Θα πω κατ' αρχήν ότι το
post #79 με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο!
Παρέχει επίσης την αφορμή να προσθέσω μερικά συμπληρωματικά σχόλια. Και να εκθέσω με την ευκαιρία συνολικά την άποψη μου.
...............
Υπαρχει ενα μαγαζακι στην Δραπετσωνα που καθε Τεταρτη παιζουν τα φιλαρακια μου.
Είχαμε πάει παρέα εκεί παλιά, σωστά;
.............
Παιζουν 2 μπουζουκια 3-4 κιθαρες και ΚΑΘΕ οργανο εχει το δικο του ηχο.
Τους εχω ηχογραφησει με ενα καλουτσικο Tascam και οντως πιανει τις διαφορες .
Αρα?...παλι αδιεξοδο...ποιος ειναι ο ηχος της κιθαρας?.....................
Το ενδιαφέρον στην προκειμένη περίπτωση είναι ότι τις διαφορές μεταξύ των οργάνων τις πιάνουμε. Και πολύ καλά μάλιστα!
Κι' όσο καλύτερος είναι ο ηχογραφικός μας εξοπλισμός, τόσο πιο καλά καταγράφονται και αναδεικνύονται αυτές οι διαφορές.
Αλλά εδώ γεννιέται σειρά προβλημάτων.
Οι ιδιαιτερότητες των οργάνων και των φωνών αποτελούν, μεταξύ άλλων μπορούμε να πούμε την "αλήθεια" της συγκεκριμένης ηχογράφησης. Ακριβέστερα, την αλήθεια του συγκεκριμένου ηχητικού γεγονότος.
Όμως:
-Οι ιδιαιτερότητες αυτές ενδέχεται -το πιθανότερο- να μην ακούγονται σε χαμηλής η μεσαίας ποιότητας συστήματα. Π.χ σε φορητά, ή συστήματα αυτοκινήτου. Που όμως αποτελούν ένα πολύ μεγάλο μέρος των συσκευών αναπαραγωγής. Μία εμπορική ηχογράφηση (όχι μία ιδιωτική, για πάρτη μας) πάλι απευθύνεται προς όλους και όχι μόνο προς τους κατόχους υψηλής πιστότητας συσκευών. Προκειμένου λοιπόν να ακούγεται καλά από παντού απαιτείται ένας σοβαρός βαθμός επεξεργασίας (με EQ, Compressors, limiters, κλπ). Γι' αυτό η πρακτική είναι να ελέγχουμε το αποτέλεσμα της μίξης και του τελικού μας mastering βαζοντας το να παίξει σε διάφορα συστήματα, π.χ. σ' ένα φορητό, σ' ένα μικροσύστημα και στο σύστημα ενός αυτοκινήτου. Ώστε να εξασφαλίσουμε ότι παίζει καλά (=ικανοποιητικά) παντού, στην πλειοψηφία των συστημάτων καί όχι μόνο στο σύστημα, όπου κάναμε την παραγωγή.
Έτσι προκύπτει αναγκαστικά μία σημαντική πρώτη
απομάκρυνση από την όποια "
αλήθεια" της αρχικής χύμα (=raw) ανεπεξέργαστης ηχογράφησης.
Και δε σταματάμε εδώ.
Συμβαίνει συχνά το αποτέλεσμα μίας πρώτογενούς ηχογράφησης να έχει σοβαρά ελαττώματα. Μερικά παραδείγματα από την εμπειρία μου:
-Ένα φτηνιάρικο (το όργανο) βιολί που "ξυρίζει" κυριολεκτικά τ' αυτιά, το οποίο παίζει ένας κατά τα άλλα πολύ αξιόλογος παραδοσιακός μουσικός. Ένα άλλο βιολί που αυτό καθαυτό σαν όργανο έχει εντελώς ξερό ήχο. Ένα άλλο πάλι "μπασάτο", φουσκωμένο. Κι' ένα άλλο πολύ γλυκό και ισορροπημένο. Μιλάμε πάντα για τα ίδια τα όργανα, όχι για τους μουσικούς. Αλλά αυτό είναι σύνηθες φαινόμενο στον κόσμο των ηχογραφήσεων. Δε μας τυχαίνουν κάθε μέρα Αμάτι ή Στραντιβάρι!
Πάμε παρακάτω.
-Μία τραγουδίστρια που τονίζει υπερβολικά το συριστικό (Ssss). Μία σοπράνο που της ξεφεύγει μία "κορώνα" πολύ ενοχλητική. Και μία άλλη με ανεπαρκή έλεγχο στα δυναμικά της. Ένας ωραίος ρεμπέτης, αλλά με αδύναμη φωνή!
-Ένα λαούτο που παίζει σα βραχνοκοκοράκι. Καμμία σχέση με εκείνο με το βαθύ σώμα που έχουμε στο νού μας από κάποιες κλασσικές ηχογραφήσεις. Όσο για τις κιθάρες, εκεί να δείτε τι γίνεται!
-Κιθάρα ακουστική, όπου ο μουσικός έχει βάλει στην πάνω χορδή μία πολύ σκληρή μεταλλική, λίγο παχύτερη από το συνηθισμένο. Ακούγεται με τονισμένο το χαμηλό της. Στην αναπαραγωγή, αν κάποιος δεν το ξέρει, μπορεί να νομίσει ότι το σύστημα του τονίζει τα χαμηλά!
-Αλλά και μπουζούκια τρίχορδα με εξαιρετικό ήχο,
εντελώς όμως διαφορετικό ήχο το ένα από το άλλο!
Όλα τα παραπάνω είναι πραγματικές καθημερινές καταστάσεις που αντιμετωπίζει ο ηχολήπτης/παραγωγός. Ιδανικές συνθήκες δεν υπάρχουν και αν ποτέ προκύψουν, θα είναι το αποτέλεσμα σκληρής δουλειάς και μακράς προετοιμασίας.
Πως αντιμετωπίζουμε όλα τα παραπάνω προβλήματα;
Πρώτ' απ' όλα
θέλουμε να αναδεικνύονται οι διαφορές, όταν συμβάλλουν στη βελτίωση του συνολικού τελικού αποτελέσματος (του τελικού mastering δηλαδή). Όπως π.χ. για τα τρίχορδα πιο πάνω.
Σε όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις όμως χρειάζεται να
διορθώσουμε, ή να
βελτιώσουμε. Εργαλεία για αυτό το σκοπό, τα έχουμε.
Το επόμενο ερώτημα που προβάλλει είναι:
Με ποιο
κριτήριο θα κάνουμε τη διόρθωση και τη βελτίωση; Ποιόν ήχο θα προσπαθήσουμε να αποδώσουμε, λ.χ. στο παραπάνω παράδειγμα με το βιολί;
Η απάντηση είναι μία.
Με βάση ένα
ιδανικό βιολί που δεν υπάρχει, αλλά υπάρχει μόνο μέσα στο νου και στη φαντασία μας (στη φαντασία του ηχολήπτη/παραγωγού δηλαδή) και αντιπροσωπεύει την
άποψη μας για το πως πρέπει να ακούγεται ένα βιολί ή άλλο αντίστοιχο όργανο!
Κι' εδώ ανακύπτει το αμέσως επόμενο ερώτημα:
-Από που προέρχεται η άποψη, η
αναφορά για τό "ιδανικό" βιολί ή άλλο όργανο που προσπαθούμε να εφαρμόσουμε;
Κατά τη γνώμη μου δεν είναι τίποτα άλλο, παρά
ο μέσος όρος της συνολικής εμπειρίας μας, ζωντανής και ηχογραφημένης μουσικής.
Και εδώ όσο περισσότερη είναι η πρωτογενής εμπειρία μας, ζωντανής μουσικής και οργάνων, τόσο πιο καθοριστική στη διαμόρφωση του αντίστοιχου κριτηρίου. Εφ' όσον για οποιοδήποτε λόγο δεν έχουμε ή δεν μπορούμε να έχουμε πρωτογενή εμπειρία π.χ. για κάποιο εξωτικό κρουστό, τότε αυτή αναπληρώνεται άμεσα από την αντίστοιχη εμπειρία μας σε ηχογραφημένη μουσική.
Με τον ίδιο τρόπο παράγεται
κατά τη γνώμη μου και το κριτήριο, η αναφορά μας για το πως πρέπει να παίζουν τα μηχανήματα. Όπου στη διαμόρφωση της
συνολικής εμπειρίας μας μετέχει και η εμπειρία μας από άλλα μηχανήματα και από τη μεταξύ τους σύγκριση. Συμβαίνει όμως πολύ συχνά η εμπειρία μας σε ζωντανή μουσική να είναι ελλιπής ή ανεπαρκής. Τότε και το κριτήριο μας θα διαμορφωθεί αντίστοιχα. Μόνο από την εμπειρία μας από ακροάσεις άλλων μηχανημάτων. Έτσι εξηγούνται και οι πολύ μεγάλες διαφορές στις προτιμήσεις σε μηχανήματα, αλλά και ο έντονος υποκειμενισμός που φανερώνεται στο χώρο μας.
Η άγνοια επίσης των τεχνικών που χρησιμοποιούνται κατά τη διαδικασία μίας ηχογράφησης συμβάλλει επίσης σε λανθασμένες εκτιμήσεις, ή μάλλον σε όχι και τόσο σωστά πρότυπα αναφοράς, ειδικά όταν πρόκειται για τεχνικές συγκρίσεις.
Η ζεστασιά ας πούμε, μίας γυναικείας φωνής, π.χ. Αλεξίου, είναι σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα μίας ορισμένης τεχνικής κατά τη λήψη. Χρήση μικροφώνου μεγάλου διαφράγματος (=περισσότερο σώμα). Λήψη από καθορισμένη σχετικά κοντινή απόσταση (=υπολογισμένο κατά την περίσταση proximity effect). Συν ήπια χρήση Compressor (=όγκος). Και ιδού: Το μαγικό αποτέλεσμα. Αυτό δε σημαίνει πως η Χαρούλα δεν είναι μεγάλη τραγουδίστρια. Κάθε άλλο. Το εντελώς αντίθετο. Δεν είναι όμως αυτή η φωνή της. Δεν είναι αυτή η φωνή που θα παίρναμε, αν την ακούγαμε να τραγουδάει "φυσιολογικά", ζωντανά, από κοντά στο δωμάτιο της. Θα ήταν κάτι άλλο. Μπορεί εξίσου ωραίο, ή και καλύτερο, αλλά πάντως αλλο. Σε κάθε περίπτωση κάτι διαφορετικό. Που καταλήγουμε;
Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στα πρότυπα αναφοράς που λαμβανουμε υπ' όψη, όταν πρόκειται για κρίσεις και συγκρίσεις μηχανημάτων και συστημάτων. Και εδώ η γνώση των τεχνικών που έχουν χρησιμοποιηθεί ή χρησιμοποιούνται σε μία ηχογράφηση βοηθάει πολύ.
Όλα τα παραπάνω ισχύουν και εφαρμόζονται άμεσα, εφ' όσον έχουμε να κάνουμε με ακουστική μουσική. Όταν πρόκειται για ηλεκτρικό ήχο, η για συνδυασμό ακουστικών με ηλεκτρικά όργανα (και να μην ξεχνάμε και το MIDI!), όπου χρησιμοποιείται κατά κόρον το overdubbing, τότε τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο. Καθοριστικός παράγοντας εδώ αναδεικνύεται ο ηχολήπτης/παραγωγός και η γενικότερη άποψη του για τη μουσική, η
αισθητική του, τα μουσικά του γούστα. Ο οποίος καθίσταται πλέον και
συν-δημιουργός μαζί με τους μουσικούς, τραγουδιστές, συνθέτες, στιχουργούς κλπ, αν και συνήθως αφανής.
Η εντιμότητα λοιπόν του ηχολήπτη/παραγωγού, η ακεραιότητα του, ο σεβασμός του απέναντι στο τελικό αποτέλεσμα και προς το μουσικό είδος που καλείται να υπηρετήσει παίζουν συχνά σοβαρότατο ρόλο κι' ας μην είναι και τόσο γνωστά.
Εάν πάντως ένα σύστημα παίζει σωστά την ακουστική μουσική, θα παίζει καλά και με τα υπόλοιπα είδη. Δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο όμως και για το αντίστροφο.
Αρα που με βοηθαει η ακροαση ζωντανης μουσικης, στην κριση μου για ενα μηχανημα???
...............
Βοηθάει στη συνολική εμπειρία. Και για να ξέρουμε τι μπορούμε να
περιμένουμε, ή καλύτερα τι θα θέλαμε να μπορεί να μας δώσει ένα μηχάνημα!
................
Και το μονο που μπορω να πω με σιγουρια ειναι οτι,τις δυναμικες και τον ηχο που ειχε η ντραμς διπλα μου,ΔΕΝ ΤΙΣ ΕΧΩ ΜΑΤΑΞΑΝΑΚΟΥΣΕΙ ΣΕ ΚΑΝΕΝΑ ΣΥΣΤΗΜΑ:drummer:
Άμ το ακκορντεόν το ξεχνάς; Αυτό τον τεράστιο ηχητικό όγκο αμφιβάλλω αν μπορεί να τον συλλάβει οποιαδήποτε ηχογράφηση.
Σκέψου μόνο τους πλανώδιους που γυρνάνε τα βράδια στις ταβέρνες και ακούγονται από 100 μέτρα μακριά.
Να ευλογήσω όμως τα γένια μου; :grandpa:
Σε πειραματική ηχογράφηση που είχα κάνει το πλησίασα! :lehrer:
Χρησιμοποιώντας δύο ζεύγη μικροφώνων και συνδυασμένες τεχνικές.
Ένα ζεύγος σε διάταξη X/Y Overhead.
Και ένα δεύτερο ζεύγος σε διάταξη A-B Boundaries στο πάτωμα.
Καθόλου οικονομική διάταξη!
Δυστυχώς ο ακκορντεονίστας μου, αν και καλόβολος για να κάνω τις δοκιμές μου, ήταν εντελώς ερασιτέχνης!
Τι να κάνουμε, δε μπορούμε να τα έχουμε όλα... :nounder:
