El Negro Zumboń (Ο Αστείος Μαύρος)

Sonus Naturalis

Μέλος Σωματείου
12 July 2009
9,590
Αθήνα, Ηλιούπολη
El Negro Zumboń
(Ο Μαύρος Γλεντζές)
Στα ισπανικά προφέρεται
<Ελ Νεγκρο Θουμπόν>.

Λοιπόν, το παρακάτω τραγούδι όλοι το έχουμε ακούσει άπειρες φορές σε αναρίθμητες εκτελέσεις και διασκευές. Κι' ενώ εγνώριζα και ξέρω τη μελωδία και το ρυθμό απέξω κι' ανακατωτά, ούτε τον τίτλο ήξερα, ούτε το δημιουργό του, ούτε την ιστορία του. Είναι από εκείνα τα τραγούδια που κυκλοφορούν, παίζονται και διασκευάζονται διαρκώς. Ώσπου στο τέλος γίνονται "Αγνώστου πατρός. Το τραγούδι αυτό δεν έχει πατέρα ούτε μάνα. Μόνο ανήψια. Εμάς, τους ακροατές, το κοινό δηλαδή.

Και ξαφνικά ...να" το το βρήκα! 🎼🪕
Ανεκάλυψα τον τίτλο!
Κι' άρχισαν όλα να μπαίνουν σε σειρά.
Για προσέξτε:

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.

Στίχοι
Ισπανικά
Ελληνικά
Anna (El negro zumbón)Άννα (ο μαύρος γλεντζές
Ya viene el negro zumbón
bailando alegre el baión
repica la zambomba
y llama a la mujer
Ya viene el negro zumbón
bailando alegre el baión
repica la zambomba
y llama a la mujer
(repetir verso)
Tengo gana de bailar el nuevo compás
Dicen todos cuando me ven pasar:
"Chica, ¿dónde vas?"
"Me voy pa' bailar... ¡el
baión!"
Tengo gana de bailar el nuevo compás
Dicen todos cuando me ven pasar:
"Chica, ¿dónde vas?"
"Me voy pa' bailar... ¡el
baión!"
Νά, έρχεται ο μαύρος γλεντζές
χορεύοντας χαρούμενα το μπαϊόν
χτυπώντας (το τύμπανο) το ζαμπόμπα
και καλώντας τη γυναίκα
Νά, έρχεται ο μαύρος γλεντζές
χορεύοντας χαρούμενα το μπαϊόν
χτυπώντας (το τύμπανο) το ζαμπόμπα
και καλώντας τη γυναίκα
Έχω μια παρόρμηση να χορέψω αυτό το νέο ρυθμό
Λένε όλοι όταν με βλέπουν να περνώ:
"Κορίτσι, πού πηγαίνεις;"
"Πάω να χορέψω, το μπαϊόν!"
Έχω μια παρόρμηση να χορέψω αυτό το νέο ρυθμό
Λένε όλοι όταν με βλέπουν να περνώ:
"Κορίτσι, πού πηγαίνεις;"
"Πάω να χορέψω, το μπαϊόν!"

Βλέπουμε τη Silvana Mangano να χορεύει στα 1951. Μη μου πείτε πως δεν είναι καταπληκτική!
Ο γνωστός μας Γιώργος Παπαστεφάνου μας πληροφορεί:
Το μπαγιόν, στα πορτογαλέζικα Baião, είναι ένας βραζιλιάνικος ρυθμός που εμείς τον ανακαλύψαμε χάρις στην ταινία τού Αλμπέρτο Λατουάντα «Άννα». Εκεί, η ωραία Συλβάνα Μάνγκανο υποδύεται μια καλλιτέχνιδα τού καμπαρέ, που αμάρτησε ανάμεσα σε δύο έρωτες (Βιτόριο Γκάσμαν, Ραφ Βαλόνε) και για να εξιλεωθεί γίνεται καλόγρια. Όμως στο νοσοκομείο που φροντίζει ασθενείς, της φέρνουν τραυματισμένο κάποια μέρα τον αρρενωπό Βαλόνε και καθώς ξυπνά το παρελθόν, η Συλβάνα Μάνγκανο ως Άννα χορεύει και τραγουδά το El negro jumbon, ντουμπλαρισμένη από την Ιταλίδα τραγουδίστρια Flo Sandon’s (1924-2009). Τα λόγια είναι ισπανικά. Με ελληνικά λόγια τού Κώστα Νικολαΐδη και τίτλο «Θέλω απόψε να χορέψουμε μαζί», το 1951 το τραγούδησαν στις 78 στροφές, η Εύα Στυλ και το Τρίο Κιτάρα. Το 1988 το ξαναηχογράφησε ο Λουκιανός Κηλαηδόνης μαζί με την παρέα του, για τον δίσκο του «Fifties και ξερό ψωμί». Εμείς όμως θα δούμε τώρα εδώ την Συλβάνα Μάνγκανο (1930-1989) στην κλασική σκηνή απ’ την ταινία τού 1951.
Οι στίχοι και η μετάφραση τους προέρχονται από εδώ, αφού ατυχώς ισπανικά δεν γνωρίζω.

Και ιδού το τραγούδι από την Εύα Στυλ. Υπάρχει κανείς να μην το έχει ακούσει σε κάποια παλιά ελληνική ταινία;

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.

Από τότε μέχρι σήμερα το τραγούδι έχει παιχτεί και διασκευαστεί άπειρες φορές.

Ας δούμε τους Pink Martini (που το έχουν περιλάβει στο ρεπερτόριο τους και στις εμφανίσεις τους.
Εδώ με την Storm Large.

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.

Στο Youtube βρίσκουμε δεκάδες εκτελέσεις του τραγουδιού. Από μέτριες έως εξαιρετικές. Όμως εκείνη που παραμένει στη μνήμη μας είναι η πρώτη, εκείνη η εκπληκτική σκηνή χορού και τραγουδιού της Σιλβάνα Μανγκάνο κι' ας ήταν ντουμπλαρισμένη κι' ας μην τραγουδούσε ή ίδια!
Η Σιλβάνα Μανγκάνο δεν ήταν τραγουδίστρια. Ήταν πρώτα και πάνω από όλα ηθοποιός. Και μεγάλη ηθοποιός. Η ταινία "Άννα" από όπου προήλθε το τραγούδι υπήρξε σκάνδαλο για την εποχή της. Μία λευκή να χορεύει ξέφρενα με μαύρους! Και τι χορός!

Η ταινία υπάρχει διαθέσιμη στο Youtube και όσοι γνωρίζουν ιταλικά μπορούν να τη δουν. Δυστυχώς για μένα δεν έχει υπότιτλους (ούτε στην αυτόματη απόδοση του Youtube). Και εμένα τα ιταλικά μου είναι σχεδόν ανύπαρκτα, ίσα-ίσα να συνεννοούμαι.

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.
Αξίζει ν' αναφερθεί πως η μουσική της ταινίας είναι του Νίνο Ρότα, εκτός από το συγκεκριμένο τραγούδι. Είναι η ίδια εποχή που ξεδιπλώνεται το μεγάλο ταλέντο του Μάνου Χατζιδάκι. Ο οποίος ακολουθεί παρόμοιους δρόμους με το Νίνο Ρότα. Είναι η πρώτη μεταπολεμική γενιά. Γεμάτη λαχτάρα να δημιουργήσει. Να αφήσει κάτι καλύτερο σε αυτό τον κόσμο. Ελλάδα και Ιταλία δρόμοι παράλληλοι. Δύο χώρες εντελώς κατεστραμμένες από τον πόλεμο που προσπαθούν να ξαναρχίσουν. Τα κοινά σημεία στις κοινωνίες των δύο χωρών είναι πάρα πολλά. Και αυτό εκφράζεται στην τέχνη.
Τούτο είναι ένα θέμα τεράστιο. Για το οποίο μπορούν να γραφτούν χιλιάδες σελίδες. Οπότε σταματάμε εδώ.

Ποιά ήτσν ομως η Σιλβάνα Μανγκάνο;
Δεν ήταν τυχαια. Δούλεψε με το Φελλινι, τον Αντονιόνι, το Βισκόντι. Και ήταν η σύζυγος του Dino De Laurentis. Μονό τη φιλμογραφία αυτών των ανθρώπων αν κοιτάξουμε, είναι αρκετό για να αντιληφθούμε την συμβολή και την επίδραση τους στο σύγχρονο πολιτισμό.

Προς το παρόν ας κλείσει αυτό το άρθρο μέ ένα απόσαπασμα από την παραπάνω ταινία, όπου πάλι τραγουδάει και χορεύει η Σιλβάνα Μανγκάνο.

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.

Υ.Γ. Προς έκπληξη μου ανεκάλυψα γράφοντας αυτό το άρθρο, πως η Σιλβάνα Μανγκάνο είναι η Ηγουμένη στην ταινία Dune του 1984!
 
Ορθογραφικά-Μεταφραστικά
Προβληματίζομαι αν είναι σωστός ο τίτλος του νήματος. Κατ' αρχήν υπάρχει ένα ορθογραφικό λάθος.
Ο <zumbón> στα ισπανικά παίρνει τον τόνο στο < ó> και όχι στο <ń>, όπως γράφτηκε κατά λάθος.

Αλλά αυτό είναι το λιγότερο. Το σημαντικό είναι το νόημα.
Ο zumbón (προφέρεται "θουμπόν" στα ισπανικά δεν είναι ούτε ο "αστείος", όπως γράφτηκε στον τίτλο του νήματος, παρμένο από την απόδοση του στα αγγλικά, ούτε ακριβώς ο "γλεντζές", όπως το αποδίδει η μετάφραση των στίχων.
Είναι εκείνος που ξεσηκώνει την παρέα, τους τραβάει όλους στο γλέντι και τους κάνει να χορέψουν. Όλοι έχουμε γνωρίσει ένα τέτοιο τύπο. Αλλά πως αποκαλείται αυτός στα ελληνικά;

Υπάρχει αντίστοιχη λέξη;

Όσο κι' αν έχω βασανίσει το μυαλό μου, δεν μπορώ να βρω.
Αν έχει κανείς καλύτερη ιδέα, παρακαλείται να την αναφέρει! :cool:
 
Η Ταινία
Η εξακρίβωση της χρονολογίας κυκλοφορίας της ταινίας που γέννησε το τραγούδι και το χορό της Άννας είναι ένα ακόμη ζήτημα. Αλλού αναφέρεται ότι είναι του 1951, αλλού του 1952 και αλλού του 1953.
Καταλήγω ότι είναι του 1951.
Ίσως δεν είναι και τόσο σπουδαίο, αλλά όπως και να'ναι η ιστορική ακρίβεια έχει κι' αυτή τη σημασία της.

Στο αρχικό post του νήματος έδωσα το link της ταινίας στο Youtube, ώστε να μπορούν να τη δουν όσοι ενδιαφέρονται. Δυστυχώς αυτή η version είναι χωρίς υπότιτλους και μόνο όποιοι γνωρίζουν καλά ιταλικά μπορούν να την παρακολουθήσουν.

Για καλή μας τύχη βρέθηκαν άλλες δύο αναρτήσεις της ταινίας στο Youtube.

Η πρώτη με διάρκεια 1:35:43 είναι ίδια με την αρχική, αλλά περιλαμβάνει και ιταλικούς υπότιτλους στους οποίους το Youtube κάνει αυτόματη μετάφραση στα αγγλικά, αρκετά καλή. Αυτή εδώ.

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.

Η δεύτερη με διάρκεια 1:43:13 είναι λίγο μεγαλύτερη, αλλά περιλαμβάνει αγγλικούς, γαλλικούς και ισπανικούς υπότιτλους.
Ατυχώς οι αγγλικοί υπότιτλοι είναι κακά συγχρονισμένοι και απλά δεν βλέπονται. Για τους γαλλομαθείς και ισπανομαθείς όμως οι γαλλικοί και ισπανικοί υπότιτλοι λειτουργούν άψογα. Επιπλέον σε αυτήν η ποιότητα της εικόνας είναι λίγο καλύτερη (Στα 480p, ενώ οι προηγούμενες ήταν στα 360p).
Η version βρίσκεται εδώ:

To view this content we will need your consent to set third party cookies.
For more detailed information, see our cookies page.

Με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο μπορούμε επιτέλους να δούμε την ταινία. Η οποία ανάμεσα στα άλλα αντιπροσωπεύει μία ολόκληρη εποχή, όχι και πολύ μακρινή, με τον τρόπο ζωής και τη νοοτροπία της. :)