Gorecki, Symphony No. 3, Op. 36, Symphony of Sorrowful Songs

[Δημοκηδής]

.... αυτό το έργο με παιδεύει χρόνια ....

ποτέ όμως δεν συζητούσα γι'αυτό, ίσως γιατί η τεράστια εμπορική επιτυχία του (πάντα για έργο σύγχρονης κλασσικής μουσικής) δυνητικά έδιδε την ευχέρεια στον ενδιαφερόμενο να το προσσεγίσει σχετικά εύκολα, ενω συνηθέστατα σε ανάλογες περιπτώσεις καραδοκεί και η χλεύη των ελιτιστών, που δεν θέλουν να δουν σύγχρονο κλασσικό να προκόβει ....


Βασικές πληροφορίες για τον συνθέτη και το έργο :
http://en.wikipedia.org/wiki/Henryk_Górecki
http://en.wikipedia.org/wiki/Symphony_No._3_(Górecki)

για όσους βαριούνται θα αναφέρω ότι πρόκειται για κατά βάση θρησκευτικό έργο, σε τρία μέρη, όλα σε Lento, που βασίζονται σε αντίστοιχα ποιήματα θρήνου της μητέρας για την απώλεια του παιδιού (τα δυό), και του παιδιού που ψάχνει την μητρική θαλπωρή σκαλίζοντας στίχους σε τοίχους φυλακών της Γκεστάπο (το τρίτο -πλην μεσαίο στο έργο).

το στυλ του συνθέτη είναι κατά βάση επηρεασμένο από τις κυρίαρχες τάσεις του 20ου αιώνα και θα το χαρακτήριζα μετα- μίνιμαλ .....

 

[Κωστας Λυμπεροπουλος]

“Ωκεανό θλίψης” την είπαν και δεν έχουν άδικο. Eίναι Ρέκβιεμ για τα θύματα του Αουσβιτς. Είναι απόκοσμη, μοιάζει με ταξίδι σε απόκρημνα βάραθρα, στα υπόγεια βασίλεια του Αδη. Απλά μελωδικά μοτίβα σε διαδοχικές επαναληπτικές στρώσεις χτίζουν αυτό το Ρέκβιεμ που κάθεται πάνω στην καρδιά σου σαν βουνό, σε βαφτίζει στα μαύρα νερά της Στύγας και είναι η ηχοποίηση του ερέβους. Αδιαπέραστα σκοτάδια που μοιάζουν να κατοικούνται από εφιαλτικές σκιές και φαντάσματα, ένα θρηνητικό ακρόαμα που το διαπερνά μιά σπαρακτική μελαγχολία, μιά εγκαρτέρηση που ραγίζει και πέτρες. Το πρώτο μέρος βασίζεται σε μιά Πολωνική προσευχή του 15ου αιώνα. Το δεύτερο στο γράμμα προς τη μάνα της μιάς φυλακισμένης στα μπουντρούμια της Γκεστάπο στο Zakopane. Το τρίτο έχει για πηγή του ένα δημοτικό τραγούδι.
Στη Δύση έγινε γνωστή αρχές της δεκαετίας του 90. Ο Μωρίς Πιαλά τη χρησιμοποίησε σαν υπόκρουση σε μιά ταινία του. Οι δίσκοι άρχισαν να πουλιώνται σαν ζεστά κουλούρια και πολλοί εμβριθείς μουσικοκριτικοί αποφάνθηκαν ότι στερείται Σοβαρότητας και την χαρακτήρισαν περίπου Πόπ.
Δεν βαριέστε...πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι ανηδονικοί, άνθρωποι που δεν τους φίλησε κανένας και που δεν τραγούδησαν ποτέ.

Ο Gorecki έχει γράψει και ένα σπουδαίο Miserere.

 

[Δημοκηδής]

η ακρόαση της συμφωνίας αποτελεί μία μεταφυσική εξαγνιστική εμπειρία ...

το αργό, υπνωτικό, πρώτο μέρος που σιγά σιγά χτίζεται από τα μεγάλα έγχορδα, βηματάκι βηματάκι, αποτελεί ένα πρώτης τάξεως όχημα για πνευματική εγκατάλειψη των εγκοσμίων ....

Αδειάζοντας από κάθε σκέψη και συναίσθημα, υπερίπταμαι οριζόντια, μία εξαγνισμένη ρίτα μπλερ στον εξορκιστή, το ταβάνι εξαφανίζεται και σαν ''τον Τζακ και την φασολιά'' μία τεράστια περικοκλάδα υψώνεται στον ουρανό, σύντομα αλλάζοντας σε παχύ και λιπαρό, υπερφυσικό και λιγδιάρικο ομφάλιο λώρο που ενώνει τα σπλάχνα με το συμπαντικό άπειρο ….

 

[Δημοκηδής]

με την λυτρωτική φωνή της σοπράνο στο δεύτερο μέρος, αρχίζουν παράξενες κινήσεις προς τα έξω ...
....με μικρές σπαστικές κινήσεις, όμοια με ράθυμα μικρά φαντασματάκια σαν πυόμπαλλες, βγαίνουν ψέμματα και αλήθειες, σάπια σάλια, θλιβερές ρουτίνες, και μετά όπως το κλάμα μας στον ύπνο, λιγωτικό, ασφυκτικό, υπερβολικό μα απελευθερωτικό εισρέει ιλαρόσκονη, απολυμαντική, μενεξές κρασί και χλώριο χτυπημένα στα παλιά κένγουντ μίξερ, μεταβάλλοντας με σε διάφανη υπερφυσική πυγολαμπίδα, ένα τεράστιο λαμπυριστό αντίδωρο, βορά για ….

….τους σαλεμένους, λοξούς θείους και θείες που βρίσκονται αποκλεισμένοι στην μουχλιασμένη γωνία των αζήτητων κάθε σογιού , μόνοι, περίγελοι του φυσιολογικών, που τους θυμόμαστε τα Χριστούγεννα με μία θέση στο τραπέζι και θεωρούμε πως καθαρίσαμε, υπέροχοι αλτρουιστές και πονόψυχοι …

……τις τριτοξαδέλφες της γιαγιάς, ορφανές και άρρωστες, μια ζωή υπηρέτριες μόνο και μόνο για να βρίσκονται σε μία οικογένεια όπου η θαλπωρή ταυτίζεται με παροχή έργου, που πέθαναν και δεν περίσσευε κάποιο δάκρυ γιαυτές …..

…τις βουλγάρες πενηντάρες χήρες που μετά από ξυλοφόρτωμα ζωής από μεθυσμένους μακαρίτες συζύγους, αδελφούς και πατέρες, βρήκαν πανιασμένα ψίχουλα στοργής στον τιμημένο έλληνα βιαγκροφάγο μικροσυνταξιούχο, που παράλληλα σκέφθηκε και για πιθανές άλλες χρήσεις τους ….

… τα παιδάκια που νοιώθουν μικροί εγκληματίες υπό το βάρος της επιτιμητικής χλεύης γονέων τεράτων, που φαντασιώνονται ότι προσπαθούν να ξαναζήσουν ότι δεν έζησαν μέσα από την προβολή των αναγκών τους σε αυτά …..

 

[Δημοκηδής]

Λύμπε ευχαριστώ για την υπέροχη παρέμβαση σου .....

 

[Δημοκηδής]

στο τρίτο μέρος η εξαύλωση έχει ολοκληρωθεί ...., σαν άλλος χριστός που έφαγαν από το σώμα του και ήπιαν από το αίμα του, που ήλπισε ότι με αυτόν τον τρόπο θα σώσει τους κατατρεγμένους όλου του κόσμου .... με οδύνη διαπιστώνεις ότι τίποτε δεν άλλαξε, οι θυσίες πάνε πάντα χαμένες, γίνονται μόνον για το υπερ-εγώ των θυσιαζομένων που κατά βάση προσπάθησαν να σώσουν τον εαυτό τους .....

δεν πειράζει η εμπειρία άξιζε το κόπο, οι ψευδαιθήσεις υπάρχουν για να τις αντιλαμβανόμεθα ως τέτοιες.... όσο ποιο αργά τόσο ηδονικά καλύτερα .....

χάιδεψε τα φτερά από το παγώνι του .... ήξερε πως, άσχετα από ότι λένε, και από μέσα ήταν εξ ίσου όμορφο .....

 

[Δημοκηδής]

υπέροχη εκτέλεση στην NAXOS, η οποία πάντα είναι στην μουσική πρωτοπορεία, υπό τον Antoni Wit με μονωδό την Zofia Kilanowicz

 

[Δημοκηδής]

Γαμώτι, φωτο δεν ανεβαίνει, κάτι έχει σήμερα το εργαλείο ....

δέστε, όσοι πιστοί βέβαια, εδώ .....


http://www.classicsonline.com/images/cds/550822.gif

 

[dionisp]

Μπράβο Δημοκηδή για την παρουσίαση. Το έργο δεν το γνώριζα καθόλου και το απέκτησα πριν από 2-3 μήνες στην εκτέλεση που αναφέρεις. Η Naxos είναι μια συνεχείς ευχάριστη έκπληξη. Τώρα για το έργο δεν μπορώ να πω κάτι παραπάνω από τον χείμαρο που προηγήθηκε. Απλώς μου κάνουν φοβερή εντύπωση τα ιστορικά σχόλια που γράφετε.

 

[Larry]

 

[dionisp]

Ξέχασα τα εύσημα στο σχόλιο του Κώστα.

 

[Skakinen]

Να βοηθήσω λίγο στο εικαστικό μέρος του πονήματος.
Κατά τ'άλλα η παρουσίαση δεν μπορώ να πω ότι δεν με ''γαργάλησε'' για περαιτέρω σκάλισμα.
Μπράβο αγαπητέ συν-δρομέα!

Υ.Γ.
Η ηχογράφηση υπάρχει και με αυτό το εξώφυλλο:

 

[Κωστας Λυμπεροπουλος]

Οσον αφορά το καθαρά μουσικό μέρος της Συμφωνίας, η εικόνα είναι πολύ απατηλή. Δεν βοηθά καθόλου επίσης το γεγονός πως το έργο έπιασε κορυφή στα Τοπ των πωλήσεων (1993) εκθρονίζοντας “αστέρια” όπως οι REM ή οι U2.
To έργο δεν είναι απλό. Και ούτε το κοινό γούστο αναβαθμίστηκε τόσο δραματικά και τόσο ξαφνικά. Ολοι αυτοί που αγόρασαν την 3η Συμφωνία για την ...Υπερβατικότητά της δεν πήραν την παραμικρή μυρωδιά Τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτό το έργο.
O Brian Morton, στο εξαιρετικό βιβλίο του The Blackwell Guide To Recorded Contemporary Music (Blackwell Publishers 1996), παρατηρεί πως μόνο το περίβλημά του είναι εύκολο. Κάτω από αυτό, ο προσεκτικός ακροατής θα ακούσει δύο κόσμους να συγκρούονται μεταξύ τους σαν τεκτονικές πλάκες. Από τη μία η προσήλωση του συνθέτη στους παραδοσιακούς, “αρχαίους” τρόπους σύνθεσης κι από την άλλη η τέλεια ενημερότητα και εξοικίωσή του με τη μουσική γλώσσα και τις αναζητήσεις των συγχρόνων ομοτέχνων του –και εδώ ο συγγραφέας εννοεί κάποια από τα πιο ακραία τέκνα της avant-garde, όπως τον Messiaen (μαθητής του οποίου χρημάτισε ο Gorecki) και τον Luigi Nono. Αυτές οι συγκρούσεις του παληού (μελωδία, παραδοσιακά folk στοιχεία, βαθειά πνευματικότητα) με το καινούργιο (κακοφωνία, περίπλοκοι κανόνες, μεγιστοποιημένη μουσική δραστηριότητα μέσα στα όρια μιάς πολύ στενής σε έκταση αρμονικής περιοχής) είναι περισσότερο προφανείς στο 3ο μέρος του έργου αλλά σε ολόκληρη τη διάρκεια της Συμφωνίας ο Morton παρατηρεί πως ο συνθέτης δεν χάνει ποτέ από τα μάτια του το λεξιλόγιο της σύγχρονής του μουσικής γλώσσας: η αρχιτεκτονική του έργου είναι πάρα πολύ στιβαρή. Χτίζεται κύρια στο 1ο μέρος ενώ ταυτόχρονα γύρω της γίνεται ένα τρελλό παιχνίδι με αντιπαραθέσεις. Αλλοτε οι στίχοι -από τη μιά η θρησκευτική προσευχή, αμέσως μετά το ποίημα της φυλακισμένης, έπειτα ένα δημώδες μοιρολόϊ- άλλοτε οι συνθετικές τεχνοτροπίες που είναι πολύ πιό ριζοσπαστικές, επιδέξιες και φευγαλέες από αυτές των Αμερικάνων μινιμαλιστών για παράδειγμα και διαθέτουν μιά μοναδική ικανότητα να συμπιέζουν και να μεγεθύνουν διαρκώς το πνευματικό δράμα του έργου.
Οχι: το κοινό δεν έγινε πιό εκλεκτικό. Το κοινό ακολούθησε μιά μόδα, έναν συρμό της εποχής, υιοθέτησε για λίγο αυτές τις τάχα μυστικιστικές, υπερβατικές “δόσεις” παρηγοριάς που του φαίνονταν εύκολες και εξωτικές, τον Gorecki, τον Tavener, τον Arvo Part - αλλά ανάθεμα αν πήρε μυρωδιά τι πραγματικά συμβαίνει με το έργο τους. Και οι τρείς είναι δύσκολοι και απαιτητικοί, και οι τρείς απαιτούν προσεκτική ακρόαση σε βάθος και μεγάλη συναισθηματική εμπλοκή και είναι πολύ ανταποδοτικοί σε βάθος χρόνου. Είναι εδώ ακριβώς που τα χαλάνε με το μεγάλο κοινό γι αυτό και δεν συνέχισαν να πουλάνε: φταίει αυτό το άτιμο το ...βάθος χρόνου. Το κοινό έχει εθιστεί στην 3λεπτη ποπ φόρμα και οτιδήποτε πέραν αυτής του φαίνεται “δύσκολο” και “εχθρικό”. Αφού οι βάρβαροι τουρίστες παθών και ιδεών ήρθαν και πήραν μιά μικρή δόση, λέρωσαν ό τι μπορούσαν με τα βρώμικα δάχτυλά τους κι έπειτα έφυγαν, το ίδιο ξαφνικά όσο είχαν έρθει.
Καλύτερα, αν θέλετε τη γνώμη μου. Καλύτερα και γι αυτούς αλλά, κυρίως, και γιά εμάς.

 

[Γιώργος Κουν.]

Οι περισσότεροι ξέρετε πως δεν είμαι ο σχετικότερος στο πεδίο της Σοβαρής Μουσικής. Με τα σύχρονα ρεύματα ακόμη χειρότερα..
Ο μινιμαλισμός δε, δεν είναι καν και η πιο αγαπημένη μου τάση. Και η πρότερη ενασχόληση μου λιγοστή.
Παρόλα αυτά , η παρουσίαση του Δημοκηδή και οι εμβόλιμες παρατηρήσεις του Λύμπε, με παρακίνησαν να το τολμήσω.
Και δεν έχασα.
Δύσκολο άκουσμα (για μένα), Σκοτεινό και Απόκοσμο, αλλά εαν έχεις την υπομονή να το αφήσεις να σε εμπλέξει, ανταμείβεσαι.
Εφόσον φυσικά, το να έχει περάσει απο πάνω σου οδοστρωτήρας, θεωρείται ανταμοιβή. Και να παραμένεις συντετριμμένος για κάμποση ώρα μετά.
Δεν ξέρω ειλικρινά πότε θα είμαι έτοιμος για να μπορέσω να το ξανακούσω. Ετοιμος, με την έννοια να αντιμετωπίσω ξανά αυτήν την Συντριβή.
Πολλά ευχαριστήρια, φίλοι καλοί, που με σας ιχνηλάτες και οδηγούς, βαδίζω σε μονοπάτια που πρίν λίγο σχετικά καιρό, ούτε καν είχα φανταστεί..

Η έκδοση της Naxos φροντισμένη, με χωριστές πληροφορίες για τον συνθέτη, την ερμηνεύτρια, τον διευθυντή, την ορχήστρα καθώς και το λιμπρέτο.

 

[caerbannog]

Το κοινό έχει εθιστεί στην 3λεπτη ποπ φόρμα και οτιδήποτε πέραν αυτής του φαίνεται “δύσκολο” και “εχθρικό”. Αφού οι βάρβαροι τουρίστες παθών και ιδεών ήρθαν και πήραν μιά μικρή δόση, λέρωσαν ό τι μπορούσαν με τα βρώμικα δάχτυλά τους κι έπειτα έφυγαν, το ίδιο ξαφνικά όσο είχαν έρθει.
Καλύτερα, αν θέλετε τη γνώμη μου. Καλύτερα και γι αυτούς αλλά, κυρίως, και γιά εμάς.[/quote]

Αλήθεια είναι.Αλλά δεν είναι καλύτερα. Πολύ χειρότερα είναι. Και για αυτούς που περνούν και δεν αγγίζουν (ενώ θα μπορούσε κάθε έργο σαν αυτό ή τα μουσικά θέματα από το 2001, την Ελβίρα Μάντιγκαν ή το Θάντο στη Βενετία να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για να κατακτήσει ο κόσμος νέα πράγματα) και για τους υπόλοιπους που μαθαίνουν να περιχαρακώνουν ότι ξέρουν μακριά από την "πλέμπα". Τότε κανένα έργο τέχνης δεν έχει νόημα ούτε για τους μεν ούτε για τους "δεν". Είναι απλώς χαμένες ευκαιρίες. Δεν εννοώ φυσικά τον ΚΛ ή τους λοιπούς φίλους αφού ακριβώς αυτό αναιρείται με την κουβέντα εδώ.
Τα φόρα σήμερα στο διαδίκτυο μπορούν να παίξουν ένα τέτοιο ρόλο, επεξήγησης, διείσδυσης και επαφής τελικά με κώδικες πιο δύσκολους ή έστω όχι οικείους.
Το συγκεκριμένο έργο πάντως ακριβώς επειδή σε πρώτη ανάγνωση είναι "πιασάρικο" έχει τη δυνατότητα να λειτουργήσει ως ελκυστική εισαγωγή σε ένα καινούριο κόσμο. Αρκεί να μην υποτάσσεται στους νόμους της σύγχρονης προώθησης του ευτελούς με το ακριβό που τα κάνει όλα ντελβέ στον πάτο της αγοράς, χωρίς κριτήριο και ταυτότητα. Φθάσαμε στο φαινόμενο άνθρωποι που δεν έχουν καμία εμπειρία από δομημένη και πολύπλοκη μουσική να εκστασιάζονται με την "Αλίνα" ακριβώς επειδή τους προωθήθηκε ως κάτι καλό και προχώ. Αυτό, ως αντίληψη των μανατζαραίων, νομίζω ότι θέλει άγρια αποδόμηση και όχι οι διαθέσεις των ανθρώπων - τουλάχιστον όχι πέρα από το μέτρο τη προσωπικής ευθύνης του καθενός.

 

[Σπύρος Σούρλας]

Δεν γνώριζα ότι η Alina ήταν χίτ...
Συμφωνώ φυσικά ότι ένα έργο τέχνης πρέπει να κοινωνείται και να δίνεται η δυνατότητα στόν οποιονδήποτε να αποπειραθεί να το προσεγγίσει.
Ομως απο την άλλη πλευρά ισχύει και η προσωπική ευθύνη τού ´όποιος είδε....είδε´.Πόσο χρόνο απο την ζωή του μπορεί να ξοδέψει κάποιος,γιά να πείσει για την αξία ορισμένων έργων πέραν τών τετριμένων??
Η ιστορία τών μανατζαραίων χρειάζεται άγριο κράξιμο.
Και βέβαια συμφωνώ οτι τά φόρα μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην μετάδοση τής γνώσης και τής επαφής μέ την Τεχνη...
Υπό την προϋπόθεση φυσικά ότι και οι δέκτες βάσει τής προσωπικής τους ευθύνης επιδεικνύουν τίς καλές τους προθέσεις.

 

[Δαμιανός Δημητριάδης]

Μπαρδόν, τι είναι τούτη η Αλίνα;

 

[Κωστας Λυμπεροπουλος]

Τα φόρα σήμερα στο διαδίκτυο μπορούν να παίξουν ένα τέτοιο ρόλο, επεξήγησης, διείσδυσης και επαφής τελικά με κώδικες πιο δύσκολους ή έστω όχι οικείους.

τα φόρα μπορούν υπό τον απαράβατο όρο ότι τα διαβάζουν άνθρωποι φιλέρευνοι και περίεργοι, φρούτο κατά τη γνώμη μου όλο και πιο σπάνιο.
Πολύ φοβάμαι ότι η συντριπτική πλειοψηφία που διαβάζει τα φόρα είναι πρωτίστως καταναλωτές.
Ο μικρόκοσμός μας εδώ, δίνει καθαρά το στίγμα της εποχής: μόλις 50 από τις 10.000 μέλη διαβάζουν κατά μέσο όρο τα θέματα της μουσικής, πολλοί λιγότεροι, ίσως και λιγότεροι από 10, πιστεύω πως είναι αυτοί που μπαίνουν στον κόπο να ψάξουν το πράγμα λίγο παραπάνω.

 

[Δημήτρης Ν.]

Ελικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί είστε τόσο γκρινιάρηδες . Δηλαδή πόσοι θα προτιμήσουν να διαβάσουν τον Μόμπυ Ντίκ ή την Γούλφ ή τον Προύστ π.χ. από την Ευη Ομηρόλη , τον Μάικλ Κράιτον ή ακόμα χειρότερα την Τζουντιθ Κραντζ ;

Από την άλλη σκεφτείτε ότι η μουσική γεννά συναισθήματα στους ανθρώπους , διαφορετικά στον καθένα και απρόβλεπτα . Ενδεχομένως μιά μουσική όπως αυτή του Γκορέτσκι να δημιουργεί σε ορισμένους ανθρώπους στεναχώρια , θλίψη ή και κατάθλιψη . Ε όσο και να το θεωρεί αριστούργημα δεν πρόκειται να το ακούσει ξανά . Και αν θέλετε την γνώμη μου καλά θα κάνει .

 

[Emilot]

Re: Απάντηση: Gorecki, Symphony No. 3, Op. 36, Symphony of Sorrowful Songs

Ελικρινά δεν καταλαβαίνω γιατί είστε τόσο γκρινιάρηδες . Δηλαδή πόσοι θα προτιμήσουν να διαβάσουν τον Μόμπυ Ντίκ ή την Γούλφ ή τον Προύστ π.χ. από την Ευη Ομηρόλη , τον Μάικλ Κράιτον ή ακόμα χειρότερα την Τζουντιθ Κραντζ ;

Από την άλλη σκεφτείτε ότι η μουσική γεννά συναισθήματα στους ανθρώπους , διαφορετικά στον καθένα και απρόβλεπτα . Ενδεχομένως μιά μουσική όπως αυτή του Γκορέτσκι να δημιουργεί σε ορισμένους ανθρώπους στεναχώρια , θλίψη ή και κατάθλιψη . Ε όσο και να το θεωρεί αριστούργημα δεν πρόκειται να το ακούσει ξανά . Και αν θέλετε την γνώμη μου καλά θα κάνει .

Δημήτρη σίγουρα η μουσική σε καθέναν, γεννά συναίσθηματα διαφορετικά, εμένα προσωπικά η μουσική που μου ξυπνά συναισθήματα θλίψης ή κατάθλιψης, είναι αυτη που μου ταιριάζει περισσότερο απο όλες τις άλλες.:bigcry: