The Man from Earth (2007)

[Lepton]

Να με συγχωρείτε που μπαίνω καθυστερημένα στην κουβέντα, αλλά προτίμησα να τοποθετηθώ αφού τη δω.

Κατ' αρχήν, ενδιαφέρουσα και μόνο η απόπειρα δημιουργίας ταινίας επιστημονικής φαντασίας σε δύο όλους κι' όλους χώρους, και χωρίς κανένα εφέ. Είναι αλήθεια ότι η επιστημονική φαντασία δεν περιορίζεται στην τεχνολογία και το δυνατό της κομμάτι είναι το "what if", δηλαδή οι αντιδράσεις των ανθρώπων (ή των κοινωνιών) σε μία υποθετική επιστημονική εξέλιξη.

Ομολογουμένως, ο στόχος της ταινίας εδώ δεν είναι τόσο η μελέτη των αντιδράσεων, αλλά μια διαφορετική εκδοχή της ανθρώπινης ιστορίας. Κατά τη γνώμη μου, ο απώτερος σκοπός δεν είναι ούτε ο χλευασμός, ούτε η κατάρριψη του χριστιανισμού. Είναι η απόρριψη των δογματικών "φτιασιδιών" και η προσήλωση στη διδασκαλία αυτή καθαυτή, η οποία δυστυχώς έρχεται σε δεύτερη μοίρα για πολλούς χριστιανούς. Αντίστοιχο πείραμα, φυσικά πολύ μεγαλύτερης καλλιτεχνικής αξίας, είχε κάνει και ο Νίκος Καζαντζάκης, στον Τελευταίο Πειρασμό.

Η θεώρηση αυτή με βρίσκει απόλυτα σύμφωνο: δεν μου χρειάζεται η θεϊκή υπόσταση του Ιησού για να γοητευθώ από τη διδασκαλία του και να με αγγίζει το "αγαπάτε αλλήλους" και η συγχώρεση αυτών που μας έβλαψαν. Και είναι τουλάχιστον ειρωνεία στο όνομα αυτής της διδασκαλίας να έχουν διαπραχθεί τόσα εγκλήματα. Και αν εμείς έχουμε δει μόνο πταίσματα (επεισόδια στον Τελευταίο Πειρασμό, μηνύσεις στο πρόσφατο "Εγώ είμαι το θείο βρέφος"), οι Αμερικάνοι και τις φρίκες της Ιεράς Εξέτασης έχουν διδαχθεί, και τον Δημιουργισμό έχουν υποστεί και τον Bush να τους λέει ότι μιλάει με το Θεό έχουν ακούσει.

Εν κατάκλείδι, είθε κάποτε κάποιοι "πιστοί" να μάθουν να αντιμετωπίζουν την τέχνη ως φορέα μηνυμάτων και όχι ως κυριολεξία. Αν τα καταφέρουν, ενδεχομένως να μπορέσουν να κάνουν το ίδιο και με τα ιερά τους κείμενα. Αμήν και πότε.

 

[Γιάννης Χατζηγεωργίου]

Εν κατάκλείδι, είθε κάποτε κάποιοι "πιστοί" να μάθουν να αντιμετωπίζουν την τέχνη ως φορέα μηνυμάτων και όχι ως κυριολεξία. Αν τα καταφέρουν, ενδεχομένως να μπορέσουν να κάνουν το ίδιο και με τα ιερά τους κείμενα. Αμήν και πότε.

Λευτέρη μου, είθε κάποτε κάποιοι ''δημιουργοί'' να πάψουν ν' ασχολούνται με πράγματα τα οποία ούτε κατανοούν, ούτε ενδιαφέρονται να ερευνήσουν και το μόνο που επιδιώκουν είναι ο εντυπωσιασμός και η πρόκληση.

Αμήν.

 

[Lepton]

Για το αν οι δημιουργοί της συγκεκριμένης ταινίες είχαν τις προθέσεις που τους καταλογίζεις, Γιάννη, μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Εγώ, λαμβάνοντας υπόψη ότι:
α) για το θρησκευτικό θέμα δεν γίνεται καμία νύξη μέχρι περίπου τα μισά του έργου,
β) ο σεναριογράφος Jerome Bixby έχει ιστορία στην επιστημονική φαντασία,
γ) είχε την ιδέα από τη δεκαετία του '60, αλλά ολοκλήρωσε το σενάριο το 1998 στο νεκροκρέββατό του,
δ) συμπαραγωγός ήταν ο γιος του και
ε) η ταινία είχε μηδαμινό budget,
το τελευταίο που υποθέτω είναι ότι είχαν κατά νου είναι να εντυπωσιάσουν.

Με πολύ μεγαλύτερη σιγουριά, όμως, μπορώ να πω ότι οι δημιουργοί τέτοιων έργων και κατανοούν, και ενδιαφέρονται να ερευνήσουν πολύ περισσότερα από όσους μένουν στην επιφάνεια της κυριολεξίας. Φαίνεται πως ακόμα δεν έχουμε εισπράξει τα διδάγματα από το παράδειγμα του Καζαντζάκη.

 

[Γιάννης Χατζηγεωργίου]

Για το αν οι δημιουργοί της συγκεκριμένης ταινίες είχαν τις προθέσεις που τους καταλογίζεις, Γιάννη, μόνο υποθέσεις μπορούμε να κάνουμε. Εγώ, λαμβάνοντας υπόψη ότι:
α) για το θρησκευτικό θέμα δεν γίνεται καμία νύξη μέχρι περίπου τα μισά του έργου,
β) ο σεναριογράφος Jerome Bixby έχει ιστορία στην επιστημονική φαντασία,
γ) είχε την ιδέα από τη δεκαετία του '60, αλλά ολοκλήρωσε το σενάριο το 1998 στο νεκροκρέββατό του,
δ) συμπαραγωγός ήταν ο γιος του και
ε) η ταινία είχε μηδαμινό budget,
το τελευταίο που υποθέτω είναι ότι είχαν κατά νου είναι να εντυπωσιάσουν.

Με πολύ μεγαλύτερη σιγουριά, όμως, μπορώ να πω ότι οι δημιουργοί τέτοιων έργων και κατανοούν, και ενδιαφέρονται να ερευνήσουν πολύ περισσότερα από όσους μένουν στην επιφάνεια της κυριολεξίας. Φαίνεται πως ακόμα δεν έχουμε εισπράξει τα διδάγματα από το παράδειγμα του Καζαντζάκη.

Δεν νομίζω ότι έκανα καμμιά υπόθεση. Απλά, είπα τη γνώμη μου τεκμηριώνοντάς την επαρκώς σε προηγούμενα ποστ. Εσύ κατέθεσες τη γνώμη σου έτσι:
''Ομολογουμένως, ο στόχος της ταινίας εδώ δεν είναι τόσο η μελέτη των αντιδράσεων, αλλά μια διαφορετική εκδοχή της ανθρώπινης ιστορίας. Κατά τη γνώμη μου, ο απώτερος σκοπός δεν είναι ούτε ο χλευασμός, ούτε η κατάρριψη του χριστιανισμού. Είναι η απόρριψη των δογματικών "φτιασιδιών" και η προσήλωση στη διδασκαλία αυτή καθαυτή, η οποία δυστυχώς έρχεται σε δεύτερη μοίρα για πολλούς χριστιανούς. Αντίστοιχο πείραμα, φυσικά πολύ μεγαλύτερης καλλιτεχνικής αξίας, είχε κάνει και ο Νίκος Καζαντζάκης, στον Τελευταίο Πειρασμό.''

Με την παραπάνω άποψη διαφωνώ 100% και έχω εξηγήσει ήδη τους λόγους. Δεν θέλω να τη σχολιάσω γιατί σαφώς και προφανώς είναι η γνώμη που απεκόμισες βλέποντας την ταινία. Όσον αφορά τον ''εντυπωσιασμό'', το σχόλιο δεν πήγαινε ούτε στο μπάτζετ, ούτε στα σκηνικά, ούτε στα εφφέ (εντυπωσιακότατη ταινία χωρίς αυτά τα 3 στοιχεία είναι το Dogville). Πήγαινε στην απέλπιδα προσπάθεια του κάθε ''δημιουργού'' να ταράξει τα νερά, προβάλλοντας την προσωπική του θεώρηση για το πρόσωπο του Ιησού. Και είναι ''απέλπιδα'' διότι ούτε ο πρώτος είναι που το κάνει και, ασφαλώς, ούτε ο τελευταίος. Το ''έργο'' έχει παιχτεί πολλές φορές. Αφού, λοιπόν, αυτοί δεν κουράζονται να λοιδωρούν ούτε και 'γω θα κουράζομαι να απαντώ.

Με την ίδια μεγάλη σιγουριά, μπορώ να σε διαβεβαιώσω για το αντίθετο αυτού που γράφεις στην τελευταία παράγραφο.

Τελικά, ποιά διδάγματα έπρεπε να εισπράξουμε από το παράδειγμα του Καζαντζάκη? Σε ρωτάω γιατί χρόνια το ακούω αυτό....

 

[JL_?]

Συγγνώμη φίλε Γιάννη και Lepton , έχουμε φτάσει να συγκρίνουμε τον "Τελευταίο Πειρασμό" είτε ως το μυθιστόρημα του Καζαντζάκη, είτε ως την ταινία του Σκορσέζε, με το "The Man From Earth";

ΗΜΑΡΤΟΝ...

 

[Γιάννης Χατζηγεωργίου]

Απάντηση: Re: The Man from Earth (2007)

Συγγνώμη φίλε Γιάννη και Lepton , έχουμε φτάσει να συγκρίνουμε τον "Τελευταίο Πειρασμό" είτε ως το μυθιστόρημα του Καζαντζάκη, είτε ως την ταινία του Σκορσέζε, με το "The Man From Earth";

ΗΜΑΡΤΟΝ...

Γιάννη, δεν συγκρίνουμε τα 2 ως προς την υλοποίηση, αλλά ως προς την κυρίαρχη ιδέα που ομοιάζει.

 

[JL_?]

Δεν θα έλεγα ότι ομοιάζει και τόσο. Ο Καζαντζάκης με το συγκεκριμένο έργο του κάνει ένα φανταστικό/υποθετικό σχόλιο πάνω στην ανθρώπινη φύση του Ι.Χ. χωρίς να καταργεί την θεϊκή του υπόσταση, έτσι όπως αυτή πρεσβεύεται από την ορθόδοξη πίστη.

 

[Lepton]

Ξεκαθάρισα και εγώ, ότι δεν τα συγκρίνω ως προς την καλλιτεχνική αξία. Και τα δύο, όμως, παρουσιάζουν μια διαφορετική εκδοχή του Ιησού, για να τονίσουν τη σημασία της διδασκαλίας του ως φορέα βελτίωσης αυτού του κόσμου. Αυτός είναι ο στόχος τους και ο "διαφορετικός" Ιησούς είναι μόνο το αφηγηματικό μέσον.

Θα έπρεπε να είναι προφανές ότι κανείς δεν είναι τόσο αφελής ώστε να εκλάβει τις εκδοχές αυτές κυριολεκτικά, (όχι, ο Bixby δεν πιστεύει ότι ο Ιησούς ήταν ένας Cro-magnon ηλικίας 8,000 ετών). Από την εφηβεία και μετά μαθαίνουμε να ξεχωρίζουμε τη μυθοπλασία από την πραγματικότητα. Κι' όμως, κάποιοι πιστοί (όχι μόνο χριστιανοί) δεν μας έχουν ικανούς να κάνουμε αυτόν τον διαχωρισμό και αντιμετωπίζουν έργα τέχνης σαν απόπειρες αναθεώρησης του δόγματος!

Φταίει το ότι και οι ίδιοι δεν έμαθαν να μελετούν τα ιερά τους κείμενα και εκλαμβάνουν τα πάντα τοις μετρητοίς; Φταίει το ότι για αυτούς προτεραιότητα έχει το δόγμα και η διδασκαλία έπεται; Φταίει η υπεροψία -έως και μισαλλοδοξία- που καταλαμβάνει αυτόν που "κατέχει την αλήθεια";

Όποια και αν είναι η απάντηση, η απομάκρυνση από τέτοιες καταστάσεις θα έπρεπε να είναι το δίδαγμα της περίπτωσης του Καζαντζάκη.

 

[Γιάννης Χατζηγεωργίου]

Αν περίμενα να αποκρυπτογραφήσω τον κάθε Bixby για να μάθω τη διδασκαλία του Ιησού, δεν θα με λέγαν Γιάννη αλλά Τάνταλο.

Αν δεν ξεχώριζα, ακόμα και στην εφηβεία, τη φιλοσοφία από τα φληναφήματα δεν θα ήμουν απλώς έφηβος, αλλά ένας ανόητος έφηβος.

Αν υποστήριζα κάτι χωρίς να το έχω μελετήσει, δεν θα έγραφα αυτά που γράφω σήμερα. Το πιθανότερο είναι ότι θα ήμουν σεναριογράφος και θα έγραφα το The Man from Earth.

Αν πιστεύω ότι το Δόγμα έχει μεγαλύτερη σημασία από τη Διδασκαλία δεν ακολουθώ το Θεό αλλά τους ανθρώπους.

Αν κατείχα την αλήθεια δεν θα ήμουν άνθρωπος αλλά ο ίδιος ο Χριστός. ''Εγώ ειμί η Ζωή, η Αλήθεια και η Οδός''.

Το τελευταίο, για τους αφελείς, ισχύει κυριολεκτικά σαν Δόγμα.

Αν έμαθα μόνο να μελετάω και όχι να εφαρμόζω, ''γέγονα ωσεί χαλκός ηχών ή κύμβαλον αλαλάζον''.

Αν από τη μελέτη μου έγινα υπερόπτης και μισαλλόδοξος, δεν έμαθα ούτε να μελετάω.

 

[Lepton]

Γιάννη, το αν και σε ποιο βαθμό το φαινόμενο που περιγράφω αφορά εσένα προσωπικά, δεν είναι θέμα που απασχολεί το forum. Ας κρατήσουμε τη συζήτηση γενική.

Εγώ δεν έχω να προσθέσω κάτι. Μόνο ως ανακεφαλαίωση, λέω ότι οι πιστοί δεν θα έπρεπε να προσβάλλονται από έργα τέχνης, διότι, ως τέτοια, δεν πρέπει να εκλαμβάνονται κυριολεκτικά, όπως π.χ. ένα βιβλίο του Dawkins, αλλά αποτελούν "υποθέσεις εργασίας", δηλαδή μια φυσιολογική -και συχνά παραγωγική- μορφή μελέτης. Ακόμα δε λιγότερο θα έπρεπε να αντιδρουν οι χριστιανοί, οι οποίοι διδάσκονται την αλληλοκατανόηση και τη συγχώρεση.

 

[Γιάννης Χατζηγεωργίου]

Το ποιο ποστ αφορά εμένα, αγαπητέ Λευτέρη, άσε να το κρίνω εγώ μόνο. Το αν τα ποστ μου δεν αφορούν το φόρουμ και είναι ΟΤ, ας το κρίνουν οι συντονιστές της κατηγορίας και ας διαγράψουν τα μηνύματα. Τέλος, και από μένα.

 

[Σπύρος Σούρλας]

Η Αθεϊα τού Dawkins δημιουργεί μιά Δογματική Επιστήμη παρόμοια με τού Θρησκευτικού Φανατισμού.
Το να δημιουργείς μιά Φανατική Επιστήμη μέ σκοπό να εξαλείψεις την Πίστη δεν προάγει στην Δημιουργία καλυτέρων Κοινωνιών αλλά το μόνον που κάνει είναι να δημιουργεί αντεστραμένα είδωλα.
Οι Επιστήμονες που θεωρούν πώς ο απόλυτος Ορθολογισμός λύνει τά προβλήματα ας θυμηθούν πώς οι εγκληματικότεροι Πολεμοι και Διώξεις τού 20ού αιώνα έγιναν απο Κοσμικά Καθεστώτα (Φασισμός,Σταλινισμός)...
Mε διατάγματα και μέ ´επιστημονικές αποφάνσεις´που υποκαθιστούν αντίστοιχα ´Θρησκευτικά Δογματα´δέν υπάρχει ουσιαστική Εξέλιξη.

 

[Kosh]

Κανενα μυνημα δεν προκειται να διαγραφει μιας και δεν θεωρω οτι προσβαλλει καποιον αμεσα.
Μιας και τα θρησκευτικα θεματα οπως γνωριζετε προκαλουν τις πιο ευαισθητες πλευρες του καθε ενα μας ειτε απο την μια ειτε απο την αλλη πλευρα θα παρακαλουσα να μεινουν σαν προσωπικες αποψεις και να μην γινεται καποια υποσυνειδητη προσπαθεια επιβολης αποψεων.

Δεν ελαβα καποιο report αλλα ενα παραπονο εχει ηδη διατυπωθει εμμεσως σε εμενα.

Θεωρω οτι η κουβεντα μπορει να κυμανθει σε υψηλο επιπεδο χωρις να εκτροχιαστουμε απο την λεπτη γραμμη στην οποια οφειλουμε να κινηθουμε

Ολα σεβαστα μεχρι το βαθμο που δεν θιγουν τον αλλον.

 

[HelenMel maiandros]

Νομίζω ότι δεν υπάρχει λόγος για τέτοιου είδους αντιπαραθέσεις. Αλίμονο αν για οποιονδήποτε γυρίζει μια ταινία η οποία προσπαθεί να δώσει μια άλλη διάσταση στην ιστορία η τη θρησκεία, να μας προκαλεί ώστε να εκφράζουμε ο καθένας με τόσο σθένος τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Νομίζω κανένας δεν είναι πιο χριστιανός από κανέναν αλλά και κανένας πιο σκεπτικιστής ή άθεος από τον άλλο.
Δεν υπάρχει ολίγον έγκυος.
Αυτό που με πείραξε εμένα στην ταινία είναι η μη αναφορά του σκηνοθέτη στην αρχαία Ελλάδα, η οποία απλά δεν υπάρχει. Ένα κενό χαρακτηρίζει το σενάριο λες και δεν υπήρχε αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Να δεχτούμε ότι το εβραϊκό λόμπι κάνει κουμάντο στο χόλιγουντ αλλά δεν δέχομαι τόσο εξόφθαλμη λογοκρισία. Είναι στα όρια της πρόκλησης αυτό το πράμα. Κατά τα αλλά στέρεψαν και πάλι οι ιδέες και τα σενάρια και γυρίζουμε πάλι στη σίγουρη εισπρακτική επιτυχία (Οδύσσεια -Brand Pit) Να δούμε και εκεί σε πιο βαθμό θα παραποιηθεί το έργο του Ομήρου.

 

[oldman]

Το να λέμε ότι δεν πρέπει να θίγονται οι θρησκευτικές πεποιθήσεις κανενός δεν τα καλύπτουμε όλα.
Το σωστό είναι να απαιτείται να μη θίγονται οι θρησκευτικό-φιλοσοφικές πεποιθήσεις κανενός.
Και μέσα σ’αυτές περιλαμβάνεται και ο αθεϊσμός.
Όπως δεν είναι σωστό να χλευάζονται από δήθεν πεφωτισμένους άθεους οι πιστοί οποιοσδήποτε θρησκείας, άλλο τόσο δεν επιτρέπεται οι πιστοί να υποτιμούν και να διαβάλλουν τους άθεους.

 

[Σπύρος Σούρλας]

Απάντηση: Re: The Man from Earth (2007)

Το να λέμε ότι δεν πρέπει να θίγονται οι θρησκευτικές πεποιθήσεις κανενός δεν τα καλύπτουμε όλα.
Το σωστό είναι να απαιτείται να μη θίγονται οι θρησκευτικό-φιλοσοφικές πεποιθήσεις κανενός.
Και μέσα σ’αυτές περιλαμβάνεται και ο αθεϊσμός.
Όπως δεν είναι σωστό να χλευάζονται από δήθεν πεφωτισμένους άθεους οι πιστοί οποιοσδήποτε θρησκείας, άλλο τόσο δεν επιτρέπεται οι πιστοί να υποτιμούν και να διαβάλλουν τους άθεους.

+1000.
Συμφωνώ απολύτως πώς και η Αθεϊα είναι μορφή Πίστης και αναφαίρετο δικαίωμα οιουδήποτε Πολίτη.

 

[Γιάννης Χατζηγεωργίου]

Απάντηση: Re: The Man from Earth (2007)

Το να λέμε ότι δεν πρέπει να θίγονται οι θρησκευτικές πεποιθήσεις κανενός δεν τα καλύπτουμε όλα.
Το σωστό είναι να απαιτείται να μη θίγονται οι θρησκευτικό-φιλοσοφικές πεποιθήσεις κανενός.
Και μέσα σ’αυτές περιλαμβάνεται και ο αθεϊσμός.
Όπως δεν είναι σωστό να χλευάζονται από δήθεν πεφωτισμένους άθεους οι πιστοί οποιοσδήποτε θρησκείας, άλλο τόσο δεν επιτρέπεται οι πιστοί να υποτιμούν και να διαβάλλουν τους άθεους.

Μαζί σου 100%.

Κάνουν, όμως, λάθος όσοι πιστεύουν (δεν μιλώ προσωπικά για σένα Oldman) ότι ο ''σωστός'' χριστιανός δεν πρέπει να μιλάει όταν δέχεται επίθεση. Ότι πρέπει να κάνει τουμπεκί κάθε φορά που προσβάλλουν τα πιστεύω του. Ότι πρέπει να γυρίζει και το άλλο μάγουλο σε κάθε ενόραση των ''δήθεν'' πεφωτισμένων. Μου αρέσει δε το γεγονός, ότι χρησιμοποιούν το ''μάγουλο'' επιλεκτικά και αφαιρετικά διαστρεβλώνοντας το νόημά του. Ξεχνούν, προφανώς, ότι και ο ίδιος ο Χριστός έπιασε το φραγγέλιο απέναντι στις πράξεις των αργυραμοιβών που είχαν μετατρέψει τον Οίκο του σε άντρο ληστών.

Η συγχώρεση είναι η πρώτιστη αρετή του Χριστιανισμού, αυτό, όμως, δεν εμπόδισε τον Κοσμά τον Αιτωλό να γράψει: ''Αυτόν που έβρισε εμένα, την μητέρα μου και τον πατέρα μου, μπορώ να τον συγχωρήσω, αυτόν που έβρισε τον Θεό μου, όχι.'' Δεν είναι δυνατόν το παραπάνω να ερμηνευθεί κυριολεκτικά, απλώς, θέλει να δείξει την βαρύτητα του ''παραπτώματος''.

 

[Δημήτρης Ιωάννου]

Απάντηση: Re: The Man from Earth (2007)

Μαζί σου 100%.

Κάνουν, όμως, λάθος όσοι πιστεύουν (δεν μιλώ προσωπικά για σένα Oldman) ότι ο ''σωστός'' χριστιανός δεν πρέπει να μιλάει όταν δέχεται επίθεση. Ότι πρέπει να κάνει τουμπεκί κάθε φορά που προσβάλλουν τα πιστεύω του. Ότι πρέπει να γυρίζει και το άλλο μάγουλο σε κάθε ενόραση των ''δήθεν'' πεφωτισμένων. Μου αρέσει δε το γεγονός, ότι χρησιμοποιούν το ''μάγουλο'' επιλεκτικά και αφαιρετικά διαστρεβλώνοντας το νόημά του. Ξεχνούν, προφανώς, ότι και ο ίδιος ο Χριστός έπιασε το φραγγέλιο απέναντι στις πράξεις των αργυραμοιβών που είχαν μετατρέψει τον Οίκο του σε άντρο ληστών.

Η συγχώρεση είναι η πρώτιστη αρετή του Χριστιανισμού, αυτό, όμως, δεν εμπόδισε τον Κοσμά τον Αιτωλό να γράψει: ''Αυτόν που έβρισε εμένα, την μητέρα μου και τον πατέρα μου, μπορώ να τον συγχωρήσω, αυτόν που έβρισε τον Θεό μου, όχι.'' Δεν είναι δυνατόν το παραπάνω να ερμηνευθεί κυριολεκτικά, απλώς, θέλει να δείξει την βαρύτητα του ''παραπτώματος''.

Πόσο μάλλον οταν χρησιμοποιούνται εκφράσεις τύπου "οι χριστιανοί δεν θα έπρεπε να αντιδρούν αφου..",την οποία θεωρώ άκρως απαξιωτική.

Λες και μιλάμε για Λαθρομετανάστες- μειονότητα (που παλι χρήζουν σεβασμού).

Υ.Γ. Γιαννάκη λίγο ακόμα και θα σ ερωτευτώ δημοσίως..:worshippy:

 

[kostas]

Η αμφισβήτηση της ιστορικής ύπαρξης και της θεϊκής υπόστασης προσωπικοτήτων όπως ο Ιησούς, ο Βάκχος, ο Μιθρας, ο Οσιρις κτλ, δεν αποτελεί ύβρη, αλλά αντίθετα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως θέμα προς αναζήτηση.
Επίσης , το να ζητείται από κάποιον ο οποίος διατείνεται ότι κατέχει την ‛απόλυτη αλήθεια’ να τεκμηριώσει τα λεγόμενα του, δεν είναι βλασφημία ούτε προσβολή προς το πρόσωπο του, αλλά ένας υγιέστατος διάλογος.

 

[Lepton]

Ενδεχομένως να είμαι ο μόνος που δεν βλέπει αυτή τη συζήτηση ως αντιπαράθεση. Δεν προσπάθησα να πείσω κάποιον για τις δικές μου θρησκευτικές πεποιθήσεις. Προσπάθησα να δείξω ότι οι καλλιτέχνες δεν είναι αρθρογράφοι και η ουσία των έργων τους δεν βρίσκεται στην επιφάνεια. Προφανώς απέτυχα. Ζητώ συγγνώμη από όποιον κούρασα.