KOSS ESP/95X - Μια γεύση ηλεκτροστατική

[tonal]

Τα ESP/95X είναι η Massdrop/Drop εκδοχή των ηλεκτροστατκών ESP/950 που κυκλοφόρησαν το 1990 (!!!) και κατασκευάζονται ακόμα και σήμερα από την KOSS.

Όταν γίνεται αναφορά σε ηλεκτροστατικά ακουστικά το μυαλό αμέσως πηγαίνει στα ακουστικά της Ιαπωνικής STAX και όχι στην KOSS η οποία είναι περισσότερο
γνωστή για τα οικονομικά δυναμικά ακουστικά της.

Όταν κυκλοφόρησαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990 πωλούνταν στην εξωφρενική τιμή των $2000 και το σετ αποτελούνταν από τα ακουστικά, τον ενισχυτή
ή αλλιώς energizer όπως συνήθως ονομάζονται οι ενισχυτές ηλεκτροστατικών ακουστικών, το τροφοδοτικό του ενισχυτή, μια θήκη μπαταριών για "φορητή" χρήση
και τέλος μία τσάντα μεταφοράς μαζί με καλώδια επέκτασης και διασύνδεσης με την πηγή.
Για να υποστηριχθεί η ιδέα της φορητότητας τα ακουστικα μπορούν να αποσυναρμολγηθούν αποσυνδέοντας τη στέκα από τους οδηγούς.
Το καλώδια των ακουστικών είναι μη αποσπώμενο όπως συνηθίζεται στα ηλεκτροστατικά.

Πριν από έξι χρόνια λοιπόν η Massdrop (πλέον Drop) πήρε το ESP/950 το μετονόμασε σε ESP/95X, αφαίρεσε την τσάντα μεταφοράς και τη θήκη των μπαταριών,
άλλαξε τα μαξιλαράκια δερματίνης με υφασμάτινα και δίνοντας το σήμα κατατεθέν midnight blue χρώμα στα ακουστικά, τα προσέφερε στην δελεαστικη τιμή των $500.
Καθόλου άσχημα για ένα ζευγάρι ηλεκτροστατικών με τον απαιτούμενο ενισχυτή τους.

Πλέον δεν πωλούνται σε αυτή την έκδοση μέσω της Drop οπότε μπορούν να βρεθούν ως μεταχειρισμένα
ή ως καινούρια στην αρχική πλήρη τους έκδοση από την KOSS στα $1000 ή και λιγότερο.

 

[vlad66]

Ε πες και πως ακούγονται...

 

[tonal]

Ε πες και πως ακούγονται...

Έννοια σου. Είμαστε ακόμα στην αρχή

 

[tonal]

Ξεκινώ με τα αρνητικά.

Τα αντικειμενικά μειονεκτήματα των ηλεκτροστατικών ακουστικών γενικά, συνοψίζονται επιγραμματικά στα παρακάτω:

1. Απαιτούν ειδικούς ενισχυτές για να λειτουργήσουν.
2. Συνήθως κοστίζουν πολύ περισσότερο από ηλεκτροδυναμικές και μαγνητοστατικές υλοποιήσεις.
3. Είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στην υγρασία και στη σκόνη.
4. Κατά κανόνα δεν είναι φορητά.
5. Οι επιλογές ακουστικών και ενισχυτών είναι πολύ περιορισμένες.

Ειδικά για τα ESP/95X έχω να κάνω τις παρακάτω παρατηρήσεις:

Το πλαστικό είναι πανταχού παρόν και η ποιότητα κατασκευής ανταποκρίνεται σε εισαγωγικές κατηγορίες τιμής.
Ο ενισχυτής έχει και αυτός εξ ολοκλήρου πλαστικό περίβλημα.

Η στέκα ρυθμίζεται αλλά δεν υπάρχουν διαβαθμίσεις και η ρύθμισή της αλλάζει ακούσια με μεγάλη ευκολία.

Οι οδηγοί ενώ περιστρέφονται οριζόντια δεν περιστρέφονται στον κάθετο άξονα πέρα από όσο επιτρέπει
η ανοχή της συναρμογής τους με τη στέκα.

Το ρυθμιστικό έντασης αποτελείται από δύο τμήματα ώστε να μπορεί να ρυθμιστεί ανεξάρτητα το κάθε ένα κανάλι
αντισταθμίζοντας τυχόν ανισορροπία είτε μεταξύ των οδηγών είτε λόγω προβλημάτων της ακοής του χρήστη.
Το πρόβλημα είναι πως όταν περιστρέφεται το ένα σκέλος, το δεύτερο σκέλος παραμένει ακίνητο.
Για να περιστραφούν ταυτόχρονα θα πρέπει να πιάστούν και τα δύο σκέλη και να ρυθμιστεί η ένταση αλλά
είναι πολύ δύσκολο να μη χρειαστεί κάποια μικροδιόρθωση μετά την ρύθμιση.

Η διασύνδεση μεταξύ ενισχυτή και ακουστικών είναι υλοποιημένη με ένα βύσμα που δεν είναι συμβατό με άλλο κατασκευαστή.
Το αποτέλεσμα είναι πως και ο ενισχυτής και τα ακουστικά δεν είναι άμεσα συμβατά με άλλο προϊόν χωρίς τη χρήση
κάποιου προσαρμογέα ενώ η νόρμα που ακολουθείται γενικά είναι το πεντάπινο βύσμα που έχει καθιερωθεί από τη STAX.

Ο ενισχυτής έχει δύο εισόδους χωρίς επιλογέα.
Αν συνδεθεί πηγή στη μία θα πρέπει να αποσυνδεθεί η πηγή από την άλλη είσοδο.
Η είσοδος στην πρόσοψη είναι υλοποιημένη με βύσμα 3.5mm ενώ στο πίσω μέρος του ενισχυτή είναι υλοποιημένη με RCA.
Τα RCA είναι κολλημένα πάνω στην πλακέτα αλλά βρίσκονται πιο πίσω από το επίπεδο του πλαστικού σασί με αποτέλεσμα
βύσματα όπως τα καλά RCA της Neutrik να κουμπώνουν οριακά.
Σε προγενέστερες εκδόσεις οι τρύπες από τις οποίες ξεπροβάλουν τα βύσματα RCA ήταν αρκετά μικρότερες περιορίζοντας
ακόμα περισσότερο τις επιλογές διασύνδεσης με RCA.

 

[Sonorus]

Με τόσα αρνητικά που αφορούν την πρακτική τους χρήση, όσο καλά και να ακούγονται, δεν τα λες επιτυχημένο προϊόν.

 

[tonal]

Με τόσα αρνητικά που αφορούν την πρακτική τους χρήση, όσο καλά και να ακούγονται, δεν τα λες επιτυχημένο προϊόν.

I am just nitpicking ή όπως λένε και στο χωριό μου διυλίζω τον κώνωπα

Για όλα τα παραπάνω ήμουν προετοιμασμένος έχοντας κάνει αρκετό διάβασμα πριν προχωρήσω στην αγορά τους.

Φυσικά κάποιος που θα πλήρωνε το αρχικό τίμημα των $1000 για την αρχική έκδοση θα είχε κάθε δικαίωμα να γκρινιάξει.

 

[tonal]

Τα περισσότερα από τα προαναφερθέντα αρνητικά αντισταθμίζονται, κάποια ολοκληρωτικά, κάποια μέχρι ένα ανεκτό σημείο.

Το ζευγάρι που βρήκα ήταν σε κατάσταση καινούριου ουσιαστικά και κόστισε συνολικά 400€.
Μεταχειρισμένα τα ESP/95X μπορούν να βρεθούν σε ακόμη χαμηλότερες τιμές ενώ τα ESP/950 πωλούνται μεταχειρισμένα
σε τιμές κοντά στα 500 με 600€ ενώ κατά καιρούς σύμφωνα με όσα έχω διαβάσει έβγαιναν σε προσφορά κοντά στα 650€ στο amazon.

Η λογική τιμή κτήσης αποτελεί πλεονέκτημα ειδικά αν κάποιος ψάχνει για τα πρώτα του ηλεκτροστατικά ακουστικά
και δεν θέλει να εκταμιεύσει πολλαπλάσια για την απόκτηση ενός εισαγωγικού σετ της STAX ή άλλων εταιρειών.
Τα ακουστικά με την χρήση του κατάλληλου προσαρμογέα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με άλλους ενισχυτές
και αρκετοί χρήστες τα θεωρούν εφάμιλλα με τα εισαγωγικά ακουστικά της STAX (L500, L700).

Η κατασκευή από πλαστικό τα καθιστά πανάλαφρα.
Τα μόνα μεταλλικά τμήματα είναι το προστατευτικό πλέγμα των οδηγών και το ρυθμιζόμενο μπράτσο της στέκας
προσφέροντας προστασία στους οδηγούς και την απαραίτητη αντοχή.
Γενικά δεν βρήκα κάποιον να παραπονιέται για σπασμένα πλαστικά οπότε αν και δεν αποπνέουν αέρα πολυτέλειας
πειμένω πως θα αντέξουν στο χρόνο εφόσον προστατεύονται από σκόνες και υγρασία.
Μόλις φορεθούν είναι πολύ άνετα και η στέκα δεν ενοχλεί το πάνω μέρος του κεφαλιού.
H πίεση που ασκείται είναι τόση όση χρειάζεται ώστε να παραμένουν σταθερά χωρίς να κουράζουν.
Τα μαξιλαράκια δεν προκαλούν εφίδρωση και το άνοιγμα τους είναι από τα μεγαλύτερα που έχω συναντήσει
δίνοντας αρκετό χώρο στα αυτιά να αναπνεύσουν χωρίς να ακουμπάνε είτε πάνω στα μαξιλαράκια είτε στην εσωτερική
πλευρά των οδηγών έχοντας ικανοποιητικό βάθος.
Αν κάποιος θέλει να πειραματιστεί με άλλα μαξιλαράκια υπάρχουν κάποιες επιλογές από dekoni, Yaxi και vesper.
Ειδικά για τα τελευταία γίνεται αρκετή συζήτηση με θετικά σχόλια ενώ δίνεται και η δυνατότητα πολλών custom επιλογών
από όλα τα υλικά μέχρι τη γεωμετρία.

Η άνεση προσμετράται στα θετικά και προσωπικά αποτελεί βασικό στοιχείο για να ευχαριστηθώ και να μπορώ να χρησιμοποιήσω
ένα ζευγάρι ακουστικών.

Ο ενισχυτής τους αποτελείται από δύο πλακέτες τοποθετημένες η μία πάνω στην άλλη με συμβατικά εξαρτήματα through hole.
Ο πάνω όροφος είναι το τμήμα υψηλής τάσης ενώ ο κάτω περιλαμβάνει την προενίσχυση και το εσωτερικό διακοπτικό τροφοδοτικό.

Το τροφοδοτικό που παρέχεται είναι μη σταθεροποιημένο γραμμικό "πακάκι" με τάση εξόδου χωρίς φορτίο στα 13,3V.
Σε αυτό θα επανέλθω κάποια στιγμή γιατί χρήζει διερεύνησης.

Σε ότι αφορά τη συνδεσιμότητα, λόγω του τρόπου λειτουργίας των ηλεκτροστατικών ακουστικών οι ενισχυτές τους δεν μπορούν
να χρησιμοποιηθούν ως προενισχυτές για να οδηγήσουν τελικούς ή ενεργά ηχεία. Στην καλυτερη περίπτωση έχουν ένα bypass ζεύγος
RCA το οποίο θα τροφοδοτήσει την επόμενη συσκευή με αυτούσιο το σήμα της προηγούμενης με τον ενισχυτή των ακουστικών απλά
να παρεμβάλλεται.
Έχει περισσότερο νόημα να προηγηθεί ένας προενισχυτής μέσω του οποίου θα γίνει η επιλογή της πηγής και η ρύθμιση της στάθμης
ενώ ο ενισχυτής των ακουστικών θα παρέχει το σήμα οδήγησης και την τάση πόλωσης στα ακουστικά με το ρυθμιστικό έντασης να
παραμένει σταθερό.
Ειδικά στην περίπτωση του ενισχυτή των KOSS το περιστροφικό ρυθμιστικό δεν ρυθμίζει την εξασθένηση αλλά το κέρδος τάσης ενός σταδίου
που έχει υλοποιηθεί με τελεστικούς.

 

[ΚΩΣΤΑΣ ΖΑΓΓΟΓΙΑΝΝΗΣ]

 

[tonal]

Στα του ήχου τώρα, θα τα χαρακτήριζα αχρωμάτιστα και σχετικά ουδέτερα, ευγενικά και ταυτόχρονα αέρινα, διάφανα και αποκαλυπτικά.
Χαμηλά ενώ υπολείπονται σε όγκο προσφέρουν πολύ καλή ανάλυση.
Στα ψηλά έχουν έκταση χωρίς ποτέ να ενοχλούν ή να κουράζουν.
Στα μεσαία μπορώ να διακρίνω μια προβολικότητα η οποία σε συνδυασμό με την έλλειψη όγκου χαμηλά στα δικά μου αυτιά
αναλόγως και της ηχογράφησης θέλει μια μικρή διόρθωση για να ισορροπήσει ο ήχος συνολικά και να έρθει πιο κοντά στις δικές μου προτιμήσεις.

Τα παραπάνω αφορούν τα ακουστικά με τα δικά τους μαξιλαράκια, και χωρίς ισοστάθμιση.

Χρησιμοποιώντας το παραμετρικό EQ του roon όλα έρχονται στη θέση τους με μικρές διορθώσεις.
Τα ESP/95X ακολουθούν πρόθυμα αποκτώντας ικανοποιητικό όγκο χαμηλά και αφαιρώντας μερικά dB γύρω από το 1KHz έρχεται και δένει το γλυκό.

Πάμε τώρα και στα χαρακτηριστικά που είναι επίκτητα και δύσκολα μπορούν να μεταβληθούν.
Ο διαχωρισμός των οργάνων είναι καλός διαγράφοντας σαφή όρια μεταξύ των οργάνων.
Ο χώρος και οι αντηχήσεις ακούγονται καθαρά όταν υπάρχουν στην ηχογράφηση.
Η σκηνή που στήνουν δεν περιορίζεται μέσα στο κεφάλι και υπάρχει καλή αίσθηση του βάθους.
Νομίζω πως για την κατηγορία τους είναι πάνω από το μέσο όρο.

Αυτές είναι οι πρώτες μου εντυπώσεις και θα προσπαθήσω σύντομα να κάνω και μια σύγκριση
με κάποια ακουστικά που ανήκουν στην ίδια κατηγορία τιμής.