Η πόλη της ζωής και του θανάτου
300.000 άνθρωποι σφαγιάστηκαν το 1937 από τον Ιαπωνικό στρατό στην πόλη Νανκίνγκ- τότε πρωτεύουσα της Κίνας. Το άγνωστο αυτό γεγονός που ακόμη και σήμερα είναι ταμπού και προκαλεί σοκ σε Κινέζους και Ιάπωνες, μεταφέρθηκε σε μια σπαρακτική ταινία που ανακάλυψαν οι Νύχτες Πρεμιέρας και τώρα βγαίνει στις ελληνικές αίθουσες.
Την Πέμπτη βγαίνει στις αίθουσες το κινέζικο αντιπολεμικό αριστούργημα «Η πόλη της ζωής και του θανάτου», μια ταινία που προβάλαμε στις Νύχτες Πρεμιέρας το προηγούμενο Σεπτέμβριο. Αν και άγνωστη τότε, η ταινία κατόρθωσε, όχι μόνο να συγκλονίσει τους Αθηναίους σινεφίλ αλλά και να βρει διανομή στις ελληνικές αίθουσες- από την νέα εταιρεία NUTOPIA. Μάλιστα τις ίδιες ακριβώς μέρες με την πρεμιέρα της στο Φεστιβάλ της Αθήνας η ταινία προβλήθηκε και στο φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν κερδίζοντας το πρώτο βραβείο.
Θέμα της είναι ένα άγνωστο «ολοκαύτωμα» που έγινε στην Κίνα τον Δεκέμβριο του 1937. Τότε ο Αυτοκρατορικός Στρατός της Ιαπωνίας εισέβαλε στην πρωτεύουσα της Κίνας, τη Νανκίνγκ,. Οι εβδομάδες που ακολούθησαν έγιναν γνωστές ως «Ο βιασμός της Νανκίνγκ», και το περιστατικό αποτελεί μια από τις πιο σκοτεινές σελίδες της ανθρώπινης συμπεριφοράς και αναμφίβολα ένα από τα χειρότερα εγκλήματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου που παραμένει ακόμη και σήμερα άγνωστο. Ο μισός πληθυσμός της πόλης (περίπου 300.000 άνθρωποι) σφαγιάστηκε, ενώ και όσοι γλίτωσαν υπέστησαν φριχτά βασανιστήρια. Μαζικές εκτελέσεις, άμαχοι που θάφτηκαν ζωντανοί σε μαζικούς τάφους, εξευτελισμοί, και δεκάδες χιλιάδες βιασμοί, σημάδεψαν για πάντα την ειρηνική πόλη του Νανκίνγκ.
Η ομάδα του Φεστιβάλ της Αθήνας ανακάλυψε την σπαρακτική αυτή ταινία, τον προηγούμενο Μάιο, στην αγορά του φεστιβάλ Καννών και αμέσως τη ζήτησε για ευρωπαϊκή πρεμιέρα στο διαγωνιστικό τμήμα. Ελάχιστοι γνώριζαν τότε κάτι για την ταινία ή τον σκηνοθέτη της τον Λου Τσουάν. Τέσσερις μήνες αργότερα το κοινό του φεστιβάλ τη λάτρεψε και «Η Πόλη της Ζωής και του Θανάτου» βρήκε τον δρόμο της προς τις αίθουσες.
Όπως ανάφερε και το άρθρο του Ηλία Μαγκλίνη της «Καθημερινής» τον περασμένο Σεπτέμβριο (5/9/09), με αφορμή την προβολή της ταινίας στο φεστιβάλ των Νυχτών Πρεμιέρας, «στην εξαιρετική μελέτη του ?Hidden Horrors: Japanese War Crimes In World War II? ο Ιάπωνας ιστορικός Yuki Tanaka (εκδ. Westview Press, σελ. 304) παρουσιάζει και αναλύει σε βάθος τα εγκλήματα που διέπραξαν τα ιαπωνικά στρατεύματα, όχι μόνον εις βάρος αμάχων, αλλά και εις βάρος αιχμαλώτων πολέμου. Η Ναγκιν κατέχει περίοπτη θέση στη μελέτη του, όπως και η διαβόητη Μονάδα 731, η οποία διεξήγαγε πειράματα πάνω σε ανθρώπους. Στους πρώτους δύο μήνες της ιαπωνικής κατοχής στη Νανκίνγκ, από τους 600.000 κατοίκους εξοντώθηκαν περίπου οι μισοί. Οι μαζικοί βιασμοί έγιναν καθημερινό φαινόμενο, όπως και οι σαδιστικοί φόνοι (οι Ιάπωνες στρατιώτες έκαναν εξάσκηση με την ξιφολόγχη τους πάνω σε άμαχους, εγκύους ακόμα και βρέφη)».
Η ταινία προσπαθεί να αναπαραστήσει εκείνη την εποχή και τα θλιβερά αυτά γεγονότα με έναν, όχι εθνικιστικό τρόπο- ώστε να μας πείσει για μια ακόμα φορά ότι οι μεν είναι οι καλοί και δε οι κακοί- αλλά φέρνοντας σε πρώτο πλάνο την ανθρώπινη συμπεριφορά κάτω από τις ακραίες συνθήκες που δημιουργεί ο πόλεμος και οι παράλογες πολιτικές αποφάσεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα από τα κεντρικά πρόσωπα της διήγησης είναι ένας Ιάπωνας στρατιώτης, γεγονός όμως που δημιούργησε στον σκηνοθέτη τεράστια προβλήματα: Στην Κίνα κανείς δεν ήταν έτοιμος να δεχτεί ότι οι Ιάπωνες έχουν ανθρώπινα χαρακτηριστικά (!) κι έτσι η ταινία έμεινε έξω από τα επίσημα βραβεία, ενώ ο σκηνοθέτης της δέχτηκε απειλές- ακόμη και εναντίον της ζωής του.
«Η Πόλη της Ζωής και του Θανάτου» ωστόσο είναι ένα καθαρό αριστούργημα: η υπέροχη ασπρόμαυρη φωτογραφία, το εντυπωσιακό σινεμασκόπ, η ελάχιστη μουσική επένδυση και η «ωμή», χωρίς μελοδραματισμούς, σκηνοθεσία, δημιούργησαν ένα αποκαλυπτικό έργο, που οι εικόνες του δύσκολα ξεχνιούνται. Είναι από αυτά τα κινηματογραφικά παραδείγματα που χαίρεσαι να ανακαλύπτεις και που η θέαση τους στην σκοτεινή αίθουσα και τη μεγάλη οθόνη είναι «υποχρεωτική».
Δεν είναι απλώς μια εξαίρετη αντιπολεμική ταινία που αξίζει να μιλήσουμε και γράψουμε για αυτή, είναι μια γνήσια κινηματογραφική εμπειρία από αυτές που σπάνια απολαμβάνουμε.
(Cinemag)
Last edited by a moderator:
