Μπα, Χημικός Μηχανικός ων, είμαι και εγώ στη μαύρη λίστα...
Ωστόσο, θα προσπαθήσω εντός θέματος να πω ορισμένα πράγματα:
Κατ' αρχήν, ας συμφωνήσουμε στο ότι κάθε ουσία που εισέρχεται στον οργανισμό μας, είτε φυσική είτε συνθετική (βρήκα ακόμα σωστότερο όρο), είναι
χημική. Δηλαδή έχει μία χημική σύσταση και επιδρά στον οργανισμό σύμφωνα με τους νόμους της χημείας. Αυτό που μας ενδιαφέρει, λοιπόν, είναι τι είδους επίδραση θα έχει. Προφανώς, η ίδια ουσία συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα αν προέρχεται από φυσικές ή βιομηχανικές διαδικασίες. Αυτό που μπορεί να αλλάξει είναι το τι άλλες ουσίες τη συνοδεύουν, ως αποτέλεσμα της παραγωγικής διαδικασίας. Τα παραπροϊόντα αντιδρούν και αυτά με τον οργανισμό και εκεί μπορεί να έχουμε διαφορές.
Η φύση έχει στο πλευρό της το Δαρβίνο: Ο άνθρωπος (και τα άλλα είδη) έχει καταφέρει να επιβιώσει επειδή έχει προσαρμορστεί στη φύση. Ο οργανισμός του έχει εξελιχθεί με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε πολλές ουσίες να μην τον βλάπτουν και για τις υπόλοιπες να έχει συστήματα αποφυγής (οσμή, γεύση, εμετός κ.λπ.). Φυσικά, η προσαρμογή δεν είναι τέλεια, υπάρχουν και κενά. Από το δηλητήριο του σκορπιού μας προφυλάσσει μόνο ο φόβος. Εντάξει, και ο μηχανισμός του φόβου πρόϊόν της εξέλιξης είναι, αλλά ας μείνουμε στη χημεία.
Η τεχνολογία, από την άλλη, έχει στο πλευρό της την... τεχνολογία. Εργαστηριακά όργανα ελέγχου πρώτων υλών και τελικών προϊόντων, κλινικές δοκιμές, τυποποίηση και πιστοποίηση διαδικασιών είναι εργαλεία που εξασφαλίζουν, όσο είναι δυνατό, την καθαρότητα της επιθυμητής ουσίας. Ανάλογα την περίπτωση (και στις "κλασσικές" φαρμακοβιομηχανίες τα πράγματα είναι πολύ αυστηρά), μία τέτοια διαδικασία είναι πολύ πιο σίγουρη από μία φυσική. Θυμηθείτε τις πρόσφατες διαφημίσεις για το λάδι από το χωριό και το τυποποιημένο: Ελαιόλαδο και το μεν και το δε, αλλά το τι άλλο υπάρχει στον τενεκέ ένας θεός το ξέρει.
Εκεί που τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα είναι όταν έχουμε δύο διαφορετικές ουσίες που χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό. Υπάρχουν κάποιες, στις οποίες η ακριβής σύνθεση είναι αδιάφορη: Το σαπούνι, για παράδειγμα, έχει την ίδια δράση είτε προέρχεται από ελαιόλαδο είτε από τηγανόλαδο (το παράδειγμα εξαιρετικά αφιερωμένο στην ελληνική τηλεόραση), διότι αυτό που έχει σημασία είναι το "κεφάλι" του μορίου και όχι η "ουρά". Όταν όμως μιλάμε για πιο σύνθετες ενώσεις, η πολυπλοκότητα του ανθρώπινου οργανισμού είναι μεγάλο πρόβλημα. Μπορούμε να κατασκευάσουμε μία ουσία που να μοιάζει (χημικά) με μία φυσική, αλλά -πέρα από τη βασική δράση της- δε μπορούμε να προβλέψουμε τη δράση που θα έχει σε άλλα σημεία του οργανισμού. Για αυτό και είναι απαραίτητες οι εργαστηριακές και κλινικές δοκιμές.
Θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι ούτε η έρευνα ούτε η παραγωγική διαδικασία είναι αδιάβλητες. Τα παραδείγματα πολλά. Τα κακά νέα, όμως, αργά ή γρήγορα βγαίνουν στην επιφάνεια. Κάτι τέτοιο σπάνια συμβαίνει με φυσικές ουσίες, η οποίες συνοδεύονται πάντα από μία θετική προκατάληψη, μία πρωτόγονη φυλή στον Αμαζόνιο που τη χρησιμοποιεί και ζει 200 χρόνια και μία γενικευμένη θεωρία συνωμωσίας της πουλημένης ερευνητικής κοινότητας. Εμείς όμως δεν τα πιστεύουμε αυτά... ε; Έτσι δεν είναι; Ε;