Αυτοσχεδιασμός στη τζαζ
[Επεξεργασία]
Ορισμός
Ο αυτοσχεδιασμός με έναν απλό τρόπο, ορίζεται ως η μη προσχεδιασμένη δημιουργία. Η ανάγκη του ανθρώπου για αυτοσχεδιασμό, είναι σίγουρα συνυφασμένη με την ανάγκη για έκφραση και την έμφυτη δημιουργικότητά του. Σε όλες τις εποχές συναντάμε τον αυτοσχεδιασμό σε ποικίλες εκδηλώσεις, από την κατασκευή ενός τραγουδιού μέχρι και την δημιουργία μιας τεχνικής κατασκευής.
Αν και πολλοί πιστεύουν πως ο μουσικός αυτοσχεδιασμός είναι ιδίωμα της παραδοσιακής μουσικής διαφόρων χωρών και από τις σημερινές μουσικές κυρίως της τζαζ, στην πραγματικότητα και στην εποχή ακόμα της φορμαρισμένης "κλασικής" μουσικής, η ανάγκη για αυτοσχεδιασμό υπήρξε και εκδηλωνόταν. Η "Κατέντσα" ενός Κοντσέρτου για παράδειγμα, το σημείο δηλ. όπου ο μουσικός σε μια παύση της ορχήστρας, αναλάμβανε να παίξει ένα δύσκολο και εντυπωσιακό μέρος επιδεικνύωντας ταυτόχρονα τις δεξιοτεχνικές ικανότητές του, ήταν εξ ολοκλήρου αυτοσχεδιασμένη. Σήμερα βέβαια κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει, αφού οι κατέντσες είναι από πριν γραμμένες και απομνημονευμένες. Επίσης η "Φαντασία", η μουσική αυτή μορφή που ξεκινά από τον 16ο αιώνα, έχει καθαρά χαρακτήρα αυτοσχεδιαστικό ενώ σπουδαίοι συνθέτες και εκτελεστές όπως οι Μπαχ, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Λιστ και άλλοι, ήταν και μεγάλοι δεξιοτέχνες του αυτοσχεδιασμού.
Βεβαίως, για να μπορέσει σε όλες αυτές τις περιπτώσεις ο αυτοσχεδιασμός να αναχθεί σε τέχνη είναι απαραίτητο να υπάρξει ένα σύστημα άσκησης των αυτοσχεδιαστικών ικανοτήτων.
[Επεξεργασία]
Η προσέγγιση του τζαζ αυτοσχεδιασμού
Καταρχάς κάθε επιπέδου μουσικός είναι ικανός για αυτοσχεδιασμό με αποτελέσματα βέβαια ανάλογα του επιπέδου σπουδών και εξάσκησής του. Αυτή η βεβαιότητα είναι και το πρώτο βήμα προσέγγισης στον τζαζ αυτοσχεδιασμό, καθώς συχνά, η ομορφιά και δεξιοτεχνία των εκτελέσεων από τους μεγάλους δημιουργούς της τζαζ, δημιουργεί την αίσθηση ότι πρόκειται για κάτι απρόσιτο σε κάποιον που δεν έχει αυτό το «χάρισμα». Στην πραγματικότητα, το μυστικό που κρύβεται πίσω από όλους τους σημαντικούς μουσικούς που έμειναν στην ιστορία, είναι εκτός από το ταλέντο, η πολύ σκληρή και επίπονη δουλειά επάνω στο μουσικό τους όργανο.
Ο μεγάλος σαξοφωνίστας της Bebop , Τσάρλι Πάρκερ (Charlie Parker 1920-1954) γνωστός και ως Bird, είχε πει ότι πριν αποφασίσει να εμφανιστεί στο ευρύ κοινό, μελετούσε καθημερινά 11 έως 15 ώρες επί 4 ολόκληρα χρόνια. Εάν λοιπόν η μελέτη είναι κάτι απαραίτητο για μουσικούς αυτού του μεγέθους, πόσο μάλλον ισχύει το ίδιο για τον κάθε επίδοξο μουσικό της τζαζ.
...
http://el.wikipedia.org/wiki/Τζαζ
....Στη τζαζ, ο αυτοσχεδιασμός προσδιορίζεται από τον άμεσο χαρακτήρα της επικοινωνίας του και έχει μια δυναμική λειτουργία επιτάχυνσης της εξέλιξης των μουσικών μορφών. Εκδηλώθηκε με τρεις τρόπους που καθορίζουν και τη διαδοχή των κύριων υφολογικών ρευμάτων:
-Με την παράφραση. Η παραλλαγή προβάλλει πάλι το θέμα ενώ συγχρόνως το τροποποιεί (Louis Armstrong).
-Με την παράφραση που βασίζεται αποκλειστικά στην αρμονική δομή: μελωδική ή/και ρυθμική παραλλαγή πάνω σε μια βάση συγχορδιών (Charlie Parker).
-Με την ελεύθερη επινόηση, γενικευμένη ως προς όλες τις παραμέτρους (Art Ensemble of Chicago).
Βέβαια, αν και η τζαζ αναπτύχθηκε με βάση τον αυτοσχεδιασμό, δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις κομματιών που μοιάζουν να έχουν απολιθωθεί, αφού τα πάντα είναι γραμμένα μέχρι την παραμικρή λεπτομέρεια.
Ακόμα χειρότερα, δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις βιρτουόζων μουσικών που συγχέουν τον αυτοσχεδιασμό-επικοινωνία με την επίδειξη των ικανοτήτων τους στην εκτέλεση κάποιου μουσικού οργάνου.......
http://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&sid=668