Παρόλο που στην πίσω πλευρά του CD τα εντονότερα γράμματα δόθηκαν (πάλι) στο Bolero, θέλω να εστιάσω στα δυο κοντσέρτα για πιάνο και ορχήστρα στην παρούσα ηχογράφηση της Harmonia Mundi. Oι συνθέσεις του Maurice Ravel για σόλο πιάνο δεν είναι λίγες, εντούτοις ο συνθέτης δεν έγραψε κοντσέρτο για πιάνο πρίν το 1930(πέθανε στα 1937).
Το "Κοντσέρτο για το αριστερό χέρι" γραφτηκε το 1930 για τον διάσημο τοτε πιανίστα Paul Wittgenstein, o οποίος είχε χάσει το δεξί του χέρι στον Α' Παγκόσμιο. Για τον ίδιο πιανίστα είχαν γράψει αντίστοιχα κοντσέρτα και οι Prokofiev, Hindemith κ.α. Σκοπός του Ravel ήταν να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ενός συνηθισμένου κοντσέρτου για δυο χέρια χωρίς το έργο να είναι υπερβολικά απαιτητικό για τον ερμηνευτή. Σ' αυτό συντελεί το jazz υφος των κινήσεων του πιάνου, καθώς και οι αρμονίες του που, ενώ είναι ιμπρεσσιονιστικές, ξεφεύγουν από το απεικονιστικό ύφος του Debussy. Το κοντσέρτο, ενώ είναι γραμμένο σε ένα μέρος, έχει συρραμένα και τα τρία μέρη ενός παραδοσιακού κοντσέρτου με την εισαγωγή να ξεκινά με τα έγχορδα και το θέμα να αποδίδεται πρώτα απο το πιάνο κι έπειτα από την ορχήστρα, συνεχίζοντας σε ένα ήρεμο διαλειμμα, που ουσιαστικά είναι το αργό μέρος του κοντσέρτου, και τελειώνοντας σ'ενα εκστατικά ρυθμικό φινάλε γεμάτο τζάζ εφέ και μουσικό υλικό από τα προηγούμενα μέρη.
Το "Κοντσέρτο σε Σολ ελλάσσονα" ακολουθεί αυστηρά τη δομή ενός κοντσέρτου για πιάνο και ορχήστρα. Το πρώτο μέρος ξεκινά με το θέμα να δίνεται από το φλάουτο πάνω σ'ενα στρώμα από διαφωνίες του πιάνου, γρηγορα όμως η ορχήστρα κλιμακώνει με το θέμα ν'ακούγεται επιβλητικά από τα χάλκινα πνευστα υπο τον ρυθμό των τυμπάνων. Οι εναλλαγές ανάμεσα σε ήρεμες στιγμές με πιάνο, άρπα(..!), και σε ορχηστρικές εκρήξεις χαρακτηρίζουν το υπόλοιπο του πρώτου μέρους. Κι ενώ θα θεωρούσαμε αστείο για εναν συνθέτη του 20ου αιώνα να γράφει ενα ολόκληρο μέρος κοντσέρτου με μελωδία και συνοδεία "τουμ-παμ-παμ", ο Ravel αναπτύσσει έξοχα το δεύτερο μέρος του κοντσέρτου πάνω σε μια απλή μελωδία που το πιάνο παίζει στην αρχη του. Άλλωστε η δυνατότητά του να αναδεικνύει "απλοϊκές" μελωδίες ήταν γνωστή από το Bolero. To τρίτο μέρος του κοντσέρτου έχει τον αέρα των ρυθμικών στιγμών του πρώτου, με περισσότερο χρωματικά θέματα για την ορχήστρα και δεξιοτεχνικές κινήσεις για το πιάνο, και διαρκεί μόνο 4'.
Εντυπωσιακός, επειδεικτικός, πρωτότυπος, ο Maurice Ravel σίγουρα διακρίνεται για τη λεπτότητα σ'όλο του το ύφος, λεπτότητα που αποπνέει κοσμοπολιτισμό. Λεπτότητα που φαίνεται από τις διακριτικά συναισθηματικές, χωρίς εξάρσεις, μελωδίες ως το απαλό άγγιγμα στα πλήκτρα του πιάνου(πασίγνωστο στους κύκλους των πιανιστών, ερασιτεχνών και μη :grandpa: ).
