Επιτρέψτε μου ένα απόσπασμα από το βιβλίο Οι Διαφορετικές Όψεις της Κάρμεν που νομίζω βοηθάει:
"John Culshaw, Herbert von Karajan, Leontyne Price, Βιέννη 1963
To 1963, ο Herbert von Karajan είχε την μεγάλη τύχη να ηχογραφεί στην Βιέννη, στην περίφημη αίθουσα-στούντιο
ηχογραφήσεων της Decca, την Sofiensaal, την Κάρμεν του Bizet. Παραγωγός είναι ο καταπληκτικός John Culshaw,
ένας από τους σπουδαιότερους και με άποψη παραγωγούς ηχογραφήσεων κλασικής μουσικής γνωστός
από τις ηχογραφήσεις έργων όπερας του Wagner και Strauss με George Solti αλλά και έργων του Benjamin Britten
και άλλων συνθετών. Ο John Culshaw δεν κάνει δουλιές ρουτίνας και μόνο το όνομά του στην παραγωγή του δίσκου
σημαίνει πάρα πολλά. Είναι ο άνθρωπος που επινόησε και εφάρμοσε το SONIC STAGE TECHNIC,* (*)σελ.281)
δηλαδή την τεχνική ηχογράφησης ηχητικής σκηνής, όπου τραγουδιστές αλλά ακόμη και τμήματα της ορχήστρας
μετακινούνται στο χώρο επί σκηνής ή και εκτός σκηνής, αν το απαιτούν οι ανάγκες του έργου, έτσι ώστε να υπάρχει
γενικά μια δράση χωρίς οι καλλιτέχνες να είναι κολλημένοι και ακίνητοι στη σκηνή. Με άλλα λόγια, με την κίνηση
αυξάνεται το δραματικό στοιχείο, όπως θα συνέβαινε στην πραγματικότητα, και δημιουργείται η κατάλληλη ατμόσφαιρα.
Όσον δε αφορά την Κάρμεν, επιθυμία του ίδιου του Bizet ήταν, για παράδειγμα, στο τέλος της Τέταρτης Πράξης
κόρνα και τρομπόνια να βρίσκονται πίσω από την σκηνή. Κάτι που δεν έγινε τότε γιατί δεν μπορούσε να καλύψει οικονομικά
τα έξοδα για επιπλέον μουσικούς. Εδώ ο Culshaw δεν χάνει την ευκαιρία.
Έτσι λοιπόν, το ‛σκηνικό’ για την είσοδο της Κάρμεν προετοιμάζει ο αισθησιακός ήχος της απαλής προσέγγισης της χορωδίας
των καπνεργατριών στην πρώτη πράξη. Σε άλλα σημεία, τρομπέτες, κορνέτες και τρομπόνια βρίσκονται εκτός σκηνής ή πίσω από τη σκηνή.
Με άλλα λόγια, έχουμε φυσικά ηχητικά εφέ που η απουσία τους θα δημιουργούσε μία αντιδραματική ατμόσφαιρα.
Την κατάλληλη στιγμή θα αισθανθείτε το πέταγμα του σπαθιού απ’ την Κάρμεν στο Δον Χοζέ, στη δε αλλαγή της φρουράς
θα νιώσετε τρισδιάστατα τη νέα φρουρά να πλησιάζει και την παλιά να απομακρύνεται. Όμως δεν θα ακούσετε το δαχτυλίδι της Κάρμεν,
όταν αυτή το πετάει στο Δον Χοζέ και πέφτει κάτω, γιατί στην πραγματικότητα πέφτει (αθόρυβα) στην άμμο.
Η Leontyne Price, με την ερμηνεία της στο ρόλο της ηρωίδας, ενσαρκώνει μια πολύ γοητευτική και σαγηνευτική Κάρμεν που
ταυτόχρονα όμως είναι και μια πραγματική σεξουαλική απειλή. Επιπρόσθετο σημείο έλξης η χροιά της φωνής της.
Η λαμπάτη ηχογράφηση από το εκλεκτό επιτελείο της Decca, James Brown και Gordon Parry, για την RCA Victor
στα πλαίσια συνεργασίας των δύο εταιρειών, είναι εκπληκτική και ατμοσφαιρική με τον Karajan, σε στιγμές υψηλής έμπνευσης,
να ρίχνει μια καινούρια ματιά στην πολυπαιγμένη αυτή σύνθεση. Με τον John Culshaw στην παραγωγή το αποτέλεσμα, θα έλεγε κανείς,
ήταν αναμενόμενο. Οι στόχοι που είχε θέσει εξ αρχής ήταν πολύ υψηλοί. Θεωρούσε το επίτευγμα του Beecham ως αξεπέραστο.
Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην τονίσουμε το υπέροχο πολυτελές έγχρωμο ένθετο 68 σελίδων, χαρακτηριστικό όλων των παλαιών εκδόσεων
δίσκων βινυλίου της σειράς SORIA της RCA Victor. Χαίρεσαι να το κρατάς στα χέρια σου και θαυμάζεις το τι χάνεις στην ψηφιακή εποχή
που διανύεις και δη αυτή των άυλων μέσων!!! (RCA Victor LIVING STEREO, SORIA SERIES LDS 6164 [3LP] και RCA 74321 39495-2 [3CD]). " Λ.Σ.