H 3η Συμφωνία τού Beethoven είναι η μοναδική που δέν έχει παρουσιαστεί ακόμα στην Μουσική μας Κατηγορία.
Ισως γιατί και αυτή θεωρείται Εργο ´Οικείο´....
Παρά ταύτα είναι τουλάχιστον άδικο να απουσιάζει μιά στοιχειώδης αναφορά γιά την Συμφωνία αυτή, που επι τής Ουσίας άλλαξε την Μουσική τού 19ου Αιώνα.
O Βeethoven άρχισε να την συνθέτει στά τέλη τού 1803 και την ολοκλήρωσε στις αρχές τού 1804.
Ειναι πασίγνωστη η Ιστορία ,οπου ο Συνθέτης ,Λάτρης τής Γαλλικής Επανάστασης ,αρχικά αφιέρωσε τήν Συμφωνία του στον Ναπολέοντα,αλλά μόλις έμαθε πώς ο εν λόγω αυτοαναγορεύτηκε ´Αυτοκράτωρ τής Γαλλίας´έσκισε τήν αφιέρωση θυμωμένος και έγραψε στο αρχικό Χειρόγραφο στά Ιταλικά:'Sinfonia eroica, composta per festeggiare il sovvenire d'un grand'uomo'(Η Ηρωική Συμφωνία συντέθηκε γιά νά Εορτάσει την Μνήμη ενός Μεγάλου Ανδρός').
Η 3η αποτελείται απο 4 Μέρη και σέ διάρκεια ξεπερνά κατά πολύ τίς προηγούμενες Συμφωνίες τών Haydn καί Mozart.
1. Allegro con brio
2. Marcia funebre: Adagio assai
3. Scherzo: Allegro vivace
4. Finale: Allegro molto
O Βeethoven χρησιμοποίησε Εγχορδα,Τύμπανα ,2 Ομποε,2 Κλαρινέτα,2 Φαγκότα,3Κόρνα και 2 Τρομπέτες.
Παρά ταύτα ο Ηχος πού παράγεται απο το Συνολο τής Ορχήστρας μοιάζει νά είναι πολύ πιό Πλούσιος και Ογκώδης και αυτό οφείλεται στην Ιδιοφυϊα τού Συνθέτη.
Μην ξεχνάμε επίσης πώς δυό χρόνια πρίν ο Beethoven ειχε αρχίσει να χάνει τη Ακοή του ,γεγονός που αφ´ενός μέν τού προκάλεσε βαθύτατη Απελπισία μά και ταυτόχρονα τού δημιούργησε την Ανάγκη να το αποκρύψει ...
Το Φθινόπωρο τού 1802 γράφει την περίφημη :Heiligenstadt Testament,απευθυνόμενη στά Αδέλφια του -η επιστολή δημοσιευτηκε στά 1827 λιγο μετά τον θάνατό του-οπου μεταξύ άλλων γράφει και τά εξής Συγκλονιστικά:
'O you men who think or say that I am hostile, peevish, or misanthropic, how greatly you wrong me. You do not know the secret cause that makes me seem so to you. From childhood on, my heart and soul were full of tender feelings of goodwill, and I was always inclined to accomplish great deeds. But just think, for six years now I have had an incurable condition, made worse by incompetent doctors, from year to year deceived with hopes of getting better, finally forced to face the prospect of a lasting infirmity (whose cure will perhaps take years or even be impossible).´................................
Το Πρώτο μέρος ξεκινά μέ μια Κοφτή και Περήφανη εισοδο τών Βιολοντσέλλων γιά να εμφανιστεί ´αναπάντεχα´το Κόρνο πού στην πρώτη παρουσίαση τής Συμφωνίας θεωρήθηκε ´παράφωνο´.!!!!!!!!!!!!!!!!!
Το Allegro περιλαμβάνει μιά Δωδεκάδα θεμάτων τά οποία περιτριγυρίζουν στό E flat,πού αποτελεί και το δομικό στοιχείο πού προσδίδει τήν ανάλογη βαρύτητα στην Συμφωνία.
Αυτό που κατορθώνει ο Beethoven ειναι νά δημιουργήσει ένα πραγματικό Σύμπαν Μουσικών Ιδεών πού δέν κινούνται Υποχρεωτικά σέ Μελωδικές Γραμμές αλλά είναι ´Ζωντανές´και ´Ανθρώπινες´πού επεκτείνονται μέχρις τού Σημείου που κυριολεκτικά Κοβουν τήν Ανάσα....
Νάναι άρα γε αυτή η Πάλη τού Ηρωα γιά Εξύψωση πού αποτυπώνεται στο Allegro ή νάναι ο Εσωτερικός Αγώνας τού Συνθέτη πού αναζητά Πηγές Θάρρους γιά να αντιμετωπίσει τόν ´Ρυθμό τού Κόσμου ,πού άλλαξε Εντός του´μέσα απο την Κώφωση???
Δύσκολο να ´δεί´κάποιος το Πνεύμα και την Διάθεση τού Συνθέτη ,ειδικά απο την Στιγμή που το Εργο αυτονομείται και παραδίδεται στον Ακροατή.
Το Δευτερο Μέρος είναι το Περίφημο ´Πένθιμο Εμβατήριο´πού ξεκινά μέ την Βαρύτητα τών Βιολιών ,τών Τυμπάνων και τών Χάλκινων...
Μέρος πού θυμίζει τά Γαλλικα Πένθιμα Εμβατήρια ,αλλά πού στιγμές ειναι Αυστηρό ,Γεμάτο Πάθος και Τρόμο και πού σέ κάποια περάσματα προσφέρει εκλάμψεις Γλυκύτητας και Ανακούφισης ,πού διακόπτονται ξαφνικά απο το Βασικό Μοτίβο.
Το δευτερο μέρος προκαλεί στον Ακροατή Βαθύτατα Συναισθήματα και στην Ουσία αποτυπώνει αυτό που ο Beethoven ονόμαζε Stimmungen ,δηλαδή τίς ´Πνευματικές Διαθέσεις,πού προκαλούν και διεγείρουν τίς Ιδέες μου ,οι οποίες στον Ποιητή εκφράζονται μέ Λέξεις ενώ σε μένα μέ Ηχους πού Ψιθυρίζουν πού Αντηχούν ,πού σηκώνουν Θύελλα ώσπου στο Τέλος γινονται Μέσα μου Μουσική´..........................................................
Ο Μπετόβεν δέν μεταδίδει Ιδέες στην Μουσική του,όπως θέλουν να πιστεύουν οσοι αρκούνται στίς ´Προγραμματικές´Συμφωνίες αλλά Πνευματικές Διαθέσεις...
Το Πένθιμο Εμβατήριο τελειώνει σχεδόν ´Εξουθενωμένα´καί Σβήνοντας τό Αρχικό Μουσικό Θέμα ,διαλύοντάς το στά ´Εξ´ών Συνετέθη´..............
Νάναι οι Στιγμές που ένας Σπουδαίος Ανθρωπος χάνει τήν Ελπίδα ή νάναι μήπως η Απελπισία τού Συνθέτη μπροστά σέ αυτό πού δηλώνει:'Δέν Αντέχω νά λέω στούς Ανθρώπους:Μιλήστε μου Δυνατότερα γιατί δέν Ακούω´........
Και ξαφνικά εμφανίζεται μιά Λάμψη στο Τρίτο Μέρος(Scherzo)χωρίς ομως να μειώνεται καθόλου η Ενταση.
Για πρώτη φορά στην Μουσική Ιστοριά εμφανίζονται Τρία Κόρνα να καθορίζουν το βασικό θέμα τού τριτου μέρους ..
Εδώ η Ανθρώπινη Αδυναμία φαινεται νά προσπαθεί να Αναταθεί και νά βρεί εκεινη την Ικμάδα τής Δυναμης πού απαιτείται γιά νά κατορθώσει η Υπαρξη νά αντέξει τον Πόνο.
Το Τέταρτο και τελευταιο μέρος ειναι ενα Εξαιρετικό σέτ παραλλαγών δύο,κυρίως θεμάτων..
Το δευτερο θέμα που ειναι και το πιό ´Ευηχο´θα χρησιμοποιηθεί αργότερα στον ´Προμηθέα´...
Μια Μελωδία σαν Τραγούδι,ενας Υμνος στην Δημιουργική ενέργεια σάν Προμήνυμα αυτού που θα αποτολμήσει να πεί ο Beethoven στά 1806 γράφοντας τά Κουαρτέτα Εγχόρδων op.59:'Aς Πάψει πιά η Κώφωσή μου να είναι Μυστικό,ακόμα και στην Τέχνη μου´......................
Ο Μπετόβεν με την Τρίτη Συμφωνία του δημιουργεί μια τομή αντίστοιχη μέ αυτήν που προκάλεσε ο Stravinsky 100 χρονια αργότερα μέ τήν ´Ιεροτελεστία τής Ανοιξης´...
Είναι απο τούς ελάχιστους Συνθέτες πού η Πνευματική του Ωριμότητα εξελίσσεται διαρκώς μέχρις τα τελευταια του Εργα.
Η Ωριμη αυτή στάση του αντλεί την δύναμή της απο την συνειδητοποίηση τού Πόνου και τήν Ηρωική Αντιμετώπισή του.
Ο Μπετόβεν ειχε αποκτήσει την επίγνωση πώς ο Ουσιώδης χαρακτήρας τής Ζωής ειναι ο Πόνος και πώς απαιτείται Τιτάνιος Εσωτερικός Αγώνας γιά νά τον Υπερβεί η Υπαρξη.
Η Αποδοχή τής Θλίψης ,πού στην ουσία ακυρώνει την Κατάθλιψη,ειναι η Κινητήρια Δυναμη που Λαμπρύνει,εν τέλει την Ζωή και τήν Φωτίζει...
Η Προσωπική Ανθρώπινη εμπειρια τού Ιδίου αποτυπώνεται στά Εργα του και φυσικά Απογειώνεται στά Τελευταια Κουαρτέτα του.
Ποτέ δεν ξέχασε πώς η Ζωή τού Ανθρώπου ειναι μιά εναλλαγή Συναισθημάτων βαθειών που κυμαινονται κυκλικά μεταξύ Χαράς,Αγωνίας και Πόνου.
Η Ικανότητα ομως τού Τεχνίτη να μετατρέπει τον Πονο και την Θλίψη σέ Ενέργεια Ζωής και Δημιουργίας που τελικά οδηγεί στην Πλήρη Αποδοχή και Γαλήνη σπάνια θα βρεθεί σε άλλον Καλλιτέχνη.
Η Ηρωική Συμφωνία αποτελεί έναν Μουσικό Ογκόλιθο,πού γιά μένα τουλάχιστον δέν ειναι έργο Ηρωικό ´εξωτερικά´αλλά η Αναμέτρηση τού Ανθρώπου μέ τον Εαυτό του.Ειναι το Stimmungen,οι Πνευματικές Διαθέσεις ,που εκφράζονται μέ Μουσική.
Και αυτό ισως ειναι και το πιό Ηρωικό Στοιχείο της,πού δωρήθηκε στην Ανθρωπότητα απο αυτή την Μουσική Ιδιοφυία πού άφησε ανεξίτηλα τά Σημάδια της στην Παγκόσμια Μουσική.
Ισως γιατί και αυτή θεωρείται Εργο ´Οικείο´....
Παρά ταύτα είναι τουλάχιστον άδικο να απουσιάζει μιά στοιχειώδης αναφορά γιά την Συμφωνία αυτή, που επι τής Ουσίας άλλαξε την Μουσική τού 19ου Αιώνα.
O Βeethoven άρχισε να την συνθέτει στά τέλη τού 1803 και την ολοκλήρωσε στις αρχές τού 1804.
Ειναι πασίγνωστη η Ιστορία ,οπου ο Συνθέτης ,Λάτρης τής Γαλλικής Επανάστασης ,αρχικά αφιέρωσε τήν Συμφωνία του στον Ναπολέοντα,αλλά μόλις έμαθε πώς ο εν λόγω αυτοαναγορεύτηκε ´Αυτοκράτωρ τής Γαλλίας´έσκισε τήν αφιέρωση θυμωμένος και έγραψε στο αρχικό Χειρόγραφο στά Ιταλικά:'Sinfonia eroica, composta per festeggiare il sovvenire d'un grand'uomo'(Η Ηρωική Συμφωνία συντέθηκε γιά νά Εορτάσει την Μνήμη ενός Μεγάλου Ανδρός').
Η 3η αποτελείται απο 4 Μέρη και σέ διάρκεια ξεπερνά κατά πολύ τίς προηγούμενες Συμφωνίες τών Haydn καί Mozart.
1. Allegro con brio
2. Marcia funebre: Adagio assai
3. Scherzo: Allegro vivace
4. Finale: Allegro molto
O Βeethoven χρησιμοποίησε Εγχορδα,Τύμπανα ,2 Ομποε,2 Κλαρινέτα,2 Φαγκότα,3Κόρνα και 2 Τρομπέτες.
Παρά ταύτα ο Ηχος πού παράγεται απο το Συνολο τής Ορχήστρας μοιάζει νά είναι πολύ πιό Πλούσιος και Ογκώδης και αυτό οφείλεται στην Ιδιοφυϊα τού Συνθέτη.
Μην ξεχνάμε επίσης πώς δυό χρόνια πρίν ο Beethoven ειχε αρχίσει να χάνει τη Ακοή του ,γεγονός που αφ´ενός μέν τού προκάλεσε βαθύτατη Απελπισία μά και ταυτόχρονα τού δημιούργησε την Ανάγκη να το αποκρύψει ...
Το Φθινόπωρο τού 1802 γράφει την περίφημη :Heiligenstadt Testament,απευθυνόμενη στά Αδέλφια του -η επιστολή δημοσιευτηκε στά 1827 λιγο μετά τον θάνατό του-οπου μεταξύ άλλων γράφει και τά εξής Συγκλονιστικά:
'O you men who think or say that I am hostile, peevish, or misanthropic, how greatly you wrong me. You do not know the secret cause that makes me seem so to you. From childhood on, my heart and soul were full of tender feelings of goodwill, and I was always inclined to accomplish great deeds. But just think, for six years now I have had an incurable condition, made worse by incompetent doctors, from year to year deceived with hopes of getting better, finally forced to face the prospect of a lasting infirmity (whose cure will perhaps take years or even be impossible).´................................
Το Πρώτο μέρος ξεκινά μέ μια Κοφτή και Περήφανη εισοδο τών Βιολοντσέλλων γιά να εμφανιστεί ´αναπάντεχα´το Κόρνο πού στην πρώτη παρουσίαση τής Συμφωνίας θεωρήθηκε ´παράφωνο´.!!!!!!!!!!!!!!!!!
Το Allegro περιλαμβάνει μιά Δωδεκάδα θεμάτων τά οποία περιτριγυρίζουν στό E flat,πού αποτελεί και το δομικό στοιχείο πού προσδίδει τήν ανάλογη βαρύτητα στην Συμφωνία.
Αυτό που κατορθώνει ο Beethoven ειναι νά δημιουργήσει ένα πραγματικό Σύμπαν Μουσικών Ιδεών πού δέν κινούνται Υποχρεωτικά σέ Μελωδικές Γραμμές αλλά είναι ´Ζωντανές´και ´Ανθρώπινες´πού επεκτείνονται μέχρις τού Σημείου που κυριολεκτικά Κοβουν τήν Ανάσα....
Νάναι άρα γε αυτή η Πάλη τού Ηρωα γιά Εξύψωση πού αποτυπώνεται στο Allegro ή νάναι ο Εσωτερικός Αγώνας τού Συνθέτη πού αναζητά Πηγές Θάρρους γιά να αντιμετωπίσει τόν ´Ρυθμό τού Κόσμου ,πού άλλαξε Εντός του´μέσα απο την Κώφωση???
Δύσκολο να ´δεί´κάποιος το Πνεύμα και την Διάθεση τού Συνθέτη ,ειδικά απο την Στιγμή που το Εργο αυτονομείται και παραδίδεται στον Ακροατή.
Το Δευτερο Μέρος είναι το Περίφημο ´Πένθιμο Εμβατήριο´πού ξεκινά μέ την Βαρύτητα τών Βιολιών ,τών Τυμπάνων και τών Χάλκινων...
Μέρος πού θυμίζει τά Γαλλικα Πένθιμα Εμβατήρια ,αλλά πού στιγμές ειναι Αυστηρό ,Γεμάτο Πάθος και Τρόμο και πού σέ κάποια περάσματα προσφέρει εκλάμψεις Γλυκύτητας και Ανακούφισης ,πού διακόπτονται ξαφνικά απο το Βασικό Μοτίβο.
Το δευτερο μέρος προκαλεί στον Ακροατή Βαθύτατα Συναισθήματα και στην Ουσία αποτυπώνει αυτό που ο Beethoven ονόμαζε Stimmungen ,δηλαδή τίς ´Πνευματικές Διαθέσεις,πού προκαλούν και διεγείρουν τίς Ιδέες μου ,οι οποίες στον Ποιητή εκφράζονται μέ Λέξεις ενώ σε μένα μέ Ηχους πού Ψιθυρίζουν πού Αντηχούν ,πού σηκώνουν Θύελλα ώσπου στο Τέλος γινονται Μέσα μου Μουσική´..........................................................
Ο Μπετόβεν δέν μεταδίδει Ιδέες στην Μουσική του,όπως θέλουν να πιστεύουν οσοι αρκούνται στίς ´Προγραμματικές´Συμφωνίες αλλά Πνευματικές Διαθέσεις...
Το Πένθιμο Εμβατήριο τελειώνει σχεδόν ´Εξουθενωμένα´καί Σβήνοντας τό Αρχικό Μουσικό Θέμα ,διαλύοντάς το στά ´Εξ´ών Συνετέθη´..............
Νάναι οι Στιγμές που ένας Σπουδαίος Ανθρωπος χάνει τήν Ελπίδα ή νάναι μήπως η Απελπισία τού Συνθέτη μπροστά σέ αυτό πού δηλώνει:'Δέν Αντέχω νά λέω στούς Ανθρώπους:Μιλήστε μου Δυνατότερα γιατί δέν Ακούω´........
Και ξαφνικά εμφανίζεται μιά Λάμψη στο Τρίτο Μέρος(Scherzo)χωρίς ομως να μειώνεται καθόλου η Ενταση.
Για πρώτη φορά στην Μουσική Ιστοριά εμφανίζονται Τρία Κόρνα να καθορίζουν το βασικό θέμα τού τριτου μέρους ..
Εδώ η Ανθρώπινη Αδυναμία φαινεται νά προσπαθεί να Αναταθεί και νά βρεί εκεινη την Ικμάδα τής Δυναμης πού απαιτείται γιά νά κατορθώσει η Υπαρξη νά αντέξει τον Πόνο.
Το Τέταρτο και τελευταιο μέρος ειναι ενα Εξαιρετικό σέτ παραλλαγών δύο,κυρίως θεμάτων..
Το δευτερο θέμα που ειναι και το πιό ´Ευηχο´θα χρησιμοποιηθεί αργότερα στον ´Προμηθέα´...
Μια Μελωδία σαν Τραγούδι,ενας Υμνος στην Δημιουργική ενέργεια σάν Προμήνυμα αυτού που θα αποτολμήσει να πεί ο Beethoven στά 1806 γράφοντας τά Κουαρτέτα Εγχόρδων op.59:'Aς Πάψει πιά η Κώφωσή μου να είναι Μυστικό,ακόμα και στην Τέχνη μου´......................
Ο Μπετόβεν με την Τρίτη Συμφωνία του δημιουργεί μια τομή αντίστοιχη μέ αυτήν που προκάλεσε ο Stravinsky 100 χρονια αργότερα μέ τήν ´Ιεροτελεστία τής Ανοιξης´...
Είναι απο τούς ελάχιστους Συνθέτες πού η Πνευματική του Ωριμότητα εξελίσσεται διαρκώς μέχρις τα τελευταια του Εργα.
Η Ωριμη αυτή στάση του αντλεί την δύναμή της απο την συνειδητοποίηση τού Πόνου και τήν Ηρωική Αντιμετώπισή του.
Ο Μπετόβεν ειχε αποκτήσει την επίγνωση πώς ο Ουσιώδης χαρακτήρας τής Ζωής ειναι ο Πόνος και πώς απαιτείται Τιτάνιος Εσωτερικός Αγώνας γιά νά τον Υπερβεί η Υπαρξη.
Η Αποδοχή τής Θλίψης ,πού στην ουσία ακυρώνει την Κατάθλιψη,ειναι η Κινητήρια Δυναμη που Λαμπρύνει,εν τέλει την Ζωή και τήν Φωτίζει...
Η Προσωπική Ανθρώπινη εμπειρια τού Ιδίου αποτυπώνεται στά Εργα του και φυσικά Απογειώνεται στά Τελευταια Κουαρτέτα του.
Ποτέ δεν ξέχασε πώς η Ζωή τού Ανθρώπου ειναι μιά εναλλαγή Συναισθημάτων βαθειών που κυμαινονται κυκλικά μεταξύ Χαράς,Αγωνίας και Πόνου.
Η Ικανότητα ομως τού Τεχνίτη να μετατρέπει τον Πονο και την Θλίψη σέ Ενέργεια Ζωής και Δημιουργίας που τελικά οδηγεί στην Πλήρη Αποδοχή και Γαλήνη σπάνια θα βρεθεί σε άλλον Καλλιτέχνη.
Η Ηρωική Συμφωνία αποτελεί έναν Μουσικό Ογκόλιθο,πού γιά μένα τουλάχιστον δέν ειναι έργο Ηρωικό ´εξωτερικά´αλλά η Αναμέτρηση τού Ανθρώπου μέ τον Εαυτό του.Ειναι το Stimmungen,οι Πνευματικές Διαθέσεις ,που εκφράζονται μέ Μουσική.
Και αυτό ισως ειναι και το πιό Ηρωικό Στοιχείο της,πού δωρήθηκε στην Ανθρωπότητα απο αυτή την Μουσική Ιδιοφυία πού άφησε ανεξίτηλα τά Σημάδια της στην Παγκόσμια Μουσική.
Last edited: