Re: LG PB5600 / PLASMA : Reviews - Εντυπώσεις - Σχόλια
Μετά από τόσες ώρες με το καλιμπραριστήρι κολλημένο στην TV, έλλειψη ύπνου και μερικούς τσακωμούς για την κατάληψη του σαλονιού
, έφτασα επιτέλους σε ένα αποτέλεσμα που με ικανοποιεί και σκέφτομαι να κρατήσω!
Η μεγαλύτερη πρόκληση στο καλιμπράρισμα/profiling αυτού του πάνελ είναι το επιθετικότατο σύστημα αυτόματης μείωσης φωτεινότητας (ABL). Όλα τα υπόλοιπα είναι τυφλοσούρτης, αρκεί να ξέρεις για πoιο λόγο επιλέγεις όποιες ρυθμίσεις βάζεις. Για τη μείωση της επίπτωσης του ABL, τα κλασικά παράθυρα (και φυσικά οι καρτέλες πλήρους οθόνης) στη συγκεκριμένη TV δεν επαρκούν. Για λόγους οικολογικής συνείδησης της LG, το σύστημα ABL ξεκινά τη δράση του από ΠΟΛΥ χαμηλά, σε όλες τις ρυθμίσεις φωτεινότητας. Ήμουν περίεργος να δω ποιο ήταν το κρίσιμο σημείο (cutoff point) από την πρώτη στιγμή.
Οι πρώτες ενδείξεις ήρθαν πολύ νωρίς, όταν μετρούσα το contrast για διάφορα μεγέθη του λευκού παραθύρου. Το σημείο όπου το gamma άρχιζει να απομακρύνεται από το 2.2 είναι και το cutoff point για την ενεργοποίηση του ABL.
Στο γράφημα βλέπουμε ότι για παράθυρα που πιάνουν πάνω από 4% περιοχής στην οθόνη, το ABL ρίχνει το gamma και κάνει το καλιμπράρισμα προβληματικό.
Δεν του έδωσα προσοχή όμως τότε, γιατί είχα στο μυαλό μου τις καρτέλες με σταθερή φωτεινότητα (average pixel level, APL). Δυστυχώς, ενώ οι καρτέλες με σταθερό APL που δημιουργούν το madTPG και το HCFR σε πραγματικό χρόνο φαίνονταν ιδανικές, στην πράξη η μέση φωτεινότητα στην οθόνη (average relative luminance, ARL) άλλαζε συνεχώς. Ελέγχοντας με βατόμετρο την κατανάλωση ενέργειας, είδα πως η TV κατανάλωνε διαφορετικά ποσά από καρτέλα σε καρτέλα, πράγμα που επιβεβαίωσε ότι το ABL λειτουργούσε σε διαφορετικά επίπεδα, παρά το σταθερό APL των καρτελών. Τότε συνειδητοποίησα ότι η ρύθμιση για σταθερό ARL στο madTPG είναι πιο κατάλληλη, αλλά ο αλγόριθμος υπολογισμού υποθέτει ότι η TV έχει σταθερό gamma 2.2 για όλες τις μετρήσεις.
Όσον αφορά τα patterns του AVS HD 709, αυτά έχουν και σταθερό APL και σταθερό ARL και δεν προκαλούσαν μεταβολή στην κατανάλωση ενέργειας της TV. Πιστεύω πως είναι τα μόνα που μπορούν να δείξουν ποιο είναι το πραγματικό gamma μέσα σε κάθε frame σε κάθε επίπεδο ABL. Ωστόσο, είναι λίγα στον αριθμό και δεν μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για τη δημιουργία 3D LUT. Μπορείς να τα χρησιμοποιήσεις για να τσεκάρεις αποτέλεσμα όμως. Το έκανα και τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά για το πρώτο 3D LUT. Στην ουσία, καλιμπράροντας για 50% APL, πετύχαινα μόνο το βήμα των 50 IRE στο AVS. Ήταν προφανές ότι δεν είχα ξεγελάσει το ABL και είχα πολύ δρόμο μπροστά μου.
Εκεί μου μπήκε η ιδέα να ψάξω να βρω το σημείο όπου το ABL δεν θα επηρεάζει τις μετρήσεις. Ήξερα ότι θα ήταν ένα μικρό παράθυρο που θα είχαν χρησιμοποιήσει και στο εργοστάσιο για να τους δώσει gamma κοντά στο 2.2. Για αρχή, έχοντας παρατηρήσει ότι η φωτεινότητα δεν αυξομειώνεται μόνο σε σε κατάσταση μέγιστης εξοικονόμισης ενέργειας έθεσα το Energy Saving στο Max και μέτρησα την κατανάλωση ενέργειας για μια καρτέλα λευκού πλήρους οθόνης. Στα 60Hz ήταν γύρω στα 175W. Έπειτα επανέφερα το Panel Light στο 100 και άρχισα να μειώνω το μέγεθος του παραθύρου λευκού μέχρι να διαβάσω κάτω από 175W στο βατόμετρο. Surprise! Αυτό συνέβαινε μόνο για παράθυρα περιοχής κάτω από 4%. Εκείνη τη στιγμή έκανα τη σύνδεση με το γράφημα που παρέθεσα παραπάνω.
Δεν έμεινα εκεί βέβαια. Άνοιξα το HCFR και άρχισα να μετράω grayscale 20 σημείων για περιοχές παραθύρων 1% μέχρι 10%. Επιβεβαίωσα ότι από το 4% και πάνω η καμπύλη φωτεινότητας έχανε την αυστηρώς εκθετική μορφή της, ενώ ταυτόχρονα το gamma απομακρυνόταν από το 2.2. Το λευκό παράθυρο 3% κατανάλωνε ακριβώς 175W και θεώρησα ασφαλές να πάω με την αμέσως μικρότερη τιμή. Kατέληξα, λοιπόν σε παράθυρο περιοχής 2% για όλες τις μετρήσεις (εκτός από το ANSI contrast).
Στη συνέχεια έφερα την τηλεόραση στην πιο ουδέτερη κατάσταση από άποψη ρυθμίσεων, φροντίζοντας να αφήσω τελείως ξεκλείδωτο το gamut και να μην πειράξω καθόλου το gamma ή το χρώμα, αφού θα τα αναλάμβανε το 3D LUT. Αποφάσισα ωστόσο να φέρω το σημείο λευκού της οθόνης στο D65 γιατί μου φαινόταν πολύ λάθος να ξεκινήσω όλη τη διαδικασία με θερμοκρασία λευκού 10.000 K που αντιστοιχεί στην «ουδέτερη» ρύθμιση! Εξάλλου στη λειτουργία ISF Expert η LG προτείνει από μόνη της το Warm2, απλά στο δικό μου πάνελ ήθελε λίγο ακόμη πείραγμα προς τα κάτω. Σε κάθε περίπτωση όρισα και στο DisplayCAL τις συντεταγμένες του D65.
Αυτό που δεν μπορεί να αλλάξει (προς το καλύτερο) το 3D LUT είναι ο λόγος αντίθεσης του πάνελ και στη συγκεκριμένη περίπτωση η σωστή ρύθμιση του black και του white level στην τηλεόραση (aka Brightness & Contrast). Για άλλη μια φορά επιβεβαίωσα ότι οι σωστές ρυθμίσεις όπου το video level 16 εμφανίζεται ως απόλυτο μαύρο και το 235 ως λευκό είναι Brightness: 50 και Contrast:100, χωρίς να γίνουν άλλες μεταβολές στο gamma της τηλεόρασης. Mερικοί θέλουν να βλέπουν τα πάντα μέχρι το 254 (109% white), γιατί υποστηρίζουν ότι υπάρχει εγγεγραμένο περιεχόμενο σ'αυτά τα levels σε πολλές ταινίες. Από αυτά που έχω δει, αν εξαιρέσουμε τα test patterns, όλο το υπόλοιπο περιεχόμενο απαρτίζεται από ψεγάδια που εμφανίζονται κατά την επεξεργασία και την κωδικοποίηση (ringing artifacts) ή από υπερεκτεθιμένες περιοχές (το κέντρο μιας λάμπας κλπ). Σε κάθε περίπτωση το Rec.709 ορίζει ότι τα σωστά επίπεδα για το ψηφιακό βίντεο είναι 16-235 και το καλιμπράρισμα γίνεται με μέγιστη τιμή του grayscale το 235 και δεν περιλαμβάνει τιμές πάνω από αυτό. Χρωματιστά highlights μετά από τόσο κόπο δεν θα ήθελα να βρίσκονται στο μενού.
Επίσης, έδωσα μεγάλη έμφαση στο να φαίνονται όλα τα βήματα μέχρι και το 233 στο pattern "A4 - Color Clipping" του AVS HD 709. Και όντως φαίνονται στα 60 Hz. Στα 23 και 50 Hz διαπίστωσα αυτό που μου έλεγαν προχθές κάποια μέλη. Εκεί χρειάστηκε να ρίξω την αντίθεση στο 98 για να αποφύγω το clipping του μπλε. Έχω την υποψία ότι έχει να κάνει με το 4:4:4 χρώμα που δεν υποστηρίζεται σ'αυτές τις συχνότητες ανανέωσης, δεν είμαι σίγουρος. Σε κάθε περίπτωση, εγώ χρησιμοποιώ τα 60 Hz επειδή προσφέρουν την καλύτερη ποιότητα εικόνας στη συγκεκριμένη TV.
Πολλά είπα. Ας περάσω στο ζουμί. Για τη δημιουργία του 3D LUT πάρθηκαν 4436 μετρήσεις και όλη η διαδικασία κράτησε περίπου πεντέμισι ώρες. Δεν άλλαξα κάτι από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις του DisplayCAL.
Το gamut της οθόνης καλύπτει το 99% του sRGB. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να κατεβάσει την τρισδιάστατη διαδραστική προβολή
εδώ (download, εξαγωγή και άνοιγμα με τον browser).
Οι μετρήσεις που έκανα με το HCFR:
ΠΡΙΝ |
ΜΕΤΑ
Επίσης, μέτρησα τα APL patterns του AVS HD 709 μετά την εφαρμογή του 3D LUT:
Small |
Large
Στο πρώτο τα πήγε πολύ καλά και στο δεύτερο περνάει, παρά το ABL που φαίνεται να επηρεάζει λίγο το gamma μετά τα 80 IRE
Ειδικά για το φίλο μου το Γιάννη και για να μη δημιουργήσω σύγχυση στην ερμηνεία, φρόντισα να υπάρχει ως target profile το Rec.709 στο Measurement Report του DisplayCAL. Πριν το καλιμπράρισμα έτρεξα μόνο 47 χρώματα, αφού θα κοβόταν στα κριτήρια ούτως ή άλλως. Μετά το καλιμπράρισμα και την εφαρμογή του 3D LUT, μέτρησα 1011 χρώματα για επιβεβαίωση. Κατεβάστε τα στον υπολογιστή σας και ανοίξτε τα με τον browser που προτιμάτε. Πάνω-πάνω έχει κουτάκια με επιλογές που αλλάζουν την εμφάνιση των δεδομένων.
ΠΡΙΝ |
ΜΕΤΑ
Και σε εικόνα για όσους δε θέλουν να κατεβάζουν αρχεία:
ΠΡΙΝ |
ΜΕΤΑ
OK μάλλον με τη μεγάλη εικόνα δεν το γλιτώνετε το download.
Εφαρμόζοντας το 3D LUT, η διαφορά στην εικόνα δεν είναι μεγάλη. Κυρίως προέρχεται από τη διόρθωση των υπερκορεσμένων χρωμάτων (ειδικά τα πράσινα) και από μια μικρή αύξηση στη φωτεινότητα στις σκοτεινές περιοχές. Στο πρώτο 3D LUT που είχα φτιάξει η εικόνα ήταν ριζικά διαφορετική και πιο φωτεινή από τη δράση του ABL κατά τις μετρήσεις. Πάντως το τελικό αποτέλεσμα οφείλω να ομολογήσω ότι είναι καταπληκτικό με την αναλογία αντίθεσης τόσο ψηλά και τα χρώματα πιο ακριβή από ποτέ.
Οι ρυθμίσεις για τα οποία έχουν νόημα όλα τα παραπάνω:
Code:
Levels
GPU: 0-255
HCFR: 16-235
madVR: 16-235
TV: 16-235
Signal: 1080p60 RGB 8bpc
-------------------
TV Settings
-------------------
Energy Saving: Off
Picture Mode: ISF Expert
Panel Light: 100
Contrast: 100
Brightness: 50
H Sharpness: 10
V Sharpness: 10
Colour: 50
Tint: 0
Expert Control
- Dynamic Contrast: Off
- Color Gamut: Wide
- Edge Enhancer: Off
- Colour Filter: Off
- Colour Temperature: Warm 2
- Gamma: 2.2
Grayscale Calibration
Method: 2-points
- Pattern: Outer
- Point: High
- - Red: 0
- - Green: -16
- - Blue: -31
- Point: Low
- - Red: 0
- - Green: 0
- - Blue: 0
Method: 20 Point IRE
Every step
- Red: 0
- Green: 0
- Blue: 0
Color Management System
Every colour
- Saturation: 0
- Tint: 0
- Luminance: 0
Picture Option
- Black Level: Low
Επίσης κατέληξα και σε ένα σετ ρυθμίσεων χωρίς 3D LUT, για τηλεοπτική προβολή στα 50 Hz, με μέσο ΔΕ 1.70 και max 2.83 στο grayscale. Οι αντίστοιχες τιμές στα χρώματα είναι 1.45 και 2.87. Average Gamma 2.39. Να πω την αλήθεια θα το προτιμούσα λίγο πιο φωτεινό με gamma 2.2 τώρα που το είδα στην πράξη. Οι μετρήσεις του HCFR
εδώ.
Code:
-------------------
TV Settings
-------------------
Energy Saving: Off
Picture Mode: ISF Expert
Panel Light: 100
Contrast: 98
Brightness: 52
H Sharpness: 10
V Sharpness: 10
Colour: 50
Tint: 0
Expert Control
- Dynamic Contrast: Off
- Color Gamut: Wide
- Edge Enhancer: Off
- Colour Filter: Off
- Colour Temperature: Warm 2
- Gamma: 2.4
Grayscale Calibration
Method: 2-points
- Pattern: Outer
- Point: High
- - Red: 0
- - Green: -22
- - Blue: -36
- Point: Low
- - Red: -4
- - Green: -3
- - Blue: 0
Method: 20 Point IRE
Every step
- Red: 0
- Green: 0
- Blue: 0
Color Management System
Red
- Saturation: 0
- Tint: 0
- Luminance: -30
Green
- Saturation: 0
- Tint: 0
- Luminance: -13
Blue
- Saturation: 0
- Tint: 0
- Luminance: -30
Cyan
- Saturation: 0
- Tint: 0
- Luminance: -13
Magenta
- Saturation: 0
- Tint: 0
- Luminance: -26
Yellow
- Saturation: 0
- Tint: 0
- Luminance: -3
Picture Option
- Black Level: Low
Aspect Ratio: Just Scan/16:9
Picture Wizard: Do not run.
Κάποια στιγμή που θα ξαναέχω χρόνο και δε θα μου λείπει ύπνος θα ξαναδοκιμάσω να βρω τις πιο κοντινές ρυθμίσεις στο Rec.709 χωρίς 3D LUT.
