Η Τέχνη της αναβίωσης: Το Τραγούδι της Γης

Προσωπική μου θεώρηση όμως είναι ότι μετά το καλοκαίρι του 1907, μιλάμε για έναν διαφορετικό Μάλερ, που χάνει την γη κάτω από τα πόδια του, καθώς τα πάντα μοιάζουν να του εναντιώνονται και όλα αυτά που χρόνια εξόρκιζε επιστρέφουν για μία λυσσώδη εκδίκηση ...

Για να μην μακρηγορώ, θεωρώ ότι τόσο το 'αντίο' όσο και όλη η 9η συμφωνία είναι μία προσπάθεια επανασύνταξης των εφεδρειών του, ώστε πρώτα από όλα ο ίδιος του να κατορθώσει να παραμείνει πιστός στους κώδικες που με μάχη σμίλευσε για 40 χρόνια, μην μπορώντας όμως να αντισταθεί στο κεφαλαιώδες ''γιατί'' κάθε πονεμένου ανθρώπου ... Γιατί θεέ μου έλαχε σε μένα, γιατί πρέπει να είναι έτσι ... αυτή την φράση που όπως επεσήμανα και παραπάνω ενθέτει μέσα στο τελικό κείμενο του das abschied, είναι για μένα το κλειδί για να ερμηνευθεί αυτό το μέρος ...

Συμφωνώ απόλυτα. Θεωρώ ότι είναι είναι ηλίου φαεινότερο.
Να προσθέσω μόνο, ίσως προς επίρρωση των ανωτέρω, ότι όταν ακούω την Ludwig να τραγουδά λέει ακόμη ένα γιατί.
... Γιατί θεέ μου έλαχε σε μένα, γιατί γιατί πρέπει να είναι έτσι ...
Έτσι και η μουσική, όπως αναφέρει και ο Φλώρος, κινείται ανάμεσα στον λυρισμό και την ελεγεία, την χωρίς τέλος μελωδία και την αρμονική διάσπαση, τον ρυθμό και την ρυθμική αστάθεια, το φως και την σκοτεινιά.
 
Στην συνολική ποιότητα ερμηνείας εγώ ίσως θα έβαζα 1ο το Haitink με την Concertgebouw και τους Janet Baker/James Morris. Πραγματικά εκνευριστικά πληρέστατη ερμηνεία, τόσο που να σε τσαντίζει.

Μανώλης.

Δεν την είχα, μετά το σχόλιο σου την απέκτησα και δηλώνω ότι είναι εξαιρετική... επίσης έχει καταπληκτικό ήχο ... απλά μπέρδεψες τον άρρενα μονωδό, λέγεται Τζέημς Κινγκ, όχι Μόρις ...
 
511993.jpg
 
Πού ρε παιδιά λέει "γιατί, γιατί να έλαχε σε μένα;" Διαβάζω το κείμενο και δεν το βλέπω πουθενά. Στο κείμενο που έχει τονίσει ο Δημοκηδής, εγώ γιατί διαβάζω κάτι άλλο;

Το μόνο πράγμα που μου θυμίζει κάτι του στυλ "Γιατί θεέ μου έλαχε σε μένα, γιατί γιατί πρέπει να είναι έτσι ..." είναι στα Kindertotenlieder, στο "Nun will die Sonn' so hell aufgehn".

Ακόμα κι εκεί όμως κάνει την υπέρβαση:"τη νύχτα μέσα σου να την πνίξεις σε αιώνιο φως/ένα μικρό φωτάκι έσβησε στο σπιτικό μου/Χαίρε ω χαίρε Φως του Κόσμου!" (Du mußt nicht die Nacht in dir verschränken,/Mußt sie ins ew'ge Licht versenken./Ein Lämplein verlosch in meinem Zelt,/Heil sei dem Freudenlicht der Welt!)

Γι' αυτό σας λέω ότι η μουσική του είναι ένα βήμα πιο πέρα από το προσωπικό επίπεδο και την τραγωδία. Το όραμά του πηγαίνει πολύ πιο πέρα από τα ανθρώπινα όπως τα ξέρουμε σήμερα. Γι' αυτό ο τύπος ήταν τόσο μεγάλος συνθέτης, από τους μεγαλύτερους που έχουν περάσει ποτέ.
 
Last edited:
.... το 'γιατί έλαχε σε μένα'' δεν το λέει ο Μάλερ, ή το ποίημα ... το γράφω εγώ, προσπαθώντας να αναλύσω την κατάσταση και να επισημάνω ότι όσο και να έχεις στέρεες φιλοσοφικές βάσεις, είναι ανθρώπινο να αναφωνήσεις στις μεγάλες προσωπικές συμφορές, κάτι αντίστοιχο, πχ. γιατί εγώ ; πάλι σε μένα; κλπ .κλπ.

... τουλάχιστον η συζήτηση μας έχει το νόημα της, ...
 
................... :frown: :frown: :frown: ..................................


Τι να πω,
Μπράβο στον Δαμιανό, που παίρνοντας αφορμή από το νήμα για την 5η μπήκε στο κόπο να βρει την εκτέλεση με την Φέρριερ και να ανοίξει το παρόν....

Ωστόσο,
επειδή η συζήτηση είναι φανερό (δυστυχώς) ότι αφορά εμάς τους λίγους τρελλαμένους μαλερικούς,
επειδή το συγκεκριμένο έργο είναι το απόσταγμα από όλη την 'πραμάτεια' ζωής του φίλου μας
επειδή, σαφέστατα, δεν νομίζω ότι, δεδομένης της ψυχοσύνθεσης του Μάλερ και των γεγονότων της εποχής, υπήρχε περίπτωση να ερμηνεύει τους στίχους , διαβλέποντας ιλαρό φως και ανά(σ)ταση μέσα από την αέναη αναγέννηση της φύσης. Μάλλον, την απελπισία για το αναπόφευκτο, την οδύνη από την μη συμμετοχή, την πίκρα από τις λίγες ευκαιρίες χαράς και την απαγόρευση προσμονής νέων, ......

Το έργο δεν σηκώνει ακαδημαικές προσσεγγίσεις. Το 'αντίο' δεν είναι δυνατόν να τραγουδηθεί, βάσει των επιταγών φωνητικής των ωδείων και της εξαντλητικής προπονήσεως. Η τεχνική τελειότητα είναι θαυμαστή, αλλά για άλλα πεδία.....Κορυφαία η Μαντάμ, κορυφαίος ο κρύος γερμανικός άγγελος, απλησίαστη η τεχνική και η μεθοδολογία τους, εντυπωσιακή η προετοιμασία τους.......

Ωστόσο, από τύχη, βρισκόμαστε σήμερα, ευτυχείς στην μακαριότητα μας, μικροί στην καθημερινότητα μας, κρυφακουστές και οπτολάγνοι στο αποτύπωμα της ιστορίας, βρισκόμαστε στην απίθανη πλεονεκτική θέση να αποτιμούμε την, λόγω τραγικής ιστορικής συγκυρίας, σπαρακτικότερη καλλιτεχνική κατάθεση λυτρωτικής οδύνης, εκκωφαντικού μέσα στην βουβαμάρα του, πόνου......Δεν υπάρχει θέμα άρτιας απόδοσης του κειμένου, όταν όντας βουρκωμένος, πλημμυρισμένος από θάλασσα συναισθημάτων, απλώς προσπαθείς να αυτοκυριαρχηθείς ώστε έστω να ψελλίσεις... Πώς να λέμε ότι δεν είναι σωστή η απόδοση του σι, όταν τον πρώτο λόγο έχει το ένστικτο, όταν αντί για το λαρύγγι, τραγουδάει απευθείας η καρδιά...

Τέλος πάντων, την άποψη μου την κατέθεσα, πλέον νηφάλιος, στο νήμα για την 5η.

Διαβάζοντας μετάσ από χρόνια την κατάθεσή σας, νιώθω την ανάγκη να εκφράσω τη συμφωνία μου μαζί σας. Σημαντικά στοιχεία για τον Μάλερ μπορεί να διαβάσει κανείς στα απομνημονεύματα της Alma Mahler-Werfel, Mein Leben (αν θυμάμαι καλά τον τίτλο). Συγκλονιστικό βιβλίο!
 
Ομολογώ ότι έχω αναθεωρήσει για τον Λέννυ... κάποτε τον θεωρούσα μόνον πρωταθλητή του pr ... ίσως γιατί ασχολήθηκα (τότε) μόνον με τον κύκλο στην Βιέννη, τα πιασσάρικα βίντεος, κλπ., ενώ από Νέα Υόρκη είχα μόνον την 3η ... τώρα μπορώ να πω, ότι στα 60ς έκανε καταπληκτική δουλειά στον Μάλερ, έχοντας βεβαίως και την καβάτζα του προκατόχου του, του Μητρόπουλου, που αναμφισβήτητα δικαιούται μερίδιο από την καλλιτεχνική επιτυχία του Μπερστάιν...

http://www.youtube.com/watch?v=E2EyPu9mxTg&feature=related
 
Ομολογώ ότι έχω αναθεωρήσει για τον Λέννυ... κάποτε τον θεωρούσα μόνον πρωταθλητή του pr ... ίσως γιατί ασχολήθηκα (τότε) μόνον με τον κύκλο στην Βιέννη, τα πιασσάρικα βίντεος, κλπ., ενώ από Νέα Υόρκη είχα μόνον την 3η ... τώρα μπορώ να πω, ότι στα 60ς έκανε καταπληκτική δουλειά στον Μάλερ, έχοντας βεβαίως και την καβάτζα του προκατόχου του, του Μητρόπουλου, που αναμφισβήτητα δικαιούται μερίδιο από την καλλιτεχνική επιτυχία του Μπερστάιν...

Σήμερα είναι η ημέρα που γεννήθηκε ο Lenny. BTW στον Bernstein όλοι πρέπει να έχουν αναφορά όσον αφορά τον Μάλερ. Δεν νομίζω να υπήρξε πιο ένθερμος ερμηνευτής του. Τώρα για τα PR και άλλα... Η άποψη μου είναι γνωστή. Τρίχες κατσαρές (με το μπαρδόν), η μουσική έρχεται πρώτη σε αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να το καταλάβουμε. Το αιτιολογεί η ποιότητα και η ποσότητα των ερμηνειών τους. Προσωπικά θεωρώ πολύ καλούς και τους 2 κύκλους. Στον 1ο κύκλο ήταν αυτός που μελετούσε και αποκάλυπτε τον Mαλερ (aprentice) ενώ στην Ευρώπη και στον 2ο κύκλο (όχι μόνο Bιέννη γενικότερα στην Ευρώπη και μην ξεχνάμε ότι στην 9η πάντα γύριζε στην Νέα Υόρκη) ήταν Master, πιο βιωματικός, όπου στεκόταν και καθόταν ρωτούσε τους "Ευρωπαίους" για τον Μάλερ, που η Ευρώπη ήταν το μεγαλύτερο κομμάτι του Μάλερ. Έπαψε πια να είναι "απλός μελετήτης". Η διαφορές στο ύφος και στην ερμηνεία του συγκριτικά είναι ξεκάθαρες (κατά την γνώμη μου) στην 7η συμφωνία. Παρατηρήστε πόσο επιμελής, λεπτομερής και σχεδόν επιστημονική προσέγγιση που έχει στην Νέα Υόρκη, ενώ στην Ευρωπαϊκή του είναι εντελώς το αντίθετό (βασικά της αλλάζει τα φώτα, μια και τελικά από ότι κατάλαβα είναι συμφωνία που τα τραβάει αυτά τα πράγματα σε σχέση με τις άλλες).
Όσο για την σχέση του με τον Μάλερ του Μητρόπουλου. Νομίζω ότι διάλεξε εντελώς διαφορετικό δρόμο από την "φιλοσοφική" προσέγγιση του Μητρόπουλου. Εντελώς διαφορετικοί ερμηνευτές. Και αν είχε μια φιλοσοφική προσέγγιση ο Μπερνστάϊν, αυτή ήταν κατά την γνώμη μου Πλατωνική ενώ ο Μητρόπουλος για μένα ήταν καθαρά "Αριστοτελικός" (έψαχνε περισσότερο τον λόγο, την αιτία).

Τελικά αν απέχεις από τον Μάλερ, είναι καλό. Γράφεις πιο νηφάλιες "π@π@ριες" (καλά το ξέρω ότι το παρακάνω, αλλά είναι εις γνώσην μου).
 
Μα ακριβώς η 7η είναι που με ανάγκασε να αναθεωρήσω ... η νεοϋορκέζικη είναι εξαιρετική .... αλλά εν τέλει νομίζω ότι όλες του πρώτου κύκλου είναι μία κλάση πάνω από του δεύτερου ... όσο για τον Μητρόπουλο, θεωρώ ότι αν δεν υπήρχε αυτός, ουδείς θα ασχολείτο τόσο πολύ με τον Μάλερ ... ουσιαστικά αυτός τους τον σύστησε, ιδιαίτερα στα αμερικανικά αυτιά ... παραμένει ωστόσο ενδιαφέρουσα η παρατήρηση σου με το δίπολο Πλάτωνος - Αριστοτέλη ... θα το βασανίσω λίγο, και αν μου φανεί παπαριά θα στο δηλώσω ευθαρσώς ...
 
Μα ακριβώς η 7η είναι που με ανάγκασε να αναθεωρήσω ... η νεοϋορκέζικη είναι εξαιρετική .... αλλά εν τέλει νομίζω ότι όλες του πρώτου κύκλου είναι μία κλάση πάνω από του δεύτερου ... όσο για τον Μητρόπουλο, θεωρώ ότι αν δεν υπήρχε αυτός, ουδείς θα ασχολείτο τόσο πολύ με τον Μάλερ ... ουσιαστικά αυτός τους τον σύστησε, ιδιαίτερα στα αμερικανικά αυτιά ... παραμένει ωστόσο ενδιαφέρουσα η παρατήρηση σου με το δίπολο Πλάτωνος - Αριστοτέλη ... θα το βασανίσω λίγο, και αν μου φανεί παπαριά θα στο δηλώσω ευθαρσώς ...

Εμένα πάλι μου αρέσει η 7η της Ευρώπης, με την Βιέννη αν δεν κάνω λάθος, γιατί είναι καρα-αιρετική. Όντως την αρχική γνωριμία του Mahler στους Αμερικάνους (για την Ευρώπη δεν μιλάω, υπήρχαν και άλλοι "απόστολοι") την οφείλουν στον Μήτροπουλο (αν και πιστεύω ότι αν δεν είχε εκείνη την άσχημη εμπειρία ο Kubelik στο Σικάγο - που αντικατέστησε τον Furtwangler, θα είχαν και μια άλλη γνωριμία). Αλλά νομίζω ότι ο Bernstein περισσότερο προσέγγισε τον Mahler για άλλους λόγους που έχουν να κάνουν με τον κοινό παρονομαστή τους.
 
γκλουπ ! ποιον απ' όλους τους παρανομαστές θεωρείς κοινό σε αυτή την περίπτωση .....
 
γκλουπ ! ποιον απ' όλους τους παρανομαστές θεωρείς κοινό σε αυτή την περίπτωση .....

Το γεγονός ότι ήταν και οι 2 Εβραίοι. Ήθελε να φέρει στο προσκήνιο κάποιον που έχει κοινή καταγωγή με αυτόν, να στηριχθεί πάνω σε αυτόν, το πιστεύω ακράδαντα. Ως συνθέτες είναι εντελώς διαφορετικοί φυσικά. Φυσικά αυτή η διαπίστωση παρερμηνεύεται: από ρατσιστικές προδιαθέσεις έως και θεωρίες συνωμοσίας των Ισραηλιτών κ.λπ, για αυτό και δεν ήθελα να αναφερθώ περισσότερο (πίστευα ότι θα γινόταν αντιληπτό). Εγώ μένω στην απλή αυτή διαπίστωση γιατί γνωρίζω οτι από εκεί και πέρα ο δρόμος του δεν είχε καμιά σχέση με θεωρίες συνωμοσίας κ.λπ.
 
Σόρρυ, δεν συμφωνώ ... το εβραίος και για τους δύο είναι μία απλή καταγραφή σε κάποιο πιστοποιητικό γεννήσεως ... ουδέν συνάγω στο έργο τους και κυρίως στην ζωή τους που ιδεοληπτεί υπέρ της καταγωγής ... να μην πούμε ότι ο παλιός απεμπόλησε στην πρώτη ευκαιρία την 'ρετσινιά' για μία θέση ... ο νέος (που επιμένω ότι είναι και πρωταθλητής pr-ίστας, δεν είναι κακό) το χρησιμοποίησε κατά το δοκούν, βάσει ωφελιμίστικων, ήτοι συνεπειοκρατικών κριτηρίων ...

....από κει και πέρα άβυσσος τους χωρίζει σε θέματα φιλοσοφίας, απτής σεξουαλικότητας, life style (ελπίζω να γίνομαι κατανοητός και να μην παρεξηγηθώ για την χρήση του όρου), όπως βέβαια τους διαφοροποιεί μισός αιώνας και βάλε .... και όμως εν τέλει ο Λέννυ το βάζει το γκολάκι, το δίκτυ σπαρταρά ...
 
Πάντως επειδή θα περάσει απαρατήρητο το βιντεάκι με την ανάλυση του Μπερνστάιν για ''το τραγούδι της γης'', καθώς αρκετοί θα βαρεθούν να το παρακολουθήσουν για 10 ολόκληρα λεπτά, παραθέτω εδώ τα τελευταία λεπτά, και ιδιαίτερα τον υπέροχο παραλληλισμό που κάνει ο Λέννυ με τους στίχους του Keats από την ''Ωδή στο αηδόνι'', θέλοντας να φωτίσει, να υπογραμμίσει την αίσθηση που αφήνει το τελείωμα του das abschied :

''......Όταν τελειώνω την εκτέλεση, είτε ακόμη και την πρόβα του ''das lied'' νοιώθω να κουδουνίζουν στα αυτιά μου οι στίχοι του Keats από το ''αηδόνι'', εκείνο το σημείο που αναφέρει :

Darkling I listen; and, for many a time
I have been half in love with easeful Death,


Αυτή είναι ακριβώς η ''ποιότητα'' του τελειώματος αυτού του κομματιού ...................

Εμείς βλέπουμε/ακούμε την εκτέλεση του Λέννυ με την Λούντβιχ στο σβήσιμο του κομματιού και τον ακούμε να απαγγέλλει :

Now more than ever seems it rich to die,
To cease upon the midnight with no pain,
While thou art pouring forth thy soul abroad
In such an ecstasy!


Αυτό το αηδόνι του οποίου ακριβώς η ψυχή αναβλύζει, εκρέει, είναι πράγματι το τελευταίο μέρος (εννοεί με την τρίτη επιστροφή της μονωδού για το τραγούδισμα των τελευταίων στίχων) του ''das abschied'' ...

to cease upon the midnight ... ewig..... floating in eternity .... Allüberall


Και τότε, όταν όλα τελειώνουν και όλο αυτό σβήνει, σβήνει στην σιωπή, πάντοτε ακούω (στο μυαλό μου) τους δύο τελευταίους στίχους της Ωδής

Was it a vision, or a waking dream?
Fled is that music:—do I wake or sleep?


και αυτή είναι η ουσία .... αυτό είναι όλο το ''Τραγούδι της γης '' ... ''


Καταπληκτικός ....
 
Last edited:
Παραθέτω και το ποίημα ολόκληρο :

John Keats: Ode to a Nightingale

MY heart aches, and a drowsy numbness pains
My sense, as though of hemlock I had drunk,
Or emptied some dull opiate to the drains
One minute past, and Lethe-wards had sunk:
'Tis not through envy of thy happy lot, 5
But being too happy in thine happiness,
That thou, light-wingèd Dryad of the trees,
In some melodious plot
Of beechen green, and shadows numberless,
Singest of summer in full-throated ease. 10

O for a draught of vintage! that hath been
Cool'd a long age in the deep-delvèd earth,
Tasting of Flora and the country-green,
Dance, and Provençal song, and sunburnt mirth!
O for a beaker full of the warm South! 15
Full of the true, the blushful Hippocrene,
With beaded bubbles winking at the brim,
And purple-stainèd mouth;
That I might drink, and leave the world unseen,
And with thee fade away into the forest dim: 20

Fade far away, dissolve, and quite forget
What thou among the leaves hast never known,
The weariness, the fever, and the fret
Here, where men sit and hear each other groan;
Where palsy shakes a few, sad, last grey hairs, 25
Where youth grows pale, and spectre-thin, and dies;
Where but to think is to be full of sorrow
And leaden-eyed despairs;
Where beauty cannot keep her lustrous eyes,
Or new Love pine at them beyond to-morrow. 30

Away! away! for I will fly to thee,
Not charioted by Bacchus and his pards,
But on the viewless wings of Poesy,
Though the dull brain perplexes and retards:
Already with thee! tender is the night, 35
And haply the Queen-Moon is on her throne,
Cluster'd around by all her starry Fays
But here there is no light,
Save what from heaven is with the breezes blown
Through verdurous glooms and winding mossy ways. 40

I cannot see what flowers are at my feet,
Nor what soft incense hangs upon the boughs,
But, in embalmèd darkness, guess each sweet
Wherewith the seasonable month endows
The grass, the thicket, and the fruit-tree wild; 45
White hawthorn, and the pastoral eglantine;
Fast-fading violets cover'd up in leaves;
And mid-May's eldest child,
The coming musk-rose, full of dewy wine,
The murmurous haunt of flies on summer eves. 50

Darkling I listen; and, for many a time
I have been half in love with easeful Death,
Call'd him soft names in many a musèd rhyme,
To take into the air my quiet breath;
Now more than ever seems it rich to die, 55
To cease upon the midnight with no pain,
While thou art pouring forth thy soul abroad
In such an ecstasy!
Still wouldst thou sing, and I have ears in vain—
To thy high requiem become a sod. 60

Thou wast not born for death, immortal Bird!
No hungry generations tread thee down;
The voice I hear this passing night was heard
In ancient days by emperor and clown:
Perhaps the self-same song that found a path 65
Through the sad heart of Ruth, when, sick for home,
She stood in tears amid the alien corn;
The same that ofttimes hath
Charm'd magic casements, opening on the foam
Of perilous seas, in faery lands forlorn. 70

Forlorn! the very word is like a bell
To toll me back from thee to my sole self!
Adieu! the fancy cannot cheat so well
As she is famed to do, deceiving elf.
Adieu! adieu! thy plaintive anthem fades 75
Past the near meadows, over the still stream,
Up the hill-side; and now 'tis buried deep
In the next valley-glades:
Was it a vision, or a waking dream?
Fled is that music:—do I wake or sleep? 80
 
Χαίρομαι που ανακαλύπτουμε πόσο βαθύς ήταν στον Mahler ο Lenny.

Εκείνο που συμφωνούμε είναι ότι ο Mahler είναι για τον Bernstein πολύ σημαντικός συνθέτης και πρέπει να δεχτούμε ότι αποτελεί τομή στο έργο του Mahler. Προσωπικά τον θεωρώ ότι είναι "εκτός συναγωνισμού" και είναι μια κατηγορία μόνος του. Πολύ ενδιαφέρον είναι και το ντοκυμαντέρ του "Τhe Little drummer boy" που μιλάει για τον Mάλερ του (μόλις βγήκε σε DVD το πήρα).

Όμως θα εμμείνω στην άποψη μου για την καταγωγή τους, που είναι κάτι πολύ παραπάνω από μια ένδειξη σε ένα πιστοποιητικό και στον Mahler αλλά κυρίως στον Bernstein (η παγκόσμια αναγνώριση και τα παρελκόμενα ίσως μας το αποκρύπτουν). Οι Εβραϊκές κοινότητες χαρακτηρίζονται έχουν το πατερναλισμό τους, ήταν και ακόμα είναι σαν "γκέτο". Αυτό θέλεις, δεν θέλεις σε επηρεάζει και σε σημαδεύει. Στον Bernstein είναι ξεκάθαρο αν δεις και τα δικά του έργα που έχουν αυτοβιογραφικά στοιχεία. To Trouble in Tahiti, Mass, Quiet Place ακόμα και το West Side Story (μην ξεχνάμε το θέμα των μειονοτήτων που θέτει) ακόμα και στην εμμονή με τον Mahler, φαίνεται ότι προσπαθεί να "αποδείξει" κάτι στους "δικούς" του. Φυσικά η αναγνώριση και η διασημότητα που έτυχαν, βοήθησε τον Bernstein να καλύψει ή και να το ξεπεράσει σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι απόλυτα. To "Quiet Place" (έργο ωριμότητας) δείχνει ότι αυτά τα πράγματα ακόμα υπήρχαν και επηρέαζαν. Στον Μάλερ τα πράγματα ίσως είναι πιο διαφορετικά, αλλά οι μουσικές των "δικών" του, ακούγονται ακόμα και στις πιο ώριμες συμφωνίες τους (ως απόηχοι μακρινοί βέβαια).

Ελπίζω να έγινε αντιληπτό γιατί έχω μια τόσο διαφορετική άποψη από εσένα.
 
Πάντως είναι αμφίβολο κατά πόσο ο Μάλερ ο ίδιος όριζε τον εαυτό του ως Εβραίο και κατά πόσο η καταγωγή του έχει επηρεάσει τη μουσική του. Πολλά έχουν γραφτεί, αλλά τίποτα δεν έχει αποδειχτεί και τίποτα δεν είναι και ιδιαίτερα πειστικό μέχρι στιγμής. Όσο για τον Μπέρνσταιν, ενώ είναι υπέροχος σε ορισμένα από τα έργα του Μάλερ (την 6η και την 8η Συμφωνία ιδίως), στο Τραγούδι της Γης τα θαλασσώνει. Ιδιαίτερα η ηχογράφηση με τον υπέροχο κατά τα άλλα βαρύτονο Ντίτριχ Φίσερ Ντισκάου του 1966 πρέπει να είναι από τις χειρότερες που έχω ακούσει ποτέ. Όσον αφορά τα άλλα που λέει στο βιντεάκι, κάνει πάλι το λάθος να γίνεται υπερβολικά προσωπικός και υποκειμενικός (όπως γενικά κάνει με τον Μάλερ, καταλήγοντας στο τέλος να χάνει το μέτρο). Πού ακριβώς βλέπει τη σχέση με την ποίηση του Λι Πο και των άλλων που ενέπνευσαν τον Μάλερ με τον Κητς; Ο Κητς μπορεί να είναι υπέροχος και η ποίησή του άλλο τόσο, αλλά αυτή η άκρα υποκειμενικότητα του Μπέρνσταιν εμένα με ενοχλεί.
 
Last edited:
Πάντως είναι αμφίβολο κατά πόσο ο Μάλερ ο ίδιος όριζε τον εαυτό του ως Εβραίο και κατά πόσο η καταγωγή του έχει επηρεάσει τη μουσική του. Πολλά έχουν γραφτεί, αλλά τίποτα δεν έχει αποδειχτεί και τίποτα δεν είναι και ιδιαίτερα πειστικό μέχρι στιγμής. Όσο για τον Μπέρνσταιν, ενώ είναι υπέροχος σε ορισμένα από τα έργα του Μάλερ (την 6η και την 8η Συμφωνία ιδίως), στο Τραγούδι της Γης τα θαλασσώνει. Ιδιαίτερα η ηχογράφηση με τον υπέροχο κατά τα άλλα βαρύτονο Ντίτριχ Φίσερ Ντισκάου του 1966 πρέπει να είναι από τις χειρότερες που έχω ακούσει ποτέ. Όσον αφορά τα άλλα που λέει στο βιντεάκι, κάνει πάλι το λάθος να γίνεται υπερβολικά προσωπικός και υποκειμενικός (όπως γενικά κάνει με τον Μάλερ, καταλήγοντας στο τέλος να χάνει το μέτρο). Πού ακριβώς βλέπει τη σχέση με την ποίηση του Λι Πο και των άλλων που ενέπνευσαν τον Μάλερ με τον Κητς; Ο Κητς μπορεί να είναι υπέροχος και η ποίησή του άλλο τόσο, αλλά αυτή η άκρα υποκειμενικότητα του Μπέρνσταιν εμένα με ενοχλεί.

Εγώ πάλι δεν ενοχλούμαι καθόλου με την υποκειμενικότητα του Bernstein, είναι το στοιχείο του που τον διακρίνει. Ήταν και συνθέτης εξάλλου και είχε και μια ευρύτατη παιδεία. Μην πω ότι η υποκειμενικότητα και αυτό που ειπώθηκε ότι "χάνει το μέτρο", είναι που με γοητεύει ενώ άλλους κάλλιστα τους δυσαρεστεί (αλλιώς δεν θα ήταν υποκειμενικό). Μια διαπίστωση που έχω κάνει είναι πως μπορείς να αναμένεις αντικειμενικότητα και ποια είναι αυτή; Η τέχνη και οι ερμηνείες της δεν θα είχαν αλλιώς λόγο ύπαρξης.

Στην εποχή του, ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα, είναι πραγματικός και συνολικός "ερμηνευτής". Δίνει την δικιά του ανάλυση και ερμηνεία των πραγμάτων. Αυτό δεν μας το έκρυψε ποτέ. Από εκεί και πέρα σε άλλους αρέσει, σε άλλους όχι. Αν είναι να πω για τον εαυτό μου, τον Bernstein, από όλους τους μαέστρους και ερμηνευτές, ήταν αυτός που έκανα πάρα πολύ καιρό να τον αποδεχτώ και ήμουν απόλυτα αρνητικός απέναντί του. Την τελευταία 10ετία άρχισα να το εκτιμώ και να τον αποκαλύπτω. Όντως το τραγούδι της γης στην DECCA είναι πολύ διαφορετικό από οτιδήποτε άλλο μου είναι γνωστό, πίστευα ότι είναι κάκιστο συγκριτικά, αλλά η αντίληψη μου άλλαξε στον καιρό. Με ταλαιπώρησε αρκετά,γιατί πια δεν ήταν κακός, αλλά τι γίνεται σε σχέση με τους άλλους; Η απάντηση που έδωσα στον εαυτό μου ήταν τελικά απλή. Δεν μπορεί να συγκριθεί. O Mahler του Bernstein είναι μια κατηγορία μόνη της. Είναι η πιο απλή αλήθεια. Άλλοτε και σε άλλους αρέσει και σε άλλους όχι.

Σε αυτή τη βάση υπάρχει η σχέση του ποιήματος του John Keats με το Τραγούδι της γης. Εξ' ορισμού είναι δυο διαφορετικά έργα, διαφορετικών περιόδων, διαφορετικής αισθητικής κ.λπ. Παρόλα αυτά ο Bernstein δίνει μας αποκωδικοποιεί με τον δικό του τρόπο. Μας δείχνει την δικιά του σύνδεση, ακόμα και τους συνειρμούς μεταξύ τους. Πολύ εύστοχα ο Δημοκηδής εντόπισε κάποια στοιχεία που τα συνδέουν (ομολογουμένως υποκειμενικά) και τα βρήκα πολύ ενδιαφέροντα εκτός του ότι τα χάρηκα γιατί κάπως έτσι άρχισα να βλέπω τον Bernstein και να τον ψιλοκαταλαβαίνω.
 
Εγώ δεν έκανα τίποτε προσωπικό ... κατέγραψα τι αναφέρει ο Λ. ... και ομολογώ ότι γοητεύθηκα από την συσχέτιση της ατμόσφαιρας του ''αντίο'' με την αίσθηση που αφήνουν οι συγκεκριμένοι στίχοι του Keats ... μέχρι που για κάποια (αρκετή) ώρα είχα μείνει αποσβολωμένος από την συγκίνηση ...

Από την άλλη διαφωνώ σχεδόν με το 80% αυτών που αναλύονται στο βίντεο, αλλά δεν έχει σημασία ... αυτή η υποκειμενικότητα του Λ. με θέλγει (όπως και τον Μπρουκ. ) ... μάλλον ακολουθώ την ίδια πορεία του Μπρουκ. στην εκτίμηση και αποδοχή του Λ. ... τόσα χρόνια δεν τον ''πήγαινα'' ...

Συμφωνώ με τον A.W. ότι τουλάχιστον ο Μάλερ, όπως προείπα, δεν μου βγάζει τίποτε το εβραϊκό ... έχω δε την εντύπωση πως ασφυκτιούσε κάτω από το συγκεκριμένο 'πέπλο' .... βέβαια όταν ακούς την δουλειά του Uri Caine μένεις έκπληκτος από το πάντρεμα των συνθέσεων με τις ραββίνικες θρηνωδίες .... αλλά ίσως αυτό να ίσχυε και σε άλλες περιπτώσεις όπου ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης και στυλίστας θα πάντρευε πχ. το δεύτερο της τρίτης με βουλγάρικες πολυφωνίες ....