Re: AGORA
Πάντα ονειρευόμουνα ότι θα βρισκόταν κάποτε ένας καλλιτέχνης του διαμετρήματος του Όλιβερ Στόουν ή του Μελ Μπρουκς και θα γύριζε μια υπερπαραγωγή για την μαρτυρική Ελληνίδα μαθηματικό, αστρονόμο και φιλόσοφο, ΥΠΑΤΙΑ ΤΗΝ ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ.
Τελικά μας προέκυψε ο Alejandro Amenábar με την AGORA του.
Τελικά λέμε: Από ολότελα... καλή κι Παναγιώτενα!
Πόσο προσέγγισε ο σκηνοθέτης την πραγματικότητα της ιστορίας;
Για να το κρίνουμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία της Υπατίας.
Προσοχή όμως κατά την επιλογή της βιβλιογραφίας, μην τύχει και πέσετε σε κανέναν αυτοαποκαλούμενο δωδεκαθεϊστή συγγραφέα, διότι δεν θα είναι αντικειμενικός. Θα σας πρότεινα το βιβλίο της Πολωνέζας Maria Dzielska, που το συνέγραψε για τις ανάγκες της διατριβής της. Εκεί μαθαίνουμε ότι η Υπατία, κόρη του Έλληνα μαθηματικού Θεωνά, συνέβαλε τα μέγιστα στην επιστήμη της αστρονομίας και των μαθηματικών. Πολλά από τα θεωρήματα του Ευκλείδη δεν θα είχαν εξηγηθεί μέχρι σήμερα αν δεν υπήρχε η Υπατία. Ανάμεσα στους μαθητές της υπήρξαν και μερικοί που έφθασαν στα ανώτερα αξιώματα της εκκλησίας. Όλοι αυτοί αλληλογραφούσαν μαζί της προβάλλοντας έναν αξιοσημείωτο σεβασμό. «Σεβαστή Κυρία, σας ασπάζομαι την χείρα», άρχιζε η προσφώνησή τους. Από αυτά συμπεραίνουμε ότι η Υπατία δεν πρέπει να ήταν ένα σοφό και ποθητό συνάμα θηλυκό όπως η ταινία θέλει να μας την παρουσιάσει, αλλά μία ασεξουαλική γυναίκα, που το μόνο που την ενδιέφερε ήταν η επιστήμη. Κατανοούμε όμως την έτσι παρουσία της από τον Alejandro Amenábar, διότι έπρεπε να χάσει όσο το δυνατόν λιγότερα! Μέχρι πρόσφατα η ταινία δεν είχε βρει διανομείς στην Ιταλία, ενώ στην ίδια την Ισπανία προβλήθηκε μόλις τον περασμένο μήνα! Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Κώδικας Νταβίντσι που ήταν φανταστικό μυθιστόρημα, συνάντησε την λυσσαλέα αντίδραση της Καθολικής εκκλησίας. Εδώ που έχουμε μια πραγματική ιστορία, χλιαρές μόνο αντιδράσεις είχαμε από παραθρησκευτικές ιδίως οργανώσεις. Μία από αυτές έφερε αντιρρήσεις στην προβολή της ταινίας με το δικαιολογητικό ότι τέτοιες ταινίες εξάπτουν τα πάθει και πιθανών να δημιουργούν μίση κατά των Χριστιανών! Δηλαδή με την λογική αυτή δεν θα έπρεπε να προβάλλονται ταινίες με θέμα το ολοκαύτωμα, διότι εξάπτουν τα πάθη και πιθανών να δημιουργούν μίση κατά του Γερμανικού λαού!
Η μετριοπάθεια της Καθολικής εκκλησίας ίσως να οφείλεται στο ότι οι άνθρωποι αυτοί κατανόησαν ότι για να διαφημίσεις ένα έργο αρκεί να το κατηγορείς λυσσαλέα. Προτίμησαν λοιπόν την σιωπή. Μπορεί και πάλι αυτά που συνέβησαν στην εκκλησία της Αλεξανδρείας να θεωρούν ότι έχουν περισσότερο να κάνουν με την Ορθόδοξη εκκλησία και ήταν μια ευκαιρία να πάρουν μία ρεβάνς για τις κατηγορίες εναντίων τους για την ιερά εξέταση. Οι αρκετοί χριστιανοί μαθητές της και ο σεβασμός που την αντιμετώπιζαν, έδωσε την ευκαιρία σε Χριστιανούς απολογητές να εκφράσουν το ερώτημα: μήπως η Υπατία ήταν κρυπτοχρισινή και όσα τραγικά συνέβησαν οφείλονται στην αμορφωσιά και στην μη πληροφόρηση ορισμένων φανατικών;
Κάτι τέτοιο αποκλείεται όμως να συνέβη. Η Υπατία ήταν τόσο απορροφημένη με την επιστήμη, ώστε θεωρούσε ανόητη την όποια διαμάχη μεταξύ Χριστιανών και οπαδών τις παλαιάς θρησκείας. Εξάλλου αυτό που εξόργισε τους εχθρούς της δεν ήταν η προσήλωσή της προς την παλαιά θρησκεία, διότι σε αυτήν την περίπτωση ελπίζουμε να μεταπείσουμε κάποτε το άτομο. Ήταν η δήλωσή της ότι η επιστήμη είναι πάνω από όλα αυτά, που το προσέλαβαν σαν δήλωση αθεΐας.
Σε άλλο σημείο που η ταινία διαφέρει από την πραγματικότητα, είναι ότι ο Κύριλλος δεν ήταν κάποιος ντόπιος φανατικός που την κατάλληλη στιγμή άρπαξε το δαχτυλίδι από τον αποθανόντα πατριάρχη για να πάρει το θρόνο αυτός. Ο Κύριλλος στάλθηκε από τα κεντρικά για να αναλάβει τον θρόνο της Αλεξανδρείας. Φθάνοντας εξέφρασε την δυσαρέσκειά του για την χλιαρή υποδοχή. Περνώντας έξω από το σπίτι της Υπατίας ρώτησε σε τι οφείλεται αυτή η κοσμοσυρροή. Πραγματικά λύσσαξε από την ζήλια του όταν άκουσε ότι όλοι αυτοί συγκεντρώθηκαν για να ακούσουν μια γυναίκα να διδάσκει. Το θεώρησε προσβλητικό να συμβαίνει κάτι τέτοιο την ημέρα της άφιξής του. Κάλεσε λοιπόν ορισμένους φανατικούς και άπλυτους ερημίτες από την έρημο και τους είπε: Καλά κοιμάστε; Έχουμε μια γυναίκα που διδάσκει αστρονομία και μαθηματικά, δηλαδή πράγματα του σατανά, δηλαδή πρόκειται για μία μάγισσα και σεις κάθεστε με σταυρωμένα τα χέρια;
Οι άνθρωποι αυτοί ξεσήκωσαν και άλλους φανατικούς, μπήκαν στο σπίτι της Υπατίας την ώρα που δίδασκε, την άρπαξαν από τα μαλλιά, την έσυραν έξω όπου και την θανάτωσαν δια λιθοβολισμού. Κατόπιν τεμάχισαν το πτώμα της και το έριξαν στην φωτιά. Η μυρωδιά της τσίκνας όμως προσέλκυσε πολλά σκυλιά και οι φιλόζωοι τους πέταξαν τα μισοψημένα τεμάχια της Υπατίας.
Για το θεάρεστο αυτό του έργο ο Κύριλλος ανακηρύχτηκε άγιος από την εκκλησία μας. Η μνήμη του εορτάζεται δύο φοράς τον χρόνο!
Για την μαρτυρική Υπατία, ούτε το όνομά της δεν μαθαίνουν τα παιδιά μας στο σχολείο.
