Che I - II (2009?)
Κυκλοφορησε περισυ τετοια εποχη στις Καννες μια ταινια με θεμα τη ζωη του Ερνεστο Γκεβαρα (Τσε) που προκαλεσε πολλα σχολια -αρνητικα και θετικα. Ειναι φυσικο κάποιος που ενδιαφερεται να θελήσει να τη δει σε ευλογο χρονικο διαστημα. Ενω λοιπον για την Ελλαδα εχει παρει τα δικαιωματα γνωστη εταιρια διανομης δεν εχει γινει γνωστο πότε και με ποια μορφη (βλ. παρακατω τι εννοω) θα κυκλοφορησει. Μεχρι και στη Ρουμανια εχει προγραμματισθει ημερομηνια (
http://www.imdb.com/title/tt0892255/releaseinfo) !!! εδω το σκοταδι. Ενας χρονος περασε απο την επισημη πρωτη προβολη της (και οπως παμε θα περασει αλλος ενας). Θυμαστε τα προβληματα που λεγαμε στο thread για τα video clubs?
Το να σκιαγραφήσει καποιος τη ζωη του Τσε στην οθονη δεν ειναι το ποιο ευκολο παραγμα. Αυτό γιατι για καθε ενα αντιπροσωπευει κατι διαφορετικό (για κάποιους ισως τίποτα). Ενας σκηνοθετης πρεπει να συγκεράσει τις αντιφατικές οψεις ενος τοσο πολυδιαστατου χαρακτηρα: το γιατρο, τον εκτελεστη, τον γραφειοκρατη, τον επαναστατη, τον αποστολο Παυλο, τον Σταλιν. Ο κληρος επεσε στον Steven Soderbergh ή σωστοτερα αυτος τον κληρονόμησε απο τον εξαιρετικο Terrence Malick που αποσύρθηκε (δηλωσε αδυναμια?) απο τα γυρίσματα μιας ταινιας με θεμα την Βολιβιανη περιοδο του Τσε που κατέληξε στην εκτέλεσή του το 1967.
Μπροστα σαυτο το στοχο τα Ημερολογια Μοτοσυκλετας του Salles που ειδαμε πριν δυο τρια χρονια φανταζει παιδικο εγχειρημα που αναφερεται στις επαναστατικες ανησυχιες ενος φοιτητη ιατρικης και τις ιδεαλιστικες του προθεσεις γενικα. Το αποτελεσμα εκει ήταν ενα μελο που παραπεμπει σε μια σύγχρονη version του Φραγκισκου της Ασιζης. Όπως και στα Ημερ. Μοτοσυκλεττας έτσι και αυτη εδω η ταινια βασιζεται σε γεγονοτα από ημερολογια του ιδιου τον Τσε . Ο Soderbergh ομως είναι ποιο φιλοδοξος, προσπαθει να διαπερασει το μυθο και επιλεγει να εστιαστει στις πολιτικές και στρατιωτικές τακτικες του ήρωα. Όπως γραφτηκε στους NYT η Βολιβιανη ιστορια απο μονη της δεν τον ικανοποιούσε για να πετυχει τους στοχους του, και έτσι παρθηκε η αποφαση να γυριστει και να ενσωματωθει ακομα μια ιστορια, αυτη τη φορα απο την Κουβανική επανασταση και συγκεκριμενα από την περιοδο 1956-58, βασισμενη σε ημερολογια και αυτη.
Όταν τελιωσαν τα γυρίσματα είχε προκύψει ενα επος διαρκειας τεσσερεσημισυ (και πλεον) ωρων γεγονος που το καθιστα σχεδον ακατάλληλο για εμπορικη χρηση. Τελικά χωρίστηκε σε δυο μερη: Che I - The Argentine και Che II - Guerilla .
Μετα απο παρακολούθηση και των δυο ταινών φαινεται ότι αν και στεκουν σαν αυτοδυναμες ιστοριες, ειναι συμπληρωματικες. Στην πρώτη φανερωνεται η σημαντικη συμβολη του Τσε κατα τη διαρκεια της κουβανικης επαναστασης, που φαίνεται οτι εκτος απο εξαιρετικος στρατηγικα, ειχε τη οξυδερκεια να αντιλαμβάνεται τις πολιτικες αναγκες ενος επαναστατικου κινηματος, πραγμα που τεκμηριωνεται στην ταινία απο πολλα περιστατικα. Οποιος παρακολουθησει μονο αυτο το κομματι εισπραττει την περιγραφη της φυσιογνωμιας ενος επαναστάτη, στρατιωτικου, διπλωματη, νικητη.
Στο δευτερο μερος αναδεικνυονται οι αδυναμιες και τα λαθη του (πχ όταν απομονώνει την στρατιωτικη του ομαδα απο τους εξεργερμενους των ορυχείων που ηταν τότε το κεντρο της επαναστατικης δραστηριοτητας στη Βολιβια). Εδω εχουμε μια τραγικη φιγουρα που υφισταται συνεχως ήττες απο τον αντιπαλο στρατο, την αμφισβητηση και υπονομευση απο τους ντόπιους αλλα και τους συναγωνιστες του. Ειναι ειρωνικό αυτο επειδη ενω στην Κουβα τον θεωρουσαν "ξενο" (τον αποκαλουσαν "argentino", εξ'ου ο τιτλος The Argentine, και σχολιαζαν την προφορα του), τον σεβονταν απεριοριστα. Το κλιμα του δευτερου μερους ειναι ασφυκτικο, προκαλει κλειστοφοβια και απαισιοδοξια, για το ματαιο του αγωνα και το αναποφευκτο της ηττας. Υπαρχει επισης μια ταση δικαιολογησης των λαθων του που αποδιδονται σε άλλους.
Η ταινια εμπορικα πηγαινει απατη στην αμερικη. Ένα πρακτικο προβλημα ηταν σε ποια μορφη θα μπορουσε να προβληθει στις αιθουσες λογω της διαρκειάς της. Την προβαλαν ολοκληρη σε συνδρομητικο καναλι για ανεξαρτητο κινηματογραφο, νομιζω ομως στις αιθουσες αλλου την εδειξαν ολοκληρη, αλλου τη συμπυκνωσαν στις δυο ωρες, γενικα εγινε μπαχαλο με τη διανομη.
Παρα την τεράστια διαρκεια της ταινιας υπαρχουν πολλα κενα στη ζωη του Τσε που παραμενουν black box, όπως ποιος ηταν ο ρολος του σαν μελος της κυβερνησης της Κουβας, σαν διευθυντης της Τραπεζας της Κουβας, στις εκτελεσεις κρατουμενων της φυλακης La Cabana που αυτος διεταξε χωρις δικη. Ακομη ασχολιαστη μενει η περίφημη δήλωση οτι ο νεος κοσμος θα μπορουσε να χτιστει πανω στη θυσια και τη σκονη του κουβανικου λαου, που εγινε κατα τη διαρκεια της πυρηνικης κρισης του 62 και ειναι χαρακτηριστική της ουτοπιστικης διαστασης της ιδεολογιας του. Οι προσωπικες σχεσεις του προβαλλονται πολυ λιγο ακομα και με τους συναγωνιστες του, με αποτελεσμα να εμφανιζεται σαν μια μοναχικη φιγουρα που μοναδικος σκοπος της ζωη του ειναι η επανασταση.
Ειναι ενδιαφερον το γεγονος οτι ο Soderbergh στη ταινια απο τη μια θελει να παραμείνει πιστος στα κειμενα του ιδιου του Τσε, ώστε να αναδείξει την επαναστικη του φυσιογνωμια, απο τη αλλη δε θελει να τη μετατρεψει και σε μαρξιστικό παραληρημα. Ειναι φανερο ότι προσπαθει καπως να ισορροπησει την κατασταση. Έτσι αναλογα με την πολιτικη θεση του καθενος είμαι σιγουρος οτι αλλοι θα τη βρουν σαν χολυγουντιανη και αλλοι σαν σταλινικη version (θα εχουν πολυ πλακα οι κριτικες στην Ελλαδα...).
Κατι που επισης προκυπτει, αλλα δεν ξερω αν αυτο ειναι κακο ή καλο, ειναι το γεγονος οτι το τελικο αποτελεσμα ειναι κατι μεταξυ ταινιας και ντοκυμανταιρ. Εκτος απο το σκηνοθετη σαυτο συμβαλλει και η ερμηνεια του Benicio Del Toro που ειναι απο τις καλυτερες των τελευταίων χρόνων. Περα απο τη φυσιογνωμικη του ομοιοτητα ειναι τοσο φυσικος που ενισχυει την αισθηση οτι παρακολουθεις ντοκυμαντερ .
Σε γενικες γραμμες προκειται για μια ενδιαφερουσα ιστορικη ταινια αλλα οχι για παρακολουθηση-μονορουφι, ειναι κουραστικη. Πολλοι θα τη βρουν μονοπλευρη, το σιγουρο ειναι οτι ετσι οπως ειναι εστιασμενη σε δυο χρονικες στιγμες μόνο αφηνει πολλές και σημαντικες πλευρες της προσωπικοτητας του ηρωα στο σκοταδι.
Για περισσοτερες πληροφοριες :
http://en.wikipedia.org/wiki/Che_(film)
caps:
http://www.stevensoderbergh.net/
e