Το να μιλήσει κανείς γιά την Λευκή Κορδέλα και να μήν καταφύγει σέ κλισέ τύπου Δανίκα,οπου ο άνθρωπος βρήκε τούς ´κατάλληλους´παραλληλισμούς(προφανώς η σταλινική του παιδεία τον έχει κάνει να μετατρέπει κάθε ταινία που βλέπει σε φτηνούς συμβολισμούς ´σοσιαλιστικού ρεαλισμού´) και καθάρισε,έστω και διθυραμβικά, με την ταινία ,δεν είναι και πολύ εύκολο....
Ο Χάνεκε δημιουργεί μιά ταινία ορόσημο για τον σύγχρονο Κινηματογράφο,χρησιμοποιώντας ´παλιά υλικά´......Θά μπορούσε η ταινία του ,μιάς και τοποθετείται σε ένα Χωριό τής Β.Γερμανίας την περίοδο 1912-1913,να αποτελεί μιά μελέτη τής ανόδου τού Ναζισμού..
Θα μπορούσε όμως η ταινία του να είναι μιά χειρουργική και ακριβέστατη παρατήρηση τού φαινομένου τής Βίας καί τού Ανθρώπου,πού οσες προσπάθειες και αν γίνονται να φοράει ´Λευκή Κορδέλα´ως ένδειξη εξαγνισμού και καλοσύνης αποτελεί έαν δυσερμήνευτο Ον το οποίο μέσα του κρύβει και ´καλά´αλλά και ´άσχημα´στοιχεία...
Χρώμα Ασπρόμαυρο,κάμερα πού παρατηρεί απο απόσταση,τοπία στην ουσία ακίνητα,οι μεγάλοι αποκαλούνται μέ τις ιδιότητές τους(Πάστορας,Γιατρός,Επιστάτης,Βαρώνος,Νταντά κ.λ.π.)ενώ τά παιδιά φέρουν ονόματα..
Παιδιά αγέλαστα , πού κινούνται σχεδόν χωρίς συναίσθημα,ή μάλλον μέ ένα απολύτως καταπιεσμένο συναίσθημα,πού όταν εκφράζεται,πλήν εξαιρέσεων,εμπεριέχει ολα οσα έχουν διδαχθεί ή μάλλον οσα έχουν διδαχθεί(παρότι επιφανειακά ´ορθά´κατά τά πρότυπα τού Χωριου)μέσω τής βίας,τής μή-εγγύτητας καί τής κακοποίησης τών μεγάλων.
Η Βία πληρώνεται μέ Βία και μάλιστα τυφλή και συνήθως πρός τούς πιό αδύναμους.
Στό μικρό Γερμανικό χωριό συμβαίνουν μερικά ´ατυχήματα´,οπως ένα σύρμα που ολως τυχαιως απλώνεται στον δρόμο και ριχνει άλογο και αναβάτη(τον Γιατρό πού τραυματίζεται σοβαρά),μια γυναίκα μέ προβληματική κινητικότητα στο χέρι της βρισκεται νεκρή απο κάποιο άλλο ατύχημα,στο οποίο ενοχοποιείται έμμεσα ο Βαρώνος,ένα μικρό πουλί βρίσκεται καρφωμένο με ψαλίδι στο σπίτι τού Πάστορα,ο γιός τού Βαρώνου βρίσκεται άγρια δαρμένος ,και εν τέλει και το καθυστερημένο παιδί τής Νταντάς που ζεί στο σπίτι τού Γιατρού,βρίσκεται φρικτά κακοποιημένο και σχεδόν τυφλωμένο...
Ο Πάστορας(ένας συγκλονιστικός Burghart Klaußner) δέρνει τά παιδιά του γιά ασήμαντη αφορμή δηλώνοντας ´οτι αυτός πονάει πιο πολύ απο αυτά επειδή αναγκάζεται νά τά τιμωρήσει´και τούς φορά μιά Λευκή Κορδέλα σήμα αγνότητας και ´καθαρότητας´..
Σε μιά πικρά χιουμοριστική σκηνή δένει τά χέρια, στο κρεβάτι, τού εφήβου γιού του γιά νά μήν αυνανίζεται τά βράδυα μιάς και αυτό θα τον οδηγήσει στον ´θάνατο´...
Ο Γιατρός,πού ασχολείται μέ την θεραπεία τών ασθενειών κακοποιεί τήν ανήλικη κόρη του(η σκηνή οπου ο μικρός αδελφός μπαίνει τυχαία στο δωμάτιο όπου βρίσκονται Πατέρας και Κόρη και ρωτά κάτι αθώο αποτελεί κινηματογραφικό μνημείο τού πώς μπορεί νά αποδοθεί η Βία τόσο τρομακτικά υπόκωφα χωρίς στην ουσία ο θεατής να ´βλέπει´κάτι εμφανώς άγριο) φέρεται παντελώς απάνθρωπα και ψυχρά στην Νταντά-Ερωμένη(Susanne Lothar σέ άλλη θεατρική ερμηνεία -σταθμό) του πού έχει μεγαλώσει τά παιδιά του ,μιάς και η γυναίκα του έχει πεθάνει εδώ και χρονια..
Ο Τρόπος πού εκφέρονται τά λόγια μίσους πρός την Νταντά απο τον Γιατρό,μέσα απο μιά επιφανειακά ήρεμη συζήτηση χωρίς κραυγές ,αποτελούν άλλη μιά υποδειγματική σκηνή κακοποίησης ............
Ο Βαρώνος με την γυναίκα του αποσυρμένοι στό φέουδό τους εκμεταλλευονται τούς χωρικούς ,πλήρως αποκομένοι απο το ιστορικό γίγνεσθαι,και οταν ο γιός τού εργάτη, πού η γυναικα του σκοτώθηκε σε ατύχημα, καταστρέφει το χωράφι με τά λάχανα γιά να εκδικηθεί, η Βαρώνη λιποθυμά απο τό σόκ τής ´βίας´πού αντιμετωπίζει..........
Στην αρχή του έργου υπάρχει ένας συναρπαστικός διάλογος περί θανάτου,μεταξύ τού μικρού γιού τού γιατρού (που ακόμα βρίσκεται στο νοσοκομείο απο το ατύχημα)καί τής μεγαλύτερης αδελφής του,πού μέσα απο τά αθώα μάτια τού παιδιού αποτυπώνεται όλη η αγωνία τής ανθρώπινης ύπαρξης γιά το αναπόφευκτο...
Τα γεγονότα τά διηγείται πολλά χρόνια αργότερα ο ´ξενομερίτης´δάσκαλος,πού έχει επιβιώσει δυό Παγκοσμίων πολέμων,και πού όμως και αυτός αμφιβάλλει στην διήγησή του γιά το άν τά ´θυμάται σωστά´.
Ως ´ξενομερίτης´προσπαθεί να βρεί λύση στό μυστήριο τών ατυχημάτων και τών κακοποιήσεων,αλλά φυσικά απέναντί του βρίσκει το απόλυτο τείχος τής σιωπής πού εκφράζεται μέσω τού Πάστορα,οπότε και αυτός δέν βρίσκει το κατάλληλο θάρρος γιά να προχωρήσει...
Μοναδική νότα αισιοδοξίας(σπάνιο για τον Χάνεκε να αφήνει μιά χαραμάδα ήλιου...)η σχέση τού δάσκαλου μέ την Ευα(και αυτή ξενομερίτισσα) πρωην νταντά στο ανάκτορο τού Βαρώνου.
Η σκηνή πού συναντιώνται μετά απο καιρό και κάνουν βόλτα μέ μιά φτωχική άμαξα στην εξοχή ειναι απο τίς φωτεινότερες τού έργου..
Ο Χάνεκε στήνει εκπληκτικές σκηνές οπου η καθεμιά είναι και απο ένα μικρό μονόπρακτο.
Και ως συνήθως αδιαφορεί στο να μετατρέψει σέ αστυνομικό έργο τήν ταινία του και να ´ανακαλύψει´τούς ενόχους.
Ασχολείται περισσότερο μέ την κοινωνιολογία τής Βίας ,αλλά και με το πώς μια Κοινωνία κρύβει τά πάντα κάτω απο το εκτυφλωτικό χιόνι επιτρέποντας στον τρόμο να εισβάλει με μεγαλύτερη ένταση και να συμπαρασύρει ´δικαίους´και αδίκους..
Η βία φέρνει βία ,η κακοποίηση κακοποίηση και πολλές φορές η αντι-βία είναι το ιδιο σκληρή με την αρχική βία γεγονός που η Ιστορία τού 20ού αιώνα μάς τοχει διδάξει επανειλημένα.
Τα λοιπά ας τά βρεί ο θεατής,οπως αναφέρει και ο Stelios pappas στο εισαγωγικό του σημείωμα βγαίνοντας απο την αίθουσα.
Η Ταινία είναι εξαιρετική και μιάς απο τις καλυτερες τής εικοσαετίας.
Η Επιλογή τών παιδιών-ηθοποιών απόλυτα επιτυχημένη, σχεδόν αφύσικα επιτυχημένη...
Η διάρκεια ,άν και μεγάλη,δεν κουράζει καθόλου,παρότι λείπουν οι σκηνές επιφανειακής έντασης..
Ειναι ομως τοσο άρτια η ´πορεία´τής ταινίας,οπως και η διαδοχή τών γεγονότων,οσο και τά πρόσωπα τών ηθοποιών ,μικρών και μεγάλων,πού σέ απορροφά εντελώς.
Δέν ξέρω αν ο Χάνεκε εκανε μια ταινία γιά τον επερχόμενο Ναζισμό..
Βλέποντάς την ,κάποιες στιγμές αισθάνθηκα πώς μιλά και γιά το σήμερα και τον συγκεκαλυμένο ´φασισμό´που κρύβεται πισω απο ´ορθές´ή ´λάθος´ιδεολογίες.
Οπως και νάχει ο Χάνεκε ανατέμνει αριστουργηματικά το ανθρώπινο είδος και μάς κλείνει το μάτι.
Δέν ξέρω τι πέτυχε ο Διαφωτισμός και οι προσδοκίες του απ´αυτόν, πέρα απο τά επιστημονικά επιτεύγματα,αλλά φαινεται πώς ο άνθρωπος κρύβει μέσα του αρχέγονα ένστικτα βίας που ισως ούτε ακόμα η Παιδεία και ο Πολιτισμός μπορούν να τού τά ξεριζώσουν...
