- 17 June 2006
- 14,350
Bill Evans: The Complete Village Vanguard Recordings, 1961 (Riverside 3 X CD - remastered 2005)
Πέρα από την προσωπική μου ενασχόληση με το πιάνο για 5-6 χρόνια, σαν ακροατής προέρχομαι από το ροκ´ν´ρολ. Με αυτό μεγάλωσα και αυτό αποτελούσε την πνευματική τροφή μου για χρόνια. Το νεύρο ήταν πάντα το ζητούμενο και όσο πιο ακατέργαστο τόσο το καλύτερο, ειδικά στη …σχολή που προτιμούσα εγώ. Αυτός είναι ο κύριος λόγος που μου πήρε τόσα πολλά χρόνια για να “πιάσω” τον Bill Evans. Μιλάμε για έναν μουσικό που ο τρόπος του δεν έμοιαζε με κανενός: ο Bill Evans ήταν σχεδόν ντροπαλός. Περίπου υποτονικός. “Αναχωρητής”. Το παίξιμό του το διέκρινε μια διακριτικότητα, μια σεμνότητα που άγγιζε την αιδημοσύνη. Σ ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωσης θύμιζε πιανίστα για cocktail party. Έναν τύπο χαμένο στον κόσμο του, άνευρο, που παίζει σε ακριβό εστιατόριο για ξενέρωτους οι οποίοι δεν μπαίνουν καν στον κόπο να ακούσουν τα φληναφήματά του, τρώνε και συζητούν και αυτός απλά τους χαϊδεύει τα αυτιά. Δεν μπορούσα, θυμάμαι, να καταλάβω το λόγο που διάφοροι επιφανείς ομότεχνοί του έπιναν νερό στ όνομά του και θεωρούσαν τους δίσκους του σαν το απόλυτο απαύγασμα πιάνο-τρίο. Θέλω να πώ πως ο μεσσιανισμός, η σπουδαιοφάνεια και η κομπορρημοσύνη μουσικών σαν τον Keith Jarret ή τον Chic Corea με άγγιζε πολύ περισσότερο από τον Bill Evans. Εντάξει, κολοκυθόπιτα, τον αγαπάς ή τον μισείς, αλλά αυτός εδώ, πέρα από κάποιους φανατικούς θαυμαστές που τον εξυμνούσαν σε κάθε ευκαιρία ούτε καν μίσος δεν μπορούσε να μου εμπνεύσει. Κανένα έντονο συναίσθημα για την ακρίβεια. Ακουγα από καιρού εις καιρό 2 ή 3 δίσκους του που είχα και αδυνατούσα να καταλάβω Γιατί θεωρείται τόσο σπουδαίος.
Και μια μέρα, ξαφνικά, από το πουθενά, σαν να γύρισε ένα μαγικό κλειδί και μου ξεκλείδωσε μια πόρτα που δεν έχει ξανακλείσει ποτέ από τότε. Ηταν, θυμάμαι, το 1979, μόλις ένα χρόνο πριν πεθάνει. Πήρα μεταχειρισμένο ένα LP στο Μοναστηράκι, “Everybody Digs Bill Evans”. “Σιγά τα αυγά…” είπα από μέσα μου, αλλά το πούλαγαν στην ξεφτίλα και είπα να του δώσω μια γυροβολιά. Αρχισε να παίζει, “μία από τα ίδια…ο γνωστός Bill Evans” και τότε έσκασε το “Peace Piece And Other Pieces”. Τόσο αισθησιακό και εύθραυστο, τόσο μοναδικός και ενδιαφέρων συνδυασμός από τόσο πολλά ετερόκλητα στοιχεία, τέτοιος συναρπαστικός και περίπλοκος πλούτος από αλληλοσυγκρουόμενα συναισθήματα, ανησυχία και κάλμα και πονηριά και στενοχώρια και χάρη, σκέτη πνευματιστική μέθεξη. Με την πρώτη, μου έφερε στο νού τον Chopin. Εβαλα ακουστικά γιατί είχα κόσμο στο σπίτι -ο Bill Evans είναι κλασσική περίπτωση μουσικού που τον ακούς κατά μόνας- και το ξαναέβαλα: “τι είν αυτό, να πάρει…” και μετά ξανά και ξανά. Σύντομα πέταξα οτιδήποτε άλλο έπαιζε στο πικάπ μου εκείνη την εποχή και το άκουγα για μέρες, απ το πρωί ως το βράδυ. Eίμαι addicted, ever since.
Τα γράφω όλα αυτά γιατί είδα το “The Complete Village Vanguard Recordings, 1961”, αναστηλωμένο 3πλό CD στο Αμαζον σε τιμή-χώμα. Ο Εvans σε μια τυπική, για τα δικά του δεδομένα, ρουτίνα, δύο κοντσέρτα απόγευμα και βράδυ, στο Village Vanguard της Νέας Υόρκης. Στο μπάσο είναι ο Scot La Faro, εκχειλίζων και εκρηξιγενής , έμελλε να σκοτωθεί σε αυτοκινητιστικό μόλις 10 μέρες μετά. Στα τύμπανα ο Paul Motian, ο πιο μελωδικός ντράμερ που βγήκε ποτέ. Γύρω οι θαμώνες συζητούν, κροταλίζουν μαχαιροπήρουνα και ποτήρια, το τρίο μοιάζει να λανθάνει της προσοχής τους την περισσότερη ώρα. Η μουσική μοιάζει να έρχεται από το βάθος, τόσο πολυδιάστατη που κανένα όργανο δεν φαίνεται να έχει κυρίαρχο ρόλο. Αντιστικτικές φράσεις, άλλοτε εύθραυστες κι άλλοτε σαρδόνιες, ελεύθερες από κάθε λογής μορφικούς περιορισμούς, ανεξάρτητες μελωδικά και ρυθμικά απ τον περίγυρό τους, σκάνε από το πουθενά και εξαφανίζονται το ίδιο διακριτικά σαν να εξαερώνονται μαγικά. Είναι μια ήρεμη, υποτονική επανάσταση, εδώ που το φορμά πιάνο τρίο αναθεωρείται ριζικά μ έναν τρόπο εκ πρώτης όψεως σχεδόν ντροπαλό αλλά τόσο οριστικό και τελεσίδικο που, έτσι και ακροασθείς προσεκτικά, σου λύνει τα γόνατα.
Τίποτα άλλο να μην είχε ηχογραφήσει ο Bill Evans, αυτό εδώ, από μόνο του, θα έφτανε για να τον κατατάξει ανάμεσα στις 5 ή 6 πιο σημαντικές φιγούρες που ξαναδιαμόρφωσαν από την αρχή τον ήχο του σύγχρονου πιάνου τον περασμένο αιώνα.
