Κόμπακτ μηχανές με συστήματα σταθεροποίησης

ΒΛΑΣΙΔΗΣ

AVClub Fanatic
19 June 2006
19,341
Θεσσαλονίκη
Κοντεύουν να γίνουν mainstream. Μηχανές με σταθεροποίηση στο φακό ή στον αισθητήρα. Πότε μας είναι χρήσιμη μια τέτοια μηχανή; Μα στις περιπτώσεις που η φωτογραφία μας θα έβγαινε κουνημένη. Όταν δηλαδή δεν υπάρχει αρκετό φως για να τραβήξουμε μια φωτογραφία.

Στις μέρες του φιλμ αντιμετωπίζαμε το θέμα αυτό χρησιμοποιώντας πιο γρήγορο φιλμ, δηλ. αντί για ISO 100 βάζαμε φιλμ με 200, 400, 800 και υπήρχαν και οι τολμηροί που χρησιμοποιούσαν και 1600 αλλά για ατμοσφαιρικές λήψεις.

Τι κάνουμε στην ψηφιακή εποχή; Μέχρι πρόσφατα ανεβάζαμε το ISO και εν μέρει εξαλείφαμε το πρόβλημα. Όσο αυξάνονται τα μεγαπίξελς όμως, τόσο αυξάνεται και ο θόρυβος. Ουσιαστικά μόνο οι κόμπακτ της FUJI (F10/F11, F30/F31D, F20) μπορούν να δώσουν αξιοποιήσιμο αρχείο στα 800 ISO. Οι άλλοι ΟΧΙ.

Έτσι οι εταιρείες άρχισαν να χρησιμοποιούν τέτοια συστήματα σταθεροποίησης. Πόσο βοηθούν; Πολύ, λίγο και καθόλου.

Πότε βοηθούν πολύ; Όταν το θέμα μας είναι σταθερό (π.χ. φύση ή λήψη σε εσωτερικό χώρο) και όταν τραβούμε με φακό σε θέση τηλέ. Εκεί μπορούμε να βγάλουμε μια φωτογραφία καθαρή με 2-3 στοπ λιγότερο. Αν δηλ. χρειαζόμασταν ταχύτητες 1/125, 1/250, 1/500, μπορούμε να τραβήξουμε με 1/60, 1/30, 1/15.

Όταν το θέμα μας κινείται, τότε θα βγει κουνημένο. Όταν ο φακός είναι στο wide (θέση ευρυγώνιου) τότε η υποβοήθηση είναι λιγότερη.

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τη μηχανή; Να κρατούμε τη μηχανή με τους αγκώνες κολλημένους στο στέρνο μας και κρατώντας την αναπνοή μας πριν πατήσουμε το κλείστρο. Ακόμη καλύτερα, καθόμαστε κάτω στο έδαφος με σπαστά τα πόδια μας και τους αγκώνες πάνω στα γόνατα. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να τραβήξουμε οριακά με έκθεση 1 δευτερόλεπτο.

Επίσης χρειάζεται να βελτιώσουμε την τεχνική μας. Δηλαδή θα πρέπει να αποφεύγουμε να πατούμε το κουμπάκι του κλείστρου κατευθείαν. Αντίθετα συστήνεται να πατούμε το κουμπί μέχρι τη μέση, να περιμένουμε να σταθεροποιηθεί η εικόνα και μετά το πιέζουμε μέχρι τέρμα για να βγάλουμε τη φωτο. Αλλά πιέζουμε ελαφρά μόνο το δάχτυλο και παραμένουμε ακίνητοι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κόμπακτ με συστήματα σταθεροποίησης επιτρέπουν πιο εύκολα πολύ χαμηλές ταχύτητες λήψης σε σχέση με τις αντίστοιχες ρεφλέξ, διότι δεν έχουν κλείστρο μηχανικό αλλά ηλεκτρονικό και επίσης δεν έχουν καθρέφτη. Επομένως δεν έχουν να αποσβέσουν κραδασμούς εγγενείς της μηχανής, παρά μόνο τη δική μας αστάθεια. Στις ρεφλέξ οι ταχύτητες 1/8, ¼, ½ και 1 δευτ. είναι δύσκολες και καλό είναι να σηκώσετε και τον καθρέφτη. Βέβαια και οι κόμπακτ για να αποδώσουν καλά εκεί χρειάζονται με τη σειρά τους καλό, πολύ καλό κράτημα και όχι αναπνοή.

Επίσης καλό είναι να προσέχετε όταν βλέπετε αυτοκόλλητα που διαφημίζουν σταθεροποίηση στις μηχανές. ΔΕΝ έχουν όλες οι εταιρείες συστήματα σταθεροποίησης. Κάποιες όπως η CASIO και η OLYMPUS απλώς αυξάνουν το ISO προκειμένου να μη βγει κουνημένη η φωτογραφία, αλλά στο τέλος παίρνετε φωτογραφία λάσπη.

Καλά συστήματα σταθεροποίησης έχουν οι CANON (G7, S3, 710IS, 570IS, 800IS, 850 IS), οι NIKON (σειρά P και κάποιες από τη σειρά L) και οι PANASONIC (MEGA OIS) που πλέον το έχουν ενσωματωμένο όλες οι μηχανές αυτή της εταιρίας. Από τις PANASONIC οι πιο εντυπωσιακές είναι η σειρά FZ με τα σούπερ ζουμ (FZ30, FZ50, FZ7, FZ8) και οι TZ (μικρές σε διαστάσεις υπερζουμ, όπως η TZ1 με 35-350 και κυρίως η ΤΖ 3 με φακό 28-280 κοντά μας σε λίγο).
 
Στην panasonic fx01 που έχω εγώ, υπάρχουν 2 modes σταθεροποίησης, και στο εγχειρίδιο αναφέρεται ότι το 1 υποβοηθά μόνο κατά τη λήψη της φωτογραφίας και το 2 (αν θυμάμαι καλά) από τη στιγμή της εστίασης.

Ποιά η πρακτική διαφορά μεταξύ των δύο? (αν υπάρχει και δεν είναι απλά μαρκετινίστικο εφέ).

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου πρέπει να χρησιμοποιούμε το 1 και άλλες το 2?
 
Στις κόμπακτ έχει διαφορά στην κατανάλωση ενέργειας, και θυμάμαι στην Minolta A2 το είχα μονίμως στο 2 (ενεργοποίηση κατά τη λήψη) γιατί υποτίθεται ότι και αποτελεσματικότερο ήταν και κυρίως γιατί η σταθεροποίηση επενεργούσε απευθείας στον αισθητήρα, με αποτέλεσμα όταν ήταν μονίμως ανοικτή την υπερθέρμανση του τελευταίου. Η πρώτη λειτουργία (μονίμως ανοικτή) είναι βέβαια πολύ χρήσιμη στην σκόπευση με τον τηλεφακό.

Και στις dslr υπάρχουν συνήθως 2 επιλογές σταθεροποίησης, αλλά συνήθως αφορούν μεταξύ της επιλογής σε σταθεροποίηση και στους 2 άξονες ή μόνο στον ένα (χρήσιμο σε panning)
 
Από σχετικά πειράματα με Panasonic FZ-7, η οπτική σταθεροποίηση βοηθάει μια χαρά σε πλήθος περιπτώσεων, και μόνο αν την κλείσει κανείς καταλαβαίνει πόσο τον βοηθούσε πριν.
Αλλά, αν η μηχανή μπει σε τρίποδο και κλείσει και η οπτική σταθεροποίηση, η ευκρίνεια του φακού γίνεται ακόμη καλύτερη!!
Το ηλεκτρομηχανικό σύστημα που κινεί κάποιο στοιχείο του φακού και διορθώνει όσο και όπως μπορεί, βοηθάει αναμφίβολα, αλλά σπάνια είναι σε τέλεια θέση. Με τρίποδο τα αποτελέσματα είναι σχεδόν πάντα καλύτερα, ακόμα και σε λήψεις που συχνά δεν φανταζόμαστε ότι υπάρχει πρόβλημα!
 
Στο tele άκρο βοηθάει σημαντικότατα. Μπορεί να σου δίνει ακόμη και 3 στοπ πάνω από τα 200mm (με την Α2 τραβούσα στα 200mm και με 1/40)