Goldberg

17 June 2006
14,350
jsblupas.jpg


Αν, σύμφωνα με τους μουσικολόγους, διαβάζουμε το πιστοποιητικό γέννησής του σωστά, ο Γιόχαν Γκότλιμπ Γκόλντμπεργκ γεννήθηκε το έτος 1727. Αυτό σημαίνει πως όταν ο Κάντορας συνέθεσε τις Παραλλαγές που έφεραν το όνομά του, ο μαθητής του ήταν 14 ετών. Η επικρατέστερη εκδοχή λέει πως ο Προστάτης του μαθητή (κόμης Keyserling) υπέφερε από αϋπνίες και ζήτησε από τον Κάντορα να συνθέσει ‘κάτι’ με το οποίο ο Γκόλντμπεργκ να τον ...νανουρίζει τη νύχτα. Αυτό το ‘κάτι’ είναι οι 30 Παραλλαγές πάνω στο θέμα του μπάσου από μία sarabande, σ ένα βιβλίο με ασκήσεις που ο Μπάχ είχε συνθέσει για τη δεύτερη σύζυγό του.
Οι Παραλλαγές Γκόλντμπεργκ είναι σήμερα ένα από τα Τοτέμ της Δυτικής μουσικής και της πολιτισμένης σκέψης γενικότερα. Ο Glenn Gould τις διέσωσε από την αφάνεια στα μέσα της δεκαετίας του ’50. Πιστεύω πως κάθε σοβαρός μουσικόφιλος οφείλει στον εαυτό του μιά σοβαρή, εκτεταμένη επαφή με αυτό το καταπληκτικό Εργο.
Ο προάγγελος των ‘Γκόλντμπεργκ’ είναι οι 32 παραλλαγές στην Αρια ‘La Capricciosa’ που έγραψε ο μεγάλος Δανός Dideriκ (Dietrich) Buxtehude (1637-1707). Λέγεται ότι ο Κάντορας περπάτησε περισσότερα από 300 μίλια με τα πόδια (!) για να ακούσει τον Buxtehude να παίζει στο εκκλησιαστικό όργανο το πρωινό μιάς Κυριακάτικης λειτουργίας (σήμερα αυτό είναι απείρως ...πιό εύκολο χάρις στο εξαιρετικό άλμπουμ του Lars Ulric Mortensen πάνω στη Μουσική για πλήκτρα του μεγάλου Δανού –Harpsichord Music vol. 3, dacapo 8.224118 CD). Οι επίγονοι των Γκόλντμπεργκ είναι οι παραλλαγές Diabelli του Μπετόβεν, οι Συμφωνικές Σπουδές του Ρόμπερτ Σούμαν και οι διάσημες παραλλαγές Haydn και Handel του Μπράμς. Τίποτα απ όλα αυτά όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με τις Γκόλντμπεργκ. Η κομψότητά τους δεν έχει το ταίρι της στην ιστορία της μουσικής. Το ίδιο και η ποικιλία τους, οι εναλλαγές διάθεσης, ρυθμού, στύλ και ηχηρότητας. Βασικά πρόκειται για μιά συλλογή από Αναγεννησιακούς χορούς – sarabandes, gigues, sicilianas κλπ. – μιά Εγκυκλοπαίδεια που ταυτόχρονα είναι το πιό σημαντικό από τα έργα δεξιοτεχνίας που έδοσε ποτέ το Μπαρόκ. Το έργο διαθέτει αρχή, μέση και τέλος, μια απίστευτη ομοηχία, μιά ταυτοφωνία που σήμερα θα την ονομάζαμε concept (sic) αλλά η οποία ήταν το λιγότερο αδιανόητη πρίν, τουλάχιστον, από τον Μπετόβεν, κάπου 70 χρόνια αργότερα. Αν τις ακούσεις ‘καπάκι’ με τα έργα της ωριμότητας του Λίστ που γράφτηκαν 150 χρόνια μετά και γνέφουν στο Ντεμπυσύ και τους νεωτεριστές του 20ου αιώνα, θα πάθεις σοκ: η τολμηρότητα και η μαεστρία τους κάνει τους επίγονους να ωχριούν.
Κάθε μαίτρ του πιάνου έχει αναμετρηθεί με τις Γκόλτνμπεργκ. Ο Perahia πιο πρόσφατα με καταπληκτική ηχογράφηση (ακούς μέχρι και τα νύχια του πάνω στο κλαβιέ), η Rosalyn Tureck παληότερα, σε μονοφωνική εγγραφή, ίσως η τελευταία λέξη πάνω στο θέμα (VAI 1029). Αλλά άν έπρεπε οπωσδήποτε να διαλέξω θα έπαιρνα την έκδοση με τον Christophe Rousset Oiseau Lyre (O-L 433 054-2) με harpsichord για να τις έχω όπως τις άκουγε ο ίδιος ο Μπάχ και την έκδοση του 1955, για πιάνο, με τον Glenn Gould: ο Gould παίζει χωρίς τις επαναλήψεις –repeats, αυτό θεωρήθηκε ύψιστη ασέβεια στη μουσική του Κάντορα- πιάνει τον ακροατή κυριολεκτικά απ το λαιμό και τον πηγαίνει σπρώχνοντας μέχρι τέλους. Η βερσιόν του είναι κάπου 14 λεπτά μικρότερη σε διάρκεια από όλες τις υπόλοιπες που κυκλοφορούν αλλά το αποτέλεσμα είναι συγκλονιστικό και τον δικαιώνει απόλυτα.
Μετά από εκείνη την ηχογράφηση ο Gould πήρε τις ‘Γκόλντμπεργκ’ και τις ‘έβγαλε στο δρόμο’: στην περιοδεία του, τις έπαιξε και στη Μόσχα. Εκεί τον άκουσε ο Χάϊνριχ Νόϋχάους, δάσκαλος μεταξύ άλλων των Σβιατοσλάβ Ρίχτερ και Εμίλ Γκίλελς. Μετά τη συναυλία ο Νόϋχάους δήλωσε: ‘’...αυτός ο νεαρός έπαιξε σαν να ήταν ένας από τους μαθητές του Κάντορα, στην Εκκλησία του Αγίου Θωμά...σαν να μοιραζόταν κάθε μέρα το ίδιο φαγητό με το Δάσκαλο στην τράπεζα της εκκλησίας...σαν να κινούσε με τα ίδια του τα χέρια τις φυσούνες του εκκλησιαστικού οργάνου όπου ο συνθέτης έπαιζε για τους πιστούς’’*.

* το περιστατικό αναφέρεται με πολλή γλαφυρότητα στο Δελτίο Προσφορών της Λέσχης του Δίσκου, Αθήνα, 1987.
 
17 June 2006
62,715
Χολαργός
Mιά και είναι μέρες Bach στο μουσικό φόρουμ,επαναφέρω το θαυμάσιο κείμενό σου στην επιφάνεια σχετικά με τίς Goldberg.
O Gould ,με το ´θράσος τής νεότητας´,αλλά και την μοναδική του ιδιοφυία παρουσιάζει το έργο σε όλη την Ευρώπη.
Πάντα με το ιδιότροπο στύλ του,σκυμένος ολόκληρος πάνω στο πιάνο του,σάν να το αγκαλιάζει και να το χαϊδεύει.
Για τίς περιοδείες αυτές θα πεί αργότερα ότι βαριόταν πολύ και ότι υπήρξαν η αρχή τού τέλους τών δημοσίων εμφανίσεών του.
Λίγο πρίν πεθάνει ξαναηχογράφησε τίς Goldberg.Hταν πιό ´ώριμες´,πιό ´κατασταλαγμένες´,αλλά δεν είχαν την μαγεία τής πρώτης ηχογράφησης.
Ηταν το κλείσιμο ενός κύκλου ζωής ,βουτηγμένου κυριολεκτικά μέσα στην μουσική.
Αξιζει να υπάρχουν και οι δύο εκτελέσεις τού Gould στην δισκοθήκη μας.
Υ.Γ.
Κωστή,νάσαι καλά και να μάς γαληνεύεις και στα εύκολα και στα δύσκολα τού βίου όλων μας.
 
17 June 2006
14,350
Το ίδιο σε διαφορετικές εκτελέσεις. Αυτή που έχεις την έκανε λίγο πριν πεθάνει και, υποτίθεται, είναι η τελευταία λέξη του πάνω στο θέμα.
Αλλά εμένα μου αρέσει πεερισσότερο αυτή του 1955 όπου είναι ακόμα πύρκαβλος που λέει κι ο Εμπειρίκος. Δεν παίζει τις επαναλήψεις εκεί και το έργο διαρκεί λιγότερο -κάπου 10-12 λεπτά- τους κούφανε όλους και πολλοί έμειναν αποσβολωμένοι με το θράσος αυτού του αλήτη αλλά το αποτέλεσμα είναι συγκλονιστικό και τον δικαιώνει απόλυτα.
Καλύτερες Goldberg μπορείς να βρείς.
Πιο ξεχωριστές και μοναδικές όμως, αποκλείεται.
 
Last edited:
17 June 2006
14,350
η ...λεγάμενη όπως κυκλοφορεί σήμερα στα δισκάδικα.
σε διαβεβαιώ ότι μπορείς κάλλιστα να μείνεις χωρίς 2 ντουζίνες άλλους δίσκους προκειμένου να την αποκτήσεις :grandpa:

61dZbzOiRDL._AA240_.jpg
 
Η διαφορά με την παρακάτω έκδοση
51%2Bo68-vQVL._AA240_.jpg

είναι μάλλον οτι η δική σου Κώστα είναι ρημάστερντ.

Πάντως έχει πολύ πλάκα αν συνηθίσεις το "λάθος". Έχοντας σαν πρώτο και μοναδικό άκουσμα τον Γκούλντ του 55, όταν άκουσα τη Νικολάγιεβα νόμιζα οτι άκουγα δασκάλα ωδείου και παραλίγο να με πάρει ο ύπνος. Και αναρωτιώμουν "μα γιατί τα ξαναπαίζει; τα εμπεδώσαμε!!!:BDGBGDB55: "
 
17 June 2006
14,350
Αυτή είναι η original. Θρυλική. Ξέρω άνθρωπο που την έχει σε Γιαπωνέζικο βινύλιο: αλεξίσφαιρη. Δεν ακούς ούτε scratch και την έχει ακούσει άπειρες φορές.

Η κάτωθι κυκλοφορούσε πέρυσι: σούπερ-ντούπερ με βιβλιαράκι κλπ
Ο Θεός ξέρει πόσες φορές την έχει επανεκδόσει η Sony.
Δεν μπόρεσα ν αντισταθώ :blush: :D

31X89B26Z6L._SS400_.jpg
 
Last edited:

Busoni

Supreme Member
5 July 2006
3,290
Πάτρα
Σ' ένα μεγάλο έργο πιστεύω ότι είναι ευχάριστο ν'ακούς πολλές αναγνώσεις. Ακόμα περισσότερο όταν ο ίδιος ο συνθέτης δίνει ελάχιστες οδηγίες στον ερμηνευτή.

Οι ερμηνείες του Gould στον Bach με εντυπωσιάζουν για τον τρόπο που αναδεικνύουν την πολυφωνία των έργων(οι φωνές περισσότερο συνομιλούν παρά συνηχούν!), εντούτοις ο "στεγνός" ήχος του στο πιάνο μου θυμίζει ενίοτε κάποιον που έχει στο μυαλό του το τσέμπαλο κι αυτό καταντά κουραστικό.

390855.jpg


Η ερμηνεία του Perahia διακρίνεται από γλυκύτερο ήχο που φωτίζει το έργο. Ο Murray τηρεί τις επαναλήψεις, προσθέτει καλλωπισμούς σε ορισμένα σημεία και συνολικά δίνει στο έργο έναν χαρακτήρα πιο ανάλαφρο από τον συνηθισμένο, βαρύγδουπο γερμανικό χαρακτήρα του Bach.

3206_coverpic.jpg

Eπίσης μου αρέσει η ερμηνεία του Daniel Barenboim που μεταδόθηκε στο ολοήμερο αφιέρωμα για τα 250 χρόνια από τον θάνατο του Bach. Βαρύ πάτημα στα πλήκτρα, μεγαλοπρεπής ήχος και διαφοροποίηση της ερμηνείας στις επαναλήψεις σε κάθε παραλλαγή. Ο ίδιος υποστήριξε οτι αυτή η διαφοροποίηση είχε σκοπό να προλογίζει η μια παραλλαγή την επόμενη ώστε να δίνει ροή στο έργο. Η εικονιζόμενη ηχογράφηση κυκλοφόρησε το 2000 αλλά δεν γνωρίζω αν είναι αυτή που μεταδόθηκε στην TV.
 
17 June 2006
62,715
Χολαργός
Με καταμπερδέψατε :bigcry:
Εγώ ποιές έχω τελικά βρε παιδιά; (Σπύρο..) :chinscratch:

Eχεις τήν ζωντανή ηχογράφηση τού Gould στην Μόσχα το 1957,εξ´ίσου καλή με την θρυλική του..
Στον δίσκο υπαρχουν ακόμα απο 33-46 οι Three-Part Inventions.
Μην ψαρώνεις με τον Λύμπε:ADFADF1::ADFADF1:
Υπάρχουν και η θρυλική και ή τού 1981.Οποτε θές σφύρα.:ernaehrung004::ernaehrung004: