Cutting Boards – Επιφάνειες κοπής
Σχεδιασμός – Κατασκευή – Υλικά
Σχεδιασμός – Κατασκευή – Υλικά
Πιστεύω πως αξίζουν τα Cutting boards ένα ξεχωριστό νήμα καθώς πέρα από χρηστικά αποτελούν για εμάς και ένα ανεξάντλητο πεδίο δημιουργικότητας. Μια επιφάνεια κοπής μπορεί να είναι από κάτι εξαιρετικά απλό, ένα κομμάτι καρυδιάς πλανισμένο και περασμένο με ένα λαδάκι, έως εξαιρετικά σύνθετα 3D end grain Cutting boards και ακόμα πιο σύνθετα.
Ας κάνουμε ένα διαχωρισμό από την αρχή και ας τα χωρίσουμε σε
Α) Face ή Edge grain και Β) σε End grain
Μιλάμε για τις ίνες του ξύλου. Το ζήτημα είναι αν θα το φτιάξουμε έτσι ώστε από πάνω να φαίνονται οι ίνες στο μήκος (ή στο πλάτος), ή αν θα φαίνονται καθέτως (να κοιτάζουν δηλαδή προς τα πάνω όπως κοιτάμε το cutting board)
Αν επιλέξουμε την πρώτη περίπτωση A (Face ή Edge grain), τότε από πάνω θα βλέπουμε τα όμορφα νερά των ξύλων τα οποία όταν λαδωθούν θα δώσουν ένα τέλειο αποτέλεσμα, αλλά το μαχαίρι με το οποίο θα κόβουμε πάνω τους θα κόβει τις ίνες και θα αφήνει σημάδια με το χρόνο στο ξύλο. Θα χαλάει επίσης και το μαχαίρι αφού εκτός από τα τρόφιμα θα κόβει και τις σκληρές ίνες του ξύλου.
Αντιθέτως, στην Β περίπτωση του End grain, το μαχαίρι θα κόβει τα τρόφιμα και θα «χώνεται» ανάμεσα στις ίνες του ξύλου. Έτσι, μόλις το απομακρύνουμε, οι ίνες θα επιστρέψουν στη θέση τους. Bonus πως δεν θα χαλάει εύκολα το μαχαίρι μας.
Όμως, στην περίπτωση Β, το αισθητικό αποτέλεσμα είναι σαφώς κατώτερο αφού είναι πολύ λιγότερο εντυπωσιακό. Και ακόμα χειρότερα, το να λειαίνεις τις ίνες του ξύλου κάθετα είναι από δύσκολο έως μαρτύριο.
Το πιο κάτω σχήμα είναι αρκετά κατανοητό νομίζω.
Δηλαδή :
Α) Face ή Edge grain
- + Σχετικά εύκολη επεξεργασία
- + Εντυπωσιακό αποτέλεσμα
- - Φθείρεται εύκολα
- - Φθείρει τα μαχαίρια
- - Δύσκολο φινίρισμα
- - Όχι πολύ εντυπωσιακό αισθητικά
- + Αντέχει πάρα πολλά χρόνια
- + Δεν φθείρει τα μαχαίρια
Τα υλικά:
Θέλουμε σκληρά ξύλα που να μην έχουν ανοιχτούς πόρους όπως
- Οξιά
- Καρυδιά
- Κερασιά
- Σφεντάμι
- (χρησιμοποίησα με επιτυχία και Δεσποτάκι, Παντούκ και Ζεμπράνο)
Για αποθήκες ξυλείας που τα διαθέτουν, ρίξτε μια ματιά στον Μπίτη, ή στον Ζαχαρίου, η σε κάποια άλλη μεγάλη αποθήκη ξυλείας.
Η κόλλα: Θέλουμε την TITEBOND III ULTIMATE
Είναι η μόνη από τις τρεις (κόκκινη – μπλε – πράσινη) που είναι και αδιάβροχη και μη τοξική, χαρακτηρισμένη ως Food Grade από το FDΑ
Το λάδι: Χρειαζόμαστε μη τοξικό – προφανώς – λάδι.
Το παραφινέλαιο είναι η πιο απλή και οικονομική λύση.
Αν θέλουμε, αφού περάσουμε το cutting board 2-3 φορές με το παραφινέλαιο, μπορούμε το γυαλίσουμε από ένα μίγμα παραφινέλαιου και κεριού μέλισσας σε αναλογία 3:1 για να έχει μια σατινέ εμφάνιση και να διαρκεί αρκετό διάστημα.
Αν θέλουμε ακόμα πιο γυαλιστερό και πιο ανθεκτικό αποτέλεσμα, βάζουμε 3 μέρη παραφινέλαιο, μισό κερί μέλισσας και μισό καρναούμπας ή Candelilla. (όλα τα λινκ που έβαλα είναι Food Grade υλικά)
Η σχεδίαση:
Το πιο ωραίο στα Cutting board είναι το πόσο διαφορετικό αποτέλεσμα μπορείς να έχεις ανάλογα με τα χρώματα και τη διάταξη που θα επιλέξεις να βάλεις τα πηχάκια ξύλου που έχεις κόψει το ένα δίπλα στο άλλο.
Μεγάλος βοηθός σε αυτό το δωρεάν και online πρόγραμμα σχεδιασμού Cutting Board Designer JS.
Όμως θέλει λίγη επεξήγηση:
Έβαλα αριθμούς πάνω στην εικόνα για να μη χαθούμε
- Το μήκος που θα έχουν τα πηχάκια που θα κόψουμε (ας πούμε 40cm)
- Το πάχος των αρχικών ξύλων μας (ας πούμε 3 cm.)
- Το πάχος που θελουμετου τελικού board στην περίπτωση του end grain (2cm)
- Το πλάτος της λεπίδας του δίσκου (0,25 cm.)
- Αν θέλουμε περιστρέψουμε κατά 180 μοίρες το κάθε πηχάκια για να έχουμε άλλο σχέδιο.
- Από εδώ επιλέγουμε τα ξύλα. Πόσα διαφορετικά είδη θα χρησιμοποιήσουμε (μη δίνετε σημασία στα ονόματα).
- Εδώ προσθέτουμε η αφαιρούμε πηχάκια και επιλέγουμε το είδος και το πάχος του κομμένου ξύλου. Μπορούμε να μετακινούμε (με τα move up και move down) και να παίζουμε με τη σύνθεση.
- Αυτός ο πίνακας μας λέει τις διαστάσεις του τελικού board, ανάλογα με το πως θα τοποθετήσουμε τα ξύλα (edge ή end grain)
- Και αυτό είναι ένα preview του τελικού αποτελέσματος και πάλι ανάλογα με το πως θα τοποθετήσουμε τα ξύλα (edge ή end grain)
Αφού καταλήξετε σε κάποιο σχέδιο, μπορείτε να το αποθηκεύσετε ή να το τυπώσετε
Να ένα παράδειγμα που δουλεύω τώρα https://rb.gy/feozed
Η κατασκευή:
Όσα προβλήματα έχω συναντήσει μέχρι τώρα στα λίγα cutting boards που έχω φτιάξει, προήλθαν σχεδόν 100% από το γεγονός πως δεν είχα πλανίσει ή ξεχονδρισει σωστά τα αρχικά μαδέρια.
Αν δεν γίνει αυτό, συναντάς ένα κάρο σπαστικά προβλήματα αφού τα πηχάκια είτε αφήνουν χαραμάδες μεταξύ τους, είτε είναι τόσο ανισοϋψή που θέλουν άπειρο τρίψιμο στο τέλος. Και καλά το face grain τρίβεται, αλλά το end grain είναι μπελάς.
Πάντως, η σειρά των εργασιών είναι η εξής:
- Πλάνισμα και ξεχονδρισμα τα μαδέρια
- Κοπή σε πηχάκια πλάτους 2,5 με 3 εκατοστά
- Κόλλημα με κόλλα και σταθεροποίηση με σφιγκτήρες
- Την άλλη μέρα ξύσιμο τις κόλλες και τρίψιμο
- Δεύτερο κόψιμο της επιφάνειας που προέκυψε καθέτως σε πηχάκια
- Ξανά κόλλημα – σφιγκτήρες – τρίψιμο
- Κουρμπαρισμα (αν θέλετε) στο ρουτερ
- Τελικό τρίψιμο και τελικό φινίρισμα (παραφινέλαιο ή και αλοιφή με κερί μέλισσας)
Αυτά, σαν γενικός οδηγός. Ελπίζω να μην ξέχασα κάτι βασικό.
Αξίζει πραγματικά να ασχοληθεί κανείς με τα cutting boards καθώς εκτός των άλλων είναι και εξαιρετικά χρήσιμα.
Πάντως κάποια, όπως αυτό το 3D που είχα φτιάξει, θα μπορούσαν να σταθούν και σαν απλά διακοσμητικά.
Πολλά έμαθα από αυτήν την ενασχόληση με τα Cutting boards και ακόμα μαθαίνω.
Τέλος, αν θέλετε να τα δείτε όλα αυτά σε ένα πολύ απλό και επεξηγηματικό Video, ρίξτε μια ματιά στο παρακάτω
Προσθέστε σας παρακαλώ όποιες πληροφορίες νομίζετε πως θα μας βοηθήσουν στην κατασκευή τους και διορθώστε με αν εχω κάνει κάποιο λάθος