BULLITT 1968 Peter Yates
Μιλωντας γι'αυτη την ταινια 2 ειναι τα πραγματα για τα οποια θυμομαστε. Πρωτα απ'ολα η πιο διασημη σκηνη κυνηγητου με αυτοκινητα στην ιστορια του σινεμα, η οποια, ακομα και τωρα μετα απο τοσα που εχουμε δει, λαμπει και σε καθηλωνει. Δευτερο η ερμηνεια του Στηβ Μακουίν που θεωρειται απο τους περισσοτερους η επιτομη του κουλ. Εγω θα εβαζα και ενα τριτο, την παρουσια της Ζακλιν Μπισε, η οποια ειδικα σ'αυτην την ταινια ειναι φετιχ εκ των ουκ ανευ,κουκλαρα και all time classic 60s chic.
Η ταινια ομως ειναι και πολλα αλλα. Καταρχην ειναι ισως το πρωτο αστικο θριλλερ (αμερικανιστι urban thriller) της ιστοριας του σινεμα. Γιατι η ταινια δεν ειναι μια απλη αστυνομικη ταινια. Κατω απο την επιφανεια της αστυνομικης ιστοριας, σκιαγραφειται μια ολοκληρη εποχη. Ο κακος του εργου δεν ειναι κλεφτης, δεν ειναι μαφιοζος, δεν ειναι ψυχοπαθης δολοφονος, δεν ειναι το καθαρο "κακο" του αμερικανικου σινεμα. Ειναι ενας αρριβιστας, ανωτερης κοινωνικης ταξης, φιλοδοξος πολιτικος γλειωδης μεχρι το κοκκαλο. Ελαχιστες ταινιες μεχρι τοτε, ιδιως αστυνομικες, εβαζαν πολιτικους στη θεση του κακου.
Απο την αλλη ο χαρακτηρας του πρωταγωνιστη ειναι ο ορισμος του αντιηρωα. Σιωπηλος, δεν ριχνει ατακες "και καλα" κουλ, ειναι ο μπατσος που ξερει και θελει να κανει σωστα τη δουλεια του αρκει να μην του τα πολυπριζουν. Ενας ανθρωπος της δουλειας, ρεαλιστης, μεθοδικος που ομως τους κανονες τους ψιλοεχει γραμμενους οταν θελει να κανει τη δουλεια του. Δεν πυροβολει ασυστολα, ισα, ισα. Στο φιναλε της ταινιας ουσιαστικα αναγκαζεται να σκοτωσει και επιστρεφοντας στο σπιτι του κοιταζει τη φατσα του στον καθρεφτη χωρις να του αρεσει απαραιτητα αυτο που βλεπει.
Η συγκρουση των δυο αυτων χαρακτηρων ετσι κι αλλιως θα ειναι αναποφευκτη. Στο τελος δεν κερδιζει κανενας. Τομπολα. Πως αυτη η ταινια εγινε επιτυχια ειναι μυστηριο αφου καταλυει ολους τους κανονες που χαρακτηριζαν μεχρι τοτε το ειδος. Αλλα τελικα μαλλον εκει βρισκεται και η επιτυχια της και ο θρυλος που δημιουργηθηκε. Στην πρωτοτυπια και στον αντικομφορμισμο της. Μην ξεχναμε οτι ειναι 1968.
Υπευθυνος γι'αυτο ηταν ενας Αγγλος. Ο σκηνοθετης Peter Yates (Γιέιτς). Ηταν η πρωτη του ταινια στην αμερικη. Μεχρι τοτε ειχε διατελεσει βοηθος του μεγαλου Τony Richardson ενος εκ των πρωτεργατων του αγγλικου free cinema και επισης σπουδαιου σκηνοθετη του θεατρου. Ερχομενος λοιπον απο αλλο πλανητη την ειδε αλλιως τη δουλεια. Πρωτα απ'ολα θελησε να στησει ενα ρεαλιστικο σκηνικο. Ετσι λοιπον προτιμησε τους φυσικους χωρους προκειμενου να δωσει μια πειστικη και αληθηνη εικονα. Δευτερον εδωσε μεγαλη σημασια στον τροπο εργασιας των αστυνομικων. Παρακολουθησε τον τροπο ερευνας των εγκληματων, και το μετεφερε σχεδον αυτουσιο στην οθονη. Η οπτικη του ειναι σχεδον ντοκυμαντεριστικη. Η αμεσοτητα των σκηνων σου δινουν την αισθηση οτι βρισκεσαι και συ μεσα σ'αυτον τον κοσμο.
Τριτο και σημαντικοτερο ο τροπος που αυτο το περιβαλλον επηρεαζει τους χαρακτηρες. Οι ηρωες δεν ζουν απομονωμενοι. Η πολη, το Σαν Φρανσισκο, οι χωροι εργασιας, διαμορφωνουν και τους χαρακτηρες (ο Μαικλ Μαν χρωσταει πολλα σ'αυτην την ταινια και εχει αποτισει φορο τιμης). Οι χαρακτηρες, ιδιως του Bullitt, δεν παρουσιαζονται επιφανειακα. Ο σκηνοθετης μας τον δινει σ'ολη του τη μεγαλοπρεπεια. Ολοκληρες σκηνες εχουν γυριστει μονο και μονο για να μας παρουσιασει τον χαρακτηρα ανεξαρτητα απο την πλοκη της ταινιας. Δεν τον ενδιαφερει μονο η περιπετεια της υποθεσης. Ισα ισα.
Εδω δεν εχουμε να κανουμε με μια περιπετεια που εχει και εναν ηρωα αλλα εναν ηρωα που μπλεκει σε περιπετεια. Δεν ειναι τυχαιο οτι και ο τιτλος της ταινιας εχει το ονομα του ηρωα. Αυτο ενδιαφερει περισσοτερο το σκηνοθετη που μας δινει τελικα ενα απο τα καλυτερα ψυχογραφηματα μπατσου στη μεγαλη οθονη.
Κι ολα αυτα δινονται με απιστευτη οικονομια, χωρις πλατιασματα, χωρις κενα. Τιποτα δεν κρεμαει στην ταινια, τιποτα δεν ειναι ξεκαρφωτο χαρη σε ενα υποδειγματικο μονταζ που κερδισε μαλιστα και οσκαρ. Η δε διασημη σκηνη του κυνηγητου ερχεται τελειως φυσικα. Η δε κλιμακωση της ειναι αριστουργηματικη και ειναι και ο λογος που ακομα κατα τη γνωμη μου δεν εχει ξεπεραστει. Δεν ξεκιναει πατωντας το γκαζι και οποιον παρει ο χαρος οπως συνηθιζεται. Ξεκιναει βραδυφλεγως, σαν ενα παιχνιδι γατας-ποντικιου με αργη ταχυτητα συνοδεια μιας εξαιρετικης groove jazz του Lalo Schiffrin, μεσα στους δρομους του Σαν Φρανσισκο και σιγα-σιγα παταει γκαζι μεχρι να απογειωθει. Στον σχεδιασμο της καταδιωξης συμμετειχε και ο ιδιος ο Στηβ Μακουιν που ετσι και αλλιως υπηρξε δεινος οδηγος αγωνων (μαζι με τον καλο του φιλο Πολ Νιουμαν).
Τα δε αυτοκινητα ειναι πια φετιχ. Ford Mustang GT 390 Fastback & Dodge Charger 440 Magnum γινονται πρωταγωνιστριες και απο τη στιγμη που πατανε γκαζι η μουσικη του Λαλο παει περιπατο και βυθιζεσαι στα ουρλιαχτα των κινητηρων και των λαστιχων. Αυτη ειναι και η μονη σκηνη της ταινιας που λες οτι βλεπεις μια πραγματικη αμερικανικη περιπετεια. Ο θρυλος της αδικησε για μενα καταφωρα την υπολοιπη ταινια που ειναι ενα πραγματικο κομψοτεχνημα του ειδους, εξαιρετικο αισθητικα που επηρεασε απειρες ταινιες του ειδους απο τη στιγμη που βγηκε. Ελαχιστες την πλησιασαν. Μαζι με το Pointblank του John Boorman (κι αλλος αγγλος) που κυκλοφορισε την ιδια εποχη περιπου αποτελουν 2 ταινιες που αλλαξαν ριζικα το ειδος. Το αστικο θριλερ ειναι πλεον γεγονος.
Οι ηθοποιοι δινουν ρεσιταλ. Ο Steve MacQueen σχεδον βουβος (πρεπει να εχει τις λιγοτερες ατακες πρωταγωνιστη στην ιστορια του ειδους) παιζει με τα ματια, το προσωπο, ειναι γεννημενος γι'αυτο το ρολο.Διαφωνω με ολους οσους λενε οτι ειναι κουλ η ερμηνεια του.Ειναι ο ρολος που ειναι κουλ. Δεν ειναι τροπος ερμηνειας το υφος του Στηβ αλλα η απαιτηση του χαρακτηρα. Απλα του ταιριαζει απολυτα. Ο Robert Vaughn διπλα του δινει ρεσιταλ στο ρολο του γλιτσα πολιτικου. Απο τον τροπο που περπαταει, που μιλαει, που εκφραζεται δημιουργει σχολη. Εξαιρετικοι και ολοι οι δευτεροι ρολοι. Kαι η Jacqueline... αχ η Jacqueline...
Για το σαουντρακ του Λαλο Σιφριν βεβαια τι να πουμε. Κλασσικο και μαλιστα απο τα πρωτα τζαζ σαουντρακ, νομιζω το πρωτο σε ταινια τετοιoυ ειδους.
Μια ταινια που δεν προκειται να βαρεθω να βλεπω ποτε. Παραμενει το ιδιο φρεσκια οπως τοτε. Και νυν και αει....
Υ.Γ. Σαν χτες 24/03/1930 γεννηθηκε ο Steve MacQueen. Πεθανε το 1980 απο καρκινο.
Αποτελει μια απο τις μεγαλυτερες αγαπες μου. Δεν μπορω να εξηγησω γιατι. Απλα με μαγνητιζει καθε φορα που τον βλεπω.
Μιλωντας γι'αυτη την ταινια 2 ειναι τα πραγματα για τα οποια θυμομαστε. Πρωτα απ'ολα η πιο διασημη σκηνη κυνηγητου με αυτοκινητα στην ιστορια του σινεμα, η οποια, ακομα και τωρα μετα απο τοσα που εχουμε δει, λαμπει και σε καθηλωνει. Δευτερο η ερμηνεια του Στηβ Μακουίν που θεωρειται απο τους περισσοτερους η επιτομη του κουλ. Εγω θα εβαζα και ενα τριτο, την παρουσια της Ζακλιν Μπισε, η οποια ειδικα σ'αυτην την ταινια ειναι φετιχ εκ των ουκ ανευ,κουκλαρα και all time classic 60s chic.
Η ταινια ομως ειναι και πολλα αλλα. Καταρχην ειναι ισως το πρωτο αστικο θριλλερ (αμερικανιστι urban thriller) της ιστοριας του σινεμα. Γιατι η ταινια δεν ειναι μια απλη αστυνομικη ταινια. Κατω απο την επιφανεια της αστυνομικης ιστοριας, σκιαγραφειται μια ολοκληρη εποχη. Ο κακος του εργου δεν ειναι κλεφτης, δεν ειναι μαφιοζος, δεν ειναι ψυχοπαθης δολοφονος, δεν ειναι το καθαρο "κακο" του αμερικανικου σινεμα. Ειναι ενας αρριβιστας, ανωτερης κοινωνικης ταξης, φιλοδοξος πολιτικος γλειωδης μεχρι το κοκκαλο. Ελαχιστες ταινιες μεχρι τοτε, ιδιως αστυνομικες, εβαζαν πολιτικους στη θεση του κακου.
Απο την αλλη ο χαρακτηρας του πρωταγωνιστη ειναι ο ορισμος του αντιηρωα. Σιωπηλος, δεν ριχνει ατακες "και καλα" κουλ, ειναι ο μπατσος που ξερει και θελει να κανει σωστα τη δουλεια του αρκει να μην του τα πολυπριζουν. Ενας ανθρωπος της δουλειας, ρεαλιστης, μεθοδικος που ομως τους κανονες τους ψιλοεχει γραμμενους οταν θελει να κανει τη δουλεια του. Δεν πυροβολει ασυστολα, ισα, ισα. Στο φιναλε της ταινιας ουσιαστικα αναγκαζεται να σκοτωσει και επιστρεφοντας στο σπιτι του κοιταζει τη φατσα του στον καθρεφτη χωρις να του αρεσει απαραιτητα αυτο που βλεπει.
Η συγκρουση των δυο αυτων χαρακτηρων ετσι κι αλλιως θα ειναι αναποφευκτη. Στο τελος δεν κερδιζει κανενας. Τομπολα. Πως αυτη η ταινια εγινε επιτυχια ειναι μυστηριο αφου καταλυει ολους τους κανονες που χαρακτηριζαν μεχρι τοτε το ειδος. Αλλα τελικα μαλλον εκει βρισκεται και η επιτυχια της και ο θρυλος που δημιουργηθηκε. Στην πρωτοτυπια και στον αντικομφορμισμο της. Μην ξεχναμε οτι ειναι 1968.
Υπευθυνος γι'αυτο ηταν ενας Αγγλος. Ο σκηνοθετης Peter Yates (Γιέιτς). Ηταν η πρωτη του ταινια στην αμερικη. Μεχρι τοτε ειχε διατελεσει βοηθος του μεγαλου Τony Richardson ενος εκ των πρωτεργατων του αγγλικου free cinema και επισης σπουδαιου σκηνοθετη του θεατρου. Ερχομενος λοιπον απο αλλο πλανητη την ειδε αλλιως τη δουλεια. Πρωτα απ'ολα θελησε να στησει ενα ρεαλιστικο σκηνικο. Ετσι λοιπον προτιμησε τους φυσικους χωρους προκειμενου να δωσει μια πειστικη και αληθηνη εικονα. Δευτερον εδωσε μεγαλη σημασια στον τροπο εργασιας των αστυνομικων. Παρακολουθησε τον τροπο ερευνας των εγκληματων, και το μετεφερε σχεδον αυτουσιο στην οθονη. Η οπτικη του ειναι σχεδον ντοκυμαντεριστικη. Η αμεσοτητα των σκηνων σου δινουν την αισθηση οτι βρισκεσαι και συ μεσα σ'αυτον τον κοσμο.
Τριτο και σημαντικοτερο ο τροπος που αυτο το περιβαλλον επηρεαζει τους χαρακτηρες. Οι ηρωες δεν ζουν απομονωμενοι. Η πολη, το Σαν Φρανσισκο, οι χωροι εργασιας, διαμορφωνουν και τους χαρακτηρες (ο Μαικλ Μαν χρωσταει πολλα σ'αυτην την ταινια και εχει αποτισει φορο τιμης). Οι χαρακτηρες, ιδιως του Bullitt, δεν παρουσιαζονται επιφανειακα. Ο σκηνοθετης μας τον δινει σ'ολη του τη μεγαλοπρεπεια. Ολοκληρες σκηνες εχουν γυριστει μονο και μονο για να μας παρουσιασει τον χαρακτηρα ανεξαρτητα απο την πλοκη της ταινιας. Δεν τον ενδιαφερει μονο η περιπετεια της υποθεσης. Ισα ισα.
Εδω δεν εχουμε να κανουμε με μια περιπετεια που εχει και εναν ηρωα αλλα εναν ηρωα που μπλεκει σε περιπετεια. Δεν ειναι τυχαιο οτι και ο τιτλος της ταινιας εχει το ονομα του ηρωα. Αυτο ενδιαφερει περισσοτερο το σκηνοθετη που μας δινει τελικα ενα απο τα καλυτερα ψυχογραφηματα μπατσου στη μεγαλη οθονη.
Κι ολα αυτα δινονται με απιστευτη οικονομια, χωρις πλατιασματα, χωρις κενα. Τιποτα δεν κρεμαει στην ταινια, τιποτα δεν ειναι ξεκαρφωτο χαρη σε ενα υποδειγματικο μονταζ που κερδισε μαλιστα και οσκαρ. Η δε διασημη σκηνη του κυνηγητου ερχεται τελειως φυσικα. Η δε κλιμακωση της ειναι αριστουργηματικη και ειναι και ο λογος που ακομα κατα τη γνωμη μου δεν εχει ξεπεραστει. Δεν ξεκιναει πατωντας το γκαζι και οποιον παρει ο χαρος οπως συνηθιζεται. Ξεκιναει βραδυφλεγως, σαν ενα παιχνιδι γατας-ποντικιου με αργη ταχυτητα συνοδεια μιας εξαιρετικης groove jazz του Lalo Schiffrin, μεσα στους δρομους του Σαν Φρανσισκο και σιγα-σιγα παταει γκαζι μεχρι να απογειωθει. Στον σχεδιασμο της καταδιωξης συμμετειχε και ο ιδιος ο Στηβ Μακουιν που ετσι και αλλιως υπηρξε δεινος οδηγος αγωνων (μαζι με τον καλο του φιλο Πολ Νιουμαν).
Τα δε αυτοκινητα ειναι πια φετιχ. Ford Mustang GT 390 Fastback & Dodge Charger 440 Magnum γινονται πρωταγωνιστριες και απο τη στιγμη που πατανε γκαζι η μουσικη του Λαλο παει περιπατο και βυθιζεσαι στα ουρλιαχτα των κινητηρων και των λαστιχων. Αυτη ειναι και η μονη σκηνη της ταινιας που λες οτι βλεπεις μια πραγματικη αμερικανικη περιπετεια. Ο θρυλος της αδικησε για μενα καταφωρα την υπολοιπη ταινια που ειναι ενα πραγματικο κομψοτεχνημα του ειδους, εξαιρετικο αισθητικα που επηρεασε απειρες ταινιες του ειδους απο τη στιγμη που βγηκε. Ελαχιστες την πλησιασαν. Μαζι με το Pointblank του John Boorman (κι αλλος αγγλος) που κυκλοφορισε την ιδια εποχη περιπου αποτελουν 2 ταινιες που αλλαξαν ριζικα το ειδος. Το αστικο θριλερ ειναι πλεον γεγονος.
Οι ηθοποιοι δινουν ρεσιταλ. Ο Steve MacQueen σχεδον βουβος (πρεπει να εχει τις λιγοτερες ατακες πρωταγωνιστη στην ιστορια του ειδους) παιζει με τα ματια, το προσωπο, ειναι γεννημενος γι'αυτο το ρολο.Διαφωνω με ολους οσους λενε οτι ειναι κουλ η ερμηνεια του.Ειναι ο ρολος που ειναι κουλ. Δεν ειναι τροπος ερμηνειας το υφος του Στηβ αλλα η απαιτηση του χαρακτηρα. Απλα του ταιριαζει απολυτα. Ο Robert Vaughn διπλα του δινει ρεσιταλ στο ρολο του γλιτσα πολιτικου. Απο τον τροπο που περπαταει, που μιλαει, που εκφραζεται δημιουργει σχολη. Εξαιρετικοι και ολοι οι δευτεροι ρολοι. Kαι η Jacqueline... αχ η Jacqueline...
Για το σαουντρακ του Λαλο Σιφριν βεβαια τι να πουμε. Κλασσικο και μαλιστα απο τα πρωτα τζαζ σαουντρακ, νομιζω το πρωτο σε ταινια τετοιoυ ειδους.
Μια ταινια που δεν προκειται να βαρεθω να βλεπω ποτε. Παραμενει το ιδιο φρεσκια οπως τοτε. Και νυν και αει....
Υ.Γ. Σαν χτες 24/03/1930 γεννηθηκε ο Steve MacQueen. Πεθανε το 1980 απο καρκινο.
Αποτελει μια απο τις μεγαλυτερες αγαπες μου. Δεν μπορω να εξηγησω γιατι. Απλα με μαγνητιζει καθε φορα που τον βλεπω.
Last edited:
: το σπίτι δίπλα από το δικό του, στο Χόλιγουντ, το αγόρασε αυτό το καρναβάλι ο Κηθ Μούν, ο ντράμερ των Who. O McQueen τον είχε φοβερό άχτι και τον έτρεχε στα δικαστήρια κάθε τρείς και λίγο.
