Το φίδι!
Harvey Mandel -
Cristo Redentor (Νοέμβριος 1968, Philips Records)
: A1. Cristo Redentor (D. Pearson) 3:45, A2. Before Six (A. Fraiser) 6:25, A3. The Lark (H. Mandel, A. Kesh) 4:39, A4. Snake (H. Mandel) 3:45, A5. Long Wait (H. Mandel, B. Goldberg) 2:43, B1. Wade In The Water (A. Cooke) 7:48, B2. Lights Out (H. Mandel) 4:48, B3. Bradley's Barn (H. Mandel) 3:17, B4. You Can't Tell Me (H. Mandel, D. Valente) 4:20, B5. Nashville 1 A.M. (H. Mandel, A. Kesh) 3:39
Μουσικοί: Harvey Mandel (κιθάρα), Eddie Hoh / Kenny Buttery (τύμπανα), Art Stavro / Bob Moore (μπάσο), Pete Drake (στιλ κιθάρα), Chip Martin / Bob Jones (A4, B2) (ρυθμική κιθάρα), Nick De Caro (πιάνο: A1, ενορχήστρωση), Steve Miller (όργανο, πιάνο: A1, A2, B1), Barry Goldberg (όργανο, ηλεκτρικό πιάνο: A3, A5), Graham Bond (πιάνο: B4), Catherine Gotthofer (A1) / Charlie Musselwhite (A3, A5) (φυσαρμόνικα), Larry Easter (τενόρο σαξόφωνο: A2), Carter Collins (A2) / Armando Peraza (B1) (κόνγκα), Jacqueline May Allen (υψίφωνα φωνητικά: A1), Carolyn Willis / Edna Wright / Julia Tillman (φωνή: A1)
Παραγωγός / Μηχανικοί: πιστεύεται ότι είναι ο Abe Kesh / Joe Sidore, Chris Hinshaw, Hank Cicalo, Dan Healy, Bob Matthews, Dusty Street, Charlie Tallent, Gary Kellgren, Eddie Kramer, Charles Button
Σχεδίαση εξωφύλλου: Alton Kelley
Οι ηχογραφήσεις έγιναν, στα
Western Recorders, Wally Heider Studio, Amigo Studios του Λος Άντζελες, στο
Avalon Ballroom του Σαν Φρανσίσκο, στο
Bradley's Barn, Mt. Juliet, Νάσβιλ, Τενεσί και στα
Record Plant Studios της Νέας Υόρκης
Τα προσωπικά άλμπουμ του
Harvey Mandel είναι περισσότερο άγνωστα και βέβαια δυσεύρετα. Το πρώτο του στη
Philips το 1968,
Cristo Redentor, θα μας απασχολήσει προς το παρόν. Παραγνωρισμένο άλμπουμ την εποχή του, βρίθει καινοτομιών και το άκουσμά του ξενίζει ακόμη και σήμερα, όχι γιατί είναι παράδοξο ή δύσκολο αλλά για το μείγμα και την ολοκλήρωση των επιμέρους συστατικών του.
Η εισαγωγή στο κλίμα του δίσκου ξεκινά από το ευφάνταστο εξώφυλλο, του τότε γνωστού καλιφορνέζου γραφίστα
Alton Kelley, με παραπομπές σε ενοράσεις και ταξίδια, που τελικά το περιεχόμενο του δίσκου επιτυγχάνει με το παραπάνω! Το άλμπουμ, ένα ψυχεδελικό τζαζ-μπλουζ αμάλγαμα, είναι στη ολότητά του οργανικό, με εξαίρεση τη φωνή στο φερώνυμο κομμάτι. Η υφολογική ποικιλία των κομματιών εξασφαλίζει τη διαφορετικότητα τους και κάνει την ακρόαση απολαυστική. Ηχογραφήθηκε στο Λος Άντζελες, Σαν Φρανσίσκο, Νάσβιλ και Νέα Υόρκη, με σαφείς επιρροές από τη μουσική σκηνή της κάθε περιοχής και με τη συμμετοχή κορυφαίων μουσικών, όπως ο
Charlie Musselwhite στη φυσαρμόνικα, ο
Barry Goldberg στο όργανο, ο
Kenny Buttrey στα ντραμς, ο
Pete Drake στην
steel κιθάρα και ο
Nick De Caro στο πιάνο και τις ενορχηστρώσεις. Σε όλα τα κομμάτια η τεχνική του 23άχρονου
Mandel είναι εκθαμβωτική.
Από τη διακριτική συνοδεία της κιθάρας στην εκκεντρική διασκευή του "
Cristo Redentor" του
Duke Pearson, στο σιγοβράσιμο της ρυθμ σέξιον, τις εκρήξεις των πνευστών, τη χρήση των πεταλιών και των στούντιο τεχνικών και το διεισδυτικό όργανο στο "
Before Six". Και το ταξίδι συνεχίζεται με την ασθμαίνουσα φυσαρμόνικα-τραίνο του
Musselwhite στο "
The Lark" που μας μεταφέρει στο παιχνιδιάρικο τζαζ φάνκι "
Snake", με τη "φιδίσια" ανάπτυξη, για να κλείσει η πρώτη πλευρά με το φιούζιον "
Long Wait".
Η δεύτερη πλευρά ανοίγει με την εκπληκτική εκτέλεση του "
Wade In The Water", με τα έγχορδα, τα πνευστά και τη ρυθμ σέξιον να οδηγούν το κομμάτι για να μπει φουριόζικα και με αφηγηματική διάθεση η κιθάρα. Το ψυχεδελικό "
Lights Out" με το διακοπτόμενο παίξιμο και τις εναλλαγές, για να ακολουθήσει το πειραματικής διάθεσης "
Bradley's Barn", το "
You Can't Tell Me", με το πιάνο του
Graham Bond και το κάντρι αρωματισμένο "
Nashville 1 A.M."
Η προετοιμασία του άλμπουμ και το ιστορικό των ηχογραφήσεων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και αξίζει να παρατεθεί παρακάτω για να γίνουν κατανοητές οι απατήσεις και οι επιδιώξεις του νεαρού και ανήσυχου κιθαρίστα... Λίγο μετά την επιτυχή εμφάνιση στο
Fillmore Auditorium, ο
Mandel, με την ενθάρρυνση του ντι τζέι/παραγωγoύ του ραδιοφώνου
KSAN,
Abe 'Voco' Kesh, άφησε τον
Musselwhite και άρχισε να μαζεύει το υλικό για το πρώτο σόλο άλμπουμ του. Όπως είχε κάνει για τους
Blue Cheer, ο
Kesh πήγε τον
Mandel στη
Philips, θυγατρική της
Mercury Records και πέτυχε ένα δισκογραφικό συμβόλαιο για τον κιθαρίστα. Σε αντίθεση με πολλούς συγχρόνους του, ο Μαντέλ επέλεξε να δουλέψει μόνος και συγκεντρώθηκε αποκλειστικά στην ανάπτυξη ενός καθολικά οργανικού άλμπουμ. Οπλισμένος με την
Gibson Stereo 355 κιθάρα του και μια σειρά από πεντάλ ελέγχου τονικότητας και κατάλληλα διαμορφωμένους ενισχυτές, τα σέσιον για το ντεμπούτο του κιθαρίστα διεξήχθησαν σε μια πληθώρα από στούντιο σε όλο το Λος Άντζελες, καθώς και το
Bradley's Barn του Νάσβιλ.
Το
Cristo Redentor, το αντισυμβατικό αποτέλεσμα αυτής της επίπονης δουλειάς, ήταν μια πραγματικά εκλεκτική συλλογή, που διέτρεχε ένα διευρυμένο φάσμα μουσικών επιρροών. "
Το Cristo Redentor ήταν λίγο μπροστά από την εποχή του", ομολογεί ο
Mandel. "
Κανείς δεν λάνσαρε οργανικούς δίσκους σε αυτό το στυλ. Ήθελα να αναμείξω μπλουζ και ροκ κιθάρα με έντονα έγχορδα".
Το πιο εντυπωσιακό χαρακτηριστικό του άλμπουμ ήταν η φρέσκια, συναρπαστική προσέγγιση του
Mandel στην ηλεκτρική κιθάρα. Ο τρεμοπαιγμένος, υδαρής τόνος της κιθάρας του, δημιούργησε ένα γερό θεμέλιο πάνω στο οποίο στρώματα από σόλο κιθάρας ήταν προσεκτικά τοποθετημένα, το καθένα εμποτισμένο με διαφορετική διάρκεια/
sustain και αρμονική παραμόρφωση. Απαλλαγμένος από την αυστηρή συμμόρφωση με την παραδοσιακή μπλουζ δομή που προτιμούσε ο
Musselwhite, ο Μαντέλ είχε σαφώς εξελιχθεί πέρα από τις δυναμικές επαναλήψεις των αγαπημένων μπλουζ προτύπων. Τα "
The Lark" και "
Long Wait", δύο από τις δυνατότερες προσπάθειες του άλμπουμ, επανένωσαν τον
Mandel με τον
Musselwhite και
Barry Goldberg και επέδειξαν τον εντυπωσιακό τεχνικό έλεγχο του κιθαρίστα. Το "
Before Six" απέτισε φόρο τιμής στους
Booker T. & the MG's, αλλά το διεισδυτικό, πολυεπίπεδο σόλο του
Mandel τοποθέτησε την δική του καθοριστική σφραγίδα στην ηχογράφηση.
Λειτουργώντας χωρίς γκρουπ υποστήριξης, ο
Mandel προσέγγισε την ανάπτυξη του άλμπουμ, ένα τραγούδι τη φορά, συνθέτοντας υλικό για να προσαρμοστεί στα ειδικά ταλέντα των μουσικών που είχε στη διάθεσή του. "
Το 'Wade In The Water' και το 'Cristo Redentor' ήταν κομμάτια που είχα ήδη παίζει εκείνη την περίοδο", εξηγεί ο ίδιος. "
Έβαλα άλλα κομμάτια βασιζόμενος στους ανθρώπους. Ήξερα ότι ο Goldberg και ο Musselwhite επρόκειτο να παίξουν σε κάνα-δυο κομμάτια, γι' αυτό έφερα το 'The Lark', που θα ταίριαζε με την ενορχήστρωσή τους. Για τα τραγούδια που ηχογραφήθηκαν στο Νάσβιλ, είχα περίπου προετοιμάσει από πριν τα βασικά, έτσι όταν έφτασα εκεί το μόνο που είχα να κάνω ήταν να δουλέψω τα μέρη της πεντάλ στιλ κιθάρας με τον Pete Drake".
Για να πραγματοποιήσει τον ακριβή ήχο που επιθυμούσε για το "
Wade In The Water"/
Πλατσουρίζω στο νερό, το βασικό ρυθμικό μέρος του τραγουδιού ηχογραφήθηκε ζωντανά κατά τη διάρκεια μιας παράστασης στο
Avalon Ballroom του Σαν Φρανσίσκο. "
Ήθελα το τραγούδι να είναι ένα μεγάλο κομμάτι παραγωγής με μια ευρεία, ζωντανή αίσθηση και άπλετη φυσική αντήχηση", λέει ο
Mandel. "
Είχα τον Armando Peraza στη σκηνή για να παίξει κόνγκας και τον Steve Miller από τους Linn County για τα πλήκτρα". Με αυτή τη λάιβ μάστερ ταινία στο χέρι, ο
Mandel πρόσθεσε στη συνέχεια τα περίτεχνα μέρη εγχόρδων του τραγουδιού στα
Amigo Studios στο Βόρειο Χόλιγουντ, αφήνοντας τα υπνωτικά κιθαριστικά μέρη του και μια τελική μείξη να προετοιμαστούν στα πρόσφατα ανοιγμένα
Record Plant Studios της Νέας Υόρκης.
Για να ολοκληρωθεί το άλμπουμ, ο
Mandel μετέφερε όλες τις πολυκάναλες μάστερ ταινίες στο
Record Plant, όπου το
Cristo Redentor τελικά συναρμολογήθηκε. "
Έκανα σχεδόν όλα τα σόλο κιθάρας στο Record Plant με τον μηχανικό Eddie Kramer", εξηγεί ο Μαντέλ. "
Μιξάραμε και δώσαμε εκεί την τελική μορφή του άλμπουμ".
Με τα εκτεταμένα τραγούδια του και το ανορθόδοξο μείγμα μπλουζ και ψυχεδέλειας, το
Cristo Redentor εντυπωσίασε κριτικούς και συναδέλφους μουσικούς, αλλά δεν είχε καθόλου τύχη στα τσαρτ. Ενώ οι ραδιοφωνικοί σταθμοί
AM προσπέρασαν το άλμπουμ, η μετάδοση σε έναν αυξανόμενο αριθμό αντεργκράουντ ραδιοσυχνοτήτων
FM διατήρησε ζωντανό το ενδιαφέρον για το άλμπουμ. "
Ειλικρινά, δεν νομίζω ότι η Mercury Records ήξερε τι να κάνει μ' αυτό", γελάει ο
Mandel. "
Δεν είχαν καμία εμπειρία στην προώθηση ενός τέτοιου δίσκου. Ήμουν τυχερός ότι πολλοί πετυχημένοι αντεργκράουντ σταθμοί έπαιζαν το άλμπουμ και διατηρούσαν το όνομά μου εκεί έξω"...
Στο δίσκο αυτό, ο νεαρός ενθουσιώδης της μπλουζ σκηνής του Σικάγου, παραδίδει ένα συγκλονιστικό έργο, τελικά "πολύ μπροστά" από την εποχή του, που θα αποκτήσει με τα χρόνια το στάτους του αριστουργήματος.
(***** πηγές: εξώφυλλο, σημειώσεις επανεκδόσεων, harveymandel.com, John McDermott)
