Ως τελευταια κουαρτετα του Beethoven,οριζονται τα Νο 12 in E flat major Op.127,No13 inB flat major Op.130,No 14 in Csharp minor,Op.131,No 15 inA minor Op.132,No 16 in F major,Op.135.,και η μεγαλη φουγκα (Grosse Fuge in Bflat major,Op.133).H φουγκα γραφτηκε ως φιναλε του Νο 13,αλλα θεωρηθηκε πολυ ´βαρειά´,για την εποχη της και ο beethoven την αφησε μοναχή της,και εδωσε ενα πιο ελαφρύ τελος στο προαναφερθεν κουαρτετο.
Τα κουαρτετα αυτα γραφτηκαν απο το 1823 εως το φθινοπωρο του 1826(ο συνθετης πεθανε τον μαρτιο του 1827).13 ολοκληρα χρονια ειχε να καταπιαστει ο beethoven με την συνθεση καποιου κουαρτετου.
Η κωφωσις του συνθετη ηταν οριστικη και ανεπανορθωτη,και θα ελεγε κανεις οτι ,τα τελευταια χρονια ο beethoven,εγραφε χωρις ερεθισματα απο το περιβαλλον,αλλα μεσα απο μια εσωτερικη οργανωση υψίστου βαθμου,και μια ψυχικη ωριμοτητα,που παρεπεμπε σε απωτερες σφαιρες της συνειδησεως.
Τα κουαρτετα 127,135,στεκουν χωριστα απο τα αλλα 3,τα οποια τα επεξεργαστηκε σχεδον ταυτοχρονα.
Τα 130,131 και 132 διαφερουν στο οτι ο beethoven εγκαταλειπει την μορφη της σονατας σε 4 μερη.
Το 132 εχει 5 μερη.Το 130 6 μερη και το 131 ,7 μερη.Η σχεσις μεταξυ των μερων ειναι πιο οργανικη και ουσιωδης απ'οτι στην μορφη 'σονατα',σαν να υπαρχει μια κεντρικη εμπειρια ενος πνευματικου ταξιδιου.
Στο συγκεκριμενο θεμα θα παρουσιαστουν τα 130,131,132,διοτι θεωρουνται, ως ενοτητα ,απο τα μεγαλυτερα επιτευγματα του ανθρωπινου πνευματος.
Α)string quartet,no 14 in c sharp minor op.131
Αυτο το κουαρτετο αγαπουσε πιο πολυ o beethoven.Ειναι ισως το πιο αρμονικα ,ομοιογενες,κουαρτετο
Η αρχικη φουγκα(adagio ma non troppo e molto espressivo),εχει μια υπερτατη γαληνη την οποια ο wagner,θεωρουσε 'υπερκοσμιας ομορφιάς γαληνη'.
Ακολουθει ενα allegro που ειναι ελευθερο χαρουμενο και αντισυμβατικο.
Το andante ma non troppo e molto cantabile,εχει 6παραλλαγες που η καθεμια ειναι πιο ολοκληρωμενη απο την προηγουμενη.Η πεμπτη παραλλαγη βρισκεται στον κοσμο των diabelli variations,και το θεμα 'διαλυεται'.Η εκτη ολοκληρωνει την 'διαλυση'και εχει μια αποκοσμη και αγρια ομορφια.
Ακολουθει το presto.Χιουμοριστικο και ανθρωπινο
Μετα το adagio.Τραγουδι θλιμμενο,συντομο αλλα πυκνο.Εδω η βιολα κυριαρχει ηχητικα.
Το κουαρτετο τελειωνει με ενα allegro,κεραυνοβολο,οπου και τα 4 οργανα βρισκονται σε ταυτοφωνια.Πονος επιθυμια και εγκαρτερηση ειναι τα συναισθηματα που κυριαρχουν,και ετσι τελειωνει αυτο το υπεροχα δομημενο κουαρτετο.
B)string quartet No 15 op.132,in A minor.
Aυτο το κουαρτετο ειναι το λιγοτερο μυστικιστικο.Συνθεση αγωνιωδης πλημμυρισμενη απο τον ανθρωπινο πονο..Εχει σχεση με μια σοβαρη ασθενεια του beethoven απο την οποια ανερρωσε ο συνθετης.
Αυτην την περιοδο ο beethoven ειναι μονος,κωφος,φτωχος,απογοητευμενος απο την συμπεριφορα του ανηψιου του karl.
To allegro (πρωτο μερος),περιλαμβανει θεματα σφιχτοδεμενα μεταξυ τους σε διαφορετικα tempi.O πονος ειναι το κυριαρχο συναισθημα,το οποιο απαλυνεται στο 2ο μερος (allegro ma non tanto),αλλα η πνευματικη κοπωσις παραμενει εμφανης.
Το 3ο μερος ειναι ενα συγκλονιστικο κομματι ευχαριστιας στην θεοτητα.
Ενα molto adagio που ο beethoven σημειωνει:'Heiliger Dankgesang eines Genesenen an die Gottheit,in der lydischen Tonart'-Υμνος ευχαριστιας στην θεοτητα απο εναν που εχει αναρρωσει με Λύδιο τροπο-.
Στο μερος αυτο παρεμβαινουν 2 andante,οπου η μουσικη αναπτυσσεται και ξεδιπλωνεται ,αλλα παραμενει παντα στην μορφη του υμνου.
Ακολουθει το 4ο alla marcia μερος(γρηγορο και ρυθμικο),το οποιο μας εισαγει σε ενα ορμητικο και θριαμβευτικο allegro appassionato(5o μερος)
Γ)string quartet No 13,in b flat major op.130 και Grosse Fuge op.133.
To πρωτο μερος ξεκινα απο adagio και καταληγει σε allegro.Ενω το θεμα φαινεται χαρουμενο,υπαρχει ενα υποστρωμα θλιψης.Η χαρα και η ενεργητικοτητα μοιαζουν πιο πολυ σαν αναμνηση.
Ακολουθει το presto που μοιαζει σαν μια μουσικη φαντασια.Τολμηρο ,υπαινικτικο,πυρετωδες.
Το andante ειναι λιτο.....Σαν μια απλη ημερα χωρις μεγαλα συμβαντα και παθη.
Το allegro assai(Alla danza tedesca)ειναι χορευτικο χωρις την βοηθεια ενός συμβατικου βαλς.Θεματα απλα, αναπτυγμενα με ιδιαιτερη εκλεπτυνση.
Το 5ο μερος ειναι μια cavatina(Adagio molto espressivo).Aπεραντη γαληνη,πηγη αστειρευτης εμπνευσης,το ομορφοτερο μερος του κουαρτετου.Μεγαλος πλουτος μελωδικων μοτιβων,ασυλληπτη εκφραστικη δυναμις.
Το 6ο μερος ειναι ενα allegro που γραφτηκε για να αντικαταστησει την μεγαλη φουγκα γιατι κοινο και εκδοτης την βρηκαν ακαταλαβιστικη.
Ετσι ο beethoven ,με δυσφορια εγραψε ενα αναλαφρο φιναλε,με στερεη δομή αλλα χωρις υπερβατικα μηνυματα.,που ταιριαζει ομως στο ολον υφος του κουαρτετου.
GROSSE FUGE OP.133
Εδω ο beethoven φτανει χωρις να το ξερει στον 20ο αιωνα.Η αρχη τής φουγκας εχει τετοια ενεργεια ,τετοια ορμη ,που μοιαζει σαν ο συνθετης να θελει να σπασει τα ορια του κουαρτετου εγχορδων.Ο Μπεκκερ το 1921 παραλληλιζει την φουγκα με την kammersymphonie op.1 του Schonberg.Ο ιδιος ο schonberg,κανει επισης αναφορες στα τελευταια κουαρτετα του beethoven.
H φουγκα αναπτυσσεται πανω σε ενα θεμα ,που μεταμορφωνεται διαρκως.Μια ρωμαλεα ,τραχια θέρμη,αναβλυζει απο την μουσικη αυτη.Ειναι η αρχη της νομιμοποιησης της 'παραφωνιας'(dissonance).
Το εργο θεωρηθηκε απο τους κριτικους της εποχης αλλα και απο αυτους του 19ου αιωνα(!!!!!!!),ως 'εργο της αρρωστημενης φαντασιας του beethoven´.
Γενικά τα τελευταια κουαρτετα του beethoven αρχισαν να αναγνωριζονται στις αρχες του 20ου αιωνα.Αξιζει να μνημονευθει ο μουσικοκριτικός Friedrich Rochlitz,1769-1842,ως η μοναδικη φωτεινη εξαιρεσις ,που αναγνωρισε το μεγαλειο των κουαρτετων στον 19ο αιωνα.
Aπο τα τελευταια εργα του beethoven,πηγαζουν οι μεθοδοι που χρησιμοποιησε ο βαγκνερ.Σε αυτα βρισκονται οι αρχες της κυκλικης τεχνοτροπιας του cesar franck.Eκει υπαρχουν προμηνυματα του μπαρτοκ του στραβινσκυ,και αλλων συνθετων του 20ου αιωνα.
Προτεινομενες εκτελεσεις.
1.Hollywood string quartet.(testament).Για μενα η καλυτερη εκτελεσις.Βαθεια ανθρωπινη,με 4 εκπληκτικους μουσικους.
2.Lindsay Qt,ASV.
3.Vegh Qt.,Valois.
4.Italian Qt,Philips.
5Alban Berg Qt,EMI.
6.New Budapest Qt,Hyperion.
Y.Γ.
Διστασα πολυ να γραψω λιγα πραγματα γι'αυτην την μουσικη γιατι δεν ειμαι τιποτα αλλο παρα ενας ερασιτεχνης ακροατης.Το θεμα το παλευω 15 μερες τωρα.
Ξαναακουσα τα τελευταια κουαρτετα απο 3-4 φορες το καθενα,εψαξα βιβλιογραφια,και τελικα κατεληξα στο να αναπτυξω τα 4 απο τα 6.
Δεν υποτιμω καθολου τα op.127 και 135,αλλα επελεξα τα 3 που θεωρουνται πιο ομοειδη(Ως 4ο κουαρτετο θεωρω την μεγαλη φουγκα).Να σημειωσω οτι το 135,θεωρειται αν και απλο,ως το βημα στην ατονικοτητα και ο Schonberg το μνημονευει με ενθουσιασμο.
Η αποφαση μου να τα παρουσιασω τελικα-και μαλιστα με μεγαλη συγκινηση-ειναι γιατι θεωρω αδιανοητο ενα μουσικο φορουμ να μην εχει μια τουλαχιστον αναφορα σε αυτα τα εργα.
Για μενα ειναι υψίστη μουσικη.
Κανενα τραγουδι ή κομματι της ροκ, της τζαζ,ή οποιουδηποτε 'συγχρονου μουσικου ειδους'μπορει να φτασει στο υψος αυτης της μουσικης.
Βεβαιως τα κουαρτετα αυτα προτεινονται για ακροαση σε ανθρωπους πεπαιδευμενους σε διαφορα ειδη μουσικης ,και οχι δογματικους .Θα συμπληρωνα δε,οτι πρεπει να ειναι και καποιας ηλικιας και με εμπειρια στην ζωη.Να εχουν περασει απο διαφορες εξελικτικες φασεις ζωης,να εχουν επιτρεψει στον εαυτο τους να νοιωσει την ποικιλια των ανθρωπινων συναισθηματων.
Και να ειναι ανοικτοι και με αγαπη προς τους αλλους.Προσωπικα θεωρω-αν και δυσπιστος πια σε καθε ειδους πιστη-οτι με την μουσικη αυτη πλησιαζει κανεις-αν την νοιωσει-τον θεο,οπως και αν αυτος ονομαζεται.
Υ.Γ2
Ενας απ'αυτους που κουβαλησαν το φερετρο του beethoven στους ωμους του,ηταν ο schubert.Δυστυχως πεθανε ενα χρονο μετα.
Υ.Γ.3
Ο Beethoven αφιερωσε τα κουαρτετα 127,130 και 132 στον ρωσο πριγκιπα γκαλιτσιν.
Στην αφιέρωσή του γραφει'Πιστευω οτι τα εργα αυτα μπορουν να βοηθησουν την ανθρωποτητα να υποφερει λιγοτερο´....................
Καλη Ακροαση
Τα κουαρτετα αυτα γραφτηκαν απο το 1823 εως το φθινοπωρο του 1826(ο συνθετης πεθανε τον μαρτιο του 1827).13 ολοκληρα χρονια ειχε να καταπιαστει ο beethoven με την συνθεση καποιου κουαρτετου.
Η κωφωσις του συνθετη ηταν οριστικη και ανεπανορθωτη,και θα ελεγε κανεις οτι ,τα τελευταια χρονια ο beethoven,εγραφε χωρις ερεθισματα απο το περιβαλλον,αλλα μεσα απο μια εσωτερικη οργανωση υψίστου βαθμου,και μια ψυχικη ωριμοτητα,που παρεπεμπε σε απωτερες σφαιρες της συνειδησεως.
Τα κουαρτετα 127,135,στεκουν χωριστα απο τα αλλα 3,τα οποια τα επεξεργαστηκε σχεδον ταυτοχρονα.
Τα 130,131 και 132 διαφερουν στο οτι ο beethoven εγκαταλειπει την μορφη της σονατας σε 4 μερη.
Το 132 εχει 5 μερη.Το 130 6 μερη και το 131 ,7 μερη.Η σχεσις μεταξυ των μερων ειναι πιο οργανικη και ουσιωδης απ'οτι στην μορφη 'σονατα',σαν να υπαρχει μια κεντρικη εμπειρια ενος πνευματικου ταξιδιου.
Στο συγκεκριμενο θεμα θα παρουσιαστουν τα 130,131,132,διοτι θεωρουνται, ως ενοτητα ,απο τα μεγαλυτερα επιτευγματα του ανθρωπινου πνευματος.
Α)string quartet,no 14 in c sharp minor op.131
Αυτο το κουαρτετο αγαπουσε πιο πολυ o beethoven.Ειναι ισως το πιο αρμονικα ,ομοιογενες,κουαρτετο
Η αρχικη φουγκα(adagio ma non troppo e molto espressivo),εχει μια υπερτατη γαληνη την οποια ο wagner,θεωρουσε 'υπερκοσμιας ομορφιάς γαληνη'.
Ακολουθει ενα allegro που ειναι ελευθερο χαρουμενο και αντισυμβατικο.
Το andante ma non troppo e molto cantabile,εχει 6παραλλαγες που η καθεμια ειναι πιο ολοκληρωμενη απο την προηγουμενη.Η πεμπτη παραλλαγη βρισκεται στον κοσμο των diabelli variations,και το θεμα 'διαλυεται'.Η εκτη ολοκληρωνει την 'διαλυση'και εχει μια αποκοσμη και αγρια ομορφια.
Ακολουθει το presto.Χιουμοριστικο και ανθρωπινο
Μετα το adagio.Τραγουδι θλιμμενο,συντομο αλλα πυκνο.Εδω η βιολα κυριαρχει ηχητικα.
Το κουαρτετο τελειωνει με ενα allegro,κεραυνοβολο,οπου και τα 4 οργανα βρισκονται σε ταυτοφωνια.Πονος επιθυμια και εγκαρτερηση ειναι τα συναισθηματα που κυριαρχουν,και ετσι τελειωνει αυτο το υπεροχα δομημενο κουαρτετο.
B)string quartet No 15 op.132,in A minor.
Aυτο το κουαρτετο ειναι το λιγοτερο μυστικιστικο.Συνθεση αγωνιωδης πλημμυρισμενη απο τον ανθρωπινο πονο..Εχει σχεση με μια σοβαρη ασθενεια του beethoven απο την οποια ανερρωσε ο συνθετης.
Αυτην την περιοδο ο beethoven ειναι μονος,κωφος,φτωχος,απογοητευμενος απο την συμπεριφορα του ανηψιου του karl.
To allegro (πρωτο μερος),περιλαμβανει θεματα σφιχτοδεμενα μεταξυ τους σε διαφορετικα tempi.O πονος ειναι το κυριαρχο συναισθημα,το οποιο απαλυνεται στο 2ο μερος (allegro ma non tanto),αλλα η πνευματικη κοπωσις παραμενει εμφανης.
Το 3ο μερος ειναι ενα συγκλονιστικο κομματι ευχαριστιας στην θεοτητα.
Ενα molto adagio που ο beethoven σημειωνει:'Heiliger Dankgesang eines Genesenen an die Gottheit,in der lydischen Tonart'-Υμνος ευχαριστιας στην θεοτητα απο εναν που εχει αναρρωσει με Λύδιο τροπο-.
Στο μερος αυτο παρεμβαινουν 2 andante,οπου η μουσικη αναπτυσσεται και ξεδιπλωνεται ,αλλα παραμενει παντα στην μορφη του υμνου.
Ακολουθει το 4ο alla marcia μερος(γρηγορο και ρυθμικο),το οποιο μας εισαγει σε ενα ορμητικο και θριαμβευτικο allegro appassionato(5o μερος)
Γ)string quartet No 13,in b flat major op.130 και Grosse Fuge op.133.
To πρωτο μερος ξεκινα απο adagio και καταληγει σε allegro.Ενω το θεμα φαινεται χαρουμενο,υπαρχει ενα υποστρωμα θλιψης.Η χαρα και η ενεργητικοτητα μοιαζουν πιο πολυ σαν αναμνηση.
Ακολουθει το presto που μοιαζει σαν μια μουσικη φαντασια.Τολμηρο ,υπαινικτικο,πυρετωδες.
Το andante ειναι λιτο.....Σαν μια απλη ημερα χωρις μεγαλα συμβαντα και παθη.
Το allegro assai(Alla danza tedesca)ειναι χορευτικο χωρις την βοηθεια ενός συμβατικου βαλς.Θεματα απλα, αναπτυγμενα με ιδιαιτερη εκλεπτυνση.
Το 5ο μερος ειναι μια cavatina(Adagio molto espressivo).Aπεραντη γαληνη,πηγη αστειρευτης εμπνευσης,το ομορφοτερο μερος του κουαρτετου.Μεγαλος πλουτος μελωδικων μοτιβων,ασυλληπτη εκφραστικη δυναμις.
Το 6ο μερος ειναι ενα allegro που γραφτηκε για να αντικαταστησει την μεγαλη φουγκα γιατι κοινο και εκδοτης την βρηκαν ακαταλαβιστικη.
Ετσι ο beethoven ,με δυσφορια εγραψε ενα αναλαφρο φιναλε,με στερεη δομή αλλα χωρις υπερβατικα μηνυματα.,που ταιριαζει ομως στο ολον υφος του κουαρτετου.
GROSSE FUGE OP.133
Εδω ο beethoven φτανει χωρις να το ξερει στον 20ο αιωνα.Η αρχη τής φουγκας εχει τετοια ενεργεια ,τετοια ορμη ,που μοιαζει σαν ο συνθετης να θελει να σπασει τα ορια του κουαρτετου εγχορδων.Ο Μπεκκερ το 1921 παραλληλιζει την φουγκα με την kammersymphonie op.1 του Schonberg.Ο ιδιος ο schonberg,κανει επισης αναφορες στα τελευταια κουαρτετα του beethoven.
H φουγκα αναπτυσσεται πανω σε ενα θεμα ,που μεταμορφωνεται διαρκως.Μια ρωμαλεα ,τραχια θέρμη,αναβλυζει απο την μουσικη αυτη.Ειναι η αρχη της νομιμοποιησης της 'παραφωνιας'(dissonance).
Το εργο θεωρηθηκε απο τους κριτικους της εποχης αλλα και απο αυτους του 19ου αιωνα(!!!!!!!),ως 'εργο της αρρωστημενης φαντασιας του beethoven´.
Γενικά τα τελευταια κουαρτετα του beethoven αρχισαν να αναγνωριζονται στις αρχες του 20ου αιωνα.Αξιζει να μνημονευθει ο μουσικοκριτικός Friedrich Rochlitz,1769-1842,ως η μοναδικη φωτεινη εξαιρεσις ,που αναγνωρισε το μεγαλειο των κουαρτετων στον 19ο αιωνα.
Aπο τα τελευταια εργα του beethoven,πηγαζουν οι μεθοδοι που χρησιμοποιησε ο βαγκνερ.Σε αυτα βρισκονται οι αρχες της κυκλικης τεχνοτροπιας του cesar franck.Eκει υπαρχουν προμηνυματα του μπαρτοκ του στραβινσκυ,και αλλων συνθετων του 20ου αιωνα.
Προτεινομενες εκτελεσεις.
1.Hollywood string quartet.(testament).Για μενα η καλυτερη εκτελεσις.Βαθεια ανθρωπινη,με 4 εκπληκτικους μουσικους.
2.Lindsay Qt,ASV.
3.Vegh Qt.,Valois.
4.Italian Qt,Philips.
5Alban Berg Qt,EMI.
6.New Budapest Qt,Hyperion.
Y.Γ.
Διστασα πολυ να γραψω λιγα πραγματα γι'αυτην την μουσικη γιατι δεν ειμαι τιποτα αλλο παρα ενας ερασιτεχνης ακροατης.Το θεμα το παλευω 15 μερες τωρα.
Ξαναακουσα τα τελευταια κουαρτετα απο 3-4 φορες το καθενα,εψαξα βιβλιογραφια,και τελικα κατεληξα στο να αναπτυξω τα 4 απο τα 6.
Δεν υποτιμω καθολου τα op.127 και 135,αλλα επελεξα τα 3 που θεωρουνται πιο ομοειδη(Ως 4ο κουαρτετο θεωρω την μεγαλη φουγκα).Να σημειωσω οτι το 135,θεωρειται αν και απλο,ως το βημα στην ατονικοτητα και ο Schonberg το μνημονευει με ενθουσιασμο.
Η αποφαση μου να τα παρουσιασω τελικα-και μαλιστα με μεγαλη συγκινηση-ειναι γιατι θεωρω αδιανοητο ενα μουσικο φορουμ να μην εχει μια τουλαχιστον αναφορα σε αυτα τα εργα.
Για μενα ειναι υψίστη μουσικη.
Κανενα τραγουδι ή κομματι της ροκ, της τζαζ,ή οποιουδηποτε 'συγχρονου μουσικου ειδους'μπορει να φτασει στο υψος αυτης της μουσικης.
Βεβαιως τα κουαρτετα αυτα προτεινονται για ακροαση σε ανθρωπους πεπαιδευμενους σε διαφορα ειδη μουσικης ,και οχι δογματικους .Θα συμπληρωνα δε,οτι πρεπει να ειναι και καποιας ηλικιας και με εμπειρια στην ζωη.Να εχουν περασει απο διαφορες εξελικτικες φασεις ζωης,να εχουν επιτρεψει στον εαυτο τους να νοιωσει την ποικιλια των ανθρωπινων συναισθηματων.
Και να ειναι ανοικτοι και με αγαπη προς τους αλλους.Προσωπικα θεωρω-αν και δυσπιστος πια σε καθε ειδους πιστη-οτι με την μουσικη αυτη πλησιαζει κανεις-αν την νοιωσει-τον θεο,οπως και αν αυτος ονομαζεται.
Υ.Γ2
Ενας απ'αυτους που κουβαλησαν το φερετρο του beethoven στους ωμους του,ηταν ο schubert.Δυστυχως πεθανε ενα χρονο μετα.
Υ.Γ.3
Ο Beethoven αφιερωσε τα κουαρτετα 127,130 και 132 στον ρωσο πριγκιπα γκαλιτσιν.
Στην αφιέρωσή του γραφει'Πιστευω οτι τα εργα αυτα μπορουν να βοηθησουν την ανθρωποτητα να υποφερει λιγοτερο´....................
Καλη Ακροαση
