Oδυσσέας

superfly

Moderator
Staff member
21 November 2008
16,542
πετρουπολη
Βloοmsday: Μια μέρα που κρατάει εκατό χρόνια

Την 16η Ιουνίου, ο Ιρλανδός συγγραφέας ΤζέιμςΤζόυς τοποθετεί την υπόθεση του θρυλικού έργου «Οδυσσέας», με πρωταγωνιστή τον περίφημο Λέοπολντ Μπλουμ.
Τι κι αν πέρασε σχεδόν ένας αιώνας από τη συγγραφή του μυθιστορήματος; Πλήθη θαυμαστών του από όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης συρρέουν και φέτος στο Δουβλίνο για τις λογοτεχνικές εκδηλώσεις.
Η συντηρητική και σκληροπυρηνική γενέτειρα του συγγραφέα, που κάποτε τον απαξίωνε και τον «έπνιγε», ζωντανεύει και ξαγρυπνά για χάρη του. Τα έθιμα καλά κρατούν αφού ανάμεσα στις εκδηλώσεις είναι και οι περιηγήσεις στις τοποθεσίες όπου εκτυλίσσεται το μυθιστόρημα. Οι «πιστοί» ακολουθούν τη διαδρομή του ήρωα στο Δουβλίνο, όπως ακριβώς ξετυλίγεται στις 820 σελίδες του έργου. Όταν δύει ο ήλιος, όμως, η άφθονη κατανάλωση αλκοόλ στα μπαράκια της πόλης προσθέτει στην εκδήλωση έναν χαρακτήρα πιο ποπ και τουριστικό.
Για την αγάπη της Νόρας Ο κόσμος ονόμασε την 16η Ιουνίου «Ημέρα του Μπλουμ» από το επίθετο του ήρωα Λέοπολντ Μπλουμ, ενός τυπικού Δουβλινέζου, ο οποίος περιπλανιέται για ένα 24ωρο στην πόλη. Μέσα σε μια μέρα «απροσδόκητα» γεγονότα συμπυκνώνουν όλες τις καλές και κακές στιγμές, τους πόθους και τα πάθη μιας ολόκληρης ζωής.
Η συγκεκριμένη ημερομηνία, όμως, δεν είναι καθόλου τυχαία. Πίσω της κρύβεται η μοιραία συνάντηση του συγγραφέα με τον μεγάλο έρωτα της ζωής του.
Εκείνη τη μέρα ο Τζόυς αντάμωσε τη γυναίκα που υπέμεινε δίπλα του όλες τις κυκλοθυμίες, τα μεθύσια και τις μεταπτώσεις του. Παρόλο που ποτέ της ούτε κατάφερε αλλά ούτε και προσπάθησε να καταλάβει τα γραπτά του Τζόυς και τη σπουδαιότητά τους, η Νόρα Μπάρνακλ στάθηκε δίπλα του βράχος ως το τέλος.
Η γνωριμία του Τζόυς με τη Νόρα έγινε σε μια… κατηφόρα στις 10 Ιουνίου του 1904 στην οδό Νασάου του Δουβλίνου. Εκείνος, ένας επαναστατημένος 22χρονος που μόλις είχε αποφοιτήσει από το University College του Δουβλίνου, δημοσίευε κριτικές στην τοπική εφημερίδα και έγραφε «Το πορτρέτο του καλλιτέχνη». Εκείνη μια 19χρονη καμαριέρα του ξενοδοχείου «Φινν» στο Δουβλίνο, ταπεινής καταγωγής, που είχε τελειώσει το δημοτικό και περίμενε υπομονετικά να αγαπήσει και να αγαπηθεί. Το πρώτο τους ραντεβού δόθηκε μπροστά από το σπίτι του σερ Γουίλιαμ Γουάιλντ, στις 14 Ιουνίου του 1904. Η Νόρα, όμως, δεν εμφανίστηκε ποτέ εκείνη τη μέρα. Ήρθε στο δεύτερο ραντεβού, στις 16 Ιουνίου, για να μείνουν μαζί ώς το τέλος. Η Νόρα, ως μούσα του Τζόυς, ενσαρκώθηκε λογοτεχνικά και σε άλλα σπουδαία γραπτά του: στους «Νεκρούς» ως Γκρέτα Κονρόι, στους «Εξόριστους» ως Μπέρτα, στο «Finnegan’s Wake» ως Άννα Λίβια Πλουραμπέλ. Το παραλήρημα της τολμηρής Μόλυ Μπλουμ, στο τελευταίο από τα 18 κεφάλαια του «Οδυσσέα», που παραπέμπει στην Πηνε*λόπη, είναι εμπνευσμένο, σε μεγάλο βαθμό, πάλι από την ίδια.

Ο «Οδυσσέας» στο Τwitter

Oι σχεδιαστές παιχνιδιών Ian Bogost και Ian McCarthy από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Τζόρτζια ξαναζωντάνεψαν ένα κεφάλαιο από το ογκώδες μυθιστόρημα στο Twitter. Δημι*ούργησαν 54 διαφορετικά προφίλ για τους 54 ήρωες που εμφανίζονται στο κεφάλαιο 10, το «Wandering Rocks». Χρησιμοποιώντας ένα ειδικό software, πόσταραν αυτόματα όλα όσα λένε στο βιβλίο, κάνοντας tweets 140 χαρακτήρων, σε πρώτο πρόσωπο. Τα παράξενα του «Οδυσσέα»
• Εννιά στους δέκα αναγνώστες απογοητεύονται τρομερά από τις πρώτες κιόλας σελί*δες. Παρ’ όλα αυτά το βιβλίο εξακολουθεί να πουλάει πάνω από 100.000 αντίτυπα τον χρόνο.
• Κι όμως, το βιβλίο δεν απέφερε ποτέ κέρδη στον Τζόυς. Στις περισσότερες επιστολές προς τον αδελφό του, Στάνισλας, αναφέρεται σε δάνεια και μικροποσά
.• Οι αστροναύτες της ΝASA κάθε βράδυ άκουγαν τον «Οδυσσέα» μέσα στο Διαστη*μικό Λεωφορείο. Τους τον είχαν ηχογραφήσει σε κασέτα για να τους νανουρίζει.
• Η Υπηρεσία Εθνικής Ασφάλειας χρησιμο*ποιεί το πραγματικό κείμενο του «Οδυσσέα» για κρυπτογράφηση και αποκρυπτογράφηση πρωτοκόλλων.
• Στην Καλιφόρνια υπάρχει μια αίρεση μάγων και μαγισσών, οι οποίοι χρησιμοποιούν λόγια του «Οδυσσέα» για κατάρες και ευλογίες. Ο «Οδυσσέας» έγινε και κόμικς, αλλά απαγορεύτηκε επειδή περιείχε γυμνά εικονογραφημένα σχέδια. Και το βιβλίο είχε απαγορευτεί στις ΗΠ Α, τον Καναδά και την Αγγλία, όπου και κάηκε. Όσον αφορά την Ιρλανδία, δεν είχε απαγορευτεί ρητά, αλλά δεν είχε δημοσιευτεί κιόλας. Κανένας βιβλιοπώλης δεν τολμούσε να παραγγείλει ένα αντίτυπο για το κατάστημά του.
• Η πρώτη πλήρης έκδοση του βιβλίου έγινε την ημέρα των γενεθλίων του Τζόυς, στις 2 Φεβρουαρίου του 1922, στη Γαλλία, από τη Σύλβια Μπιτς, θαυμάστρια και ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου «Shakespeare & Company».
• Πολλοί ήταν αυτοί που φωτογραφήθηκαν με τον «Οδυσσέα», ανάμεσά τους και η Μέριλιν Μονρόε.
• Ο Ισπανός Ενρίκε Μάτα έγραψε ένα μυθιστόρημα γύρω από την Bloomsday.

http://topontiki.gr/article/54257/Bloomsday-Mia-mera-pou-krataei-ekato-xronia
 
Last edited:
Εκδόθηκε για πρώτη φορά στη Γαλλία το 1922 και παρέμεινε απαγορευμένο για πολλά χρόνια τόσο στην Αγγλία όσο και στην Αμερική.
Το βιβλίο έγινε, εντούτοις, αμέσως διαβόητο, και στη σκοτεινή και αλλόκοτη φήμη του συνετέλεσαν πολλοί παράγοντες. Πρώτα απ’ όλα οι σοκαριστικές για το κοινό της εποχής περιγραφές: η πρωινή αφό*δευση του κεντρικού ήρωα, ο επιδεικτικός αυνανισμός μιας κοπελί*τσας, μια βραδινή μπουρδελότσαρκα και ο καταληκτήριος χυμώδης σεξουαλικός μονόλογος της Μόλλυ.
Το πραγματικό σκάνδαλο, ωστόσο, οφείλεται στο ύφος του μυθιστορήματος. Ο Τζόυς αποφάσισε να κλείσει όλο τον κόσμο και όλες τις εποχές σε μια και μοναδική μέρα από τη ζωή του κ. Μπλουμ, ενός πολίτη εβραϊκής καταγωγής από το Δουβλίνο. Αυτό δεν είναι τόσο πρωτότυπο (και οι ελληνικές τραγωδίες διαδραματίζονται συνήθως σε μία και μόνη μέρα), αλλά ο τρόπος που διάλεξε να το κάνει ο δαιμόνιος Ιρλανδός συγγραφέας είναι σίγουρα μοναδικός.
Γιατί ο Τζόυς έγραψε τα δεκαοχτώ κεφάλαια του μυθιστορήματος από ισάριθμες και ξεχωριστές οπτικές γωνίες. Στην πραγματικότητα, έγραψε δεκαοχτώ βιβλία, το καθένα με δια*φορετικό στυλ και ιδιαίτερη αφηγηματική τεχνική. Στα βιβλία αυτά, που όλα μαζί συγκροτούν τον «Οδυσσέα», μιμείται απολαυστικά και παρωδεί ανελέητα όλες τις περιόδους της αγγλικής γλώσσας και λογοτεχνίας.
Επιπλέον διαλύει την παραδοσιακή έννοια της πλοκής, θρυμματίζει συστηματικά την αφηγηματική συνέχεια με πλήθος παρένθετων επεισοδίων και ανατρέπει πλήρως την κλασι*κή μυθιστορηματική φόρμα.

Δεν διαβάζεται με δέος, αλλά με χιούμορ

Αυτές όμως είναι λίγες μόνο από τις δυσκολίες του έργου που, αν και σήμερα πια δεν θεωρείται απροσέγγιστο, παραμένει από τα πιο «δύσβατα» στην παγκόσμια λογοτεχνία - και άκρως διεγερτικό για όσους τυχερούς καταφέρουν να το διαβάσουν. Για τη βοήθεια του αναγνώστη και την κάπως ασφαλή πλοήγησή του στην ωκεάνια πε*ριπέτεια του Οδυσσέα έχουν προταθεί πολλοί και διάφοροι «Οδηγοί Ανάγνωσης», από το «A Key to the “Ulysses”» του Πολ Τζόρνταν Σμιθ ως το «Ulysses» του δικού μας συγγραφέα και μελετητή του Τζόυς, Άρη Μαραγκόπουλου.
Όποιος επιχειρήσει πάντως να συνοψίσει (έστω και πρόχειρα) και κατόπιν να αποστάξει τις προτάσεις αυτών των είδη μόνων, καταλήγει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Το πρώ*το είναι πως ο υποψήφιος αναγνώστης καλό θα είναι να απαλλαγεί από το άγχος της ανάγνωσης. Δεν παρίσταται επιτακτική ανάγκη να διαβάσει τον «Οδυσσέα». Μπορεί κάλλιστα να μην τον διαβάσει ποτέ. Έτσι κι αλλιώς υπάρχουν αρκετά αριστουργήματα που δεν θα αξιωθούμε να τα διαβάσουμε.
Όσοι ξεκινήσουν, πάντως, την ανάγνωση του «Οδυσσέα» πρέπει να ξέρουν πως έχουν να κάνουν με ένα ερμη*τικό βιβλίο που δεν «ανοίγεται» παρά μόνο στο επίμονο βλέμμα και τις επαναληπτικές κρούσεις. Να μην ξεχνούν πως πρόκειται για έργο μυητικό, αλλά (και εδώ έγκειται η όμορφη παραδοξότητά του) δεν διαβάζεται με δέος, αλλά με χιούμορ. Παραμένει, εντούτοις, κείμενο μυσταγωγικό που έχει τον δικό του ιδιόρρυθμο ναό. Και όταν οι πύλες του ανοίξουν, ο αναγνώστης εισέρχεται στην εποχή της απόλαυσης.

http://topontiki.gr/article/54258/O-Odusseas-gia-Arxarious
 
joyceballonmuetze-sv.jpg