Επιτρέψτε μου να πω τη γνώμη μου, όντας γυναίκα και βλέποντας τα πράγματα από μια διαφορετική σκοπιά.
Να ξεκαθαρίσω από τώρα, ότι κάποια ιστορικά στοιχεία που ίσως αναφέρω, είναι φιλτραρισμένα από την προσωπική μου αντίληψη και δεν αποτελούν πάντα την επίσημη καταγραφή της ιστορίας. Γι’ αυτήν, θα πρέπει μάλλον να ανατρέξετε σε σχετικά βιβλία.
Η 8η Μαρτίου αποτελεί πλέον διεθνή θεσμό, από τον οποίο δεν προβλέπεται να απαλλαγούμε στο μέλλον.
Ο εορτασμός αυτός, στην ουσία, χλευάζει σήμερα τις γυναίκες, παγιδεύοντάς τες σε μια διαδικασία αναπαραγωγής των αντιλήψεων περί της υποτιθέμενης κατωτερότητάς τους. Αυτό συμβαίνει τουλάχιστον στις Ευρωπαϊκές χώρες, όπου κάθε χρόνο την ημέρα αυτή υποχρεωνόμαστε να υποστούμε τις εκδηλώσεις λατρείας των κυβερνήσεων και των κομμάτων προς το «ασθενές φύλλο», οι οποίες συνοδεύονται συνήθως από καταγγελίες προς τα δεινά που υφίστανται οι γυναίκες του Τρίτου Κόσμου. Όσο μεγαλύτερα τα δεινά, τόσο μεγαλύτερη και η συμπάθεια προς τον αντίστοιχο κομματικό φορέα που μεταδίδει την είδηση: «Χ χιλιάδες κορίτσια θα υποβληθούν σε κλειτοριδεκτομή στις 8 Μαρτίου 2007». Προφανώς, δε γίνεται κάποιος ειδικός εορτασμός της ημέρας με τον τρόπο αυτό, απλώς αυτό συμβαίνει κάθε ημέρα του χρόνου αναλογικά. Γιατί, όμως, μας ενδιαφέρει να ακουστεί τη συγκεκριμένη μέρα, ενώ τις υπόλοιπες αδιαφορούμε χαρακτηριστικά? Προφανώς γιατί μια είδηση τόσο ανατριχιαστική δεν πρόκειται να μείνει στα αζήτητα, αντίθετα θα έχει τη δύναμη που χρειάζεται για να τροφοδοτήσει τις μεσημεριανές και βραδυνές εκπομπές κάθε είδους και να τινάξει στα ύψη τις θεαματικότητες.
Αλλά και τα κόμματα απολαμβάνουν τη συμπάθεια του λαού μοιράζοντας γαρύφαλλα (η αριστερά) ή τριαντάφυλλα (η δεξιά) στις περαστικές από την αντίστοιχη Ερμού της κάθε χώρας.
Οι γυναίκες που κατέχουν πολιτικές θέσεις, χαίρουν δημοσιότητας τη συγκεκριμένη ημέρα και γίνονται νύξεις για την ανάγκη ανάληψης περισσότερων κέντρων εξουσίας από γυναίκες. Λες και θα σωθεί η χώρα έτσι! Λες και η προσωπική φιλοδοξία ή η δίψα για εξουσία κάνουν διακρίσεις στο φύλο!
Ποιο είναι, λοιπόν, το δίδαγμα του εορτασμού? Μα, φυσικά, η αποθέωση του marketing!
Άλλωστε, η 8η Μαρτίου υπήρξε πάντα μια διδακτική επέτειος. Μια ημέρα κινητοποίησης κομμουνιστριών και σοσιαλιστριών για τα αιτήματά τους, ημέρα πρώτης επαφής τους με την πολιτική και συμμόρφωσής τους, τελικά, με τις κομματικές επιλογές.
Συνεπώς, δεν είναι περίεργο που οι ρίζες της γιορτής παραμένουν στο σκοτάδι , καλά κρυμμένες πίσω από κάποια βολικά γεγονότα.
Ακούμε κάθε χρόνο ότι ξεσηκώθηκαν οι Αμερικανίδες εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας, πως αυτή ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους, πως εκείνες τις αγωνίστριες τιμούμε με την επέτειο αυτή.
Αλλά πώς να μάθουμε την πραγματική ταυτότητα της ημερομηνίας αυτής? Τι να την κάνουμε μια Ημέρα της Γυναίκας ταυτισμένη με την ιστορία των γυναικών της αριστεράς και μάλιστα της κομμουνιστικής? Τι συμφέροντα μπορούμε να αποκομίσουμε? Μάλλον κανένα. Άρα, κατασκευάζουμε ένα μύθο προκειμένου να διαχωρίσουμε την ημέρα από το κομμουνιστικό της παρελθόν.
Η πρόταση της Κλάρα Τσέτκιν και των λοιπών συναγωνιστριών (συντροφισσών, αν προτιμάτε) για θέσπιση μιας ημέρας εορτασμού, εγκρίθηκε μόλις το 1910, αλλά χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένη ημερομηνία και χωρίς τη σημείωση ότι η Ημέρα της Γυναίκας είχε ήδη εορταστεί δυο φορές στις ΗΠΑ με πρωτοβουλία των γυναικών του αμερικανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Ουσιαστικός στόχος της Τσέτκιν, του οποίου η επίτευξη θα υποβοηθούνταν από τη θέσπιση της Ημέρας της Γυναίκας, ήταν η ευνοϊκή κατάληξη του λεγόμενου “γυναικείου ζητήματος”, με άλλα λόγια η ψήφος των γυναικών.
Τα πρώτα χρόνια, η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας δεν εορταζόταν μια συγκεκριμένη ημερομηνία. Οι ημερομηνίες ποίκιλλαν ανάλογα με τη χώρα, γεγονός που αποδυνάμωνε τη σημασία της. Στις 8 Μαρτίου γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 1914.
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ημέρα της Γυναίκας απέκτησε τον αμιγώς κομμουνιστικό χαρακτήρα της. Στην Ελλάδα η επέτειος πρωτοεμφανίστηκε το 1924.
Η συνέχεια – καπέλωμα της γιορτής, είναι γνωστή. Το 1977 η 8η Μαρτίου προτείνεται ως "η Ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών και την Παγκόσμια Ειρήνη". Δυο διαφορετικά φλέγοντα ζητήματα στριμώχνονται σε μια συμβολική ημέρα, πιθανότατα προς αποδυνάμωση και των δυο.
Η κομμουνιστική ιστορία της Ημέρας της Γυναίκας έχει πια ξεχαστεί.
Σήμερα, το πολύ-πολύ να μας κεράσουν σοκολατάκια…
Να ξεκαθαρίσω από τώρα, ότι κάποια ιστορικά στοιχεία που ίσως αναφέρω, είναι φιλτραρισμένα από την προσωπική μου αντίληψη και δεν αποτελούν πάντα την επίσημη καταγραφή της ιστορίας. Γι’ αυτήν, θα πρέπει μάλλον να ανατρέξετε σε σχετικά βιβλία.
Η 8η Μαρτίου αποτελεί πλέον διεθνή θεσμό, από τον οποίο δεν προβλέπεται να απαλλαγούμε στο μέλλον.
Ο εορτασμός αυτός, στην ουσία, χλευάζει σήμερα τις γυναίκες, παγιδεύοντάς τες σε μια διαδικασία αναπαραγωγής των αντιλήψεων περί της υποτιθέμενης κατωτερότητάς τους. Αυτό συμβαίνει τουλάχιστον στις Ευρωπαϊκές χώρες, όπου κάθε χρόνο την ημέρα αυτή υποχρεωνόμαστε να υποστούμε τις εκδηλώσεις λατρείας των κυβερνήσεων και των κομμάτων προς το «ασθενές φύλλο», οι οποίες συνοδεύονται συνήθως από καταγγελίες προς τα δεινά που υφίστανται οι γυναίκες του Τρίτου Κόσμου. Όσο μεγαλύτερα τα δεινά, τόσο μεγαλύτερη και η συμπάθεια προς τον αντίστοιχο κομματικό φορέα που μεταδίδει την είδηση: «Χ χιλιάδες κορίτσια θα υποβληθούν σε κλειτοριδεκτομή στις 8 Μαρτίου 2007». Προφανώς, δε γίνεται κάποιος ειδικός εορτασμός της ημέρας με τον τρόπο αυτό, απλώς αυτό συμβαίνει κάθε ημέρα του χρόνου αναλογικά. Γιατί, όμως, μας ενδιαφέρει να ακουστεί τη συγκεκριμένη μέρα, ενώ τις υπόλοιπες αδιαφορούμε χαρακτηριστικά? Προφανώς γιατί μια είδηση τόσο ανατριχιαστική δεν πρόκειται να μείνει στα αζήτητα, αντίθετα θα έχει τη δύναμη που χρειάζεται για να τροφοδοτήσει τις μεσημεριανές και βραδυνές εκπομπές κάθε είδους και να τινάξει στα ύψη τις θεαματικότητες.
Αλλά και τα κόμματα απολαμβάνουν τη συμπάθεια του λαού μοιράζοντας γαρύφαλλα (η αριστερά) ή τριαντάφυλλα (η δεξιά) στις περαστικές από την αντίστοιχη Ερμού της κάθε χώρας.
Οι γυναίκες που κατέχουν πολιτικές θέσεις, χαίρουν δημοσιότητας τη συγκεκριμένη ημέρα και γίνονται νύξεις για την ανάγκη ανάληψης περισσότερων κέντρων εξουσίας από γυναίκες. Λες και θα σωθεί η χώρα έτσι! Λες και η προσωπική φιλοδοξία ή η δίψα για εξουσία κάνουν διακρίσεις στο φύλο!
Ποιο είναι, λοιπόν, το δίδαγμα του εορτασμού? Μα, φυσικά, η αποθέωση του marketing!
Άλλωστε, η 8η Μαρτίου υπήρξε πάντα μια διδακτική επέτειος. Μια ημέρα κινητοποίησης κομμουνιστριών και σοσιαλιστριών για τα αιτήματά τους, ημέρα πρώτης επαφής τους με την πολιτική και συμμόρφωσής τους, τελικά, με τις κομματικές επιλογές.
Συνεπώς, δεν είναι περίεργο που οι ρίζες της γιορτής παραμένουν στο σκοτάδι , καλά κρυμμένες πίσω από κάποια βολικά γεγονότα.
Ακούμε κάθε χρόνο ότι ξεσηκώθηκαν οι Αμερικανίδες εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας, πως αυτή ήταν η πρώτη φορά στην ιστορία που οι γυναίκες βγήκαν στους δρόμους, πως εκείνες τις αγωνίστριες τιμούμε με την επέτειο αυτή.
Αλλά πώς να μάθουμε την πραγματική ταυτότητα της ημερομηνίας αυτής? Τι να την κάνουμε μια Ημέρα της Γυναίκας ταυτισμένη με την ιστορία των γυναικών της αριστεράς και μάλιστα της κομμουνιστικής? Τι συμφέροντα μπορούμε να αποκομίσουμε? Μάλλον κανένα. Άρα, κατασκευάζουμε ένα μύθο προκειμένου να διαχωρίσουμε την ημέρα από το κομμουνιστικό της παρελθόν.
Η πρόταση της Κλάρα Τσέτκιν και των λοιπών συναγωνιστριών (συντροφισσών, αν προτιμάτε) για θέσπιση μιας ημέρας εορτασμού, εγκρίθηκε μόλις το 1910, αλλά χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένη ημερομηνία και χωρίς τη σημείωση ότι η Ημέρα της Γυναίκας είχε ήδη εορταστεί δυο φορές στις ΗΠΑ με πρωτοβουλία των γυναικών του αμερικανικού Σοσιαλιστικού Κόμματος.
Ουσιαστικός στόχος της Τσέτκιν, του οποίου η επίτευξη θα υποβοηθούνταν από τη θέσπιση της Ημέρας της Γυναίκας, ήταν η ευνοϊκή κατάληξη του λεγόμενου “γυναικείου ζητήματος”, με άλλα λόγια η ψήφος των γυναικών.
Τα πρώτα χρόνια, η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας δεν εορταζόταν μια συγκεκριμένη ημερομηνία. Οι ημερομηνίες ποίκιλλαν ανάλογα με τη χώρα, γεγονός που αποδυνάμωνε τη σημασία της. Στις 8 Μαρτίου γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 1914.
Μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ημέρα της Γυναίκας απέκτησε τον αμιγώς κομμουνιστικό χαρακτήρα της. Στην Ελλάδα η επέτειος πρωτοεμφανίστηκε το 1924.
Η συνέχεια – καπέλωμα της γιορτής, είναι γνωστή. Το 1977 η 8η Μαρτίου προτείνεται ως "η Ημέρα για τα Δικαιώματα των Γυναικών και την Παγκόσμια Ειρήνη". Δυο διαφορετικά φλέγοντα ζητήματα στριμώχνονται σε μια συμβολική ημέρα, πιθανότατα προς αποδυνάμωση και των δυο.
Η κομμουνιστική ιστορία της Ημέρας της Γυναίκας έχει πια ξεχαστεί.
Σήμερα, το πολύ-πολύ να μας κεράσουν σοκολατάκια…
