής και μια πρόσκληση διαφυγής πριν είναι πολύ αργά

Εισαγωγή με φυσαρμόνικα και πιάνο και ο Bruce τραγουδάει

The screen door slams Mary's dress waves
Like a vision she dances across the porch as the radio plays
.............
So you're scared and you're thinking
That maybe we ain't that young anymore
Show a little faith, there's magic in the night
You ain't a beauty, but hey you're alright
Oh and that's alright with me

You can hide 'neath your covers and study your pain
Make crosses from your lovers, throw roses in the rain.
……
Well now I'm no hero, that's understood
All the redemption I can offer, girl, is beneath this dirty hood

Well the night's bustin' open, these two lanes will take us anywhere
We got one last chance to make it real
To trade in these wings on some wheels
Climb in back, heaven's waiting down on the tracks

Ωραία δουλειά στο πιάνο και το κομμάτι συνεχίζει με ολοένα αυξανόμενη ένταση, με εναλλαγές και γέφυρες για να φτάσει στο φινάλε μέ ένα ωραίο riff στο σαξόφωνο.

But when you get to the porch they're gone on the wind, so Mary climb in
It's a town full of losers, I'm pulling out of here to win

Tenth avenue freeze-out
Όπου η αναζήτηση συνoδοιπόρων, οδηγεί στη δημιουργία της μπάντας
Εισαγωγή πνευστών και μετά ένα mid tempo φάνκυ-σόουλ κομμάτι με πολύ καλά φωνητικά. Οι πνευστοί (C.Clemons: t. sax, Mike Brecker: t. sax., Randy Brecker : trumpet, flugelhorn, Dave Sanborn: bar. sax., Wayne Andre:trombone) δίνουν ρέστα, κόντρα στο πιάνο του Bittan
When the change was made uptown
And the Big Man joined the band
From the coastline to the city
All the little pretties raise their hands
I'm gonna sit back right easy and laugh
When Scooter and the Big Man bust this city in half

Big man είναι βέβαια ο Clemons και Bad Scooter ο ίδιος ο Bruce.

Night
H ημέρα σαν μια οδυνηρή παρένθεση για τη ζωή της Νύχτας
Στενή εικόνα, σχεδόν μονοφωνική. Ηχος συμπαγής και σκοτεινός. Σπιντάτο
O Bittan εδώ παίζει harpsichord και glockenspiel!

You get up every morning at the sound of the bell
You get to work late and the boss man's giving you hell
…..
Till you're out on a midnight run
Losing your heart to a beautiful one
And the world is busting at its seams
And you're just a prisoner of your dreams
Holding on for your life `cause you work all day
To blow `em away in the night
…..
The rat traps filled with soul crusaders
The circuits lined and jammed with chromed invaders
…..
And you know she will be waiting there
And you'll find her somehow you swear
Somewhere tonight you run sad and free
Until all you can see is the night

Και το σαξόφωνο να θέλει να σκίσει τα σωθικά της νύχτας

Backstreets
Η γέννηση και το βίωμα ενός νεανικού έρωτα . Backstreets η αθωώτητα, o παράδεισος
Mid tempo, με μια εισαγωγή πιάνου σαν νοσταλγική γλυκόπικρη αίσθηση
One soft infested summer
Me and Terry became friends
Trying in vain to breathe
The fire we was born in
Catching rides to the outskirts
Tying faith between our teeth
Sleeping in that old abandoned beach house
Getting wasted in the heat
And hiding on the backstreets
Hiding on the backstreets
With a love so hard and filled with defeat
Running for our lives at night on them backstreets

Και μετά η προδοσία... Backstreets η κόλαση..
When the breakdown hit at midnight
There was nothing left to say
But I hated him
And I hated you when you went away

Laying here in the dark
You're like an angel on my chest
Just another tramp of hearts
Crying tears of faithlessness
Η ερμηνεία του Bruce, η καλύτερη στο δίσκο. Παθιασμένη και φλεγόμενη. Λυώνει σίδερα.
Η ορχήστρα υποδαυλίζει την εσωτερική φόρτιση με συνεχώς αυξανόμενη ένταση για να ξεσπάσει σαν φουρτουνιασμένη θάλασσα στο ρεφραίν

Οι υποσχέσεις που δεν τηρήθηκαν
We swore forever friends
On the backstreets until the end
Hiding on the backstreets

Hiding on the backstreets επαναλαμβάνει πολλές φορές, με ένα απελπισμένο βρυχηθμό,
με μια κραυγή απόγνωσης , σαν μια φράση που τον στοιχειώνει και με την επανάληψη της, την εξορκίζει και λυτρώνεται.

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

Born to Run
Ο ύμνος . Στάσου δίπλα μου να νοιώσω δυνατός. Τα χρόνια της αθωότητας...
Παρατίθεται ολόκληρο.
Up tempo κομμάτι με το χαρακτηριστικό tremolo riff της κιθάρας

In the day we sweat it out in the streets of a runaway American dream
At night we ride through mansions of glory in suicide machines
Sprung from cages out on highway 9,
Chrome wheeled, fuel injected
and steppin' out over the line
Baby this town rips the bones from your back
It's a death trap, it's a suicide rap
We gotta get out while we're young
`Cause tramps like us, baby we were born to run

Wendy let me in I wanna be your friend
I want to guard your dreams and visions
Just wrap your legs 'round these velvet rims
and strap your hands across my engines
Together we could break this trap
We'll run till we drop, baby we'll never go back
Will you walk with me out on the wire
`Cause baby I'm just a scared and lonely rider
But I gotta find out how it feels
I want to know if love is wild
girl I want to know if love is real

Beyond the Palace hemi-powered drones scream down the boulevard
The girls comb their hair in rearview mirrors
And the boys try to look so hard
The amusement park rises bold and stark
Kids are huddled on the beach in a mist
I wanna die with you Wendy on the streets tonight
In an everlasting kiss

Σόλο σαξόφωνο οδηγεί σε γέφυρα με κλιμακούμενη άνοδο ημιτονίων σε κάθε μέτρο, για να φτάσει σε κρεσέντο και απο κεί να πέσει σε κατέβασμα ταχύτητας και ένα φαινομενικά ομαλό σβήσιμο...
Φαινομενικά.. Γιατί πρίν το σβήσιμο της κρατημένης συγχορδίας ακούγεται ο Bruce να μετράει one, two, three και ....ΕΚΤΟΞΕΥΣΗ, σαν το ρεζερβουάρ να έχει κηροζίνη και η μηχανή να μην πατάει πια στο έδαφος, επανέρχεται για να πεί την τελευταία στροφή

The highway's jammed with broken heroes on a last chance power drive
Everybody's out on the run tonight
but there's no place left to hide
Together Wendy we'll live with the sadness
I'll love you with all the madness in my soul
Someday girl I don't know when
we're gonna get to that place
Where we really want to go
and we'll walk in the sun
But till then tramps like us
baby we were born to run

Μόνο για αυτό το κομμάτι: στα τύμπανα ο Ernest Carter, στα keyboards o David Sancious , και organ o Danny Federici.

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

She’s the one
With her killer graces and her secret places
that no boy can fill
with her hands on her hips oh and that smile on her lips
Because she knows that it kills me
…..
That Thunder in your heart
At night when you're kneeling in the dark
It says you're never gonna leave her
But there's this angel in her eyes
That tells such desperate lies
And all you want to do is believe her

H πρώτη στροφή με πλήκτρα και φωνή, κάτι σαν δωδεκάμετρο εξελίσσεται πάνω σ’ένα riff αλα Buddy Holly , το οποίο ξεσπάει σ’ένα άγριο χορό, λάβα που χύνεται, συνομιλία φωνής-σαξοφώνου και ξανά. Το μόνο που θέλεις όταν τελειώσει, είναι να το ξαναβάλεις άλλες δύο φορές καπακωτά.

Meeting across the river
Η τελευταία ευκαιρία ετούτη τη φορά είναι απέναντι

Hey, Eddie, can you lend me a few bucks
And tonight can you get us a ride
Gotta make it through the tunnel
Got a meeting with a man on the other side.

Κομμάτι έκπληξη, με jazzy mood σαν απόσπασμα απο μιούζικαλ
O Bruce τραγουδάει και το τρίο που τον συνοδεύει είναι:
Roy Bittan : piano
Richard Davis: bass
Randy Brecker: trumpet

Jungleland
The midnight gang's assembled and picked a rendezvous for the night
They'll meet `neath that giant Exxon sign that brings this fair city light
Man there's an opera out on the Turnpike
There's a ballet being fought out in the alley
Until the local cops, Cherry Tops, rips this holy night
The street's alive as secret debts are paid
Contacts made, they vanished unseen
Kids flash guitars just like switch-blades hustling for the record machine
The hungry and the hunted explode into rock'n'roll bands
That face off against each other out in the street down in Jungleland

Μια μικρή ροκ όπερα κλείνει τον δίσκο . Ένα αρθρωτό κομμάτι με πολλά μουσικά θέματα και αλλαγές που ξεκινάει με εισαγωγή βιολιού για να ακολουθήσει το έξοχο κυρίως θέμα της μελωδίας στο πιάνο. Μετά πυροδοτούνται εκρήξεις της κιθάρας με ένα πολύ ωραίο ρυθμικό riff και τη δεύτερη φορά, επειδή έχουμε να κάνουμε με ένα ροκ δίσκο, υπάρχει το ένα και μοναδικό σόλο στην κιθάρα διάρκεια λίγων δευτερολέπτων. Μετά την αλλαγή του tempo σαν σε γαλήνη μετά την καταιγίδα, ξεκινάει ένα αρκετά εκτεταμένο σόλο στο σαξόφωνο, το πιό αγαπημένο μου όπου ο Clemons δίναι ρέστα άλλη μια φορά. Μια στροφή ακόμη με κορύφωση και με την φράση συλλαβιστή down-in- Jungleland.... το τέλος.

Δημήτρης Ν. · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

Υποκλίνομαι δια την παρουσίαση . Μέχρι που με κάνει να αναζητήσω έντονα και παθιασμένα έναν δίσκο που έχω στα αζήτητα.

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

ZOOM OUT
Ένας μεγάλος ροκ δίσκος, απο ένα σπουδαίο καλλιτέχνη. Ακόμη και αν ήταν ο μοναδικός του, πάλι σπουδαίος θα ήτανε. Για μένα....
(to be continued)

Stellios papa · 10 December 2007

Απάντηση: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

Γιωργο ησουν υπεροχος !!

αντε γιατι τωρα τελευταιως πολλοι φοβουνται να αγγιξουν μεγαλα ονοματα
μην φοβασται.....δε δαγκωνουν .

.

supersonic · 10 December 2007

Re: "Ενας Αμερικανος Φίλος"

το πρωί ξυλουργός και τα βράδυ ραδιενεργός ?
πότε τα γράφεις ρε θηρίο ?
στο λαντς μπρεικ ?:fahne90::SFGSFGSF:

Γιώργος Κουν. · 10 December 2007