Τρίοδες,Τετροδες δεσμης και Πέντοδες λυχνίες.

18 June 2006
984
Ξάνθη
Γιατί πολλοί προτιμούν τις τρίοδες λυχνίες απο τις υπόλοιπες και μάλιστα σε τοπολογία single-ended;Ποια τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα αυτών των λυχνιών;Μια τετροδος σε συνδεσμολογία τριόδου δεν είναι το ίδιο;Κάποια βασικά ερωτήματα που καλό θα είναι να απαντηθούν πρώτα με μια καλή τεχνική τεκμηρίωση και μετά με ακουστικές εμπειρίες.Μετά βέβαια οι επόμενες ερωτήσεις γιατί push-pull και όχι single-ended, με αναδραση ή χωρίς ανάδραση;
 
Γιατί πολλοί προτιμούν τις τρίοδες λυχνίες απο τις υπόλοιπες και μάλιστα σε τοπολογία single-ended;Ποια τα πλεονεκτήματα και ποια τα μειονεκτήματα αυτών των λυχνιών;Μια τετροδος σε συνδεσμολογία τριόδου δεν είναι το ίδιο;Κάποια βασικά ερωτήματα που καλό θα είναι να απαντηθούν πρώτα με μια καλή τεχνική τεκμηρίωση και μετά με ακουστικές εμπειρίες.Μετά βέβαια οι επόμενες ερωτήσεις γιατί push-pull και όχι single-ended, με αναδραση ή χωρίς ανάδραση;

1. Oι τρίοδοι έχουν πολύ γραμμικές χαρακτηριστικές που επιτρέπουν τι σχεδίαση ενισχυτών με πολύ χαμηλή παραμόρφωση μέ λίγο ή και καθόλου ποσοστό ανάδρασης. Ο ήχος της τριόδου έχει τη φήμη της καλής μουσικότητας με πολύ ρεαλισμό και πολύ φυσικό αρμονικό περιεχόμενο. Οι φανατικοί των τριόδων (συμπεριλαμβανομένου και εμένα) πιστεύουν ότι το ηχητικό αποτέλεσμα μίας τριόδου είναι πολύ ανώτερο απο μίας πεντόδου μιας πεντόδου συνδεδεμένη ώς τρίοδο. Στην άλλη όχθη βέβαια υπάρχουν πολοί που πιστεύουν ότι η τρίοδος "χρωματίζει" πολύ το τελικό αποτέλεσμα, περίρίζει πολύ το εύρος ζώνης συχνοτήτων του ενισχυτή, παροθσιάζουν πολύ μικρό βαθμό απόδοσης και είναι πολύ υπερτιμημένες απο αποψη κόστους και όχι μόνο.

Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιες πέντοδοι οι οποίες παρουσιάζουν πραγματικά καταπληκτικά χαρακτηριστικά συνδεδεμένες ώς τρίοδοι και αξίζουν να πειραματιστεί κάποιος με αυτές.

2. Οι ενισχυτές PP χρησιμοποιούν ένα η και παρπάνω ζευγάρια λυχνιών σε μια συμμετρική τοπολογία τέτοια ώστε το ρεύμα ρέει στο φορτίο πρώτα μέσα απο το ένα μισό του κυκλώματος και μετά απο το αλλο μιόο. Τα πλεονεκτήματα της τοπολογίας αυτής είναι η μεγάλη απόδοση, η μεγάλη ισχύς εξόδου, η μεγάλη απόρριψη θορύβου από το τροφοδοτικό, το μέγάλο εύρος συχνοτήτων και η πολύ χαμηλές αρτιες αρμονικές στο σήμα εξόδου

3. Οι ενισχυτές SE χρησιμοποιούν μόνο μία λυχνία στο στάδιο εξόδου η οποία άγει συνέχεια και εργάζεται σε κλάση Α. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να έχουμε περιορισμό στην οφέλιμη ισχύ εξόδου και πολύ μικρή απόδοση ισχύος.
Η συνολική αρμονική παραμόρφωση ενός τέτοιου σταδίου είναι πολύ υψηλότερη απο ενός PP αφού δεν παρουσιάζει καμμία ακύρωση στης περριτές
αρμονικές και συχρόνως είναι επιρεπείς στο θόρυβο του τροφοδοτικού.
η μεγαλύτερη δυσκολία στη κατασκευή του SE ενισχυτή είναι οτι ο Μ/Τ εξόδου απαιτεί τη συνεχή ροή συνεχούς ρεύματος στο πρωτεύων. Λόγω της μαγνητικού κορεσμού του πυρήνα του και των μή γραμμικών χαρακτηριστικών του χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή στο σχεδιασμό του. Συνήθως οι Μ/Τ αυτοί είναι ογκώδης με πολύ χαμηλή ισχύ εξόδου (δυσανάλογα με το φυσικό μέγεθός του). Προσωπικά πιστεύω οτι το τελικό αποτέλεσμα σε ενα SE ενισχυτή εξαρτάτε κατά 70% στην επιλογή του Μ/Τ εξόδου αφού ένας καλοσχεδιασμένος Μ/Τ μπορεί να απογειώσει τον ενισχυτή και αντιστοιχα ένας κακοσχεδιασμένος να το κάνει να ακούγετε σαν φορητό τρανζιστοράκι (το λέω και το εννοώ!!). Γενικά στους SE ενισχυτές "ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΜΕΤΡΑΕΙ".

Προσωπικά η χρήση της τριόδου για μένα είναι μονόδρομος. Παρόλα που είναι ποιό δύσκολα σχεδιαστικά να καταφέρεις υλοποιήσεις με τριόδους, που για μία πέντοδο θα ήταν παιχνιδάκι, εγώ επιμένω στη τρίοδο. Ξαναλέω ομως ότι υπάρχουν πέντοδοι οι οποίες όταν συνδέονται ώς τρίοδοι "πατάνε στο λαιμό" πολλές καθαρές τριόδους!!!

Γενικότερα πιστεύω ότι κάθε λυχνία είναι "καλη" (τριοδο, τέτροδος, πέντοδος κτλ) αρκεί να χρησιμοποιείται για το λόγο που έχει πρωταρχικά σχεδιαστεί.

Ας δούμε τι θα πούνε και οι υπόλοιποι χωριανοί στά θέματα που έθεσες μιας και θήγεις πολύ ενδιαφέροντα σημεία για συζήτηση:grandpa: -bye- .
 
Last edited:
1. Oι τρίοδοι έχουν πολύ γραμμικές χαρακτηριστικές που επιτρέπουν τι σχεδίαση ενισχυτών με πολύ χαμηλή παραμόρφωση μέ λίγο ή και καθόλου ποσοστό ανάδρασης. Ο ήχος της τριόδου έχει τη φήμη της καλής μουσικότητας με πολύ ρεαλισμό και πολύ φυσικό αρμονικό περιεχόμενο. Οι φανατικοί των τριόδων (συμπεριλαμβανομένου και εμένα) πιστεύουν ότι το ηχητικό αποτέλεσμα μίας τριόδου είναι πολύ ανώτερο απο μίας πεντόδου μιας πεντόδου συνδεδεμένη ώς τρίοδο. Στην άλλη όχθη βέβαια υπάρχουν πολοί που πιστεύουν ότι η τρίοδος "χρωματίζει" πολύ το τελικό αποτέλεσμα

..εξαρταται τι εννοεις "χρωματιζει". Αν "χρωματιζει" με "πολύ φυσικό αρμονικό περιεχόμενο", οπως αναφερεις και προφανως εννοεις τις αρτιες αρμονικες, τοτε στην ουσια δεν χρωματιζει καθολου, αφου πλησιαζει περισσοτερο τον ηχο των μουσικων οργανων. Τελικα, τα παντα ειναι σχετικα.....
 
..εξαρταται τι εννοεις "χρωματιζει". Αν "χρωματιζει" με "πολύ φυσικό αρμονικό περιεχόμενο", οπως αναφερεις και προφανως εννοεις τις αρτιες αρμονικες, τοτε στην ουσια δεν χρωματιζει καθολου, αφου πλησιαζει περισσοτερο τον ηχο των μουσικων οργανων. Τελικα, τα παντα ειναι σχετικα.....

Καλημέρα Τζιμάκο, εαν παρατηρήσεις,:grandpa: αυτά τα λεεί η "άλλη οχθη" όπως γράφω...
 
2. Οι ενισχυτές PP χρησιμοποιούν ένα η και παρπάνω ζευγάρια λυχνιών σε μια συμμετρική τοπολογία τέτοια ώστε το ρεύμα ρέει στο φορτίο πρώτα μέσα απο το ένα μισό του κυκλώματος και μετά απο το αλλο μιόο. Τα πλεονεκτήματα της τοπολογίας αυτής είναι η μεγάλη απόδοση, η μεγάλη ισχύς εξόδου, η μεγάλη απόρριψη θορύβου από το τροφοδοτικό, το μέγάλο εύρος συχνοτήτων και η πολύ χαμηλές αρτιες αρμονικές στο σήμα εξόδου

Για το 1ο και το 3ο απαντω οτι μπορεις να να εχεις μεγαλυτερο -καλυτερο-πιο ησυχο τροφοδοτικο, για το 2ο, φτειαξε ενα ηχειο της προκοπης. Για τις "συχνοτητες" ειπαμε τα κατοικιδια δε ακροαζονται μουσικες:grinning-smiley-043 , οσο για τις αρτιες που λοιπουν, που το βρηκες το πλεονεκτημα????


Χρησταρα, δεν απανταω σε σενα-αλλωστε ειμαστε στο ιδιο στρατοπεδο. Απαντω δημοσιως σε ενα ΠΜ που ελαβα.....
Το ξυλο θα το φαω ουτως ή αλλως
 
Πέντοδοι και τρίοδοι ακούγονται το ίδιο σχεδόν καλά. Όλα παίζονται στον σχεδιασμό, ή μάλλον στην επιλογή της τοπολογίας και φυσικά στον υπολογισμό της.

Γενικά όμως για κάποιο, κατ´εμέ, ανεξήγητο λόγο η τοπολογία SE ακούγεται ελαφρά καλύτερα, είναι κάπως πιο αβίαστη και "φυσική", ειδικά όταν τα ηχεία δεν είναι αναίσθητα. Από κεί και πέρα οι PP ακούγονται από καλά έως εξαιρετικά και αυτοί, αρκεί πάλι να είναι καλός ο σχεδιασμός.

Οι πέντοδοι θεωρητικά έχουν αρκετά περισσότερο θόρυβο από τις τριόδους που οφείλεται στο partition noise, που όμως σε αρκετές είναι εξαιρετικά χαμηλός.

Φυσικά σε καμία περίπτωση δεν ειναι όλες οι τρίοδοι άριστες και όλες οι πέντοδοι μέτριες, εξαρτάται κυρίως από την εφαρμογή και την τοπολογία. Ένα μεγάλο πλεονέκτημα των τριόδων είναι οτι σχετικά εύκολα μπορούμε να ξεφορτωθούμε την ανάδραση, πράγμα που στις πεντόδους είναι δυσκολότατο, εδώ υπερέχουν οι τρίοδοι, γιατί κατά τη γνώμη μου η ανάδραση έχει καταλυτική επίδραση στον ήχο.

Τέλος μια πέντοδος συνδεμένη σαν τρίοδος πλησιάζει πάρα πολύ την τρίοδο και είναι ο τομέας που έχω πειραματιστεί περισσότερο τους τελευταίους 6 μήνες και μπορώ να πώ με βεβαιότητα οτι έχω εντοπίσει 3-4 πεντόδους που σαν τρίοδοι είναι τουλάχιστον εξαιρετικές!
 
Σ αυτά που πολύ σωστά έγραψε ο Χρήστος παραπάνω να συμπληρώσω μερκά.

Ακούγεται παντού ότι οι τρίοδοι έχουν την μία ή την άλλη παραμόρφωση.
Απλά καταλήγουν όλοι να μιλάνε για παραμορφώσεις της τριόδου επειδή η πλειοψηφία τις παίζει SE και χωρίς ανάδραση.
Μια οποιαδήποτε άλλη αντίστοιχη λυχνία, χωρίς ανάδραση, θα παρουσιάσει πολύ μεγαλύτερα ποσά παραμόρφωσης απο μια τρίοδο στην ίδια τοπολογία.

Και λίγη ιστορία. Στην αρχή φτιάξαμε τις τριόδους.
Οταν το κέρδος έπρεπε να είναι μεγάλο αυτές είχαν μεγάλες χωρητικότητες, μεγάλο πρόβλημα ιδιαίτερα για εφαρμογές υψηλών συχνοτήτων.
Επίσης είχαν χαμηλούς δείκτες ενίσχυσης με αποτέλεσμα να χρειάζονται πολύ περισότερα στάδια για το ίδιο κέρδος.
Και έτσι γενήθηκε η τέτροδος.
Η τέτροδος είχε πολύ χαμηλότερες χωρητικότητες και απο κέρδος, καμμία σχέση με τις αντίστοιχες τριόδους.
Είχαν όμως περισότερη παραμόρφωση. Αλλά μέχρι τότε είχαμε καταφέρει να χειριζόμαστε ακροβατικά την ανάδραση.
Οπου υπήρχε πρόβλημα τραβάμε το τζόκερ της ανάδρασης και ως δια μαγείας τα προβλήματα έχουν πάψει να υπάρχουν.

Κι έτσι φτάσαμε στο σημείο μόνο οι τρελοί να ασχολούνται με τις τριόδους.

Τα παραπάνω σαν γενικοί κανόνες που έχουν όμως και τις εξαιρέσεις τους.

Για τοπολογίες, αργότερα όταν χωνέψουμε τον αριθμό των στοιχείων.