Η «παρά φύσιν κακοποίησις» θεατρικών έργων.

oldman

AVClub Enthusiast
7 December 2006
937
Anavissos
Ήταν τα μέσα της δεκαετίας του πενήντα, όταν εγώ – μαθητής των πρώτων τάξεων του δημοτικού – βρέθηκα με την μητέρα μου και κάποιες θείες μου, σε κάποιο θέατρο της οδού Ιπποκράτους – μάλλον στο Ακροπόλ – όπου έπαιζε ο αείμνηστος Βασίλης Λογοθετίδης το έργο: Οι δικοί μας άνθρωποι.
Παρά την ηλικία μου και τα χρόνια πού πέρασαν, την υπόθεση του έργου αυτού την θυμόμουνα με λεπτομέρειες γιατί με είχε αγγίξει βαθειά. Όσο κι αν φαντάζει σήμερα υπερβολικό, για την εποχή εκείνη ήταν φαινόμενο πολύ συνηθισμένο το να έφευγε κάποιος για χώρες μακρινές προς αναζήτηση καλύτερης ζωής ή απλά ζωής, αφήνοντας πίσω του γυναίκα και παιδιά. Όταν τα κατάφερνε εκεί, η χοντρή επιταγή που έστελνε κάθε μήνα στο σπίτι, αντιστάθμιζε τον πόνο της οικογένειας για την απουσία του προστάτη της.
Κατά τα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα, όταν επέστρεψα οικογενειάρχης από το εξωτερικό, αφιέρωσα λίγο χρόνο στην τηλεόραση για να δω κάτι που νόμισα ότι μου έλειψε τα τελευταία χρόνια: Ελληνικές ταινίες. Σε μία απ’ αυτές έπαιζε ο αξέχαστος Λάμπρος Κωνσταντάρας και με που άρχισε η ταινία δεν άργησα να καταλάβω με μεγάλη μου χαρά ότι επρόκειτο για το θεατρικό έργο: Οι δικοί μας άνθρωποι!
Αν και ο Λάμπρος Κωνσταντάρας ήταν διαφορετικός από τον Βασίλη Λογοθετίδη – κάθε ένας με την χάρη του – έμεινα σχετικά ικανοποιημένος απ’ αυτά που έβλεπα μέχρι που φθάσαμε προς το τέλος. Τότε με έκπληξη, οργή και αγανάκτηση διαπίστωσα ότι οι άθλιοι συντελεστές του φιλμ, κακοποίησαν την υπόθεση για να προσδώσουν στο έργο ..... ΧΑΠΙ-ΕΝΤ!!!!!
Και δεν φθάνει μόνο αυτό. Συζητώντας έμαθα ότι και σε άλλα γνωστά έργα όπως το: «Δεσποινίς ετών 39», έγινε και σε αυτό αλλαγή στο τέλος του σεναρίου ώστε να έχουμε..... ΧΑΠΙ-ΕΝΤ!!!!! Τι ντροπή!
Καλά, αν οι δημιουργοί των θεατρικών έργων δεν ζούσανε τότε, δεν υπήρχαν κληρονόμοι που να σέβονται το τι κληρονομήσανε; Ή μήπως πήρανε κάτι τις παραπάνω και κάνανε το κορόιδο;
Η όλη υπόθεση θυμίζει την ιστορία γνωστού παλιού καραγκιοζοπαίχτη που περιοδεύοντας την επαρχία και δίνοντας παραστάσεις, έφθασε σε ένα απομακρυσμένο χωριό. Εκεί αφού εξάντλησε το ρεπερτόριό του, ήλθε η ώρα να τελειώσει με το έργο που θεωρούσαν καθήκον τους οι καραγκιοζοπαίχτες να κλείνουν τις παραστάσεις τους και να τα δίνουν όλα. Το έργο: Ο Καραγκιόζης και ο Αθανάσιος Διάκος.
Η παράσταση κυλούσε προς το τέλος, αλλά το κοινό καταλαβαίνοντας που πάει το πράγμα άρχισε να διαμαρτύρεται έντονα. Οι διαμαρτυρίες εξελίχτηκαν σε απειλές και ο καραγκιοζοπαίχτης φοβούμενος την σωματική του ακεραιότητα αναγκάστηκε να τροποποιήσει το σενάριο για να έχει ..... ΧΑΠΙ-ΕΝΤ!
Εν μέσω αγαλλίασης και ουρανόμηκων ζητωκραυγών του κοινού, σουβλίσθηκε ....ο Ομέρ Βρυώνης!
Όσοι πάντως έχουν δει στην τηλεόραση το έργο «Οι δικοί μας άνθρωποι». ή όπως αλλιώς το ονομάσανε οι αχρείοι, με τον Λάμπρο Κωνσταντάρα και θέλουν να ξέρουν το κανονικό τέλος της ταινίας, ας μάθουν ότι την στιγμή που ο πρωταγωνιστής λέει στον μαύρο υπηρέτη του:
-Πάμε Χασάν. Μας περιμένουν η Φατμέ και η Αϊσέ.. Οι δικοί μας άνθρωποι!
Ο υπηρέτης ξεσπά σε λυγμούς και η αυλαία πέφτει.
Το έργο τελειώνει εδώ και δεν συνεχίζεται σε μπουζουκομάγαζο όπου ο πρωταγωνιστής πάει να πνίξει τον πόνο του και που συμπτωματικά εμφανίζεται δημοσιογράφος σε απευθείας σύνδεση με την ΕΡΤ, για να πάρει ζωντανή συνέντευξη για το πώς διασκεδάζουν οι θαμώνες και που συμπτωματικά ακούνε την συνέντευξη σπίτι του, συγκινούνται, μετανιώνουν και πάνε και τον βρίσκουνε και όλοι μαζί πάνε ........στην ακρογιαλιά.
 
Ναι αλλά πόσο διαφορετικά συναισθήματα έχεις με το πρώτο φινάλε και πόσα με το δεύτερο.
Με το happy end ουσιαστικά χάνονται όλοι οι προβληματισμοί και οι σκέψεις.
Μπας και κάποιους τους συμφέρει?
Α, πολύ ωραίο ποστ oldman
 
Πω πω τι μου θυμήσατε τώρα. Δύο χαρακτηριστικές αλλαγές στο φινάλε ταινιών για να μπορέσουν να προβληθούν στην Αμερική.

Η πρώτη είναι το Vertigo. Αν προσέξετε καλά, στο original σενάριο ο ηθικός και φυσικός αυτουργός της πλεκτάνης Gavin Elster δεν υφίσταται κάποιου είδους τιμωρία (αλλά την έχει κοπανήσει ανατολικά με την κληρονομιά και κανείς δεν ασχολείται μαζί του), σε αντίθεση με την συνεργό του την Judy Barton που βρίσκει τραγικό θάνατο στη γνωστή σκηνή στο καμπαναριό. Στην αμερική λοιπόν στην τελευταία σκηνή της ταινίας προστέθηκε ένα ηχητικό εφέ ραδιοφωνικής ειδήσεως στην οποία αναφέρεται ότι ο Elster σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα!

Το δεύτερο παράδειγμα αφορά την ταινία Brazil του Terry Gilliam. Θυμόσαστε όλοι το τέλος που μετά την "απόδραση" από το κολαστήριο κρατητήριο, ο Σαμ φεύγει με την αγαπημένη του Τζιλ για να καταλήξουν με το φορτηγό τους σε ένα λιβάδι, μόνο που όπως δείχνει το επόμενο πλάνο, τελικά όλο το σκηνικό της απόδρασης ήταν στο μυαλό του Σαμ ο οποίος απλά παρέδωσε το πνεύμα του μετά τους βασανισμούς που είχε υποστεί. Ε λοιπόν στην Αμερική η ταινία τελειώνει στο λιβάδι!!!
 
Πολύ ενδιαφέρον θέμα.
Τυχαία έγραψα σήμερα το πρωί κάτι παρόμοιο στην μουσική κατηγορία.
Με εκνευρίζει αφόρητα η ηλιθιότης τών φράσεων´Νάσαι ο εαυτός σου´κατά το Be yourself και το ´Σημασία έχει να περνάμε καλά´.
Με άλλα λόγια φόρτωστα όλα στον κόκκορα και μην σε νοιάζει τίποτα,αν μπορείς βεβαια.
Αυτή η αποβλακωτική αντίληψη τής ´υποχρεωτικής ευτυχίας´περνάει και στον κινηματογράφο.
Οπως όλοι ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να γιορτάζουμε 3 μήνες τα Χριστούγεννα και να είμαστε ευτυχεις υποχρεωτικά με τού ρόζ αγιοβασίληδες,όπως όλοι ΟΦΕΙΛΟΥΜΕ να χαιρόμαστε που θα πάμε ´διακοπές´,όπως όλοι οφείλουμε νάμαστε ´χαρούμενοι´γιατί το πάν είναι ´να περνάμε καλά´κατά το μαλακoNitro και τα λοιπά ´υποχρεωτικής ευτυχίας´και βλαχογκλαμουριάς έντυπα.
Γι´αυτό λόγω τής ´υποχρεωτικής ευτυχίας´αφαιρούμε απο τον εαυτό μας την δυνατότητα να είμαστε και θλιμμένοι και λυπημένοι και τσαντισμένοι ορίζοντάς τα μάλιστα σαν ´αρνητικά συναισθήματα´-Ο δυτικός κόσμος δυστυχώς πρωτοστατεί σε τέτοιες βλακώδεις απόψεις-.
Η αδυναμία ή και η´κοινωνικά απαγορευμένη´έκφραση όλης τής γκάμας τών συναισθημάτων μας οδηγεί μεγάλα τμήματα πληθυσμού στήν κατάθλιψη.
Χαζοχαρούμενοι απ´έξω για να μάς προσλαμβάνουν στίς δουλειές ,δυναμικοί δήθεν για να κατακτήσουμε τον κόσμο και να περάσουμε επιτυχώς μιά συνεντευξη για πρόσληψη σε μιά επιχείρηση και ταυτοχρόνως εσωτερική διάλυση.
Ολα τα παραπάνω αντιστοιχούν πλήρως σε αυτά περί γελοίων Happy End ,που γράφει ο Oldman,και με τα οποία συμφωνώ πλήρως.
 
Το happy end είναι η λύτρωση , σε φαντασιακό επίπεδο , από την αρνητική πραγματικότητα του θεατή . Εχω την αίσθηση ότι και ο "από μηχανής θεός" αυτόν τον σκοπό εξυπηρετούσε .
Προσωπικά , αν και συμφωνώ με τις περισσότερες των επισημάνσεων του Σούρλα , εν τούτοις δυσκολεύομαι να δεχτώ πολλές ταινίες χωρίς Happy end με αποτέλεσμα την δυσάρεστη επίγευση που μου αφήνουν .
 
Μα εδώ έχουμε να κάνουμε με βιομηχανία που απευθύνεται στις μάζες. Σαν κι'αυτή που κατασκευάζει μαξιλαράκια για να φαίνεται πλουσιότερο ένα στήθος ή σαν τα γυαλιστικά ταμπλό που δελεάζουν τον υποψήφιο αγοραστή κι'ας καίει το αμάξι λάδια κι'ας μην έχει φρένα. Και είναι λογικό όταν ο απώτερος σκοπός είναι μόνον το κέρδος. Με οποιονδήποτε τρόπο.
Στην βιομηχανία του θεάματος κέρδος σημαίνει εισιτήρια, δεν σημαίνει ψυχοθεραπεία. Ουέ κι'αλίμονο αν αυτή βοηθούσε με τον τρόπο της την ψυχαγωγία 'τότε η τέχνη της (το παραμύθιασμα δλδ) θα ήταν άχρηστη. Φαντάζεστε όλος ο κινηματογράφος να μας έδινε ταινίες σαν τις Ο Πωλ, ο Μικ και οι άλλοι, την Γλυκιά Συμμορία, το Χορεύοντας στο Σκοτάδι, το Dogville και το 1984? Φαντάζεστε τι θα γινόταν αν αποχωρούσαν οι θεατές με την πίκρα του αδιέξοδου από την αίθουσα? Να προβληματιζόταν για τα γύρω τους και τα μέσα τους? Όλοι θα πάσχιζαν να καλυτερεύσουν αυτά που πραγματικά πονάνε και κανείς δεν θα είχε την ανάγκη του happyend παραμυθιάσματος. Θα το έκλειναν το μαγαζί! Είναι συμφερότερο γι'αυτούς να κοιμόμαστε ανάλαφρα. Έστω και περιστασιακά. Μέχρι την επόμενη δόση...
 
Γιατί αναφέρεις το 1984; Αυτό έχει happy end. Στο τέλος ο ήρωας είναι ευτυχισμένος!

Τώρα που το σκέφτομαι, και το τέλος του Dogville μάλλον ικανοποιούσε το θεατή!
 
Γιατί αναφέρεις το 1984; Αυτό έχει happy end. Στο τέλος ο ήρωας είναι ευτυχισμένος!

Τώρα που το σκέφτομαι, και το τέλος του Dogville μάλλον ικανοποιούσε το θεατή!
Σαφώς, αλλά για τα προσχήματα! Σε όλη την υπόλοιπη διάρκεια οι δυό αυτές ταινίες έχουν να πουν. Και μην μου πεις πως παρόλο το happyend δεν φεύγεις κάπως από την αίθουσα?
 
Πολύ ωραίο θέμα Oldman!


Παρ'όλο που πράγματι το μεγαλύτερο ποσοστό των ταινιών έχει happy end, παρατηρώ μια προοδευτικά αυξανόμενη τάση για παραγωγή ταινιών που δεν έχουν.
Νομίζω ότι οι Χολυγουντιανοί - και όχι μόνο - προσπαθούν για το διαφορετικό και έχουν καταλάβει ότι ο κόσμος βαρέθηκε να γνωρίζει πάντα το τέλος (happy end).
Τελευταία, ακούω συχνότατα τη φράση "Ευτυχώς, δεν είχε happy end!"
Βέβαια, υπάρχουν και άνθρωποι που ομολογούν ότι βλέπουν μια ταινία για να χαλαρώσουν και όχι για να προβληματιστούν ή να ψυχοπλακωθούν. Εξαρτάται από το τί ζητά ο καθένας. Πάντως, ό,τι και να ζητάς, πλέον το βρίσκεις.
 
Βέβαια, υπάρχουν και ταινίες που δεν τους πάει καθόλου το happy end.

Στο παράδειγμα με το "Οι δικοί μας άνθρωποι" ας πούμε... έχει τύχει να δω την ταινία με το Λάμπρο Κωνσταντάρα και καμία άλλη εκδοχή του έργου. Ούτε γνώριζα το πραγματικό τέλος πριν το διαβάσω εδώ. Όμως ποτέ δε μου άρεσε το τέλος που έβλεπα. Το είχα βρει εξ' αρχής γελοίο και αταίριαστο.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η ταινία "You' ve got mail" (ή κάπως έτσι) με τον Tom Hanks και τη Meg Ryan, την οποία είδα πολύ πρόσφατα (γι' αυτό και τη θυμάμαι, γιατί το αλτσχάιμερ...). Τελειώνει τόσο απότομα, με ένα τουλάχιστον απίθανο-σουρεαλιστικό happy ending, που με εκνεύρισε.

Αυτά πρόχειρα, αλλά αν ψάξουμε θα θυμηθούμε πολλές παρόμοιες περιπτώσεις.
 
Re: Απάντηση: Η «παρά φύσιν κακοποίησις» θεατρικών έργων.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι η ταινία "You' ve got mail" (ή κάπως έτσι) με τον Tom Hanks και τη Meg Ryan, την οποία είδα πολύ πρόσφατα (γι' αυτό και τη θυμάμαι, γιατί το αλτσχάιμερ...). Τελειώνει τόσο απότομα, με ένα τουλάχιστον απίθανο-σουρεαλιστικό happy ending, που με εκνεύρισε.

Θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω και να πω πως η προσμονή του συγκεκριμένου "έρωτα" κορυφώνεται με την ατάκα της Ραίαν προς τον Χανκς: "Ευχόμουν να ήσουν εσύ"... Δε θα μπορούσα να φανταστώ ότι ο συγκεκριμένος έρωτας ΔΕ θα έβρισκε τελικά αντίκτυπο και θα έμενε ανεκπλήρωτος...
 
Σαφώς, αλλά για τα προσχήματα! Σε όλη την υπόλοιπη διάρκεια οι δυό αυτές ταινίες έχουν να πουν. Και μην μου πεις πως παρόλο το happyend δεν φεύγεις κάπως από την αίθουσα?

Μάλλον έπρεπε να βάλω καμιά :D φατσούλα, γιατί αστειευόμουν! ;)
 
Απάντηση: Re: Απάντηση: Η «παρά φύσιν κακοποίησις» θεατρικών έργων.

Θα μου επιτρέψεις να διαφωνήσω και να πω πως η προσμονή του συγκεκριμένου "έρωτα" κορυφώνεται με την ατάκα της Ραίαν προς τον Χανκς: "Ευχόμουν να ήσουν εσύ"... Δε θα μπορούσα να φανταστώ ότι ο συγκεκριμένος έρωτας ΔΕ θα έβρισκε τελικά αντίκτυπο και θα έμενε ανεκπλήρωτος...

Μα, με όσα της έκανε, έπρεπε να τον ερωτευτεί κιόλας!?
Τέλος πάντων, έχεις ένα δίκιο, αλλά εμένα μου την έσπασε. Έπρεπε να τον παιδέψει λίγο τουλάχιστον...
 
Απάντηση: Re: Απάντηση: Η «παρά φύσιν κακοποίησις» θεατρικών έργων.

Μάλλον έπρεπε να βάλω καμιά :D φατσούλα, γιατί αστειευόμουν! ;)
-bye-


Μα, με όσα της έκανε, έπρεπε να τον ερωτευτεί κιόλας!?
Τέλος πάντων, έχεις ένα δίκιο, αλλά εμένα μου την έσπασε. Έπρεπε να τον παιδέψει λίγο τουλάχιστον...

Από το πώς τον κοιτούσε στο τελευταίο δεκάλεπτο καταλαβαίνουμε την κατάληξη. Πιστεύω πως αν ένιωθε ότι μπορεί να τον αλλάξει θα το προσπαθούσε.
Ωςτόσο η εκτέλεση ήταν συμβολισμός που απορρίπτει μια και καλή το ρητό: Εάν δώσεις την ευκαιρία σε κάποιον να σε αφαίμαξη, να’σαι σίγουρος πως θα το κάνει. (ακούγεται από την ίδια στην ταινία).
 
Μια διευκρίνιση.
Είναι δικαίωμα του κάθε δημιουργού να παράγει ένα έργο δίνοντας του το τέλος που εκείνος νομίζει. Στο τέλος θα κριθεί συνολικά σαν έργο και όχι από το αν έχει ΧΑΠΙ-ΕΝΤ ή όχι. Εκείνο που καυτηριάζω είναι να παρεμβαίνει κάποιος και να μετατρέπει το τέλος κάποιου γνωστού έργου για να το κάνει ποιο ευχάριστο και ποιο αρεστό. Σκεφτείτε να γυρίσει κάποιος τον Οθέλο ταινία και προκειμένου να μην έχει δυσάρεστο τέλος και να κόψει περισσότερα εισιτήρια, να το αλλάξει. Την ώρα λοιπόν που ο Οθέλο βουτάει την Δυσδεμόνα από τον λαιμό και αρχίζει να την πνίγει, εμφανίζεται ο Ιάγος μετανιωμένος και κλαίγοντας ομολογεί στον Οθέλο την ραδιουργία του. Ζητάει δε από αυτόν να τον τιμωρήσει. Ο μεγαλόψυχος όμως ήρωας μας, αγκαλιάζει τον αντίπαλο και οι δύο άνδρες δίνουν όρκους αιώνιας φιλίας.
Το παράδειγμα με τον καραγκιοζοπαίχτη είναι χαρακτηριστικό. Σημειώστε ότι αυτό μας το διηγήθηκε ο φιλόλογός μας στο γυμνάσιο, σαν αληθινό περιστατικό.
 
... Εκείνο που καυτηριάζω είναι να παρεμβαίνει κάποιος και να μετατρέπει το τέλος κάποιου γνωστού έργου για να το κάνει ποιο ευχάριστο και ποιο αρεστό...

Σημεία των καιρών...
:SFGSFGS5:
Κάποιοι μας θεωρούν ξανθές...
... εμείς, όμως, το προτιμούμε καυτό :food-smiley-005:
 
Πάρα πολύ ενδιαφέρον θέμα......

Oldman, εξαιρετική τύχη να έχει δει κανείς ζωντανά τον Βασίλη Λογοθετίδη.Εμείς οι νεότεροι δυστυχώς άχουμε γνωρίσει το ταλέντο του μόνο απο τις ταινίες του.Εκτός του ότι είναι εκπληκτικός ηθοποιός,παίζει ταυτόχρονα με όλο του το σώμα,οι εκφράσεις του προσώπου του είναι συγκλονιστικές και ακόμα και όταν οδηγείται απο το σενάριο στα άκρα,το ήθος του είναι τέτοιο που δεν φθηναίνει την σκηνή.Είτε βάζει κραγιόν στα χείλια του για να φτιάξει μαντήλι που θα ζηλέψει η γυναίκα του έιτε βρίζει όλο τα λαμόγια(ενας ήρωας με παντούφλες), υπάρχει μέτρο στην ερμηνεία του.

Οσον αφορά το ριμέικ....Ολες οι ελληνικές ταινίες της περιόδου 68 - 75 έχουν μια συγκεκριμένη σημειολογία.Είναι έγχρωμες,παρουσιάζουν διάφορες ομάδες όπως τους χίπις πχ εντελώς επιφανειακά ως άτομα που απλά ενδιαφέρονται για σεξ και μαριχουάνα,υπάρχουν πολλές σκηνές με αεροπλάνα,το σενάριο δεν εμβαθύνει κλπ.Ειναι εντελώς προφανές πως οι συγκεκριμένες ταινίες είχαν έστω και καλυμένα πολιτική σκοπιμότητα,σε μια σκληρή εποχή, οπότε το μόνο που μπορεί και πρεπει ίσως να κάνει κανείς είναι να ασχοληθεί αποκλειστικά και μόνο με την ερμηνεία των ηθοποιών όσο βέβαια τους επιτρέπει η ελαφρότητα ή η σκοπιμότητα του σεναρίου να ερμηνεύσουν ένα ρόλο....
 
Re: Απάντηση: Η «παρά φύσιν κακοποίησις» θεατρικών έργων.

Γιατί αναφέρεις το 1984; Αυτό έχει happy end. Στο τέλος ο ήρωας είναι ευτυχισμένος!

Τώρα που το σκέφτομαι, και το τέλος του Dogville μάλλον ικανοποιούσε το θεατή!

Λευτέρη το φινάλε του Dogville για μένα δεν ήταν ούτε happy ούτε sad,ήταν απλά dark.H ικανοποίηση στον θεατή προερχόταν μέσα απο την σκοτεινή και ωμή πλευρά που όλοι ,μπορεί να κρύβουμε και που με την πρώτη ευκαιρία και όταν μας δοθεί η εξουσία επιδυκνύουμε.Γιατί αντικειμενικά όσα και να είχε περάσει η πρωταγωνίστρια δεν δικαιλογείται η απίστευτη ωμότητα της στο τέλος, ούτε τα "παιδιά" είναι το ίδιο με τα "κουκλακια".Δεν σκότωσε απλά δεν εκδικήθηκε απλά.....πρόβαλε την δική τους εξουσία διογκωμένη πάνω τους.Για αυτό είχαμε αποσβολωθεί όλοι και φύγαμε έχοντας μια απορία και ένα σαρδόνιο χαμόγελο απο τις αίθουσες.
 
Kαι όμως στο αριστούργημά του ο Τρίερ σπάει εντελώς τούς ηθικούς κώδικες τής χωρίς όρια καλοσύνης και ´κατανόησης´.Μάλιστα θεωρεί σχεδόν αλαζονική την συμπεριφορά τής Grace.Οταν πρωτοείδα την ταινία είχα σχεδόν ´εκνευριστεί´με αυτή την παθητικότητα τής Κιντμαν(που ήταν συναρπαστική βέβαια σαν Grace).
Oπως και το πολύ κυνικό αλλά αληθινό σχόλιο τού Τρίερ ότι εάν δοθεί εξουσία ακόμα και στον αδύναμο μπορεί και να υπάρξουν τέτοιες άθλιες συμπεριφορές.
Το φινάλε εντελώς αποστασιοποιημένο δείχνει την Grace μεσα απο το βλέμμα της και μονον να ´θρηνεί´για την ανθρωπινη φύση.
Και θεωρώ τον ´μισανθρωπισμό ´της απόλυτα δικαιολογημένο.
Ο Τρίερ απορρίπτει την απόλυτη καλοσύνη και σαν ανθρωπιά θεωρεί την δικαιοσύνη.Μια δικαιοσύνη που απαιτεί να λογοδοτεί ο καθένας για τίς πράξεις του.Μοιάζει με αρχαιοελληνική τραγωδία το αριστούργημα αυτό τού Δανού.
Εάν η Grace έδειχνε οποιαδήποτε ´ανθρωπιά´στο τέλος θα καταστρεφόταν η ταινία.
Και σε μιά αλλη ´ανάγνωση´,που θεωρεί την ταινία σαν σχόλιο για την Αμερική,είναι λογικό να εμφανιζεται το ´αυγό τού φιδιού´εκεί που ο κατατρεγμένος αντιμετωπίζεται όπως η Grace.Το Dogville είναι η Αμερική τού Κράχ,πού δεν διαφέρει και πολύ απο την σημερινή.Ετσι φερεται στούς αδικημένους ,στίς μειονότητες,σε κάθε διαφορετική ομάδα.
Το ´Αμερικάνικο Ονειρο´κρύβει ολη αυτή την βία μέσα του που κάποια στιγμή γίνεται και ανεξελεγκτη.
Απο όποια πλευρά και να διαβαστεί η ταινία,για μένα το φινάλε ηταν αριστουργηματικό.